New Guinea (tên gọi lịch sử: Papua) nằm ở Nam Bán cầu là đảo lớn thứ hai thế giới, sau Greenland, với diện tích 786.000 km². Đảo nằm ở tây nam Thái Bình Dương, ở phía đông của quần đảo Mã Lai, và đôi khi đảo cũng được tính là một phần của quần đảo Ấn-Úc lớn hơn. Về mặt địa chất, New Guinea và Úc cùng là một phần của một mảng kiến tạo. Khi mực nước biển địa cầu xuống thấp, hai nơi có chung đường bờ biển (nay nằm sâu 100 đến 140 mét dưới mực nước biển), kết hợp với các phần đất liền mà nay bị ngập kiến tạo lục địa Sahul, hay còn gọi là Đại Úc. Hai đại lục bị tách biệt khi khu vực mà nay là eo biển Torres bị ngập sau khi kết thúc thời kỳ băng hà cuối cùng. Về nhân loại học, New Guinea được xem là một phần của Melanesia. Về mặt chính trị, nửa phía tây của đảo gồm sáu tỉnh của Indonesia: Papua , Tây Papua , Trung Papua, Nam Papua, Tây Nam Papua và Papua Cao nguyên. Nửa phía đông của đảo tạo thành phần đại lục của quốc gia Papua New Guinea. Hòn đảo có khoảng 7,5 triệu cư dân, mật độ dân số chỉ là 8 người/km².
So với New Guinea, Úc ở phía nam khô hơn, bằng phẳng hơn, và kém phì nhiêu hơn, New Guinea có lượng mưa cao hơn nhiều cùng hoạt động địa chất núi lửa, đỉnh cao nhất trên đảo là Puncak Jaya đạt cao độ 4.884 m (16.023 ft). Hai đại lục tương đồng về một số loài động vật, với các loài thú có túi, bao gồm wallaby và possum, và động vật đơn huyệt đẻ trứng, thú lông nhím. Ngoài dơi và khoảng hơn hai chục loài gặm nhấm, không có các loài thuộc lớp phụ thú có nhau trước thời kỳ người bản địa. Lợn, một số loài chuột, và tổ tiên của chó hát New Guinea do con người đưa đến đảo.
Nghiên cứu chỉ ra rằng các vùng cao là một trung tâm nông nghiệp ban đầu và độc lập, với bằng chứng về thủy lợi có niên đại cách nay ít nhất 10.000 năm. Do thời gian định cư có bề dày và địa hình chia cắt, con số ngôn ngữ trên đảo cao bất thường, với khoảng 1.000 ngôn ngữ (con số cao hơn so với hầu hết các lục địa) được ghi vào mục lục so với 6.000 thổ ngữ của con người vào thời kỳ tiền Colombo. Hầu hết các ngôn ngữ trên đảo được phân loại thuộc nhóm ngôn ngữ Papua, song có một số ngôn ngữ thuộc ngữ hệ Nam Đảo được nói tại khu vực bờ biển và các đảo nhỏ nằm sát đó.
