✨Đại Nam liệt truyện
Đại Nam liệt truyện (chữ Hán: 大南列傳) là một bộ sách lịch sử ghi chép về gia phả nhà Nguyễn, các sự tích, công trạng của các công thần, liệt nữ và danh tăng,... viết bằng chữ Hán do Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn. Đại Nam liệt truyện gồm 87 cuốn, 2000 trang bản thảo, chia làm hai phần chính: Tiền biên và Chính biên.
Phần Tiền biên do Trương Đăng Quế làm tổng tài, gồm 6 quyển, ghi tiểu sử của các Hậu phi, Hoàng tử, Công chúa và các bề tôi văn võ của 9 đời chúa Nguyễn từ Thái Tổ Nguyễn Hoàng đến Duệ Tông Nguyễn Phúc Thuần. Phần Chính biên bắt đầu biên soạn từ năm Tự Đức thứ 5 (1852), liên tục bổ sung chỉnh lí, nhưng phải đến đầu đời Thành Thái (1889) mới được khắc in. Đầu sách có biểu của các quan đầu Quốc sử quán là Nguyễn Trọng Hợp, Bùi Ân Niên (tức Bùi Văn Dị), Trương Quang Đản... xin vua cho lệnh khắc in.
Phần chính biên soạn xong lần này lại ghi thêm là sơ tập, chỉ ghi chép các nhân vật thuộc về hai đời Hưng Tổ (cha Gia Long) và Thế Tổ (tức Vua Gia Long), còn các nhân vật thuộc các đời từ Minh Mạng về sau sẽ chép vào nhị tập (Phần này gọi là Đại nam chính biên liệt truyện nhị tập, do Cao Xuân Dục làm tổng tài).
Chính biên sơ tập in xong năm 1889 gồm 33 quyển, chép tiểu sử các Hậu phi (quyển 1), Hoàng tử (quyển 2), Công chúa (quyển 3) của Hưng Tổ (thân sinh của Thế Tổ) và của Thế Tổ (vua Gia Long) cùng các bề tôi của Gia Long, kể cả bề tôi họ vua (quyển 4 đến 28). Phần cuối có thêm:
- Quyển 29: Hạnh nghĩa kiệt truyện (Tiểu sử một số người có đức hạnh tiết nghĩa) và Liệt nữ liệt truyện (Phụ nữ tiết liệt).
- Quyển 30: "Nguỵ" Tây liệt truyện: Tiểu sử 3 anh em họ Nguyễn Tây Sơn, địch thủ số một của nhà Nguyễn.
- Quyển 31 - 33: Liệt truyện về ngoại quốc: Cao Miên (quyển 31), Xiêm La, Thủy Xá, Hoả Xá (quyển 32), Miến Điện, Chiêm Thành, Vạn Tượng (quyển 33)."
Bộ sách đã được Viện Sử học phối hợp với Nhà xuất bản Thuận Hóa nghiên cứu biên dịch và đã sắp xếp tại làm 4 tập:
- Tập 1: Tiền biên: Từ cuốn đầu tiên cuốn 6.
- Tập 2: Chính biên (Sơ tập): Từ cuốn đầu đến cuốn 33.
- Tập 3: Chính biên (Nhị tập): Từ cuốn đầu đến cuốn 25.
- Tập 4: Chính biên (Nhị tập): Từ cuốn 26 đến cuốn 46.
Nội dung
Tiền biên
- Quyển 1 - Truyện các hậu phi: Triệu Tổ Tĩnh Hoàng hậu, Thái Tổ Gia Dụ Hoàng hậu, Hy Tông Hiếu Văn Hoàng hậu, Thần Tông Hiếu Chiêu Hoàng hậu, Thái Tông Hiếu Triết Hoàng hậu, Hiếu Nghĩa Hoàng hậu, Anh Tông Hiếu Nghĩa Hoàng hậu, Hiển Tông Hiếu Minh Hoàng hậu, Nguyễn Kính phi, Túc Tông Hiếu Ninh Hoàng hậu, Thế Tông Hiếu Vũ Hoàng hậu, Tuệ Tĩnh Thánh Mẫu Nguyên sư, Trần Quý nhân.
