Họ Diệc (danh pháp khoa học Ardeidae) là họ chứa một số loài chim lội nước, từng có lúc được xếp trong bộ Hạc (Ciconiiformes). Các tên gọi phổ biến của chúng trong tiếng Việt là vạc, diệc, diệc bạch hay cò. Trong phạm vi họ này, các thành viên của các chi Botaurus, Ixobrychus và Zebrilus là một nhóm đơn ngành. Tuy nhiên, diệc bạch không phải là nhóm khác biệt về mặt sinh học với diệc, và có xu hướng được đặt tên như vậy là do chúng chủ yếu có bộ lông màu trắng hay nhiều màu.
Việc phân loại các loài diệc, vạc, cò trong họ này là đầy khó khăn, và vì thế vẫn không có sự đồng thuận hoàn toàn về vị trí chính xác của nhiều loài trong hai chi chính là Ardea và Egretta. Tương tự, quan hệ giữa các chi trong họ vẫn chưa được giải quyết trọn vẹn. Ví dụ, diệc mỏ thuyền đôi khi được phân loại như là diệc, nhưng đôi khi lại được xếp trong họ riêng của chính nó là Cochlearidae, nhưng hiện nay nó thông thường được coi là thành viên của họ Ardeidae.
Mặc dù các loài diệc, vạc hay cò này là tương tự như các loài chim ở một số họ khác, chẳng hạn như các loài cò, hạc, già đẫy của họ Hạc (Ciconiidae), hay cò quăm và cò mỏ thìa của họ Cò quăm (Threskiornithidae), nhưng chúng khác với các loài chim này ở kiểu cách bay với cổ rụt lại chứ không phải cổ dài ra. Chúng cũng là một trong các nhóm chim có lông tơ bột.
Các thành viên của họ này chủ yếu sống tại những vùng đất ẩm ướt, chúng tìm kiếm các loài cá, ếch, nhái và các loài động vật thủy sinh khác làm thức ăn. Một số, như cò ma (Bubulcus ibis) và diệc đầu đen (Ardea melanocephala) cũng bắt cả các loài côn trùng lớn, và ít bị phụ thuộc vào môi trường nước hơn. Một số thành viên trong họ này làm tổ thành đàn trên cây, các loài khác lại sử dụng các đám lau sậy vào mục đích này.
Tháng 2 năm 2005, một nhà khoa học người Canada là tiến sĩ Louis Lefebvre thông báo là đã tạo ra phương pháp đo chỉ số IQ của các loài động vật biết bay, dựa theo khả năng sáng tạo của chúng trong các môi trường kiếm ăn. Các loài diệc được đặt trong số các loài chim thông minh nhất, dựa trên kiểu tính toán này, phản ánh sự đa dạng, mềm dẻo và tính thích nghi cao của chúng trong việc tìm kiếm thức ăn.
Phân loại
Các phân tích bộ xương, chủ yếu là hộp sọ, cho rằng họ Ardeidae có thể chia thành hai nhóm là ăn ngày và ăn chạng vạng/ăn đêm (nhóm này chứa vạc), nhưng từ các phân tích DNA và phân tích bộ xương với sự tập trung nhiều hơn vào các xương thân và chi, thì việc gộp nhóm như trên được coi là không chính xác (McCracken & Sheldon 1998). Các tương tự trong hình thái hộp sọ phản ánh tiến hóa hội tụ để đối phó với các thách thức khác nhau của việc kiếm ăn ban ngày và ban đêm hơn là do chúng có quan hệ họ hàng gần. Hiện nay, người ta cho rằng có ba nhóm chính có thể phân biệt được (Sheldon và ctv. 1995, 2000), theo trật tự từ nguyên thủy nhất tới tiến hóa nhiều nhất, là:
- Tigrisomatinae
- Botaurinae
- Ardeinae
[[Diệc hổ cổ trần (Tigrisoma mexicanum)]]
Các loài diệc, vạc ăn đêm có thể được chia tách ra thành phân họ Nycticoracinae, như theo truyền thống vẫn làm như vậy. Tuy nhiên, vị trí của một vài chi (như Butorides hay Syrigma) là không rõ ràng vào thời điểm hiện nay và các nghiên cứu phân tử hiện tại mới chỉ nghiên cứu được một lượng nhỏ các đơn vị phân loại. Đặc biệt là quan hệ giữa các loài trong phân họ Ardeinae vẫn chưa được giải quyết tốt. Sắp xếp dưới đây nên được coi là tạm thời.
