Kính hiển vi huỳnh quang (Fluorescence microscope) là một kỹ thuật hiển vi quang học, trong đó sử dụng hiệu ứng phát huỳnh quang của vật mẫu để tạo ra hình ảnh, để nghiên cứu cấu trúc và tính chất các mẫu vật hữu cơ hay vô cơ (đặc biệt là các mẫu sinh học). Khái niệm "hiển vi huỳnh quang" cũng bao gồm các kỹ thuật hiển vi khai thác hiệu ứng phát huỳnh quang để tạo ảnh, ví dụ như kính hiển vi đồng tiêu,..
Nguyên lý hoạt động
nhỏ|311x311px|Nguyên lý hoạt động của thiết bị hiển vi huỳnh quang.
Kính hiển vi huỳnh quang là thiết bị tạo ảnh từ hiệu ứng phát huỳnh quang của vật mẫu. Nó bao gồm một nguồn sáng mạnh phát ánh sáng trắng đóng vai trò một nguồn kích thích huỳnh quang. Ánh sáng từ nguồn sáng trắng sau khi qua hệ quang học trực chuẩn (để tạo chùm tia song song) sẽ đi qua một bộ lọc sắc (excitation filter) cho phép lọc ra một chùm tia đơn sắc được sử dụng làm ánh sáng kích thích huỳnh quang. Bộ lọc sắc này có thể thay đổi để tùy chọn màu sắc của ánh sáng kích thích.
Ánh sáng kích tiếp đó sẽ đi tới một gương lưỡng hướng sắc (dichroic mirror) và phản xạ trên gương này để đi qua hệ vật kính nhằm tạo ra chùm tia hội tụ kích thích vật mẫu. Ánh sáng kích thích mẫu vật và tạo ra sự phát huỳnh quang từ mẫu vật - bước sóng huỳnh quang sẽ dài hơn bước sóng ánh sáng kích thích. Ánh sáng phát huỳnh quang từ mẫu sẽ được thu lại qua vật kính và đi tới gương lưỡng hướng sắc. Gương này là một thiết bị quang học có tính lọc lựa, nó cho phép ánh sáng với một số bước sóng nhất định truyền qua, trong khi các bước sóng khác sẽ bị phản xạ. Trong trường hợp này, ánh sáng bước sóng ngắn kích thích sẽ bị phản xạ, còn ánh sáng phát huỳnh quang từ vật mẫu (với bước sóng dài hơn) sẽ truyền qua gương này để tạo thành ảnh qua thị kính hay trên camera ghi ảnh.
Ảnh tạo ra sẽ là ảnh từ các ánh sáng huỳnh quang, vì thế sẽ có màu sắc ở dải bước sóng dài hơn so với ánh sáng kích thích ban đầu.
Nguồn sáng
Để có thể tạo ra sự phát huỳnh quang ở mẫu vật, nguồn sáng cần thỏa mãn một số yêu cầu nhất định. Đó là cần có cường độ mạnh và ánh sáng gần đạt mức đơn sắc. Nếu phát ra ánh sáng trắng, một bộ lọc sắc (excitation filter) thường được sử dụng để tạo ra ánh sáng đơn sắc. Đèn phát quang sử dụng hơi thủy ngân hoặc Xenon là hai trong nguồn phát sáng truyền thống được yêu thích vì khả năng phát sánh mạnh với dải phát sáng từ vùng tử ngoại. Gần đây, các đèn phát quang sử dụng các LED với công suất lớn đang dần thay thế các đèn truyền thống do khả năng điều khiển sáng nhanh và tuổi thọ cao hơn so với nguồn sáng truyền thống.
Yêu cầu mẫu vật
Để có thể tạo ảnh hiển vi huỳnh quang, mẫu vật cần phải là mẫu có khả năng phát huỳnh quang. Một số mẫu tế bào thực vật có khả năng phát huỳnh quang tự nhiên và do đó không cần nhuộm. Tuy nhiên, có rất nhiều mẫu vật không có khả năng phát quang tự nhiên, và khi đó mẫu cần phải nhuộm với một số chất nhuộm huỳnh quang. Các chất này sẽ bao phủ các cấu trúc tế vi của mẫu và phát ra ánh sáng huỳnh quang khi được kích thích và tạo ra ảnh huỳnh quang.
