✨Bán đảo Mã Lai

Bán đảo Mã Lai

phải|Bản đồ vị trí bán đảo Mã Lai border|right Bán đảo Mã Lai (tiếng Mã Lai: Semenanjung Tanah Melayu) là một bán đảo lớn thuộc khu vực Đông Nam Á. Với trục chính gần như là theo hướng bắc-nam, bán đảo này cũng là điểm cực nam của châu Á đại lục. Khúc hẹp nhất của bán đảo là eo đất Kra. Dãy Titiwangsa tạo thành xương sống của bán đảo Mã Lai.

Các vùng nước ven biển (tính theo chiều kim đồng hồ từ phía đông bắc) là Vịnh Thái Lan, biển Đông (đối diện với Borneo), eo biển Johor (đối diện với Singapore), eo biển Malacca (đối diện với Sumatra) và biển Andaman.

Về mặt chính trị, bán đảo Mã Lai được chia cho ba quốc gia:

  • phần tây bắc bán đảo là lãnh thổ cực nam của Myanma
  • phần trung tâm và đông bắc thuộc miền nam Thái Lan
  • phần phía nam thuộc Malaysia được gọi là Malaysia bán đảo (không nên nhầm lẫn với bán đảo Mã Lai rộng hơn) hoặc Tây Malaysia.

Một thuật ngữ trong tiếng Mã Lai là Tanah Melayu được sử dụng trong một số văn bản nêu lên ước vọng hiệp nhất của tất cả các nhóm người Mã Lai trên bán đảo trong một quốc gia Mã Lai thống nhất. Giấc mộng này đã được thực hiện gần như trọn vẹn khi nước Malaysia thành lập. Tuy nhiên tại miền nam Thái Lan cư dân Mã Lai là một thiểu số đáng kể. Vùng này trước kia là Vương quốc Pattani, một vương quốc Mã Lai nhưng sau bị sáp nhập vào Thái Lan. Ngoài ra, cũng có nhiều người Mã Lai ở Singapore, một đảo quốc nay với đa số người Hoa mà Anh đã thuê lại của Vương quốc Hồi giáo Johor năm 1819 rồi sau độc lập.

Bờ biển phía tây của bán đảo đối diện với đảo Sumatra là khu vực tiếp nhận nhiều nhóm di dân như người Bugis, người Hán và người Ấn vì đây là điểm dừng chân trên chặng hải hành giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Hiện tượng này đã tạo nét văn hóa duyên hải pha trộn đặc biệt từ thế kỷ 19.

