Hậu Bách Tế là một trong Hậu Tam Quốc tại Triều Tiên cùng với Hậu Cao Câu Ly và Tân La. Vương quốc chính thức được thành lập từ vị tướng Tân La bất bình là Chân Huyên (Gyeon Hwon) vào năm 900, và thất thủ trước đội quân Vương Kiến (Wanggeon) của Cao Ly vào năm in 936. Kinh đô của vương quốc đặt tại Jeonju, nay thuộc tỉnh Jeolla Bắc. Hầu hết thông tin về vương quốc này đến từ các biên niên sử Tam quốc di sự và Tam quốc sử ký, phần lớn là trùng khớp với nhau.
Bối cảnh
Khi bắt đầu cuộc tấn công đầu tiên của mình ở Mujinju (Vũ Trân Châu) năm 892, Chân Huyên chỉ là thủ lĩnh của một trong rất nhiều các cuộc nổi loạn chống lại ách cai trị của một Tân La đã suy yếu từ cuối thế kỷ thứ 9. Nhiều trong số các cuộc nổi dậy này đã ban đầu bùng phát từ quyết định sử dụng vũ lực để thu thuế của nông dân vào năm 889 của triều đình. Vào thời điểm này, hầu hết quyền lực trên bán đảo nằm trong tay các quý tộc địa phương, những người thiếu lòng trung thành mạnh mẽ với chính quyền trung ương. Do đó các cuộc khởi nghĩa do các tướng lĩnh bất bình lãnh đạo đã xảy ra.
Qua tên vương quốc, Hậu Bách Tế tìm cách để thể hiện mình như là thực thể kế thừa hợp pháp của vương quốc Bách Tế trước đây, là vương quốc cai trị vùng tây nam của bán đảo Triều Tiên cho đến khi chịu khuất phục trước Tân La vào năm 660.
Đối nội
Trừ giai đoạn cuối cùng, Hậu Bách Tế do Chân Huyên (Gyeon Hwon) trị vì, cá nhân ông đóng vai trò quyết định trong số phận của vương quốc. Sau khi lên ngôi vua, ông nạp thêm một số thê thiếp, và được nói rằng có 10 người con trai trong đó có tám con với người vợ đầu. Điều này là nguyên nhân dẫ đến sự diệt vong của vương quốc.
Năm 935, Chân Huyên chọn người con trai tên là Kim Cương (Geumgang) làm thái tử Hậu Bách Tế. Khi đó người con trai cả là Thần Kiếm (Singeom) đã âm mưu đảo chính cùng với các em trai của mình, rồi giam cầm phụ thân tại Geumsansa (Kim Sơn tự) ở Gimje. Thần Kiếm giết thái tử Kim Cương và đưa mình lên ngai vàng. Tuy nhiên, Chân Huyên đã trốn thoát sang Cao Ly.
Hoạt động quân sự
Trong giai đoạn tồn tại của mình, Hậu Bách Tế đôi khi đã gặp phải khó khăn khi đối mặt với lực lượng hải quân của Vương Kiến (Wanggeon) ở vùng Naju. Việc này đã làm gián đoạn việc giao thương và các mối quan hệ ngoại giao với các vương quốc ở miền nam Trung Hoa khi đó.
Hậu Bách Tế có sức mạnh quân sự đáng kể, và "Nếu Củng Duệ (Gung Ye) và Vương Kiến không cản đường ông (Chân Huyên), ông chắc chắn sẽ chỉ gặp chút khó khăn trong việc lật đổ Tân La." Hậu Bách tế thể hiện sức mạnh lớn nhất của nó vào năm 927. Trong năm đó, quân đội vương quốc đã tấn công và cướp phá kinh đô Tân La ở Gyeongju (Khánh Châu), giết Cảnh Ai Vương (Gyeongae) và lập Kính Thuận Vương (Gyeongsun) làm vua Tân La. Trước cuộc tấn công, Tân La đã gửi yêu cầu tiếp viện đến Cao Ly, và Vương Kiến đã đến với một đội quân hùng mạnh một thời gian ngắn sau khi Gyeongju thất thủ. Hai đội quân đã giáp mặt nhau tại núi Palgong tại Daegu ngày nay. Lực lượng của Vương Kiến trong cuộc chiến được chép là có 10.000 nam binh. Hậu Bách Tế đã thắng trận, và chỉ một mình Vương Kiến chạy thoát nhờ sự hy sinh anh dũng của các vị tướng Shin Sung-gyeom (Thân Sùng Khiêm) và Kim Nak.
