✨Mặt trận phía Tây (Thế chiến thứ nhất)
Sau khi cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ vào năm 1914, Quân đội Đế quốc Đức đã mở ra Mặt trận phía tây, khi họ tràn qua Luxembourg và Bỉ, rồi giành quyền kiểm soát quân sự tại những vùng công nghiệp quan trọng tại Pháp. Cuộc tấn công của quân Pháp vào nước Đức đã bị Thái tử Rupprecht xứ Bayern bẻ gãy, và quân Đức giành chiến thắng lớn trong trận Biên giới Bắc Pháp. Sau một vài thắng lợi nữa, quân Đức tiến sát đến thủ đô Paris, song liên quân Anh - Pháp giành thắng lợi chiến lược trong trận sông Marne lần thứ nhất, đập tan kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của người Đức. Song, quân đội Đức đã chiếm lĩnh được đủ vùng công nghiệp lớn của Pháp để tiếp tục nỗ lực chiến tranh của mình. Sau cuộc "Chạy đua ra biển", hai bên lui xuống một tuyến chiến hào vững chắc quanh co, kéo dài từ Biển Bắc cho tới biên giới giữa Pháp và Thụy Sĩ trong phần lớn cuộc chiến.
Quân đội Đức đã chiếm được hầu hết nước Bỉ trong năm 1914. Giữa các năm 1915 và 1917, có nhiều cuộc chiến dịch tấn công quy mô lớn xuyên suốt Mặt trận này. Các đợt tiến công thường triển khai pháo binh công pháo và Bộ binh công kích đối phương. Tuy nhiên, sự kết hợp giữa hầm hào vững chắc, các ổ súng máy, dây thép gai và Pháo binh đã gây tổn thất cực nặng cho những kẻ tiến công cũng như những người phòng thủ tổ chức phản công. Thành thử, không có bước tiến lớn nào được làm nên. Tỷ dụ, cuộc tấn công của quân Pháp trong trận Champagne lần thứ hai kết thúc với thất bại.
Trong nỗ lực phá tan sự ràng buộc này, Mặt trận phía tây đã chứng kiến sự ra đời của kỹ nghệ quân sự mới, trong đó có hơi độc, máy bay chiến đấu và xe tăng. Như trong trận Ypres lần thứ hai hồi năm 1915, quân Đức đã dùng hơi độc để tấn công quân Pháp và quân Canada. Nhưng chỉ sau khi áp dụng những chiến thuật tiến bộ hơn thì sự cơ động của các đoàn quân mới nhỉnh lên được ít nhiều. Cuộc Tổng tấn công Mùa xuân 1918 của quân đội Đức năm 1918 đã nổ ra sau khi Hiệp ước Brest-Litovsk chấm dứt cuộc chiến trên Mặt trận phía đông. Sử dụng chiến thuật thẩm thấu mới được đưa ra, các đạo quân Đức đã tiến được gần về phía tây – bước tiến xa nhất của cả hai phe kể từ năm 1914 – và đã gần chọc thủng được chiến tuyến của đối phương
Bất chấp bản chất bế tắc của Mặt trận này, đây trở thành chiến trường quyết định cho cuộc chiến. Thực chất, trong khi quân Đức giành nhiều thắng lợi thì thành công của phe Hiệp Ước đã lệ thuộc vào Mặt trận phía đông. Bước tiến mạnh mẽ của phe Hiệp Ước trong nửa sau năm 1918 đã chứng tỏ với các chỉ huy quân Đức rằng thất bại là khó tránh khỏi, và chính phủ Đức buộc phải chấp nhận các điều kiện của một thỏa ước. Những điều khoản của nền hòa bình đã được chấp thuận với việc ký kết Hòa ước Versailles năm 1919.
1914—Đức tràn quân vào Pháp và Bỉ
nhỏ|Bản đồ Mặt trận phía tây và cuộc [[Chạy đua ra biển, 1914]]
Vào tháng 8 năm 1914, tình hình căng thẳng diễn ra giữa các đế quốc tại châu Âu. Thấy Sa hoàng Nga đang ráo riết chuẩn bị chiến tranh với Hoàng đế Đức, Chính phủ Pháp phát lệnh tổng động viên vào ngày 31 tháng 8 năm 1914. Cùng hôm ấy, Đức liền ban lệnh tổng động viên. Ít lâu sau, nước Đức tuyên chiến với Nga, rồi tuyên chiến với Pháp.