Hình ảnh từ kính hiển vi huỳnh quang
Tập tin:Depth Coded Phalloidin Stained Actin Filaments Cancer Cell.png
Tập tin:Dividing Cell Fluorescence.jpg
Tập tin:FluorescentCells.jpg
Tập tin:3D Dual Color Super Resolution Microscopy Cremer 2010.png
Tập tin:FISH 13 21.jpg
Tập tin:Yeast membrane proteins.jpg
Tập tin:Single YFP molecule superresolution microscopy.png
Tập tin:GFP Superresolution Christoph Cremer.JPG
Tập tin:Expression of Human Wild-Type and P239S Mutant Palladin.png
Tập tin:Bloodcell sun flares pathology.jpeg
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Kính hiển vi huỳnh quang (_Fluorescence microscope_) là một kỹ thuật hiển vi quang học, trong đó sử dụng hiệu ứng phát huỳnh quang của vật mẫu để tạo ra hình ảnh, để nghiên cứu
nhỏ|299x299px|Cấu tạo và nguyên lý làm việc của kính hiển vi đồng tiêu **Kính hiển vi đồng tiêu, hay kính hiển vi quét laser đồng tiêu**, là một kỹ thuật hiển vi quang học mà
**Kính hiển vi quang học** là một loại kính hiển vi sử dụng ánh sáng khả kiến để quan sát hình ảnh các vật thể nhỏ được phóng đại nhờ một hệ thống các thấu
nhỏ|313x313px|Ảnh ghi nhận từ STED với độ phân giải vượt trội so sánh với ảnh tương tự tạo ra từ [[kính hiển vi đồng tiêu huỳnh quang.]] **Kính hiển vi dập tắt cưỡng bức** (_Stimulated
**Kính hiển vi điện tử truyền qua** (tiếng Anh: _transmission electron microscopy_, viết tắt: TEM) là một thiết bị nghiên cứu vi cấu trúc vật rắn, sử dụng chùm điện tử có năng lượng cao
**Kính hiển vi điện tử quét** (tiếng Anh: **_scanning electron microscope_**, thường viết tắt là _SEM_), là một loại kính hiển vi điện tử có thể tạo ra ảnh với độ phân giải cao của
**Hiển vi siêu phân giải** (Super-resolution microscopy) là một loại hiển vi quang học. Do nhiễu xạ của ánh sáng, độ phân giải của kính hiển vi quang học thông thường bị giới hạn bởi
**Hiển vi định vị quang hoạt** (Photo-activated localization microscopy - PALM) và **Hiển vi quang học dựng ảnh ngẫu nhiên** (stochastic optical reconstruction microscopy - STORM) là các phương pháp cho phép thu được ảnh
thumb|Một ví dụ của định luật Beer–Lambert. Một tia laser xanh lục chiếu qua dụng dịch rhodamine 6B; chùm tia bị yếu đi khi đi qua thuốc nhuộm. **Rhodamin B** là một hợp chất hóa
nhỏ| Đèn hồ quang ngắn xenon 15 kW được sử dụng trong hệ thống chiếu [[IMAX.]] phải|nhỏ| Một đèn hồ quang [[thủy ngân lấy từ kính hiển vi huỳnh quang.]] nhỏ|300x300px| Một đèn hồ quang
**Vi khuẩn** (tiếng Anh và tiếng La Tinh là _bacterium_, số nhiều _bacteria_) đôi khi còn được gọi là **vi trùng**, là một vực, giới các vi sinh vật nhân sơ đơn bào có kích
**Lưu huỳnh hexafluoride** (công thức hóa học: **SF6**) là một hợp chất vô cơ, không màu, không mùi, không cháy, là một loại khí nhà kính vô cùng và là chất cách điện tốt.
nhỏ|upright=1.35|Con người giẫm [[nho để ép nước rồi đem ủ men thành rượu cất trong lọ bảo quản. Hình lấy tại lăng mộ Nakht, Vương triều thứ 18, Thebes, Ai Cập cổ đại]] **Tương tác
**Nhiễu xạ điện tử** là hiện tượng sóng điện tử nhiễu xạ trên các mạng tinh thể chất rắn, thường được dùng để nghiên cứu cấu trúc chất rắn bằng cách dùng một chùm điện
Nguyên lý của phép phân tích EDX: Khi chùm [[electron|điện tử có năng lượng cao tương tác với các lớp vỏ điện tử bên trong của nguyên tử vật rắn, phổ tia X đặc trưng
**Hiếu Kính Hiến Hoàng hậu** (chữ Hán: 孝敬憲皇后; ; 28 tháng 6, năm 1681 - 29 tháng 10, năm 1731), là Hoàng hậu duy nhất tại vị của Thanh Thế Tông Ung Chính Hoàng đế.