Người châu Âu thời cổ gọi bán đảo Mã Lai là Chersonesus Aurea.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
phải|Bản đồ vị trí bán đảo Mã Lai border|right **Bán đảo Mã Lai** (tiếng Mã Lai: _Semenanjung Tanah Melayu_) là một bán đảo lớn thuộc khu vực Đông Nam Á. Với trục chính gần như
**Người Mã Lai** hay **Người Malay** (; chữ Jawi: ملايو) là một dân tộc Nam Đảo nói Tiếng Mã Lai chủ yếu sinh sống trên bán đảo Mã Lai cùng các khu vực ven biển
phải|Bản đồ Malaysia bán đảo phải|Bán đảo Mã Lai **Malaysia bán đảo** (tiếng Mã Lai: _Semenanjung Malaysia_) là phần lãnh thổ của Malaysia nằm trên bán đảo Mã Lai và chia sẻ biên giới bộ
**Bán đảo Đông Dương** (, _Indochina_), hoặc gọi **bán đảo Ấn-Trung**, **Đông Nam Á lục địa**, là một bán đảo nằm ở Đông Nam Á, là một trong ba bán đảo lớn ở phía nam
thumb|right|[[Bán đảo Ả Rập, bán đảo lớn nhất thế giới.]] thumb|right|[[Bán đảo Baja California, México.]] **Bán đảo** là một địa mạo kéo dài từ lục địa và hầu hết được bao quanh bởi nước, nhưng
**Chiến dịch Mã Lai** (tiếng Nhật:マレー作戦) hay **Trận Mã Lai** (Tiếng Anh:_Battle of Malaya_) là cuộc tấn công thuộc địa Mã Lai của Đế quốc Anh bởi Lục quân Đế quốc Nhật Bản từ ngày
nhỏ|phải|Bản đồ chủng Mã Lai **Chủng Mã Lai** (_Malay race_) là khái niệm nhân chủng học ban đầu được đề xuất do bác sĩ người Đức là Johann Friedrich Blumenbach (1752–1840) và được phân loại
**Tiếng Malay** hay **tiếng Mã Lai** (_"Ma-lây"_; chữ Latinh: **'; chữ cái Jawi: **بهاس ملايو_') là một ngôn ngữ chính của ngữ hệ Nam Đảo (Austronesian). Tiếng Mã Lai là ngôn ngữ quốc gia của
nhỏ|300x300px| Bản đồ phân bố dân tộc miền nam Thái Lan. Màu vàng là chỗ cư trú chủ yếu của [[người Mã Lai, và ba khu vực lấy màu vàng làm chủ đạo là **tỉnh
**Hổ Mã Lai** (danh pháp khoa học: _Panthera tigris jacksoni_, đồng nghĩa: _Panthera tigris malayensis_; tiếng Mã Lai: _Harimau Malaya_), là một phân loài hổ chỉ được tìm thấy tại khu vực trung tâm và
**Malaysia dưới sự chiếm đóng của Nhật Bản** đề cập đến chiến tranh thế giới thứ hai và chiến tranh Thái Bình Dương sau sự bùng nổ của người Nhật quân đội vào ngày 8
**Cổ Mã Lai** (tên khác: _Indonésien_, Proto-Malay) là tên của chủng tộc sống vào _thời kỳ đồ đá giữa_ (khoảng 10.000 năm về trước). Chủng cổ Mã Lai có nước da ngăm đen, tóc quăn,
**Người Mã Lai tại Singapore** hay **Người Mã Lai Singapore** (; Jawi: ), được định nghĩa bởi Singapore và những người trí thức trong nước sử dụng khái niệm rộng hơn về Malay, bao gồm
**Liên hiệp Mã Lai** là một liên bang của các quốc gia Mã Lai và các khu định cư Eo biển Penang và Malacca. Đây là thể chế kế thừa của Malaya thuộc Anh và
**Mã Lai thuộc Anh** () là một trong những thuộc địa của Đế quốc Anh, bao gồm Định cư Eo biển (thành lập năm 1826), Liên bang Mã Lai (thành lập năm 1895) và năm
**Tiếng Nam Thái** hay **Tiếng miền Nam Thái** hay **Tiếng Dambro** (Tiếng Thái: ภาษาไทยใต้, phát