Liên minh Iberia là một thuật ngữ hiện đại dùng để chỉ sự thống nhất lịch sử và chính trị cai trị toàn bộ bán đảo Iberia phía nam Pirenia từ năm 1580 đến 1640. Liên minh này bao gồm vương quốc Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha và các thuộc địa của họ, sau cuộc khủng hoảng triều đại Bồ Đào Nha.
Liên minh Iberia là một trong những tham vọng của một đế quốc thời trung cổ trên Bán đảo Iberia. Sancho III của Pamplona và Alfonso VII của León và Castilla mất danh hiệu Imperator Totius Hispaniae có nghĩa là "Hoàng đế toàn Tây Ban Nha".
Bối cảnh
Kể từ thế kỷ X, các vị vua Castila định kỳ giành quyền bá chủ trên toàn Bán đảo Iberia, bao gồm cả Bồ Đào Nha, lấy danh hiệu "Hoàng đế toàn Hispania". Điều kiện tiên quyết để thực hiện liên minh thực sự là các liên minh triều đại chặt chẽ giữa Bồ Đào Nha và các vương quốc khác của Liên minh Iberia (Vương quốc Castila và Aragón). Ngay trong năm 1383, sau cái chết của Vua Fernando I và sự đàn áp của vương triều Burgundy, Juan I của Castilla đã cố gắng bảo vệ quyền của vợ mình Beatrice để chiếm lấy Bồ Đào Nha, nhưng đã bị đánh bại. Cơ hội thực sự của một liên minh triều đại của toàn bộ bán đảo đã được trình bày vào năm 1498, khi khi đứa trẻ sơ sinh Miguel da Paz ông trở thành người thừa kế cùng lúc với ông nội và bà ngoại của mình, các vị vua Công giáo Fernando II của Aragon và Isabel I của Castila và cha của ông là Manuel I của Bồ Đào Nha. Năm 1500, cậu bé Miguel qua đời, dì Juana I của Castilla trở thành người thừa kế của Castila và Aragon, và sau đó sự kết hợp của ba vương thất đã không xảy ra.
Thành lập
thumb|left|Bản đồ chính trị của Bán đảo Iberia năm 1570
Trận Alcacer Quibir trong năm 1578 chứng kiến cái chết của vị vua trẻ Sebastian của Bồ Đào Nha. Cháu trai và người kế vị của Sebastian, Hồng y Henry, lúc đó 66 tuổi. Cái chết của Henry kéo theo một cuộc khủng hoảng liên tiếp, với ba đứa cháu của Manuel I lên ngôi: Infanta Catarina, Nữ công tước xứ Braganza (kết hôn với João, Công tước Braganza thứ VI), António, Trước Crato và Vua Felipe II của Tây Ban Nha. António đã được ca ngợi Vua của Bồ Đào Nha do nhân dân của Santarém vào ngày 24 tháng 7 năm 1580, và sau đó tại nhiều thành phố và thị trấn trong cả nước. Một số thành viên của Hội đồng Thống đốc Bồ Đào Nha đã ủng hộ Felipe trốn sang Tây Ban Nha và tuyên bố ông là người kế thừa hợp pháp của Henry. Philip hành quân vào Bồ Đào Nha và đánh bại quân đội trung thành với Ưu tiên của Crato trong Trận Alcântara. Quân đội chiếm đóng vùng nông thôn (Tercios) do Công tước thứ ba của Alba chỉ huy đã tới Lisbon. Công tước xứ Alba áp đặt lên các tỉnh Bồ Đào Nha sự khuất phục Philip trước khi vào Lisbon, nơi ông chiếm giữ một kho báu khổng lồ; Trong khi đó, anh cho phép binh lính của mình cướp phá vùng lân cận thủ đô. Felipe được Cortes Tomar công nhận là vua năm 1581, bắt đầu triều đại của Nhà Habsburg trên Bồ Đào Nha. Khi Felipe rời đi vào năm 1583 tới Madrid, ông đã đưa cháu trai Albert của Áo trở thành cha đẻ của mình ở Lisbon. Ở Madrid, ông thành lập Hội đồng Bồ Đào Nha để tư vấn cho ông về các vấn đề Bồ Đào Nha.
António đã khai thác cơ hội mà chiến tranh giữa Elizabeth và Felipe đưa ra để thuyết phục người Anh chống lại một cuộc tấn công đổ bộ vào Bồ Đào Nha vào tháng 4 năm 1589. Dẫn đầu bởi Francis Drake và John Norris, đoàn thám hiểm 120 tàu và 19.000 người thất bại do kế hoạch kém. Với chi phí hơn 100.000 bảng Anh, hạm đội Anh đã mất khoảng 40 tàu và mất ít nhất 15.000 người. Ngược lại, người Tây Ban Nha chỉ mất khoảng 900 người.