- Quyển 2: Truyện các Hoàng tử: **Con trưởng của Triệu Tổ Hoàng Đế: Nguyễn Uông. Các con của Thái Tổ Hoàng Đế: Nguyễn Hà, Nguyễn Hán, Nguyễn Phúc Thành, Nguyễn Diễn, Nguyễn Hải, Nguyễn Dương, Nguyễn Khê. Các con của Hi Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Kỳ, Nguyễn Phúc An, Nguyễn Phúc Vĩnh, Nguyễn Phúc Lộc, Nguyễn Phúc Tứ, Nguyễn Phúc Thiệu, Nguyễn Phúc Vinh, Nguyễn Phúc Đôn. Các con của Thần Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Vũ, Nguyễn Phúc Quỳnh. Các con của Thái Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Diễn, Nguyễn Phúc Trân, Nguyễn Phúc Thuần, Nguyễn Phúc Niên, Nguyễn Phúc Nhiễu. Các con của Anh Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Tuân, Nguyễn Phúc Toàn, Nguyễn Phúc Trinh, Nguyễn Phúc Quảng. Các con của Hiển Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Thể, Nguyễn Phúc Long, Nguyễn Phúc Hải, Nguyễn Phúc Liêm, Nguyễn Phúc Tứ, Nguyễn Phúc Thử, Nguyễn Phúc Lân, Nguyễn Phúc Chấn, Nguyễn Phúc Điền, Nguyễn Phúc Đăng, Nguyễn Phúc Thiện, Nguyễn Phúc Khánh, Nguyễn Phúc Cảo, Nguyễn Phúc Bình, Nguyễn Phúc Tú, Nguyễn Phúc Truyền, Nguyễn Phúc Sảm, Nguyễn Phúc Quận, Nguyễn Phúc Luân, Nguyễn Phúc Bính, Nguyễn Phúc Tông, Nguyễn Phúc Nghiễm, Nguyễn Phúc Xuân, Nguyễn Phúc Phong, Nguyễn Phúc Hạo, Nguyễn Phúc Kỷ, Nguyễn Phúc Tuyền, Nguyễn Phúc Hanh, Nguyễn Phúc Lộc, Nguyễn Phúc Triêm, Nguyễn Phúc Khiêm, Nguyễn Phúc Độ, Nguyễn Phúc Tài. Các con của Túc Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Du, Nguyễn Phúc Tường. Các con của Thế Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Luân, Nguyễn Phúc Mão, Nguyễn Phúc Cường, Nguyễn Phúc Dục, Nguyễn Phúc Chất, Nguyễn Phúc Kính, Nguyễn Phúc Bản, Nguyễn Phúc Hạo, Nguyễn Phúc An, Nguyễn Phúc Tuấn, Nguyễn Phúc Yến, Nguyễn Phúc Đạn, Nguyễn Phúc Quyền, Nguyễn Phúc Điệu, Nguyễn Phúc Xuân, Nguyễn Phúc Thăng. Phụ lục: Hoàng tôn Dương. Truyện các Công chúa: **Con gái của Triệu Tổ Hoàng Đế: Nguyễn Thị Ngọc Bảo. Các con gái của Thái Tổ Hoàng Đế: Nguyễn Thị Ngọc Tiên, Nguyễn Thị Ngọc Tú. Các con gái của Hi Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Ngọc Liên, Nguyễn Phúc Ngọc Vạn, Nguyễn Phúc Ngọc Khoa, Nguyễn Phúc Ngọc Đỉnh. Các con gái của Thần Tông Hoàng Đế: Hoàng nữ (khuyết danh) Các con gái của Thái Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Ngọc Tào, Hoàng nữ (khuyết danh, lấy Chưởng cơ Tráng), Hoàng nữ (khuyết danh, lấy Chưởng cơ Đức). Các con gái của Anh Tông Hoàng Đế: Hoàng nữ (khuyết danh, lấy Tín Quận công), Hoàng nữ (khuyết danh, lấy Tài Quận công), Nguyễn Phúc Ngọc Nhiễm, Nguyễn Phúc Ngọc Niệu. Các con gái của Hiển Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Ngọc Sáng, Nguyễn Phúc Ngọc Phượng, Nguyễn Phúc Ngọc Nhật, Hoàng nữ (khuyết danh, lấy Chưởng cơ Chân). Các con gái của Túc Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Ngọc Thường, Nguyễn Phúc Ngọc San, Nguyễn Phúc Ngọc Doãn,Nguyễn Phúc Ngọc Biện, Nguyễn Phúc Ngọc Uyển. Các con gái của Thế Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Ngọc Tuyên, Nguyễn Phúc Ngọc Nguyện, Nguyễn Phúc Ngọc Thành, Nguyễn Phúc Ngọc Ái, Nguyễn Phúc Ngọc Nguyệt, Nguyễn Phúc Ngọc Quận, Nguyễn Phúc Ngọc Đạo, Nguyễn Phúc Ngọc Xuyến, Nguyễn Phúc Ngọc Dao, Hoàng nữ (khuyết danh, lấy Cai đội Chiểu), Nguyễn Phúc Ngọc Cơ, Hoàng nữ (khuyết danh, lấy Cai đội Tín). Con gái của Duệ Tông Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Ngọc Thục.
