Nhật Lai (12 tháng 5 năm 1931 – 5 tháng 1 năm 1987), tên thật Nguyễn Tuân, là một nhạc sĩ Việt Nam, tác giả bài hát Hà Tây quê lụa. Ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
Tiểu sử
Nguyễn Tuân sinh tại thôn Trung Lương, xã An Nghiệp, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên . Gia đình bên ngoại của ông tuy nghèo nhưng có những tài năng âm nhạc. Ông ngoại của ông là thầy dạy nhạc trong cung đình Huế, trong khi đó nhiều cậu của Nhật Lai là những tay đàn ca nhạc cổ. Từ khi còn thiếu niên Nguyễn Tuân đã tạo ra những chiếc sáo bằng tre lồ ô .
Năm 16 tuổi Nguyễn Tuân ra Quảng Ngãi học và có điều kiện tiếp xúc với âm nhạc phương Tây với các nhạc cụ hiện đại. Từ đây với nghệ danh Nhật Lai, Nguyễn Tuân bắt đầu bước vào con đường nghệ thuật . Nghệ danh này được giải thích là do trông giống người Nhật Bản, ông bị bạn bè gọi đùa là "lai Nhật", từ đó mà thành bút hiệu Nhật Lai.
Sự nghiệp
Năm 1948, khi mới 17 tuổi, Nhật Lai đã có sáng tác đầu tay Chiều trên cầu Bồng Sơn. Sau đó, Nhật Lai lên Tây Nguyên tham gia kháng chiến. Miền đất Tây Nguyên như là quê hương thứ hai và là nơi khởi nguồn của tài năng âm nhạc của ông. Nhật Lai có thể nói được thứ tiếng dân tộc của Tây Nguyên như Ê đê, M'Nông, Gia rai, Bana... Ông yêu dân ca, dân vũ Tây Nguyên. Vào cuối những năm bốn mươi thế kỷ 20, ông đã sưu tầm hàng ngàn bài dân ca, điệu múa dân gian. Từ nền tảng ấy, Nhật Lai viết nhiều ca khúc tiếng dân tộc và tự nguyện đi hát phục vụ các buôn làng, động viên đồng bào tham gia kháng chiến. Năm 1954, tập kết ra Bắc, Nhật Lai vẫn tiếp tục sáng tác những ca khúc về Tây Nguyên .
Bên cạnh những ca khúc mang âm hưởng dân gian, Nhật Lai cũng sáng tác hàng loạt ca kịch, ca cảnh, nhạc múa, trong đó có Bên bờ Krôngpa (sáng tác 1968) như một đỉnh cao âm nhạc của ông về lĩnh vực opera .
Sau chuyến biểu diễn tại Liên hoan Giao hưởng quốc tế ở Riga, Latvia, ông ốm nặng và mất sau đó không lâu vào tháng 1 năm 1987 tại Hà Nội .
Tác phẩm
Sự nghiệp sáng tác của Nhật Lai gồm 18 vở nhạc kịch - ca kịch, 6 tác phẩm khí nhạc, 2 nhạc phim và trên 40 ca khúc . Một số tác phẩm của ông:
;Nhạc kịch
;Nhạc múa
- Rông chiêng
- Đi săn
- Phiên chợ Chămpa
- Tiếng trống Chăm H'roi
;Ca kịch, ca cảnh
- Mơnông Ti pri
- Ama Trang Lơng
- Thử lửa
;Khí nhạc
- Vũ khúc Tây Nguyên
- Giao hưởng đất lửa
;Ca khúc
- Hà Tây quê lụa
- Cánh chim lạc đàn
- Bài ca anh Hồ Giáo
- Mặt trời Êđê
- Thương anh cán bộ
Hà Tây quê lụa
Tuy có nhiều tác phẩm về khí nhạc, cũng như có nhiều tác phẩm về Tây Nguyên, nhưng Nhật Lai lại được nhiều người biết đến là tác giả bài hát Hà Tây quê lụa. Tác phẩm này được sáng tác năm 1965 . Đó là thời điểm máy bay Mỹ đánh phá miền Bắc. Từ thực tế những cánh đồng lúa bị bom đạn cày phá, cộng thêm trải nghiệm, Nhật Lai đã sáng tác ra ca khúc này. Giai điệu của bài hát mềm mại, êm ái. Đó cũng là năm thành lập tỉnh Hà Tây.