Địa vị của Bồ Đào Nha được duy trì dưới hai vị vua đầu tiên dưới Liên minh, Felipe II và Felipe III. Cả hai quốc vương đã trao vị trí tuyệt vời cho các quý tộc Bồ Đào Nha tại các tòa án Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha duy trì một luật pháp, tiền tệ và chính phủ độc lập. Nó thậm chí còn được đề xuất để chuyển thủ đô hoàng gia đến Lisbon.
Khủng hoảng và chấm dứt liên minh
Vào thế kỷ 17, giới tinh hoa Bồ Đào Nha bắt đầu nhận ra rằng liên minh mang lại nhiều thiệt hại cho đất nước của họ hơn là lợi ích. Điều này không chỉ liên quan và không nhiều với sự suy giảm thái độ của quốc vương cầm quyền đối với Bồ Đào Nha, mà với việc các thuộc địa Bồ Đào Nha trở thành mục tiêu chính của nhiều kẻ thù của Tây Ban Nha, và người Tây Ban Nha không tỏ ra sốt sắng trong việc phòng thủ. Khoảng cách kinh tế với Anh đặc biệt gay gắt, điều này đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Bồ Đào Nha kể từ thời Hiệp ước Windsor.
Nổi loạn chống lại Felipe II, Hà Lan chiếm giữ Ceylon của Bồ Đào Nha, khu vực phía bắc của Brasil và Luanda ở Angola. Sau đó, Pháp đổ bộ vào Brasil. Hàng loạt tổn thất của các thuộc địa đã tràn ngập sự kiên nhẫn của giới quý tộc Bồ Đào Nha. Một phong trào đã bắt đầu khôi phục độc lập. Cháu trai của Nữ công tước xứ Bragança được tuyên bố là vua dưới tên Juan IV, và người Tây Ban Nha đã thua Chiến tranh phục hồi Bồ Đào Nha trong vòng 28 năm (1640–1668). Liên minh đã bị giải thể và triều đại Bragança lên ngôi vua Bồ Đào Nha.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Liên minh Iberia** là một thuật ngữ hiện đại dùng để chỉ sự thống nhất lịch sử và chính trị cai trị toàn bộ bán đảo Iberia phía nam Pirenia từ năm 1580 đến 1640.
**Liên minh cá nhân** (tiếng Anh: _personal union_; tiếng Pháp: _union personnelle_) là sự liên hiệp giữa hai hoặc nhiều nước độc lập có chung một người (cá nhân) làm quốc trưởng trong khi biên
**Liên minh thứ sáu** bước đầu gồm Vương quốc Anh và Đế quốc Nga, sau đó là Phổ, Áo, Thụy Điển, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và các vương quốc Bayern, Württemberg, Sachsen (từ
**Liên minh châu Âu** hay **Liên hiệp châu Âu** (tiếng Anh: _European Union_; viết tắt **EU**), còn được gọi là **Liên Âu** (tiền thân là Cộng đồng Kinh tế châu Âu), là một thực thể
phải|nhỏ|300x300px|Các lãnh thổ của các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (Cộng đồng châu Âu trước năm 1993), hoạt hình theo thứ tự gia nhập. Các lãnh thổ bên ngoài châu Âu và
**Liên minh thứ năm** chỉ gồm có Vương quốc Anh và Áo, chống lại Đế quốc Pháp cùng các đồng minh là Vương quốc Ý, Bayern, Sachsen, Hà Lan, Napoli, Liên bang sông Rhine, Công
nhỏ|phải|So sánh bản đồ của EU và các khối và quốc gia khác Liên minh châu Âu chủ yếu nằm ở phần lớn Tây và Trung Âu, với diện tích 4.422.773 km² (1.707.642 dặm vuông).
nhỏ| [[Quân chủ Công giáo và Cristoforo Colombo, 1493]] **Liên hiệp vương triều** (**', **') là một hình thức liên bang chỉ có hai nhà nước khác nhau được quản lý dưới cùng một triều
**Bồ Đào Nha** (tiếng Bồ Đào Nha: _Portugal_, ), quốc hiệu là **Cộng hòa Bồ Đào Nha** (, ) là một quốc gia nằm ở phía Tây Nam của khu vực châu Âu, trên bán
**Nhà thờ Thánh Đa Minh** (; ) là một nhà thờ mang kiến trúc Baroque cuối thế kỷ 16 nằm trong Giáo xứ Sé của Giáo phận Ma Cao. Nó nằm ở phần bán đảo
**Tây Ban Nha** ( ), tên gọi chính thức là **Vương quốc Tây Ban Nha** (), là một quốc gia có chủ quyền với lãnh thổ chủ yếu nằm trên bán đảo Iberia tại phía
Đây là **danh sách những tộc người ở bán đảo Iberia trước thời La Mã** (Hispania thuộc La Mã bao gồm Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Andorra ngày nay). ## Những tộc người
**Texas** () là tiểu bang đông dân thứ hai và có diện tích lớn thứ hai của Hoa Kỳ và là tiểu bang lớn nhất trong số 48 tiểu bang tại Hoa Kỳ lục địa.