Thế kỷ 16, các nhà thám hiểm người Tây Ban Nha phát hiện ra đảo và gọi nó là Nueva Guinea. Trong lịch sử gần đây, Tây New Guinea được sáp nhập vào thuộc địa Đông Ấn Hà Lan. Người Đức sáp nhập bờ biển phía bắc của nửa phía đông, hình thành nên New Guinea thuộc Đức trong nỗ lực nhằm trở thành một thế lực thuộc địa vào trước Chiến tranh thế giới thứ nhất, trong khi người Anh miễn cưỡng tuyên bố chủ quyền phần phía nam. Sau Hòa ước Versailles, phần lãnh thổ của Đức trên đảo bị giao lại cho Úc như một lãnh thổ ủy thác của Hội Quốc Liên. Nửa phía đông của đảo giành được độc lập từ Úc và thành lập nên Papua New Guinea vào năm 1975. Nửa phía tây giành được độc lập từ Hà Lan vào năm 1961, song trở thành một bộ phận của Indonesia ngay sau cuộc trưng cầu dân ý gây tranh cãi năm 1969.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Papua New Guinea** (; Hiri Motu: _Papua Niu Gini_, phiên âm tiếng Việt: _Pa-pu-a Niu Ghi-nê_), tên đầy đủ là **Nhà nước Độc lập Papua New Guinea** là một quốc gia quần đảo ở châu
**Lãnh thổ New Guinea** (tiếng Anh: Territory of New Guinea) là một lãnh thổ ủy thác Liên Hợp Quốc do Úc quản lý trên đảo New Guinea từ năm 1914 đến năm 1975. Năm 1949,
thumb|right|Quốc kỳ [[Papua New Guinea]] [[Tập tin:ASEAN Enlargement.svg|thumb| ]] Khả năng Papua New Guinea gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) hiện đang là vấn đề được thảo luận. Năm 1976,
**Ngữ hệ Liên New Guinea** (Trans–New Guinea, TNG) là một ngữ hệ ngôn ngữ Papua nói ở New Guinea cùng các đảo lân cận. Đây có lẽ là ngữ hệ có số ngôn ngữ lớn
nhỏ|Bản đồ biên giới Indonesia-Papua New Guinea **Biên giới** **Indonesia-Papua New Guinea** là đường biên giới quốc tế phân định lãnh thổ giữa hai quốc gia là Indonesia và Papua New Guinea. Biên giới chia
**New Guinea** (tên gọi lịch sử: **_Papua_**) nằm ở Nam Bán cầu là đảo lớn thứ hai thế giới, sau Greenland, với diện tích 786.000 km². Đảo nằm ở tây nam Thái Bình Dương, ở phía
**Chiến dịch New Guinea** diễn ra từ tháng 1/1942 cho đến khi Chiến tranh thế giới thứ hai vào giai đoạn kết thúc tháng 8/1945. Trong giai đoạn đầu vào đầu năm 1942, Đế quốc
**_Mèo túi New Guinea_** (Dasyurus albopunctatus) là một loài động vật có vú trong họ Dasyuridae, bộ Dasyuromorphia. Loài này được Schlegel mô tả năm 1880. ## mô tả Mèo túi New Guinea là loài
**Chó biết hát New Guinea** (New Guinea Singing Dog hay còn viết tắt là NGSD) là một giống chó hoang bản địa của đảo Papua New Guinea thuộc dòng chó Dingo với đặc điểm khác
thumb|Lá cờ Papua New Guinea đang bay **Quốc kỳ Papua New Guinea** (tiếng Tok Pisin: _plak bilong Papua Niugini_) là lá cờ được chấp thuận vào ngày 1 tháng 7 năm 1971. Trên lá cờ
**New Guinea thuộc Hà Lan** () dùng để chỉ vùng Papua của Indonesia trong khi đó là lãnh thổ hải ngoại của Vương quốc Hà Lan từ năm 1949 đến 1962. Cho đến năm 1949,
**Đội tuyển bóng đá quốc gia Papua New Guinea** () là đội tuyển cấp quốc gia của Papua New Guinea do Hiệp hội bóng đá Papua New Guinea quản lý. Trận thi đấu quốc tế
Các tỉnh của Papua New Guinea. **Các tỉnh của Papua New Guinea** là các đơn vị hành chính cấp một của quốc gia này. Các chính quyền cấp tỉnh là một nhánh của chính quyền
thumb|Papua New Guinea entry stamp Một người nước ngoài muốn đến **Papua New Guinea** phải xin thị thực trừ khi họ là công dân của một nước được xin thị thực tại cửa khẩu. Tất
**New Guinea thuộc Đức** () là thuộc địa đầu tiên của Đế quốc thực dân Đức. Nó là một phần lãnh thổ của Đức từ năm 1884 cho đến năm 1914 khi nó rơi vào
**Hiệp hội bóng đá Papua New Guinea** (tiếng Anh: _Papua New Guinea Football Association_) là tổ chức quản lý, điều hành các hoạt động bóng đá ở Papua New Guinea. Hiệp hội quản lý đội
**Tây New Guinea** là lãnh thổ của Indonesia ở phần phía tây kinh tuyến 141 độ đông của đảo New Guinea. Trước năm 1969, lãnh thổ này nằm dưới sự kiểm soát của Hà Lan.