- Quyển 3 - Truyện các bề tôi (1): Nguyễn Ư Kỷ, Tống Phước Trị, Tống Phước Hiệp, Tống Phước Hòa, Mạc Cảnh Huống, Trần Đức Hòa, Đào Duy Từ, Bùi Tá Hán, Trà Quận công Phu nhân Trần thị, Lương Văn Chính, Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Hữu Dật, Nguyễn Hữu Hào, Nguyễn Hữu Cảnh, Nguyễn Hữu Bác.
- Quyển 4 - Truyện các bề tôi (2): Nguyễn Cửu Kiều, Nguyễn Cửu Thế, Nguyễn Cửu Vân, Nguyễn Cửu Chiêm, Nguyễn Cửu Đàm, Nguyễn Cửu Pháp, Nguyễn Cửu Dật, Nguyễn Cửu Tuấn, Trương Phước Phấn, Trương Phước Hùng, Trương Phước Cương, Trương Phước Thức, Trương Phước Phan, Trương Phước Thận, Tống Hữu Đại, Nguyễn Đức Bảo, Nguyễn Hữu Doãn, Hùng Lộc, Nguyễn Dương Lâm, Tống Văn Khôi, Bùi Văn Kế, Nguyễn Hữu Danh. **Phụ: Phan Phước Ân, Đỗ Hữu Nghi, Vũ Văn Duy.
- Quyển 5 - Truyện các bề tôi (3): Nguyễn Đăng Đệ, Nguyễn Đăng Thịnh, Nguyễn Cư Trinh, Nguyễn Đăng Tiến, Nguyễn Đăng Cẩn, Nội tán Phạm, Vũ Phi Thừa, Nguyễn Khoa Chiêm, Nguyễn Khoa Đăng, Nguyễn Khoa Toàn, Nguyễn Khoa Kiên, Trần Đình Ân, Vũ Đình Phương, Vũ Xuân Nùng, Phạm Hữu Kính, Nguyễn Quang Tiền, Hồ Quang Đại, Lê Quang Đại, Mai Công Hương, Đặng Đại Độ, Trần Phước Thành, Lê Xuân Chính, Nguyễn Hữu Tôn, Nguyễn Thừa Tự, Nguyễn Đăng Trường, Bùi Hữu Lễ, Nguyễn Danh Khoáng, Trần Văn Thức, Đoàn Đức Hiệp, Đỗ Văn Hoảng, Lê Đa Uẩn.
- Quyển 6: Truyện các bề tôi (4): Mạc Thiên Tứ, Trần Thượng Xuyên. Truyện các người ẩn dật: Nguyễn Đăng Đàn, Võ Trường Toản, Đặng Đức Thuật và Lê Đạt, Nguyễn Hương, Hoàng Quang. Truyện các cao tắng: Tạ Nguyên Thiều, Thạch Liêm, Viên Quang, Giác Linh, Hoàng Lung, Tống thị, Bùi Đăng Trường. Phụ chép các truyện nghịch thần, gian thần: Nguyễn Thuận Hiệp, Nguyễn Thuận Trạch, Nguyễn Phúc Anh, Nguyễn Phúc Trung, Tôn Thất Huệ và Tôn Thất Thông, Trương Phước Loan
Chính biên
- Tập 1: Quyển 1 - Truyện của các Hậu phi: Hưng Tổ Hiếu Khang Hoàng hậu, Nguyễn Từ phi, Thế Tổ Thừa Thiên Cao Hoàng hậu, Thuận Thiên Cao Hoàng hậu. Quyển 2 - Truyện của các Hoàng tử: Các con của Hưng Tổ Hiếu Khang Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Hạo, Nguyễn Phúc Đồng, Nguyễn Phúc Mân, Nguyễn Phúc Điển. Các con của Thế Tổ Cao Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Cảnh, Nguyễn Phúc Hy, Nguyễn Phúc Tuấn, Nguyễn Phúc Đài, Nguyễn Phúc Bính, Nguyễn