âm tiếng Thái: [pʰaːsaː tʰajɗaj]; tiếng Thái: ภาษาตามโพร, Phát âm: [pʰaːsaː ɗaːmpʰro]) là một ngôn ngữ Thái được nói tại
**Liên bang Mã Lai** () gồm 11 (sau đó là 14) bang (chín bang Mã Lai và hai khu định cư Eo biển Penang và Malacca) tồn tại từ ngày 31 tháng 1 năm 1948
**Các bang Mã Lai chưa phân loại** (, ) là Mã Lai thời kỳ Đế quốc Anh trong thuộc địa ở bán đảo Mã Lai của Mã Lai gồm 5 tiểu bang (bao gồm Perlis,
**Đại hội Thể thao Bán đảo Đông Nam Á 1959**, tên gọi chính thức là **Đại hội Thể thao Bán đảo Đông Nam Á lần thứ nhất**, là kỳ đại hội thể thao đa môn
**Các bang Liên bang Mã Lai** ( viết tắt là **_FMS_**, ) là một liên bang gồm bốn quốc gia trên Bán đảo Mã Lai là Selangor, Perak, Negeri Sembilan và Pahang, được thành lập
**Bán đảo Ả Rập** ( __, "đảo Ả Rập") là một bán đảo nằm ở Tây Á, tọa lạc ở phía đông bắc châu Phi, trên mảng Ả Rập. Theo góc nhìn địa lý, đây
thumb|Bản đồ vệ tinh bán đảo Krym tháng 5 năm 2015 **Krym** là một bán đảo tại Đông Âu, trên bờ biển phía bắc biển Đen, bị bao quanh hầu như hoàn toàn bởi biển
**Eo biển Malacca** (phiên âm tiếng Việt: **Ma-lắc-ca**) là eo biển nằm giữa bán đảo Mã Lai và đảo Sumatra, nối Biển Đông và Ấn Độ Dương. Eo biển có tọa độ là 1,43° vĩ
**Đại bàng Mã Lai** (tên khoa học **_Ictinaetus malaiensis_**), là một loài chim săn mồi duy nhất thuộc chi **_Ictinaetus_**. Chúng sống ở vùng núi rừng nhiệt đới của châu Á, được nhận biết rất
**Cá sấu Mã Lai**, **cá sấu Ấn Độ giả**, **cá sấu mõm dài giả** hay **cá sấu Sunda** (_Tomistoma schlegelii_) là một loài bò sát nước ngọt thuộc Họ Cá sấu mõm dài, Bộ Cá
Ngôn ngữ Mã Lai có một hệ thống phức tạp các danh hiệu, tước vị và kính ngữ, được sử dụng rộng rãi trong Brunei và Malaysia. Singapore, có hoàng tộc Malay nhưng bị chính
**Biển Andaman** (; ) là một vùng nước ở đông nam vịnh Bengal, miền nam Myanma, miền tây Thái Lan và miền đông quần đảo Andaman; nó là một phần của Ấn Độ Dương. Chiều
**Dãy Titiwangsa** (tiếng Malay: Banjaran Titiwangsa), hay còn gọi là **Dãy núi Sankalakhiri** (tiếng Thái Lan: ทิวเขาสันกาลาคีรี) ở Thái Lan, là một dãy núi tạo thành "xương sống" của bán đảo Mã Lai. Đầu phía
**_Otus lempiji_** là một loài chim trong họ Strigidae. Loài cú này sinh sống ở bán đảo Mã Lai và một số đảo phụ cận.
**Dãy núi Nakhon Si Thammarat** (tiếng Thái: ทิวเขานครศรีธรรมราช, _Thio Khao Nakhon Si Thammarat_) là phần kéo dài của dãy núi Tenasserim ở miền trung bán đảo Mã Lai. Dãy núi đá vôi và granite này
Vị trí của vùng Tanintharyi **Taninthayi** là một vùng hành chính của Myanmar, ở phía nam của nước này, trên bán đảo Mã Lai. Thủ phủ là thành phố Dawei (tên cũ là Tavoy). Tanintharyi
**Bơi lội** là một trong số 12 môn thể thao đưa vào tranh tài tại Đại hội Thể thao Bán đảo Đông Nam Á (SEAP Games) năm 1959 ở Bangkok, Thái Lan. 6 thành viên
**Đế quốc Bồ Đào Nha** () là đế quốc ra đời sớm nhất và kéo dài nhất trong lịch sử những đế quốc thực dân Châu Âu, kéo dài gần 6 thế kỷ, bắt đầu
Quốc kỳ của Malaysia, còn được gọi là **Jalur Gemilang** (), bao gồm một trường gồm 14 sọc đỏ và trắng nằm ngang xen kẽ theo chiều dài và góc trái màu xanh có hình