Ca khúc này được đặt làm nhạc hiệu của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Tây và được coi là "tỉnh ca" không chính thức.
Bài hát được nghệ sĩ Quốc Hương trình bày thành công đầu tiên. Sau này những nghệ sĩ khác cũng thể hiện như Quang Lý, Trọng Tấn.
Gia đình
Ông là anh trai của nhà thơ Nguyễn Mỹ .
Người vợ đầu của ông là một diễn viên múa người Khơme, Châu Ngọc Lệ. Sau khi bà mất, ông đã viết một chương, Nước mắt viên ngọc, trong tác phẩm giao hưởng Đất lửa dành cho bà. Người vợ thứ hai của ông là một ca sĩ người Vân Kiều, Hồ Thị Kha Y .
Vinh danh và tưởng nhớ
Ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2002 . Năm 2012, tại huyện Tuy An quê hương ông đã diễn ra đêm thơ nhạc Nguyễn Mỹ - Nhật Lai, giới thiệu những tác phẩm nổi tiếng của hai ông .
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nhật Lai** (12 tháng 5 năm 1931 – 5 tháng 1 năm 1987), tên thật **Nguyễn Tuân**, là một nhạc sĩ Việt Nam, tác giả bài hát Hà Tây quê lụa. Ông được truy tặng
**Người Mã Lai** hay **Người Malay** (; chữ Jawi: ملايو) là một dân tộc Nam Đảo nói Tiếng Mã Lai chủ yếu sinh sống trên bán đảo Mã Lai cùng các khu vực ven biển
**Chiến dịch Mã Lai** (tiếng Nhật:マレー作戦) hay **Trận Mã Lai** (Tiếng Anh:_Battle of Malaya_) là cuộc tấn công thuộc địa Mã Lai của Đế quốc Anh bởi Lục quân Đế quốc Nhật Bản từ ngày
**Lợn rừng lai** hay **Heo rừng lai** (_Sus scrofa_ x _Sus scrofa domesticus_) là một giống lai giữa một con lợn rừng và lợn nhà. Thông thường, lợn rừng lai là con lai giữa lợn
nhỏ|phải|Một con chó lai sói nhỏ|phải|Một con chó lai sói **Chó sói lai** (w_olf-hybrid_), **chó lai sói** (_wolfdog_) hay còn gọi là **lang cẩu**, là thế hệ chó lai được phối giống giữa chó nhà
thumb|Số tiền thu được trong vòng 10 năm khi đầu tư với vốn là 1000 đô la và lãi suất là 20% Trong kinh tế vĩ mô, **lãi suất** (Tiếng Anh: _interest rate_), là chi
**Câu lạc bộ bóng đá Hoàng Anh Gia Lai**, thường được gọi ngắn gọn là **Hoàng Anh Gia Lai** (**HAGL**), là một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam có trụ sở ở
**Nhật Bản xâm lược Thái Lan** là cuộc chiến giữa Thái Lan và Đế quốc Nhật Bản xảy ra vào ngày 8 tháng 12 năm 1941. Mặc dù có giao tranh ác liệt ở miền
**Lai Châu** là một tỉnh thuộc vùng Tây Bắc Bộ, Việt Nam . Trước năm 2004, diện tích hành chính tỉnh Lai Châu bao gồm cả tỉnh Điện Biên. Sau khi tách, Lai Châu hiện
Tốc độ tăng trưởng GDP thực tế bình quân hàng năm của Nhật Bản trong thập niên mất mát so với các thời kỳ trước. Tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người ở
Cuộc bao vây Đông Lai, là một trong những trận đánh đầu tiên của cuộc Chiến tranh Imjin (1592-1598). ## Bối cảnh Sau khi thành Phủ San thất thủ, quân đội Nhật Bản phải đảm