Phúc Tấn, Nguyễn Phúc Phổ, Nguyễn Phúc Chẩn, Nguyễn Phúc Quân, Nguyễn Phúc Cự, Nguyễn Phúc Quang, Nguyễn Phúc Mão. Quyển 3 - Truyện các Công chúa: ** Bốn con gái của Hưng Tổ Hiếu Khang Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Ngọc Tú, Nguyễn Phúc Ngọc Du, Nguyễn Phúc Ngọc Tuyền, Nguyễn Phúc Ngọc Uyển. Các con gái của Thế Tổ Cao Hoàng Đế: Nguyễn Phúc Ngọc Châu, Nguyễn Phúc Ngọc Quỳnh, Nguyễn Phúc Ngọc Anh, Nguyễn Phúc Ngọc Trân, Nguyễn Phúc Ngọc Xuyến, Nguyễn Phúc Ngọc Ngoạn, Nguyễn Phúc Ngọc Nga, Nguyễn Phúc Ngọc Cửu, Nguyễn Phúc Ngọc Nguyệt, Nguyễn Phúc Ngọc Ngôn, Nguyễn Phúc Ngọc Khuê, Nguyễn Phúc Ngọc Cơ, Nguyễn Phúc Ngọc Thiều, Nguyễn Phúc Ngọc Lý, Nguyễn Phúc Ngọc Thành, Nguyễn Phúc Ngọc Bích, Nguyễn Phúc Ngọc Trình. Quyển 4 - Truyện các quan. Mục I - Tôn Thất: Tôn Thất Huy, Tôn Thất Hội, Tôn Thất Dụ, Tôn Thất Cốc, Tôn Thất Bính, Tôn Thất Chương, Tôn Thất Dịch, Tôn Thất Hoảng, Tôn Thất Nông. Quyển 5 - Truyện các quan. Mục II - Họ ngoại thích: Nguyễn Phước Trung, Tống Phước Khuông, Trần Hưng Đạt, Hồ Văn Bôi, Phạm Đăng Hưng. Quyển 6 - Truyện các quan. Mục III: Võ Tánh, Ngô Tùng Chu, Chu Văn Tiếp, Vũ Di Nguy. Quyển 7 - Truyện các quan. Mục IV: Nguyễn Hoàng Đức, Phạm Văn Nhân. Quyển 8 - Truyện các quan. Mục V: Nguyễn Văn Trương, Nguyễn Đức Xuyên, Nguyễn Đức Nghị, Nguyễn Văn Mẫn, Đỗ Văn Hựu, Tống Phước Đạm,. Quyển 9 - Truyện các quan. Mục VI: Nguyễn Thái Nguyên, Nguyễn Đô, Trần Phước Giai, Phan Thiên Phước, Ngô Hữu Hựu, Nguyễn Văn Thiệm, Nguyễn Văn Mỹ, Nguyễn Văn Hương. Quyển 10 - Truyện các quan. Mục VII: Nguyễn Bảo Trí, Đặng Đức Siêu, Trần Đức Khoan, Phạm Như Đăng, Nguyễn Kỳ Kế. Quyển 11 - Truyện các quan. Mục VIII: Lê Quang Định, Trịnh Hoài Đức, Ngô Nhân Tĩnh. Quyển 12 - Truyện các quan. Mục IX: Phạm Ngọc Uẩn, Lê Bá Phẩm, Nguyễn Đình Đức, Nguyễn Đăng Hựu, Nguyễn Tường Vân, Nguyễn Đức Huyên, Nguyễn Tăng Địch, Nguyễn Doãn Thống, Nguyễn Công Nghị, Nguyễn Xuân Thục. Quyển 13 - Truyện các quan. Mục X: Tống Phước Thiêm, Nguyễn Đình Thuyên, Vũ Doãn Triêm, Nguyễn Văn Hoằng, Nguyễn Hữu Thụy, Lê Phước Điển, Tống Viết Phước, Nguyễn Văn Khiêm, Hồ Văn Lân, Nguyễn Văn Nhàn, Trương Phước Luật, Dương Công Trừng, Nguyễn Văn Vân, Nguyễn Văn Tính, Nguyễn Văn Lợi, Nguyễn Văn Dực, Tôn Thọ Vinh, Nguyễn Văn Uy.
