✨Joseph Joffre
Joseph Jacques Césaire Joffre (12 tháng 1 năm 1852 - 3 tháng 1 năm 1931) là Thống chế Pháp gốc Catalan, Tổng tham mưu trưởng Quân đội Pháp từ 1914 đến 1916 trong cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất. Sau khi cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ, vào tháng 8 năm 1914, quân Pháp dưới sự thống lĩnh của ông đã liên tiếp bị quân Đức đánh cho tơi tả, đưa nước Pháp đến bờ vực thảm họa. Tuy nhiên, đến tháng 9 năm 1914, ông đã lập nên chiến công tuyệt đỉnh của mình - Trận sông Marne lần thứ nhất, một trận ác chiến bất phân thắng bại về mặt chiến thuật nhưng lại là chiến thắng quyết định về mặt chiến lược của Liên quân Anh - Pháp. Qua đó, ông trở thành một vị anh hùng dân tộc, là vị tướng lĩnh Pháp đầu tiên đánh thắng được người Đức trong thế kỷ thứ XX. Thậm chí nhân dân Pháp còn tôn vinh ông là "Cha Joffre" (Papa Joffre) sau thắng lợi vẻ vang này.
Chiến thắng của ông ở Trận Marne này đã thể hiện sự năng nổ của Joffre trong việc hồi phục quân lực Pháp kể từ sau đại bại.
Cuộc đời
Thời niên thiếu
Joffre sinh tại Rivesaltes, Roussillon, 8 giờ sáng ngày 12 tháng 1 năm 1852. Nơi ông chào đời nằm ở hướng Đông dãy Pyrenees - quê hương của một vị Thống chế xuất sắc khác của Quân đội Pháp là Ferdinand Foch. Là một học sinh tài năng, Joffre học trường cấp 2 tại Perpignan (Lycée François Arago), sau đó là trường cấp 3 Charlemagne tại Paris.
Ông theo học trường Bách khoa Paris vào tháng 7 năm 1869 và là học sinh trẻ nhất của khóa học này. Khi Chiến tranh Pháp-Phổ bùng nổ, ông được biên chế vào tiểu đoàn 39, gần La Villette. Tháng 3 năm 1871 khi chiến tranh kết thúc, ông trở về trường học với các bạn của mình.
Tại Đại học bách khoa Paris, Joffre theo học về kỹ sư quân sự và ông đã được điều đến trung đoàn số 2 tại Montpellier tháng 11 năm 1871. Ông trở thành trung úy năm 1872. Ngày 11 tháng 10 năm 1873, ông kết hôn với một quả phụ trẻ, Marie-Amélie Pourcheiroux (1846-1874) tuy nhiên đến ngày 3 tháng 4 năm 1874 thì bà mất do sinh khó tại Montpellier.
Thời gian ở các thuộc địa
Trở về Paris, Joffre nhận lệnh đến Viễn Đông, nơi Pháp đang tăng cường tìm kiếm và đánh chiếm các thuộc địa. Tháng 1 năm 1885, từ Marseille, ông đã đến đảo Formosa một tháng rưỡi sau đó. Ông được bổ nhiệm làm kỹ sư trưởng dưới quyền đô đốc Amédée Courbet, từng tham gia phong tỏa các cảng biển Đài Loan. Sau đó vào tháng 7 ông đến Hà Nội thuộc An Nam. Thời điểm này, Pháp xem như đã thành công trong việc xâm lược An Nam sau các bản hòa ước Harmand (1883) và hòa ước Patenotre (1884). Tại đây, Joffre đã tham gia các hoạt động tăng cường phòng thủ cho khu vực này: đào hào, mở thêm đường mới và nâng cấp các bệnh viện.
Ngày 7 tháng 9 năm 1885, Courbet đã quyết định trao tặng huân chương Bắc đẩu bội tinh cho Joffre. Tháng 1 năm 1887, đại úy Joffre, lúc này là sĩ quan công binh chịu trách nhiệm hoạt động tại Hà Nội, Hưng Hóa, Sơn Tây, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, thượng lưu sông Hồng và sông Lô dưới quyền đại tá Brissaud tham gia chiến dịch công phá căn cứ Ba Đình. Sau một tháng chiến đấu, quân khởi nghĩa ở Ba Đình đã phải phá vòng vây rút về Mã Cao và sau đó cuộc khởi nghĩa đã bị đàn áp. Tháng 1 1888, Joffre rời Bắc Kỳ và quyết định đi vòng quanh thế giới qua (Trung Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ)..
Tháng 10 1888, Joffre trở về Pháp. Tháng 10 năm 1892, ông được đưa đến Châu Phi, vùng Sudan thuộc Pháp (nay là Mali) theo yêu cầu của đại tá Louis Archinard. Tại đây nhiệm vụ của ông là chỉ huy xây một tuyến đường sắt nối liền Kayes, thủ đô của vùng này từ 1892, vùng Bamako.