**Bạc Hy Lai** (sinh ngày 3 tháng 7 năm 1949) là một cựu chính trị gia Trung Quốc. Ông nổi lên trên chính trường từ nhiệm kỳ làm thị trưởng thành phố Đại Liên và
**Lãi suất kép** là việc cộng dồn lãi suất vào tổng số tiền gốc của một khoản vay hoặc tiền gửi, hay nói cách khác, là lãi suất trên lãi suất (thay vì lãi đơn
**Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai** (viết tắt: GTV - Gialai televison) là đơn vị sự nghiệp thuộc tỉnh ủy Gia Lai, chịu sự quản lý nhà nước của Sở Thông tin và
**Gia Lai** là một tỉnh nằm ở khu vực Nam Trung Bộ, miền Trung Việt Nam và là tỉnh có diện tích lớn thứ hai Việt Nam. Trung tâm hành chính của tỉnh là phường
là một bộ phim hoạt hình Nhật Bản thuộc thể loại chính kịch, phiêu lưu kỳ ảo do Hosoda Mamoru đạo diễn và biên kịch, được Studio Chizu sản xuất. Nội dung kể về cuộc
là một ngôn ngữ Đông Á được hơn 125 triệu người sử dụng ở Nhật Bản và những cộng đồng dân di cư Nhật Bản khắp thế giới. Tại Việt Nam nó cũng là một
Vào ngày 22 tháng 6 năm 2003, **trận đấu giữa hai câu lạc bộ bóng đá Nam Định và Hoàng Anh Gia Lai** đã diễn ra trên sân vận động Chùa Cuối thuộc thành phố
**Nhật thực** () xảy ra khi Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời trên cùng một đường thẳng và quan sát từ Trái Đất, lúc đó Mặt Trăng che khuất hoàn toàn
thumb|Giấy phép lái xe Việt Nam **Giấy phép lái xe** hay còn gọi là **Bằng lái xe** là một loại giấy phép, chứng chỉ do cơ quan nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền
**Lịch sử Nhật Bản** bao gồm lịch sử của quần đảo Nhật Bản và cư dân Nhật, trải dài lịch sử từ thời kỳ cổ đại tới hiện đại của quốc gia Nhật Bản. Các
**Lai Vung** là một huyện nằm ở phía nam tỉnh Đồng Tháp, Việt Nam. Lai Vung được mệnh danh là "vương quốc quýt hồng", nằm giữa sông Tiền và sông Hậu nên có nguồn nước
**Tiếng Malay** hay **tiếng Mã Lai** (_"Ma-lây"_; chữ Latinh: **'; chữ cái Jawi: **بهاس ملايو_') là một ngôn ngữ chính của ngữ hệ Nam Đảo (Austronesian). Tiếng Mã Lai là ngôn ngữ quốc gia của
:_Về các loài anh thảo khác, xem bài Chi Anh thảo_ **Chi Tiên khách lai** (danh pháp khoa học: **_Cyclamen_**) là một chi của khoảng 20 loài trong thực vật có hoa, theo truyền thống
**Liên bang Mã Lai** () gồm 11 (sau đó là 14) bang (chín bang Mã Lai và hai khu định cư Eo biển Penang và Malacca) tồn tại từ ngày 31 tháng 1 năm 1948
**Malaysia dưới sự chiếm đóng của Nhật Bản** đề cập đến chiến tranh thế giới thứ hai và chiến tranh Thái Bình Dương sau sự bùng nổ của người Nhật quân đội vào ngày 8
nhỏ|phải|Một con [[lợn rừng lai việc lai tạo sẽ giúp những con lợn nhà quay về với kiểu hình tổ tiên của chúng]] **Lai tạo ngược** (_Breeding back_) là một hình thức chọn lọc nhân
**Kinh tế Nhật Bản** là một nền kinh tế thị trường tự do phát triển. Nhật Bản là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới theo GDP danh nghĩa và lớn thứ tư theo
**Bạc Nhất Ba** là một nhà chính trị Trung Quốc, một “công thần lập quốc” từng tham gia cách mạng Trung Quốc từ những ngày đầu, cùng thế hệ với Mao Trạch Đông và Đặng
Quan sát cho rằng việc mở rộng của vũ trụ sẽ tiếp tục mãi mãi. Nếu vậy, vũ trụ sẽ lạnh khi nó mở rộng, cuối cùng trở nên quá lạnh để duy trì sự
**Gia Lai** là một tỉnh thuộc vùng Tây Nguyên. Phía bắc giáp tỉnh Kon Tum, phía nam giáp tỉnh Đắk Lắk, phía đông giáp các tỉnh Bình Định và Phú Yên, phía tây giáp tỉnh
Trong sinh học, **lai giống** (hybrid) là sự kết hợp các phẩm chất của hai sinh vật thuộc hai giống, hoặc loài, chi thực vật hoặc động vật khác nhau, thông qua sinh sản hữu