**Thú lông nhím mỏ dài Tây New Guinea** (danh pháp khoa học: **_Zaglossus bruijni_**) là một trong bốn loài thú lông nhím còn tồn tại và là một trong ba loài _Zaglossus_ ở New Guinea.
nhỏ|Quần đảo Schouten của Papua New Guinea **Schouten** là một nhóm đảo bao gồm 6 hòn đảo núi lửa nhỏ, thuộc tỉnh Đông Sepik, Papua New Guinea, là một phần cấu thành nên quần đảo
**Papua New Guinea** tham dự **Thế vận hội** lần đầu năm 1976, và đã liên tục gửi vận động viên (VĐV) tới thi đấu tại các kỳ Thế vận hội Mùa hè kể từ đó,
**Tỉnh Trung ương** (tiếng Anh: _Central Province_) là một đơn vị hành chính tại Papua New Guinea, nằm trên bờ biển phía nam của đất nước. Theo điều tra năm 2000, tỉnh có 183.983 cư
Vào ngày 26 tháng 2 năm 2018, lúc 3:44 giờ sáng theo giờ địa phương (25 tháng 2, 17:44 UTC), một trận động đất 7,5 độ đã xảy ra gần biên giới của các tỉnh
**Bagabag** là một đảo núi lửa thuộc tỉnh Madang, Papua New Guinea. Đây vốn là một ngọn núi lửa nhô lên từ đáy đại dương nhưng đã ngừng hoạt động. Bagabag cách mũi Croilles trên
**Giải New Guinea** (tên khoa học: **_Pelochelys bibroni_**) là một loài ba ba thuộc họ Trionychidae. Đây là loài đặc hữu của đảo New Guinea, cũng là loài ba ba nước ngọt có kích thước
**Đại bàng New Guinea** hay **Đại bàng Papua**, **Đại bàng Harpy Papua** hoặc **Đại bàng Kapul** (tên khoa học **_Harpyopsis novaeguineae_**) là một loài đại bàng lớn, là thành viên duy nhất của chi đơn
**Kina** (ISO 4217 code: _PGK_) là một tiền tệ của Papua New Guinea. Nó được chia thành 100 _toea_. Kina được ra đời vào 19 tháng 4 năm 1975 để thay thế cho Dollar Úc.
Eo biển Dampier nhìn từ vũ trụ. Phía tây là [[đảo Umboi và phía đông là New Britain còn phía bắc là đảo Sakar.]] **Eo biển Dampier** tại Papua New Guinea là một eo biển
**Western** (Quần đảo Phía Tây), là một quần đảo toạ lạc ngoài khơi Đông Bắc của Papua New Guinea, thuộc quần đảo Bismark, Thái Bình Dương. Các đảo thuộc quần đảo Phía Tây: * Đảo
**Cá sấu New Guinea **(_Crocodylus novaeguineae)_ là một loài cá sấu trong họ Crocodylidae. Loài này được Schmidt mô tả khoa học đầu tiên năm 1928. ## Phát sinh loài Cây phát sinh loài bên
Đây là **danh sách các câu lạc bộ bóng đá ở Papua New Guinea**. * Besta United PNG * Eastern Stars FC (Milne Bay) * Gelle Hills United (Port Moresby) * Gigira Laitepo Morobe (Lae)
**Lãnh thổ Papua và New Guinea** là một lãnh thổ thuộc quyền quản lý của Úc vào năm 1949, gồm hai phần là Lãnh thổ Papua và Lãnh thổ New Guinea. Năm 1972, tên của
**New Britain** là hòn đảo lớn nhất của Quần đảo Bismarck (được đặt tên theo Otto von Bismarck) tại Papua New Guinea. Hòn đảo tách biệt với đảo chính New Guinea qua các eo biển
Bài viết này ghi lại các tác động của đại dịch COVID-19 ở Papua New Guinea, và có thể không bao gồm tất cả các phản ứng và biện pháp chính hiện đại. ## Dòng