Tuy nhiên, khi hai đội quân giáp mặt nhau lần sau trong trận Gochang gần Andong năm 930, Cao Ly đã giành được chiến thắng quyết định. Lực lượng Hậu Bách Tế bị đẩy vào trong vùng trung tâm của mình và hứng chịu một thất bại tồi tệ ở Hongseong năm 934.
Quan hệ đối ngoại
Vương Kiến tìm cách duy trì tính hợp pháp của mình thông qua mối quan hệ ngoại giao với miền Bắc trung Hoa, trong khi đó, Chân Huyên cũng tìm cách làm điều tương tự với các thế lực ở miền Nam Trung Hoa, chủ yếu là với Ngô Việt. Tuy nhiên, giai đoạn tồn tại của Hậu Bách Tế trùng hợp với thời kỳ Ngũ Đại Thập Quốc tại Trung Hoa, nên không bên nào có thể đánh cược mối quan hệ này bằng trợ giúp quân sự.
Sụp đổ
Sau khi bị những người con trai lật dổ vào năm 935 và trốn sang Cao Ly, bản thân Chân Huyên đã lãnh dạo một đội quân chống lại Hậu Bách Tế. Cùng với Vương Kiến, Tam quốc di sự ghi rằng ông đã lãnh đạo một đội quân lên tới 100.000 người chống lại vương quốc mình đã thành lập. Quân đội Cao Ly và Hậu Bách Tế gặp nhau tại Seonsan (Thiện Sơn), nay thuộc Gumi ở tỉnh Gyeongsang Bắc, và kết quả là lực lượng Hậu Bách Tế đã bị tiêu diệt. Hậu Bách Tế bị tiêu diệt hoàn toàn vào năm 936, một năm sau khi Kính Thuận Vương (Gyeongsun) của Tân La đầu hàng trước Vương Kiệm. Trận Seonsan đánh dấu sự kết thúc của giai đoạn Hậu Tam Quốc.
Theo phong cách bao dung của mình, Vương Kiến đã trao một tước hiệu cho Thần Kiếm. Các người em là Yanggeom và Yonggeom, những người phải chịu trách nhiệm cho vụ đảo chính, bị cho đi lưu đày.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Bách Tế** (, (18 TCN – 660 CN) là một vương quốc nằm tại tây nam bán đảo Triều Tiên. Đây là một trong Tam Quốc Triều Tiên, cùng với Cao Câu Ly (Goguryeo) và
**Hậu Bách Tế** là một trong Hậu Tam Quốc tại Triều Tiên cùng với Hậu Cao Câu Ly và Tân La. Vương quốc chính thức được thành lập từ vị tướng Tân La bất bình
**Vũ Vương của Bách Tế** (580 - 641, trị vì: 600 - 641) là vị vua thứ 30 của Bách Tế, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Ông là con trai thứ tư của Uy
**Thánh Vương**, **Minh Vương** hay **Thánh Minh Vương** (mất 554, trị vì 523–554) là vị quốc vương thứ 26 của Bách Tế, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Ông là vương tử của Bách Tế
**Bách Tế Vũ Ninh Vương** (_Muryeong-wang_, 462 - 523), cai trị đất nước từ năm 501 - 523. Vũ Ninh Vương là vị vua thứ 25 của triều đại Bách Tế trong thời kì Tam
Hoàng tử **Phì Lưu/Phất Lưu** (Tiếng Hàn: **Biryu**, hay **Piryu** (Mất năm 18 Trước Công nguyên)) là con trai riêng của Hoàng hậu So Seo - no với người chồng đã mất Wootae và là
**Nguyên hoàng hậu** (chữ Hán: 元皇后) là hoàng hậu của Bắc Tề Hiếu Chiêu Đế Cao Diễn trong lịch sử Trung Quốc. ## Tiểu sử Nguyên hoàng hậu thuộc dòng dõi hoàng tộc Bắc Ngụy.