**Máy bay chiến đấu không người lái** là phương tiện bay không người lái có chức năng quân sự như tấn công và trinh sát trên chiến trường. Tuy không có người lái trên máy
**_Trở lại tương lai_** (tựa gốc ) là một bộ phim khoa học viễn tưởng phiêu lưu hài hước của điện ảnh Mỹ. Phim có sự tham gia của đạo diễn Robert Zemeckis, biên kịch
phải|Bản đồ vị trí bán đảo Mã Lai border|right **Bán đảo Mã Lai** (tiếng Mã Lai: _Semenanjung Tanah Melayu_) là một bán đảo lớn thuộc khu vực Đông Nam Á. Với trục chính gần như
**Lai Châu** là một tỉnh thuộc vùng Tây Bắc Bộ, phía bắc giáp tỉnh Vân Nam của Trung Quốc, phía nam giáp các tỉnh Điện Biên và Sơn La, phía đông giáp tỉnh Lào Cai,
**Phương tiện dưới nước không người lái** (tiếng Anh: **_u**nmanned **u**nderwater **v**ehicles_ - **UUV** hoặc _underwater drones_), đôi khi được gọi là **phương tiện lặn không người lái**, là những phương tiện lặn có thể
Sự phát triển của Toán học cả về mặt tổng thể lẫn các bài toán riêng lẻ là một chủ đề được bàn luận rộng rãi - nhiều dự đoán trong quá khứ về toán
Bồng Lai tam đảo **Núi Bồng Lai** () hay **tiên đảo Bồng Lai** (), là một vùng đất truyền thuyết tìm thấy trong thần thoại Trung Quốc. Mệnh danh là Tiên Giới hay Tiên Cảnh.
là tiền tệ chính thức của Nhật Bản. Đây là loại tiền được giao dịch nhiều thứ ba trên thị trường ngoại hối sau đồng đô la Mỹ và đồng euro. Nó cũng được sử
**Lịch sử Hải quân Nhật Bản** bắt đầu với sự tương tác với các quốc gia trên lục địa châu Á thiên niên kỷ 1, đạt đỉnh cao hoạt động hiện đại vào thế kỷ
**Biểu tình bài Nhật tại Trung Quốc năm 2012** là một loạt các cuộc biểu tình bài Nhật Bản được tổ chức ở các thành phố lớn tại Trung Quốc và Đài Loan trong khoảng
**Singapore dưới sự chiếm đóng của Nhật Bản** là Singapore trong giao đoạn từ 1942–1945 (trong chiến tranh thế giới thứ hai), nơi người Nhật chiếm đóng Singapore. Sự chiếm đóng bắt đầu sau khi
Trong tiếng Nhật, các tên gọi để chỉ đất nước Nhật Bản là **Nippon** ( ) và **Nihon** ( ), chúng đều được viết bằng kanji là ****. Trong các ngôn ngữ nước ngoài, một
**Tỉnh ủy Lai Châu** hay còn được gọi **Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Lai Châu**, hay **Đảng ủy tỉnh Lai Châu**. Là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ tỉnh Lai Châu
Khoa học viễn tưởng là một thể loại quan trọng của văn học Nhật Bản hiện đại, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến các khía cạnh của văn hóa đại chúng Nhật Bản đương đại,
**_X-Men: Ngày cũ của tương lai_** (tựa gốc tiếng Anh: **_X-Men: Days of Future Past_**) là một bộ phim siêu anh hùng 2014 dựa tên nhân vật hư cấu X-Men xuất hiện trên Marvel Comics.
**Học viện Bóng đá LPBank Hoàng Anh Gia Lai** là một học viện đào tạo bóng đá trẻ dành cho nam của Câu lạc bộ bóng đá Hoàng Anh Gia Lai tại Pleiku, Gia Lai,
**Chó Spitz Nhật** (chữ Nhật: 日本スピッツ/Nihon Supittsu; tiếng Anh: Japanese Spitz) là một giống chó cảnh thuộc nhóm chó Spitz có nguồn gốc từ Nhật Bản. Chó Spitz Nhật có màu lông trắng như tuyết,
CÔNG TY TNHH HOA BAN LAI CHÂUChuyên cung cấp các sản phẩm về Sâm Lai Châu như: Sâm tươi (nguyên củ, cả cây), Sâm sấy, Sâm ngâm mật, Rượu sâm, Trà sâm, Lá sâm và