Khi cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra, nhiều người Đức cho rằng cuộc chiến tranh sẽ kết thúc chóng vánh và chẳng đổ máu gì.
Về phần mình, Pháp triển khai năm Tập đoàn quân tại miền biên cương. Theo kế hoạch tiến công của Pháp trước chiến tranh, Kế hoạch XVII, quân Pháp sẽ chiếm lĩnh Alsace-Lorraine sau khi chiến sự bùng nổ. Vào ngày 7 tháng 8 năm 1914, Binh đoàn VII của Pháp xâm lăng Alsace, nhằm mục đích chiếm đoạt Mulhouse và Colmar. Cuộc Tổng tiến công quy mô lớn được phát động vào ngày 14 tháng 8 năm 1914, và Tập đoàn quân thứ nhất cùng với Tập đoàn quân thứ hai của Pháp tiến tràn qua Sarrebourg-Morhange ở Lorraine. Tuân thủ theo Kế hoạch Schlieffen, quân đội Đức đã rút lui thật chậm trong khi tiêu diệt rất nhiều sinh lực quân Pháp. Pháp cử Tập đoàn quân thứ ba và thứ tư vượt qua sông Saar hòng cướp đoạt Saarburg, công kích Briey và Neufchateau, nhưng bị quân Đức đánh lui một cách không thương tiếc. Binh đoàn VII chiếm được Mulhouse sau một cuộc giao chiến ngắn ngủi vào ngày 7 tháng 8 năm 1914. Tổng tư lệnh quân Pháp là Đại tướng Joseph Joffre thấy vậy, liền tuyên bố:
Hí hửng, quân Pháp đã nhầm to. Viện binh Đức kéo rốc đến và tiến hành phản công ngay lập tức, (một tác giả hiện đại dùng thuật ngữ này chỉ khi miêu tả những tội ác chiến tranh của Quân đội Đức trong thời kỳ đó bằng cách nhìn nhận hẹp hòi hơn.) Sau khi tiến binh qua Bỉ, Luxembourg và dãy Ardennes, Quân đội Đức thẳng tiến, trong nửa cuối tháng 8 năm ấy, vào miền Bắc nước Pháp - nơi đây họ giáp mặt với Quân đội Pháp, dưới quyền Joffre, và cả sáu Sư đoàn đầu tiên của Lực lượng Viễn chinh Anh, dưới quyền Thống chế Ngài John French. Một loạt các trận giao chiến, gọi là Trận Biên giới Bắc Pháp diễn ra. Những trận đánh chủ chốt bao gồm Trận Charleroi và Trận Mons. Trong trận đánh Charleroi, Tập đoàn quân thứ năm của Pháp gần như bị các Tập đoàn quân thứ hai và thứ ba của Đức tiêu diệt, trong khi ở trận chiến Mons thì quân Đức đánh cho quân Anh tan tác. Sự thất bại ngay từ trận đầu khiến cho quân lực Anh phải thoái binh. Quân Đồng Minh thất bại thảm hại, họ bèn tổ chức một cuộc triệt binh, dẫn đến thêm vài trận giao chiến nữa như Trận Le Cateau, cuộc vây hãm Maubeuge và Trận St. Quentin (Guise).. Manbeuge đã thất thủ trong trận công kích của quân Đức. Trong trận Le Cateau, quân Đức của Tướng Alexander von Kluck một lần nữa đánh thắng quân Anh, tuy nhiên quân Anh rút quân thành công, khiến cho quân Đức không thể nào vây bọc họ. Tuy quân Pháp thua trận St. Quentin, cuộc phản công của Binh đoàn I do Tướng Louis Franchet d'Esperey chỉ huy đã mang lại tổn thất lớn cho quân Đức, khiến cho quân Đức phải tạm dừng chân để lấy lại sức sau chiến thắng này.