**Chân Huyên** (867?-936, trị vì 900-935) là người sáng lập nên Hậu Bách Tế, một vương quốc trong thời đại Hậu Tam Quốc trên bán đảo Triều Tiên. Ông cũng là tổ tiên của gia
**Hậu Tam Quốc Triều Tiên** (892–936) bao gồm Tân La, Hậu Bách Tế, Hậu Cao Câu Ly (về sau bị Cao Ly thay thế) và Tân La. Hai quốc gia sau tự tuyên bố là
**Hiếu Khâm Hiển Hoàng hậu**; (chữ Hán: 孝欽顯皇后; ; ; trước đây La Mã hóa là **Từ Hi Thái hậu T'zu-hsi**; 29 tháng 11 năm 1835 – 15 tháng 11 năm 1908), thường được gọi
**Bách Sắc** (tiếng Tráng: Baksaek, chữ Hán giản thể: 百色; bính âm: Bósè (cũ) hay BǎiSè (mới), là một địa cấp thị thuộc Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây. ## Địa lý và
**Tề Kính vương** (chữ Hán: 齊敬王, trị vì: 264 TCN – 221 TCN), tên thật là **Điền Kiến** (田建), là vị vua thứ tám và là vua cuối cùng nước Điền Tề - chư hầu
**Chiêu Từ Thánh Hiến Hoàng hậu** (chữ Hán: 昭慈聖獻皇后, 1073 - 1131), thường gọi **Nguyên Hựu hoàng hậu** (元祐皇后), **Nguyên Hựu Mạnh hoàng hậu** (元祐孟皇后) hay **Long Hựu Thái hậu** (隆祐太后), là Hoàng hậu đầu
thumb|[[Connie Hedegaard, cựu chủ tịch Hội nghị Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu năm 2009 tại Copenhagen (ghế bên trái của Thủ tướng Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen vào ngày 16 tháng 12)]]
**Bắc Tề Vũ Thành Đế** (北齊武成帝) (537–569), tên húy là **Cao Đam**/**Cao Trạm** (高湛), biệt danh **Bộ Lạc Kê** (步落稽), là hoàng đế thứ tư của triều đại Bắc Tề trong lịch sử Trung Quốc.
**Johann Sebastian Bach** (; 21 tháng 3 năm 1685 - 28 tháng 7 năm 1750) là một nhà soạn nhạc, nghệ sĩ organ, vĩ cầm, đại hồ cầm, và đàn harpsichord người Đức thuộc thời
**Đại học Bách khoa Hà Nội** (, **HUST**) là đại học theo lĩnh vực kỹ thuật và công nghệ có trụ sở tại Hà Nội, Việt Nam. Đại học Bách khoa Hà Nội được xem
**Bách Lý Hề** hay **Bá Lý Hề** (, ?-?), còn được gọi là **Ngũ Cổ đại phu** (五羖大夫) là một chính trị gia nổi tiếng, tướng quốc (tể tướng) của nước Tần thời Xuân Thu
**Bắc Tề thư** (chữ Hán giản thể: 北齐书; phồn thể: 北齊書) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (Nhị thập tứ sử) do Lý Bách Dược
**Cận Tiếu Cổ Vương** (324-375, trị vì 346-375) là vị quốc vương thứ 13 của Bách Tế, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Ông cai trị trên đỉnh cao quyền lực của Bách Tế. ##
**Bắc Tề Hiếu Chiêu Đế** (chữ Hán: 北齊孝昭帝; 535–561), tên húy là **Cao Diễn** (高演), tên tự là **Diên An** (延安), là hoàng đế thứ ba của triều Bắc Tề trong lịch sử Trung Quốc.