[[Vạc rạ (Botaurus stellaris)]]
[[Diệc xanh lớn (Ardea herodias)]]
Chứng cứ DNA gần đây cho thấy họ này thuộc về bộ Pelecaniformes. Điều này đã dẫn tới sự phân loại lại của Đại hội Điểu học quốc tế (IOC) đối với họ Ardeidae và đơn vị phân loại chị em của nó là Threskiornithidae vào bộ Bồ nông (Pelecaniformes) thay vì bộ cũ là Ciconiiformes.
HỌ ARDEIDAE
- Phân họ Ardeinae
Agamia – Diệc Agami
Ardea – các loài diệc điển hình (11-17 loài)
Ardeola (6 loài cò bợ)
Bubulcus – cò ma (đôi khi được liệt kê trong chi Ardea)
Butorides (3 loài cò xanh; đôi khi được liệt kê trong chi Ardea)
Egretta – diệc bạch điển hình (7-13 loài)
Gorsachius (3-5 loài vạc hoa)
Nycticorax (2-4 loài vạc còn sống, 5 loài tuyệt chủng gần đây; bao gồm cả Nyctanassa)
Pilherodius
Proardea (hóa thạch)
Syrigma
Zeltornis (hóa thạch)
** Chi không xác định (tiền sử)
- Phân họ Botaurinae
Botaurus – vạc rạ/vạc lớn (4 loài)
Ixobrychus – cò lửa/vạc nhỏ (8 loài còn tồn tại, 1 loài tuyệt chủng)
** Zebrilus
- Phân họ Tigrisomatinae
Cochlearius -
Tigriornis
Tigrisoma
Zonerodius
*Các loài hóa thạch với các sáp nhập chưa được giải quyết:
Ardeagradis
Calcardea
Proardeola – có thể là tương tự nhưProardea
Xenerodiops (Đầu thế Oligocen ở Fayyum, Ai Cập)
Các loài tiền sử và hóa thạch khác được đưa vào các chi tương ứng.
Thông tin thêm
Các thành phố Forsand và Tysvær ở Na Uy có hình các con diệc trong huy hiệu của họ.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Họ Diệc** (danh pháp khoa học **_Ardeidae_**) là họ chứa một số loài chim lội nước, từng có lúc được xếp trong bộ Hạc (_Ciconiiformes_). Các tên gọi phổ biến của chúng trong tiếng Việt
**Diệc mỏ thuyền** (danh pháp hai phần: **_Cochlearius cochlearius_**) là một loài chim thuộc chi đơn loài _Cochlearius_, họ Diệc.. Diệc mỏ thuyền đôi khi được phân loại như là diệc, nhưng đôi khi lại
**Hồ Mộ La** (sinh 1931), bút danh **Hồng Lam**, là ca sĩ, nghệ sĩ, nhà giáo ưu tú của Việt Nam. Cuộc đời bà gắn liền với sự nghiệp giảng dạy thanh nhạc, bà đã
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
**An Phong**, thường được biết đến với nghệ danh **Lưu Diệc Phi** (; , sinh ngày 25 tháng 8 năm 1987), là một nữ diễn viên, người mẫu kiêm ca sĩ người Mỹ gốc Hoa.