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**_Đại Nam liệt truyện_** (chữ Hán: 大南列傳) là một bộ sách lịch sử ghi chép về gia phả nhà Nguyễn, các sự tích, công trạng của các công thần, liệt nữ và danh tăng,... viết
**Đại Nam thực lục** () là bộ biên niên sử Việt Nam viết về triều đại các chúa Nguyễn và các vua nhà Nguyễn. Đại Nam thực lục gồm 584 quyển, viết bằng chữ Hán
**Chiến tranh Pháp – Đại Nam** hoặc **chiến tranh Pháp – Việt**, hay còn được gọi là **Pháp xâm lược Đại Nam** là cuộc xung đột quân sự giữa nhà Nguyễn của Đại Nam và
**Thần điêu đại hiệp** là một bộ phim truyền hình Trung Quốc dựa trên tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung Thần điêu đại hiệp. Phim bắt đầu khởi quay từ ngày 30 tháng 8
**Đặng Đại Độ** (1728-1765) là vị danh thần dưới thời chúa Nguyễn Phúc Khoát trong lịch sử Việt Nam, thuộc dòng dõi Quốc công Đặng Tất. ## Tiểu sử Đặng Đại Độ sinh ra trong
**_Nam Hải dị nhân liệt truyện_** (chữ Hán: 南海異人列傳, dịch nghĩa: _Truyện những người kỳ lạ ở đất Nam Hải_), là một tập truyện sưu tầm của Phan Kế Bính về các truyền tích, dã
**_Hốt Tất Liệt Truyền Kỳ_** () là một bộ phim truyền hình Trung Quốc kể về cuộc đời của Hốt Tất Liệt và những sự kiện dẫn đến việc thành lập triều đại nhà Nguyên
**Thần điêu đại hiệp** (tiếng Anh: _The Return of the Condor Heroes_, phồn thể: 神鵰俠侶; giản thể: 神雕侠侣; bính âm: shén diāo xiá lǚ), hay còn được gọi là **Thần điêu hiệp lữ**, là bộ
**Lê Đại Cương** (chữ Hán: 黎大綱, 1771 - 1847) còn gọi là **Lê Đại Cang**, tự **Thống Thiện**, hiệu **Kỳ Phong**. Ông là một vị quan nổi tiếng tài năng, trung chính thời Nguyễn, trải
**_Đại Nam nhất thống chí_** () là bộ sách dư địa chí (địa lý – lịch sử) Việt Nam, viết bằng chữ Hán do Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn thời vua Tự Đức.
**_Nước Đại Nam đối diện với Pháp và Trung Hoa, 1847-1885_** (Tiếng Pháp: _L'Empire vietnamien face à la Chine et à la France, 1847-1885_) là cuốn sách xuất bản tại Paris năm 1987 do nhà
Sử Ký Tư Mã Thiên - Bản Kỷlà bộ thông sử đầu tiên trên thế giới phản ánh lịch sử Trung Quốc trong hơn 3000 năm từ thời hiên viên theo truyền thuyết cổ đại
**_Thần điêu đại hiệp_** ( hay **_Thần điêu hiệp lữ_** , tên tiếng Anh:_Return Of Condor Heroes_), là bộ phim lần thứ hai đài truyền hình TVB Hồng Kông cho thực hiện lại tác phẩm
**Thể kỷ truyện** () là một loại hình thức sách sử ở Đông Á. Trong đó, bản kỷ và liệt truyện là bộ phận chủ yếu (trục chính) trong khi dòng thời gian là trục
**Trận Đại đồn Chí Hòa**, hay còn được gọi là **Trận Đại đồn Kỳ Hòa**, là một trận đánh xảy ra tại Sài Gòn, Nam Kỳ vào 4 giờ sáng ngày 24 tháng 2 năm
Cuốn sách là bộ thông sử đầu tiên trên thế giới phản ánh lịch sử Trung Quốc trong hơn 3000 năm từ thời hiên viên theo truyền thuyết cổ đại tới những năm Thái Sơ
Kim tử Vinh lộc đại phu, Tuy Lộc hầu **Đặng Đại Lược** (1690 -1764), thuộc dòng dõi Quốc công Đặng Tất, là vị quan nổi tiếng thanh liêm dưới thời chúa Nguyễn trong lịch sử