Bảng Huỳnh Quang kính cường lực siêu bền công nghệ USA chống vỡ, chịu được trọng lượng đến 200kg- Bảng chống nước khi sử dụng ngoài trời- Bảng đa sắc và có thể điều chỉnh
**Quặng urani** là các tích tụ khoáng vật urani trong vỏ Trái Đất có thể thu hồi đem lại lợi nhuận. Urani là một trong những nguyên tố phổ biến trong vỏ Trái Đất hơn
nhỏ|Nhuộm hóa mô miễn dịch mảnh não chuột. **Hóa mô miễn dịch (IHC) **là quá trình xác định chọn lọc kháng nguyên (protein) trong tế bào của một mẫu mô nhờ nguyên tắc kháng nguyên
nhỏ|phải|Hematit: Loại quặng sắt chính trong các mỏ của Brasil. nhỏ|phải|Kho dự trữ quặng sắt vê viên này sẽ được sử dụng trong sản xuất [[thép.]] **Quặng sắt** là các loại đá và khoáng vật
**Văn hóa Sa Huỳnh** là một nền văn hóa khảo cổ được xác định ở vào khoảng năm 1000 TCN đến cuối thế kỷ thứ 2. Nền văn hóa Sa Huỳnh là một trong ba
**Bệnh dại** () là một căn bệnh do virus gây ra viêm não ở người và động vật có vú khác. Thủ phạm gây bệnh dại là các loại _Lyssavirus_ bao gồm virus dại và
thumb|right|Ảnh chụp hiển vi điện tử của hai ty thể trong tế bào mô phổi động vật có vú cho thấy chất nền và những lớp màng bao bọc bào quan. **Ty thể** (tiếng Anh:
**Virus gây suy giảm miễn dịch ở người** hay **HIV** là hai loài _Lentivirus_ (phân nhóm của retrovirus) xâm nhiễm cơ thể người. Qua thời gian, chúng gây hội chứng suy giảm miễn dịch mắc
thumb|Một [[hào quang 22° quanh Mặt Trăng ở Atherton, CA.]] **Hiện tượng quang học** là bất kỳ sự kiện nào quan sát được là kết quả của sự tương tác giữa ánh sáng khả kiến
**Nền kinh tế Ý** là nền kinh tế quốc gia lớn thứ ba của Liên minh châu Âu, lớn thứ tám tính theo GDP danh nghĩa của thế giới và lớn thứ 12 theo GDP
**HER-2/neu** là thụ thể trên màng tế bào thuộc nhóm thụ thể của yếu tố tăng trưởng thượng bì. Hiện nay thụ thể này được quan tâm nhiều trong bệnh ung thư vú vì nhiều
**Nguyễn Thần Hiến** (1857-1914), tự: **Phác Đình**, hiệu: **Chương Chu**; là người đã sáng lập ra "Quỹ Khuyến Du học hội" nhằm vận động và hỗ trợ cho học sinh sang Nhật Bản học, là
**Bắc Kinh** (; ), là thủ đô của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Thành phố nằm ở miền Hoa Bắc, và là một trong số bốn trực hạt thị của Trung Hoa, với
phải|nhỏ|[[HeLa|Tế bào HeLa được nhuộm DNA nhân bằng thuốc nhuộm Hoechst huỳnh quang. Những tế bào trung tâm và nằm rìa bên phải đang ở kỳ trung gian, do đó có thể nhận diện toàn
nhỏ|Hình 1: Lược đồ tạo thành nhiễm sắc thể Philadelphia **Nhiễm sắc thể Philadelphia** là nhiễm sắc thể số 22 của người bị đột biến thêm một đoạn từ nhiễm sắc thể số 9 chuyển
So sánh GDP TQ **Nền kinh tế của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa** là một nền kinh tế đang phát triển định hướng thị trường kết hợp kinh tế kế hoạch thông qua các
nhỏ|[[Phấn hoa cây thông dưới kính hiển vi.]] nhỏ|1 [[nang bào tử Silurian muộn mang các bào tử ba. Các bào tử như vậy cung cấp bằng chứng sớm nhất về sự sống trên đất