**Gibraltar** ( , ) là một Lãnh thổ hải ngoại thuộc Anh và tồn tại như một thành bang nằm ở mũi phía nam của Bán đảo Iberia. Nó có diện tích 6,7 km2 (2,6
**Iberia Líneas Aéreas de Éspaña, S.A** hay còn gọi là **Iberia** là hãng hàng không quốc gia Tây Ban Nha và có trụ sở tại Madrid, Tây Ban Nha. Hãng chuyên phục vụ các chuyến
**Florida** (phát âm tiếng Anh: ) là một tiểu bang ở đông nam bộ của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, giáp vịnh Mexico ở phía tây, giáp Alabama và Georgia ở phía bắc, giáp Đại
**Sicilia** ( , ) là một vùng hành chính tự trị của Ý. Vùng này gồm có đảo Sicilia lớn nhất Địa Trung Hải và lớn thứ 45 thế giới, cùng một số đảo nhỏ
**_Drosophyllum_** là một chi thực vật ăn thịt chứa 1 loài duy nhất với danh pháp **_Drosophyllum lusitanicum_** (**gọng vó Iberia**, **gọng vó Bồ Đào Nha** hay **thông sương**). Về bề ngoài, nó giống như
**Chiến tranh Khôi phục Bồ Đào Nha** (; ) là tên gọi của các sử gia "lãng mạn" thế kỷ 19 trong cuộc chiến giữa Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha bắt đầu từ
**Ireland** (phiên âm: "Ai-len"; phát âm tiếng Anh: ; ), hay còn được gọi chi tiết là **Cộng hòa Ireland** (, ), là một quốc gia ở tây bắc châu Âu, chiếm khoảng 5/6 diện
**Colombia** (), tên chính thức là **Cộng hòa Colombia** (; ) là một quốc gia tại Nam Mỹ. Colombia giáp Venezuela và Brasil về phía đông; giáp Ecuador và Peru về phía nam; giáp Đại
**Virginia** (phát âm tiếng Việt: Vơ-gin-ni-a; phát âm tiếng Anh: ), tên chính thức là **Thịnh vượng chung Virginia** (), là một bang nằm tại khu vực Nam Đại Tây Dương của Hợp chúng quốc
**Trận Alcácer Quibir** (hay còn được gọi là **Trận Ba Vua** (معركة الملوك الثلاثة) hay **Trận chiến của Oued al-Makhazin** (معركة وادي المخازن) ở Morocco) đã xảy ra ở miền bắc Maroc, gần thị trấn
**Oneworld** là liên minh các công ty hàng không lớn thứ ba trên thế giới, sau Star Alliance và SkyTeam. Liên minh Oneworld được thành lập ngày 1 tháng 2 năm 1999 bởi 5 hãng
**Vua Bồ Đào Nha** trị vì từ hồi thành lập Vương quốc Bồ Đào Nha vào năm 1139 cho đến khi phế bỏ chế độ quân chủ Bồ Đào Nha và sáng lập nền Cộng
Đây là _danh sách các **đế quốc**_, được liệt kê theo thời gian. ## Đế quốc thời Cổ đại phải|thumb|[[Nhà Achaemenid|Đế quốc Achaemenid (Ba Tư) là đế quốc rộng lớn nhất thế giới vào thời
thumb|Bản đồ Bồ Đào Nha lục địa **Bồ Đào Nha lục địa** hay **Đại lục Bồ Đào Nha** () là thuật ngữ thông tục được sử dụng để phân biệt phần của Nhà nước đơn
**Chiến tranh Punic lần thứ hai**, cũng còn được gọi là **Chiến tranh Hannibal**, (bởi những người La Mã) **Cuộc chiến tranh chống lại Hannibal**, hoặc **Chiến tranh Carthage**, kéo dài từ năm 218 đến
**Đế quốc Bồ Đào Nha** () là đế quốc ra đời sớm nhất và kéo dài nhất trong lịch sử những đế quốc thực dân Châu Âu, kéo dài gần 6 thế kỷ, bắt đầu
nhỏ|Bản đồ cho thấy Đế quốc La Mã (màu tím) và Parthia (màu vàng) cùng nhau chia sẻ [[Đế quốc Seleukos (màu xanh ở giữa) và qua đó giúp họ trở thành quốc gia mạnh
**Gruzia** là một quốc gia ở khu vực Kavkaz. Gruzia nằm tại giao giới của Tây Á và Đông Âu, phía tây giáp biển Đen, phía bắc giáp Nga, phía nam giáp Thổ Nhĩ Kỳ
thumb|[[Quý bà của Elche|Quý bà của Elx, Thế kỷ thứ 4 TCN, là một bức tượng bán thân bằng đá đến từ L'Alcúdia, Elche, Tây Ban Nha]] **Người Iberes** (tiếng Latin: _Hibērī_, từ tiếng Hy