**Diệc xanh lớn** (danh pháp hai phần: _Ardea herodias_) là một loài chim thuộc họ Diệc. Diệc xanh lớn phân bố phổ biến gần bờ biển của nước mở cửa và trong các vùng đất
**Diệc hổ cổ trần** (danh pháp hai phần: **_Tigrisoma mexicanum_**) là một loài chim thuộc họ Diệc. Diệc hổ cổ trần là một loài chim lội nước, được tìm thấy từ Mexico tới miền tây
**Diệc đen châu Phi** (danh pháp khoa học: **_Egretta ardesiaca_**) là một loài chim trong họ Diệc. ## Mô tả Diệc đen châu Phi là loài chim kích thước trung bình, cao , với bộ
**Diệc đầu đen** (danh pháp hai phần: **_Ardea melanocephala_**) là một loài chim thuộc họ Diệc. Diệc đầu đen phân bố phổ biến ở khắp khu vực châu Phi hạ Sahara và Madagascar. Loài chim
**Diệc xám** (danh pháp hai phần: **_Ardea cinerea_**) là một loài chim thuộc họ Diệc (Ardeidae), sống bản địa tại châu Âu, châu Á và một phần châu Phi. nhỏ|tráo|Phân bố: Lục nhạt: mùa hè
**Đặng Diệc Vũ** (tiếng Trung giản thể: 邓亦武, bính âm Hán ngữ: _Dèng Yìwǔ_, sinh tháng 10 năm 1965, người Hán) là doanh nhân, chính trị gia nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Ông
**Diệc Liên Chân Bát Lạt** (tiếng Hoa: 亦怜真八剌; ? - ?) là một Hoàng hậu của Nguyên Thái Định Đế hay Nguyên Tấn Tông Dã Tôn Thiết Mộc Nhi, Hoàng đế thứ sáu của triều
**Nhân Hiến Chương Thánh hoàng hậu** (chữ Hán: 仁獻章聖皇后; ? - ?) sinh thời gọi **Diệc Khất Liệt phi** (亦乞烈妃), là phi tần của Nguyên Vũ Tông Hải Sơn, Hoàng đế thứ ba của nhà
**Diệc lửa** (danh pháp hai phần: **_Ardea purpurea_**) là một loài chim thuộc họ Diệc, phân bố ở châu Phi, Trung Âu, Nam Âu, Nam Á, Đông Á. Các quần thể ở châu Âu là
[[Hòa Thân, một nhân vật đầy quyền lực thuộc Nữu Hỗ Lộc thị. Ông xuất thân là một nhánh của Nữu Hoằng Nghị công gia.]] **Nữu Hỗ Lộc thị** (chữ Hán: 鈕祜祿氏; ), cũng gọi
**Diệc Sumatra** (danh pháp hai phần: **_Ardea sumatrana_**) là một loài chim thuộc họ Diệc, phân bố từ Đông Nam Á đến Papua New Guinea và Australia. Môi trường sống tự nhiên của chúng là
**Diệc lớn** (danh pháp hai phần: _Ardea alba_) là một loài chim trong họ Diệc. ## Mô tả Chúng có thân hình lớn với bộ lông toàn màu trắng. Chiều cao khi đứng lên tới
nhỏ|Chân dung Hồ Học Lãm **Hồ Học Lãm** (chữ Hán: 胡學覽; 1884 – 12 tháng 4 năm 1943); tự **Hinh Sơn**, là một chí sĩ Việt Nam thời cận đại. ## Thân thế Hồ Học
**Egretta** là một chi chim trong họ Diệc. ## Các loài * _Egretta picata_ * _Egretta novaehollandiae_ * _Egretta caerulea_ * _Egretta tricolor_ * _Egretta rufescens_ * _Egretta ardesiaca_ * _Egretta vinaceigula_ * _Egretta sacra_:
**Hồ Ca** (sinh ngày 20 tháng 9 năm 1982) là nam diễn viên, ca sĩ người Trung Quốc. Khi còn học tại Học viện Hí kịch Thượng Hải, anh được mời tham gia diễn xuất
**Tiếu ngạo giang hồ** được coi là một trong những tiểu thuyết đặc sắc nhất của Kim Dung, với nhiều thành công về nội dung, cốt truyện, thủ pháp văn học. _Tiếu ngạo giang hồ_
**Vạc hoa**, tên khoa học **_Gorsachius magnificus_**, là loài chim thuộc họ Diệc. Vạc hoa có ở Trung Quốc và Việt Nam. Môi trường sống tự nhiên của chúng là các con sông và rừng
#đổi Diệc mỏ thuyền Thể loại:Họ Diệc Thể loại:Chi bồ nông đơn loài
**_Egretta novaehollandiae_** là một loài chim trong họ Diệc. Đây là một loài chim phổ biến nhất ở Úc, bao gồm cả New Guinea, các đảo thuộc eo biển Torres, Indonesia, các đảo ở New
**Hạc** hay **cò** là tên gọi cho một nhóm chim lội thuộc họ **_Ciconiidae_**, họ duy nhất thuộc bộ **Ciconiiformes**. Các loài thuộc họ này đặc trưng với kích thước lớn, có cổ cao, chân
**Họ Kền kền Tân thế giới** (danh pháp khoa học: **_Cathartidae_**) là một họ chim chứa 7 loài, phân bố trong 5 chi, ngoại trừ 1 chi với 3 loài thì tất cả các chi
#đổi Cò ngàng nhỏ Thể loại:Họ Diệc Thể loại:Chi bồ nông đơn loài
**_Gorsachius leuconotus_** là một loài chim trong họ Diệc.
**_Syrigma sibilatrix_** là một loài chim thuộc chi đơn loài _Syrigma_ trong họ Diệc.
**Gorsachius** là một chi chim trong họ Diệc. Đây là một chi gồm những loài vạc sinh hoạt về đêm Cựu thế giới thường được tìm thấy gần nước trong các khu vực có rừng.