**Bệnh độc học** hay **virus học** là một ngành khoa học nghiên cứu virus - thực thể kí sinh kích cỡ hạ hiển vi với vật chất di truyền được bọc trong một vỏ protein
phải|nhỏ|Bắc cực quang phải|nhỏ|Nam cực quang nhỏ|Bắc cực quang chiếu sáng trên [[hồ Bear (Alaska)|hồ Bear]] nhỏ|Nam cực quang tại châu Nam Cực Trong thiên văn học, **cực quang** là một hiện tượng quang học
nhỏ|300x300px|Kỳ đầu là bước đầu tiên của quá trình phân bào trong nguyên phân. Khi nó xảy ra sau pha G2 của kỳ trung gian, DNA đã hoàn thành việc sao chép khi kỳ đầu
**Fluorescein** là một hợp chất hữu cơ và thuốc nhuộm. Nó có sẵn dưới dạng bột màu cam / đỏ đậm hòa tan trong nước và rượu. Nó được sử dụng rộng rãi như một
**Stefan Walter Hell** (sinh 23 tháng 12 năm 1962) là nhà hóa lý người Đức và là một trong các giám đốc của Viện Sinh vật Vật lý Hóa học Max Planck ở Göttingen và
**Uranyl(VI) sunfat** là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học **UO2SO4**. Hợp chất này bao gồm ion sunfat và ion uranyl. Nó là chất rắn màu vàng chanh. Uranyl(VI) sunfat là chất
**Bào quan** là thành phần cấu trúc hợp thành tế bào. Trong sinh học tế bào, thì mỗi tế bào là một đơn vị xây dựng nên cơ thể, do đó mỗi bào quan được
thumb|Hình 1: Bộ nhiễm sắc thể người chụp dưới kính hiển vi huỳnh quang với các "mũ" telomere phản quang (điểm màu sáng).|thế= **Telomere** là những trình tự lặp lại của DNA ở các đầu
thumb|Carolina Reaper trưởng thành, kể từ tháng 8 năm 2019 được Guinness liệt kê là loại ớt cay nhất. Từ những năm 1990, giữa những người trồng ớt ở Mỹ, Anh và Úc đã bắt
**Lưu huỳnh** (tên khác: **_Sulfur_** (đọc như _"Xun-phu"_), **_lưu hoàng_** hay **_diêm sinh_**) là nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn có ký hiệu **S** và số nguyên tử 16. Nó là một phi
nhỏ|Quang phổ của một ngọn [[lửa, cho thấy ba vạch chính, đặc trưng cho thành phần hóa học của các chất trong ngọn lửa.]] **Quang phổ học** hay **Phổ học** là ngành nghiên cứu về
**Quảng Ngãi** là một tỉnh ven biển nằm ở phía bắc vùng Nam Trung Bộ, miền Trung Việt Nam. Trung tâm hành chính của tỉnh là phường Cẩm Thành, cách Thành phố Hồ Chí Minh
**Liệu pháp quang động** (**PDT**), là một hình thức của liệu pháp quang học liên quan đến ánh sáng và một chất hóa học nhạy sáng, được sử dụng cùng với oxy phân tử để
**Photon** hay **quang tử** (, phōs, ánh sáng; tiếng Việt đọc là _phô tông_ hay _phô tôn_) là một loại hạt cơ bản, đồng thời là hạt lượng tử của trường điện từ và ánh
**Quảng Bình** là một tỉnh ven biển cũ nằm ở phía nam vùng Bắc Trung Bộ, miền Trung của Việt Nam. Tỉnh lỵ của tỉnh là thành phố Đồng Hới. Nơi đây cũng là nơi
**Huỳnh Anh** (sinh ngày 28 tháng 1 năm 1992) là một nam diễn viên Việt Nam. Anh được biết đến qua các bộ phim Lỡ hẹn với ngày xanh, _Cả một đời ân oán_, _Chạy
nhỏ|phải|Hình ảnh chụp X quang tay đeo [[nhẫn của nhà giải phẫu, nhà sinh lý học, nhà mô học người Thụy Sĩ Albert von Kölliker, chụp bởi Röntgen]] thế=X-quang hoặc phổi người|nhỏ|X-quang của phổi người