**Nghĩa Từ Vương** (? - 660?, trị vì 641 - 660) là vị quốc vương thứ 31 và cuối cùng của Bách Tế, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Thời kỳ trị vì của ông
nhỏ|phải|Các sĩ quan của trường Polytechnique hướng ra mặt trận bảo vệ Paris chống ngoại xâm năm 1814. Bức tượng được đặt tại khu vực vinh danh của trường để kỉ niệm sự kiện này
**Kinh tế Việt Nam giai đoạn 1976-1986** nằm trong bối cảnh thời bao cấp, đây là giai đoạn áp dụng mô hình kinh tế cũ ở miền Bắc cho cả nước sau khi thống nhất
**Nam Tề thư** (chữ Hán giản thể: 南齐书; phồn thể: 南齊書) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (_Nhị thập tứ sử_) do Tiêu Tử Hiển
**Bách Nootka** (danh pháp hai phần: **_Callitropsis nootkatensis_**), trước đây gọi là _Cupressus nootkatensis_, _Xanthocyparis nootkatensis_ hay _Chamaecyparis nootkatensis_, là một loài bách thuộc họ Hoàng đàn (_Cupressaceae_) với lịch sử phân loại và đặt
**Cận Cừu Thủ Vương** (trị vì 375–384) là quốc vương thứ 14 của Bách Tế. Cận Cừu Thủ Vương là con trai cả của vị quốc vương thứ 13 là Cận Tiếu Cổ Vương, và
**Cổ Nhĩ Vương** (mất 286, trị vì 234–286) là vị quốc vương thứ 8 của Bách Tế. Ông là con trai thứ hai của vị quốc vương thứ 4 Cái Lâu Vương và là đệ
**Trung tâm Quốc tế Nghiên cứu và Phát triển Công nghệ định vị sử dụng vệ tinh Đông Nam Á** (tên đầy đủ Tiếng Anh: _Collaboration Centre for Research and Development on Satellite Navigation Technology
**Từ Ý Hoàng hậu** (chữ Hán: 慈懿皇后, 1144 - 1200), là Hoàng hậu duy nhất của Tống Quang Tông Triệu Đôn và là sinh mẫu của Tống Ninh Tông Triệu Khoáng. ## Thân thế thumb|Từ
**Họ Bách tán** (danh pháp khoa học: **_Araucariaceae_**) là một họ rất cổ trong số các nhóm thực vật quả nón. Họ này đạt tới sự đa dạng lớn nhất trong kỷ Jura và kỷ
**Bao vây Đại học Bách khoa Hồng Kông** là một phần của cuộc biểu tình tại Hồng Kông năm 2019 xảy ra trong khuôn viên của trường Đại học Bách khoa Hồng Kông. Người biểu
**Đồng** (Mã giao dịch quốc tế: **VND**, ký hiệu: **₫** hoặc **đ**) là đơn vị tiền tệ của Việt Nam, do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành. Theo luật pháp hiện hành của
**Văn Chu Vương** (?-477, trị vì 475-477) là vị quốc vương thứ 22 của Bách Tế, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Thời gian trị vì của ông chứng kiến tình trạng bất hòa sâu
Giang Hạ vương **Tiêu Phong** (chữ Hán: 萧锋, 475 – 494), tự Tuyên Dĩnh, tên lúc nhỏ Đồ Lê, hoàng tử nhà Nam Tề thời Nam Bắc triều. ## Tiểu sử Phong là hoàng tử