#đổi Pilherodius pileatus Thể loại:Họ Diệc Thể loại:Chi bồ nông đơn loài
**Nycticorax** là một chi chim trong họ Diệc. Các loài vạc trong chi này làm tổ thành đàn trên bệ que cây trong một nhóm cây hoặc trên mặt đất ở những vị trí được
#đổi Syrigma sibilatrix Thể loại:Họ Diệc Thể loại:Chi bồ nông đơn loài
**Butorides** là một chi chim trong họ Diệc. ## Các loài *_Butorides virescens_ *_Butorides striata_ *_Butorides sundevalli_ ## Hình ảnh Tập tin:Butorides striata-2.jpg Tập tin:Butorides striata.jpg Tập tin:Butorides virescens 070506 GWADA.jpg Tập tin:Butorides virescens
#đổi Agamia agami Thể loại:Họ Diệc Thể loại:Chi bồ nông đơn loài
#đổi Cò ruồi Thể loại:Họ Diệc Thể loại:Chi bồ nông đơn loài
**Ardeola** là một chi chim trong họ Diệc. ## Các loài * _Ardeola grayii_ * _Ardeola ralloides_ * _Ardeola bacchus_ * _Ardeola speciosa_ * _Ardeola idae_ * _Ardeola rufiventris_ ## Hình ảnh Tập tin:Czapla
**Tigrisoma** là một chi chim trong họ Diệc. ## Các loài
#đổi Zonerodius heliosylus Thể loại:Họ Diệc Thể loại:Chi bồ nông đơn loài
#đổi Zebrilus undulatus Thể loại:Họ Diệc Thể loại:Chi bồ nông đơn loài
**Hồ chứa Orava** () là một hồ chứa nổi tiếng nằm ở cực bắc Slovakia, và cũng là hồ chứa lớn nhất ở Quốc gia này với diện tích lên đến 35,2 km². ## Lịch sử
**Họ La bố ma** (danh pháp khoa học: **Apocynaceae**) còn được gọi là **họ Dừa cạn** (theo chi _Vinca_/_Catharanthus_), **họ Trúc đào** (theo chi _Nerium_), **họ Thiên lý** (theo chi _Telosma_) với các danh pháp
**Họ Cò quăm** (danh pháp khoa học: **_Threskiornithidae_**) là một họ bao gồm khoảng 35 loài chim lớn sống trên đất liền và lội nước, theo truyền thống được chia ra làm 2 phân họ,
**Lưu** là một họ của người Trung Quốc (), Việt Nam và cũng tồn tại ở Triều Tiên (Hangul: 류, Romaja quốc ngữ: Ryu hoặc Yu). Họ Lưu được biết đến nhiều nhất vì đây
**Sân chim Vàm Hồ** thuộc địa phận xã Tân Mỹ, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre với diện tích 67 héc ta, cách thành phố Bến Tre khoảng 35 - 40 km tùy vào tuyến đường, cách
**Ngô** (chữ Hán phồn thể: 吳; chữ Hán giản thể: 吴; Hangul: 오; Latin: "Ng", "Wu", "O", "Oh") là một họ người phổ biến tại Trung Quốc, Việt Nam, và Triều Tiên. Tại Việt Nam
**Liêu** là một họ có từ lâu đời ở Việt Nam và Trung Quốc (chữ Hán: 廖, Bính âm: Liao). Đây là một trong các họ trong bản _Bách gia tính_ gốc, về mức độ
**An** là một họ của người ở Vùng văn hóa Đông Á. Trung Quốc (chữ Hán: 安, Bính âm: An), Triều Tiên (Hangul: 안, Romaja quốc ngữ: An hoặc Ahn) và Việt Nam. Năm 2008,
**Hiệp khách giang Hồ** (tiếng Hàn: 열혈강호, chuyển tự latin: Yul Hyul Gang Ho, Hanja: 熱血江湖, Hán-Việt: **Nhiệt huyết giang hồ**, tiếng Anh: _The Ruler of the Land_) là bộ truyện tranh võ lâm hài
**Hồ Quân** (sinh ngày 18 tháng 3 năm 1968) là nam diễn viên người Trung Quốc được biết đến nhiều nhất qua vai diễn người anh hùng _Kiều Phong_ trong _Thiên long bát bộ (phim