**Đế quốc Tây Ban Nha** () là một trong những đế quốc lớn nhất thế giới và là một trong những đế quốc toàn cầu đầu tiên trên thế giới. Đạt tới thời kỳ cực
**Trận Cissa **là một phần của Chiến tranh Punic lần thứ hai. Nó nổ ra vào mùa thu năm 218 trước công nguyên ở phía nam của thị trấn Hy Lạp Tarraco ở phía đông
**Vương quyền Aragón** (; tiếng Tây Ban Nha: _Corona de Aragón_; tiếng Aragon: _Corona d'Aragón_; tiếng Catalunya: _Corona d'Aragó_; tiếng Anh: _Crown of Aragon_) là một chế độ quân chủ hỗn hợp người cai trị
**_Reconquista_** (một từ tiếng Tây Ban Nha và tiếng Bồ Đào Nha, có nghĩa là "tái chinh phục", trong tiếng Ả Rập gọi là: الاسترداد _al-ʼIstirdād_, "tái chiếm") là một quá trình hơn 700 năm
**Nhà Bragança** (tiếng Bồ Đào Nha: _Casa de Bragança_; tiếng Anh: _House of Braganza_) là một hoàng tộc sản sinh ra các hoàng đế, thân vương và công tước gốc Bồ Đào Nha trị vì
**Đế quốc Hà Lan** () bao gồm các vùng lãnh thổ ở nước ngoài thuộc tầm kiểm soát của Hà Lan từ thế kỷ 17 đến những năm 1950. Người Hà Lan đã theo sau
[[Trận Trebia, hồ Trasimene và Cannae]] **Trận Cannae** là một trận đánh thuộc Chiến tranh Punic lần 2 diễn ra vào ngày 2 tháng 8 năm 216 TCN trên chiến trường gần ngôi làng Cannae
**Trận dãy núi Nervasos** () diễn ra vào năm 419 giữa liên minh người Suebi do Vua Hermeric chỉ huy cùng với quân đội La Mã đóng tại tỉnh Hispania, chống lại liên quân người
**Karl V** (tiếng Tây Ban Nha: _Carlos_; tiếng Đức: _Karl_; tiếng Hà Lan: _Karel_; tiếng Ý: _Carlo_) (24 tháng 2 năm 1500 – 21 tháng 9 năm 1558) là người đã cai trị cả Đế
**Trận Hadrianopolis** (ngày 9 tháng 8 năm 378), còn được gọi là **Trận Adrianopolis**, là trận chiến giữa Quân đội La Mã do Hoàng đế Valens thân chinh thống lĩnh và quân nổi dậy Goth
**Wales** hay **Xứ Wales** (phát âm tiếng Anh: ; hay ) là một quốc gia thuộc Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland và nằm trên đảo Anh. Wales có biên giới với Anh
**Chiến tranh Punic lần thứ nhất **(264-241 TCN) là cuộc chiến tranh lớn đầu tiên xảy ra giữa Carthage và Cộng hòa La Mã, kéo dài suốt 23 năm giữa hai thế lực hùng mạnh
**Chiến tranh giành độc lập châu Mỹ Tây Ban Nha** (; 25 tháng 9 năm 1808 - 29 tháng 9 năm 1833) là tên gọi chỉ chung các cuộc binh biến diễn ra ở châu
**British Airways** (**BA**) là hãng hàng không của Vương quốc Anh, có trụ sở tại Waterside, Harmonsworth. Đây là hãng hàng không lớn thứ hai ở Vương quốc Anh, dựa trên quy mô đội bay
**Trận Poitiers** diễn ra giữa Vương quốc Anh và Vương quốc Pháp vào ngày 19 tháng 9 năm 1356, kết thúc với đại thắng thứ hai trong bốn chiến thắng vĩ đại nhất của Quân
**Chiến tranh Bán đảo** (1807-1814) là một cuộc xung đột quân sự giữa đế chế của Napoleon và Bourbon Tây Ban Nha (với Vương quốc Liên hiệp Anh và Ireland liên minh với Vương quốc
**Trận Carthage** diễn ra vào ngày 19 tháng 10 năm 439, thành Carthage – một trong những thành phố quan trọng nhất của Đế quốc Tây La Mã – đã bị người Vandal chiếm giữ.
_Dom_ **João IV** (; (19 tháng 3 năm 1604 – 6 tháng 11 năm 1656), hay còn được gọi với biệt danh **João Người** **Khôi phục** (_João, o Restaurador_), là Vua của Bồ Đào Nha