Tháng 3 năm 1894, Joffre được phong quân hàm thiếu tá nhờ có công ổn định tình hình ở Timbuktu. Tháng 3 năm 1895, ông được bổ nhiệm làm kỹ sư trưởng. Ông cưới người vợ thứ hai, Henriette Penon và có một người con là Germaine chào đời ngày 1 tháng 1 năm 1898. Hai năm sau, Joffre lên chức đại tá và làm việc dưới quyền của tướng Joseph Gallieni, Toàn quyền Pháp tại Madagascar. Vì những vấn đế chính trị, Joffre bị triệu về Pháp (tháng 1 năm 1901). Trong thời gian này, ông được phong hàm thiếu tướng và sau cùng được Gallieni triệu hồi lại. Tháng 1 năm 1902, Joffre trở lại Madagascar để hoàn thành nốt các công việc tại đây. Mùa xuân năm 1903, ông trở về Pháp.
Trở thành tổng tham mưu trưởng
nhỏ|Kế hoạch Schlieffen và kế hoạch XVII Năm 1911, Joffre được bổ nhiệm làm tổng tham mưu trưởng quân đội Pháp sau khi tướng Joseph Gallieni từ chối vì lý do sức khỏe dù ông hầu như không có kinh nghiệm về chỉ huy quân đội và "không có một chút am hiểu nào về công việc của một tham mưu trưởng" Tháng 4 năm 1914, Joffre đã hoàn thành xong "Kế hoạch XVII", kế hoạch tác chiến của Pháp trong trường hợp chiến tranh bùng nổ. Theo kế hoạch này, quân Pháp sẽ bố trí tại vùng biên giới Pháp-Đức năm tập đoàn quân và mục tiêu chính của Pháp trong kế hoạch này là tái chiếm vùng Grand Est-Lorraine từ tay Đức, kìm chân quân Đức ở Rhine và tấn công miền Trung nước Đức từ phía nam Ardennes.
Khi Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ, kế hoạch XVII của Joffre ngay lập tức được quân đội Pháp đưa vào thực hiện. Trong khi quân đội Đức tiến vào Bỉ theo kế hoạch Schlieffen thì vào ngày 7 tháng 8 và ngày 14 tháng 8, Tập đoàn quân số 1 và số 2 Pháp tấn công Alsace và Lorraine. Tuy nhiên tại đây họ đã bị quân phòng thủ Đức do Thế tử xứ Bayern là Rupprecht đánh bại tan tác. Ngày 22 tháng 8, quân Pháp đã bị đẩy lùi về nơi xuất phát ban đầu dọc sông Moselle.
Hướng tấn công của Pháp giờ đây chuyển sang Ardennes. Tuy nhiên tại đây một lần nữa họ bị quân Đức đẩy lùi. Lúc này, kế hoạch Schlieffen của Đế chế Đức đang tiến triển thuận lợi khi quân Đức tiến vào Bỉ và miền Bắc nước Pháp đúng như kế hoạch. Trong khi đó, lực lượng viễn chinh Anh vừa đến đã bị đánh bại tại Trận Mons ngày 23 tháng 8. Đến đây thì kế hoạch XVII của Joffre đã hoàn toàn thất bại và liên quân Anh-Pháp bắt đầu Cuộc đại rút lui về sông Marne. Đến cuối tháng 8, tổng số thương vong của quân Pháp đã lên đến 260.000 trong đó có 75.000 người chết.
Chiến thắng sông Marne lần thứ nhất và tình hình bế tắc
Quân Đức với đà thắng lợi nhanh chóng tiến về uy hiếp Paris. Joffre đưa quân Pháp ngược về cánh trái và tập kết tại Paris lập công sự phòng thủ và giao cho tướng Joseph Gallieni chỉ huy. Ngày 4 tháng 9, Joffre phát lệnh tấn công.
Từ ngày 5 đến ngày 10 tháng 9 năm 1914 diễn ra Trận sông Marne lần thứ nhất giữa liên quân Anh-Pháp và Đức. Liên quân Anh-Pháp đã tập trung khai thác thành công lỗ hổng của 2 tập đoàn quân Đức tạo ra, chia cắt và bao vây từng tập đoàn quân một. Kết quả là vào ngày 9 tháng 9, trận chiến lâm vào bế tắc, Thắng lợi lớn ở Trận Marne thể hiện sự quyết tâm của Joffre trong việc tái gầy dựng quân lực Pháp kể từ sau những chiến bại to tát ban đầu. Joffre đã vụt mất thời cơ giáng một đòn quyết định để dứt điểm cuộc chiến với thắng lợi của khối Hiệp ước.