**Cuộc hành quân xâm chiếm Sumatra** là cuộc tấn công của quân đội Nhật Bản vào Đông Ấn Hà Lan diễn ra từ ngày 14 tháng 2 đến ngày 28 tháng 3 năm 1942. Cuộc
**Quan hệ La Mã – Trung Quốc** là các tiếp xúc chủ yếu gián tiếp, quan hệ mậu dịch, luồng thông tin và các lữ khách đi lại không thường xuyên giữa đế quốc La
**Đông Nam Á hải đảo** là một vùng địa lý hải đảo thuộc Đông Nam Á, đối lập với khái niệm Đông Nam Á lục địa. Có sáu quốc gia nằm trong vùng Đông Nam
nhỏ|Bản đồ quần đảo Mergui **Quần đảo Mergui** (cũng gọi là **quần đảo Myeik ** hay **_Myeik Kyunzu_**; ) là một quần đảo nằm ở khu vực cực nam của Myanmar và là một phần
Hồng Kông bao gồm bán đảo Cửu Long và 263 hòn đảo trên 500 m², đảo lớn nhất là đảo Đại Tự Sơn và lớn thứ hai là đảo Hồng Kông. Áp Lợi Châu là
Núi Phú Sĩ (_Fujisan_ 富士山) Nhật Bản là một đảo quốc bao gồm một quần đảo địa tầng trải dọc tây Thái Bình Dương ở Đông Bắc Á, với các đảo chính bao gồm Honshu,
thumb|Chu vi _chuỗi đảo thứ nhất_ (được đánh dấu màu đỏ). **Chuỗi đảo thứ nhất** đề cập đến chuỗi quần đảo lớn đầu tiên ở Thái Bình Dương tính từ bờ biển lục địa Đông
**Quần đảo Andaman và Nicobar** là một trong bảy lãnh thổ liên bang của Cộng hòa Ấn Độ. ## Địa lý Về mặt địa lý, đơn vị hành chính này thực chất gồm 2 quần
**Quần đảo Natuna** là một chuỗi gồm 270 đảo nằm ở phía Nam Biển Đông, ở giữa bán đảo Mã Lai và đảo Borneo. Đảo lớn nhất là Natunar Besar. Hiện chủ quyền quần đảo
**Quần đảo Sunda Lớn** (tiếng Indonesia: _Kepulauan Sunda Besar_) là một nhóm các đảo nằm trong bán đảo Mã Lai. Các đảo bao gồm trong nhóm này bao gồm (từ tây sang đông): Sumatra, Java,
**Nusa Tenggara** (nghĩa là các đảo Đông Nam), hay **quần đảo Sunda Nhỏ**, là một nhóm các đảo ở khu vực trung-nam của bán đảo Mã Lai. Cùng với Quần đảo Sunda Lớn ở phía
**Malaysia** là một quốc gia quân chủ lập hiến liên bang tại Đông Nam Á, lãnh thổ bao gồm 13 bang và ba lãnh thổ liên bang với tổng diện tích là 330,803 km². Malaysia
**Singapore** (, , ), quốc hiệu là **Cộng hòa Singapore**, là một đảo quốc và thành quốc có chủ quyền ở Đông Nam Á, nằm ngoài khơi về mũi phía nam của bán đảo Mã
**Penang** (tiếng Mã Lai: _Pulau Pinang_) là một bang tại Malaysia và được định danh theo đảo cấu thành nên bang. Bang Penang nằm ở vùng bờ biển tây bắc của Malaysia bán đảo, sát
**Srivijaya** hay **Tam Phật Tề** (三佛齊) là một liên minh kiểu mandala gồm nhiều nhà nước cổ từng tồn tại ở miền Đông Sumatra, bán đảo Malay và một phần đảo Borneo và Java, hình
**Lãnh thổ Đảo Giáng Sinh** (tiếng Anh: _Territory of Christmas Island_) là một lãnh thổ bên ngoài của Úc bao gồm hòn đảo cùng tên. Nó nằm ở Ấn Độ Dương, cách Java và Sumatra