**So Seo-no** (?), hay Soseono, (소서노, 召西奴 - _Triệu Tây Nô_) là công chúa của Jolbon hay Jolbon - Buyeo (부여, 夫餘, _Phù Dư_), vợ thứ hai của Đông Minh Vương và là nhân vật
**Bắc Tề Hậu Chủ** (北齊後主, 557–577), tên húy là **Cao Vĩ** (高緯), tên tự **Nhân Cương** (仁綱), đôi khi được đề cập đến với tước hiệu do Bắc Chu phong là **Ôn công** (溫公), là
**Cái Lâu Vương** (mất 166, trị vì 128–166) là vị quốc vương thứ tư của Bách Tế, mộ trong Tam Quốc Triều Tiên. Theo tài liệu lịch sử Tam quốc sử ký (Samguk Sagi), ông
**Bách Gia Chư Tử** (諸子百家; Bính âm: zhū zǐ bǎi jiā) là những triết lý và tư tưởng ở Trung Hoa cổ đại nở rộ vào giai đoạn từ thế kỷ thứ 6 đến năm
**Văn Đức Thuận Thánh hoàng hậu** (chữ Hán: 文德順聖皇后, 15 tháng 3, 601 – 28 tháng 7, 636), thông thường được gọi là **Trưởng Tôn hoàng hậu** (長孫皇后), là Hoàng hậu duy nhất của Đường
**Kinh tế Bắc Triều Tiên** phản ánh những quan hệ sản xuất, cơ cấu kinh tế và tình hình kinh tế, đời sống tại CHDCND Triều Tiên. Nhìn chung, nền kinh tế CHDCND Triều Tiên
**Thần Tư Vương** (?-392, trị vì 385-392) là quốc vương thứ 16 của Bách Tế, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Ông là đệ của vị quốc vương tiền vị, Chẩm Lưu Vương. Theo Tam
**Cừu Thủ Vương** (mất 234, trị vì 214–234) là quốc vương thứ sáu của Bách Tế, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Theo Tam quốc sử ký (_Samguk Sagi_), ông là hậu duệ của người
nhỏ|_Nguyên nhân:_ Kết quả một cuộc khảo sát dư luận tại 31 quốc gia trong cộng đồng người dùng Facebook về [[nguyên nhân gây biến đổi khí hậu (thực hiện bởi Chương trình Truyền thông
**Nhân Thọ Hoàng thái hậu** (chữ Hán: 仁壽皇太后; ; 28 tháng 4 năm 1660 - 25 tháng 6 năm 1723) hay còn gọi là **Hiếu Cung Nhân hoàng hậu** (孝恭仁皇后), là phi tần của Thanh
phải|Không ảnh định vị hai tòa nhà Norris và West Ambler Johnston. **Thảm sát Đại học Bách khoa Virginia**, còn gọi là **Thảm sát Virginia Tech**, là một vụ bắn giết trong trường học gồm
**Viện Đại học Bách khoa Virginia** (tên đầy đủ tiếng Anh: _Virginia Polytechnic Institute and State University_, "Viện Bách khoa và Viện Đại học Tiểu bang Virginia", thường đọc ngắn gọn là **Virginia Tech**) là
**Hòa Hi Đặng Hoàng hậu** (chữ Hán: 和熹鄧皇后; 81 - 121), hay còn gọi **Hòa Hi Đặng thái hậu** (和熹鄧太后), **Đông Hán Đặng thái hậu** (東漢鄧太后), là Hoàng hậu thứ hai của Hán Hòa Đế
Nền kinh tế nhà Hán (206 TCN - 220 CN) đã trải qua các thời kỳ thịnh suy thuận theo các thăng trầm trong dòng lịch sử của Trung Hoa cổ đại. Thời kỳ nhà
**Kinh tế Israel** là một nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa phát triển với mức độ công nghiệp hóa, kỹ nghệ cùng hàm lượng tri thức cao, đây là quốc gia có