Các cuộc tấn công thất bại và sự mất chức Tổng tham mưu trưởng
nhỏ|Tướng Anh [[John French, Joseph Joffre và tướng Anh Douglas Haig tại mặt trận phía Tây 1914-1915]] Vào tháng 11 năm 1914, tân Tổng Tham mưu trưởng quân Đức là Đại tướng Erich von Falkenhayn quyết định điều bớt binh lực từ Mặt trận phía Tây sang Mặt trận phía Đông nhằm đánh bại Nga trong khi tiến hành phòng ngự hiệu quả ở Mặt trận phía Tây. Trước tình hình đó, Joffre chủ động tấn công để chọc thủng tuyến phòng ngự của Đức. Viên tướng từ lâu đã mong muốn tấn công và giờ đây ông tin rằng chỉ cần có kế hoạch bài bản và sự yểm trợ chặt chẽ pháo binh thì quân Pháp sẽ thắng lợi. Vào ngày 20 tháng 12 năm 1914, ông phát động Chiến dịch tấn công Champagne tại miền Bắc Pháp. Không được sự yểm trợ hợp lý của pháo binh, các đợt tấn công của Pháp bị đẩy lùi. Joffre nhận thấy quân Pháp chiếm được chút ít đất đai nên coi đây là một thắng lợi của nước Pháp do trận chiến đã nêu cao sĩ khí Quân đội Pháp và buộc Quân đội Đức phải tung lực lượng dự bị ra đánh. Tuy nhiên, Joffre đã sai lầm: cuộc tiến công ác liệt này đã hoàn toàn thất bại, quân Đức vẫn đứng vững trong khi quân Pháp phải hứng chịu tổn thất nặng nề.
Tháng 5 năm 1915, Đại tướng Joffre chỉ huy quân Pháp tấn công Artois nhưng thất bại. Giữa tháng 6 năm ấy, ông phải chấm dứt cuộc Tổng tiến công này. Chiến bại này sẽ góp phần khiến cho ông bị dân chúng Pháp chỉ trích kịch liệt. Thậm chí có người đã nghĩ đến chuyện thế chức ông. Đến cuối mùa hè năm 1915, thấy Falkenhayn ra quyết định tập trung binh lực Đức vào Mặt trận phía Đông để chống nhau với quân Nga, Joffre chớp thời cơ liền tổ chức Tổng tiến công thêm một lần nữa. Joffre cũng chủ trương kêu gọi Bộ Tư lệnh Pháp rút ra bài học từ những thất bại của Quân đội Pháp trong các Trận Champagne lần thứ nhất và Artois lần thứ hai vừa qua. Ngoài ra, Joffre còn bố trí cho Lực lượng Viễn chinh Anh và quân Ý mới tới từ mặt trận Isonzo sẽ tổ chức tấn công tại Loos để yểm hộ cho cuộc Tổng tiến công của quân Pháp. Do chuẩn bị chu đáo, người Pháp rất hí hửng tin chắc mình sẽ thắng trận này. Vào ngày 3 tháng 11 năm 1915, Joffre buộc phải chấm dứt Chiến dịch Champagne lần thứ hai. Với thất bại nặng nề này, quân Pháp không chỉ mất đến 144 nghìn binh sĩ mà còn sa sút nghiêm trọng về mặt sĩ khí, quân trang. Joffre, Ferdinand Foch - những vị tướng ham thích tiến công, tuy không bỏ đi chủ trương của mình nhưng cũng phải xem lại.
Năm 1916, mặt trận phía Tây diễn ra 2 trận đánh lớn và có tính chất quyết định là Trận Verdun và Trận Somme. Tuy nhiên trong năm này, người Pháp không đạt được bất kì một thắng lợi nào cộng với thương vong khủng khiếp của cả hai trận đánh trên đã dẫn đến việc Joffre bị thay chức bởi tướng Robert Nivelle vào ngày 13 tháng 12 năm 1916 trong cương vị tổng tham mưu trưởng quân đội Pháp. Nivelle nổi tiếng là người luôn thích tiến hành đổi mới và ông đã thành công trong việc tái chiếm lại cho Pháp một số vùng đất tại Verdun. Tuy nhiên sau đó Nivelle vì thất bại trong chiến dịch mang tên mình năm 1917 nên cũng bị cách chức và thay bằng Philippe Pétain.
Cuối đời
Tuy nhiên trong năm 1916, Joffre vẫn được phong quân hàm thống chế và ông trở thành thống chế Pháp đầu tiên của đệ tam cộng hòa. Tháng 6 năm 1917, ông giữ chức trưởng đoàn đại biểu quân sự Pháp tại Mỹ. Vào năm 1918, ông cũng sang thăm Anh Quốc.
Joffre mất ngày 3 tháng 1 năm 1931 tại Paris và Chính phủ Pháp làm lễ quốc tang cho ông. *Công trường Maréchal Joffre, nay là Công trường Quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh Ngoài ra, còn có 1 hàng không mẫu hạm được đặt tên theo ông nhưng chiếc tàu này đã không bao giờ được hoàn thành vì thất bại thê thảm của Pháp trước Đức Quốc xã vào năm 1940 trong cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ hai.