**New Ireland** (Tok Pisin: _Niu Ailan_) là một hòn đảo lớn tại Papua New Guinea, với diện tích xấp xỉ 7.404 km². Đây là hòn đảo lớn nhất của tỉnh New Ireland, nằm ở đông bắc
Quyền **đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính và chuyển giới** (tiếng Anh: _lesbian, gay, bisexual and transgender_; tiếng Hiri Motu: _???_; tiếng Tok Pisin: _???_) ở **Papua New Guinea** phải đối mặt với
**Cắt Tân Anh** hay **Cắt New Britain**, tên khoa học **_Accipiter brachyurus_**, là một loài chim trong họ Ưng. Nó là loài đặc hữu hai đảo Papua New Guinea, New Britain và New Ireland. Thậm
**USS _New Orleans_ (CA-32)** (trước là **CL-32**) là một tàu tuần dương hạng nặng của Hải quân Hoa Kỳ, là chiếc dẫn đầu trong lớp của nó. Tên của nó được đặt theo thành phố
**Lịch sử New Zealand** truy nguyên từ ít nhất 700 năm trước khi người Polynesia khám phá và định cư tại đây, họ phát triển một văn hóa Maori đặc trưng. Nhà thám hiểm người
**_Pleuranthodium_** là một chi thực vật trong họ Zingiberaceae. Trong số 25 loài đã biết ở thời điểm năm 2021 thì 23 loài đặc hữu New Guinea, 1 loài ở Queensland và 1 loài ở
**Trận chiến Biển Bismarck** (2 tháng 3 năm 1943 - 4 tháng 3, 1943) là một trận đánh diễn ra tại Mặt trận Tây Nam Thái Bình Dương trong Chiến tranh thế giới thứ hai.
**Chuột túi cây**, tên khoa học **_Dendrolagus_**, là một chi động vật có vú trong họ Macropodidae, bộ Hai răng cửa. Chi này được Müller miêu tả năm 1840. Loài điển hình của chi này
Melanesia trong khung màu hồng **Melanesia** (tiếng Việt: **Mê-la-nê-di**) là tiểu vùng của châu Đại Dương từ Tây Thái Bình Dương đến biển Arafura và đông bắc Úc. Danh từ này do Jules Dumont d'Urville
**Port Moresby** (Tok Pisin: _Pot Mosbi_) là thủ đô và là thành phố lớn nhất Papua New Guinea, nằm bên bờ biển phía nam của đảo New Guinea, tại điểm Paga Point giữa bến cảng
**Vườn quốc gia Lorentz** là một vườn quốc gia nằm tại phía tây của đảo New Guinea thuộc tỉnh Papua, Indonesia. Với diện tích 25.056 km² (9.674 mi2), đây là vườn quốc gia lớn nhất Đông Nam
**Bougainville** là đảo chính của Khu tự trị Bougainville tại Papua New Guinea. Khu vực này cũng được biết đến với tên gọi tỉnh Bougainville hay Bắc Solomon. Dân số của khu tự trị là
**Cúp bóng đá châu Đại Dương 2016** là Cúp bóng đá châu Đại Dương lần thứ 10 được tổ chức Liên đoàn bóng đá châu Đại Dương (OFC). Đây cũng là vòng loại World Cup
**Quần đảo Bismarck** là một nhóm gồm các đảo ở ngoài khơi bờ biển đông bắc của đảo New Guinea tại Tây Thái Bình Dương, là một phần của Vùng Quần Đảo thuộc Papua New
Biển Bismarck **Biển Bismarck** hay **biển New Guinea** là một biển nằm ở tây nam Thái Bình Dương. Về phía tây của nó là phần thuộc Papua New Guinea của đảo New Guinea. Ở phía
**Papua** là một tỉnh của Indonesia, bao gồm vùng ven biển phía bắc của Tây New Guinea cùng với các nhóm đảo ở vịnh Cenderawasih ở phía tây. Tỉnh nhìn chung đi theo ranh giới
**Xung đột Papua** là một cuộc xung đột đang diễn ra ở Tây New Guinea, giữa Indonesia và Phong trào Tự do Papua (, OPM). Sau khi chính quyền Hà Lan rút khỏi New Guinea