Quân đội Đức tiến sát đến cách Paris . Nước Pháp đại bại trong tình trạng hết sức nguy kịch. Do đó, Chính phủ Pháp tuyên bố hoàn toàn từ bỏ thủ đô Paris và dời về Bordeaux vào ngày 2 tháng 9 năm 1914. Tướng Joseph Gallieni được lệnh bảo vệ thủ đô, và ông ta cương quyết chiến đấu chống "bọn xâm lược" Đức. họ đã tận dụng ngay cái lỗ hổng giữa Tập đoàn quân thứ nhất và Tập đoàn quân thứ hai của Đức, buộc quân Đức phải thoái binh và chấm dứt sự tiến công của họ vào đất Pháp. Theo thượng lệnh của Tổng Tham mưu trưởng Helmuth Johann Ludwig von Moltke, quân Đức triệt binh với trật tự tốt về hướng Bắc con sông Aisne và lập căn cứ tại đây, đưa Mặt trận phía tây rơi vào thế cù cưa trong suốt ba năm tới. Trong khi ấy, quân Đồng Minh đã kiệt lực nên không thể làm gì được các chiến sĩ Đức. Hai phe đế quốc lại tìm cách đánh tạt sườn nhau trong cuộc Chạy đua ra biển, và nhanh chóng mở rộng hệ thống hầm hào của mình từ Biển Bắc cho đến biên cương Pháp - Thụy Sĩ.
Chú dẫn
;Ghi chú
;Tư liệu tham khảo
- John Mosier, [http://books.google.com.vn/books?id=xt4ki0fgmDUC&dq=GERMANy The Myth of the Great War: A New Military History of World War I], HarperCollins, 30-07-2002. ISBN 0060084332.
- Spencer Tucker, Priscilla Mary Roberts, [http://books.google.com.vn/books?hl=vi&id=TogXVHTlxG4C&q=pyrrhic#v=snippet&q=pyrrhic&f=false World War I: A Student Encyclopedia], ABC-CLIO, 2005. ISBN 1851098798.
- Elizabeth Greenhalgh, [http://books.google.com.vn/books?id=1RTqyw1HvREC&printsec=frontcover&dq=foch#v=onepage&q&f=false Foch in Command: The Forging of a First World War General], Cambridge University Press, 04-08-2011. ISBN 0521195616.
- Philip Warner, [http://books.google.com.vn/books?id=Rwtlj5vcxKEC&printsec=frontcover&dq=#v=onepage&q&f=false The Battle of France: Six Weeks That Changed the World], Stackpole Books, 01-09-2011. ISBN 081170999X.
- Robert Tombs, Isabelle Tombs, [http://books.google.com.vn/books?hl=vi&id=TxUqAAAAYAAJ&dq=pyrrhic That sweet enemy: the French and the British from the Sun King to the present], Knopf, 2007. ISBN 1400040248.
- Richard Ernest Dupuy, Trevor Nevitt Dupuy, [http://books.google.com.vn/books?ei=3O7lTqrcMabzmAXG0Kz5DQ&ct=result&hl=vi&id=I5wOCyiM-mQC&dq=%22exhausted%22 The encyclopedia of military history from 3500 B.C. to the present], Harper & Row, 1986. ISBN 0061812358.
- Modris Eksteins, [http://books.google.com.vn/books?id=yM8lkb3z68oC&pg=PA108&dq=franco-german#v=onepage&q=franco-german&f=false Rites of spring: the Great War and the birth of the Modern Age], Houghton Mifflin Harcourt, 2000. ISBN 0395937582.
- Geoffrey Parker, [http://books.google.com.vn/books?id=AecOctan1D0C&printsec=frontcover&dq=%221918%22#v=onepage&q=%221918%22&f=false The Cambridge history of warfare], Cambridge University Press, 29-08-2005. ISBN 0521853591.
- George H. Cassar, [http://books.google.com.vn/books?ei=fzDOTrTPJeWSiAe8n_S6Dg&ct=result&hl=vi&id=8eBmAAAAMAAJ&dq= Kitchener's war: British strategy from 1914 to 1916], Brassey's, 18-06-2004. ISBN 1574887084.