**Thần điêu đại hiệp** (tiếng Trung: 神鵰俠侶, tiếng Anh: Return of the Condor Heroes) là một bộ phim truyền hình Hồng Kông do Đài truyền hình TVB sản xuất và phát hành vào năm 1995
**Song long đại đường** (tên tiếng Anh: **Twin Of Brothers**; tên tiếng Hoa: **大唐雙龍傳**) là một bộ phim truyền hình Hồng Kông ra mắt năm 2004 do TVB sản xuất kiêm phát hành. Phim dài
**_Đấu La Đại Lục_** (Giản thể: 斗罗大陆,D Bính âm: D_òu Luō Dà Lù_) là một bộ phim truyền hình cổ trang huyền ảo Trung Quốc do Dương Chấn Vũ đạo diễn, Vương Quyện viết kịch
**Chiến dịch Nam Kỳ** là chiến dịch Pháp giành quyền bảo hộ toàn bộ miền Nam Kỳ, nhà Nguyễn bắt đầu từ năm 1858. Pháp phát động cuộc chiến tranh đầu tiên tại bán đảo
**Trận Nam Định** (27 tháng 3 năm 1883), là một cuộc chạm trán giữa quân Pháp và quân Việt Nam, trong giai đoạn đầu của Chiến dịch Bắc Kỳ thuộc chiến tranh Pháp-Việt (1858-1884). Trong
**Hốt Tất Liệt** (, _Xubilaĭ Khaan_, ; 23 tháng 9, 1215 - 18 tháng 2, 1294), Hãn hiệu **Tiết Thiện Hãn** (ᠰᠡᠴᠡᠨ ᠬᠠᠭᠠᠠᠨ, Сэцэн хаан, _Sechen Khan_), là Đại Hãn thứ năm của đế quốc
**Cựu Ngũ Đại sử** (chữ Hán: 旧五代史) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (_Nhị thập tứ sử_) do Tiết Cư Chính thời Bắc Tống viết
Một bức tranh mộc bản của Liệt nữ truyện vào thời [[Nhà Tống|Tống]] **Liệt nữ truyện** (chữ Hán giản thể: 列女传; phồn thể: 列女傳; bính âm: _Liènǚ zhuàn_; Wade–Giles: _Lieh nü chuan_) là bộ sách
**Thảm sát Liệt Tự** diễn ra ngày 7 tháng 3 năm 1987 tại vịnh Đông Cương (東崗) thuộc đảo Liệt Tự, huyện đảo Kim Môn, Đài Loan khi binh lính thuộc Sư đoàn bộ binh
**Nam Định** là một tỉnh cũ nằm ở phía Nam Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2023, Nam Định là đơn vị hành chính Việt Nam đứng thứ 13 về số dân, xếp thứ
**Nhà Tây Sơn** (chữ Nôm: 家西山, chữ Hán: 西山朝 / **Tây Sơn triều**) là một triều đại quân chủ trong lịch sử Việt Nam tồn tại từ năm 1778 đến năm 1802, được thành lập
**Nam Bắc triều** (, 420-589) là một giai đoạn trong lịch sử Trung Quốc, bắt đầu từ năm 420 khi Lưu Dụ soán Đông Tấn mà lập nên Lưu Tống, kéo dài đến năm 589
**NOW** (_Hangul_:나우, _Hanja_:儺雨, _phiên âm La tinh_: Na-woo, _phiên âm Hán Việt_: **Na vũ**) là một manhwa (_Hanja_:漫畫, _Phiên âm Hán Việt_: **mạn họa**, danh xưng Hàn Quốc với truyện tranh và phim hoạt hình)
**Trương Đăng Quế** (chữ Hán: _張登桂_, 1793-1865), tự: **Diên Phương**, hiệu: **Đoan Trai**, biệt hiệu: **Quảng Khê**; là danh thần trải 4 triều Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức trong lịch sử
nhỏ|Historical Records of the Five Dynasties in Wuyi Museum **Tân Ngũ Đại sử** (chữ Hán: 新五代史) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (_Nhị thập tứ
**Điện ảnh Việt Nam Cộng hòa** () là thuật ngữ mô tả ngành kĩ nghệ chế tác phát hành và phê bình điện ảnh tại Việt Nam Cộng hòa thời kì từ 1955 đến 1975.
**Nam Tề thư** (chữ Hán giản thể: 南齐书; phồn thể: 南齊書) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (_Nhị thập tứ sử_) do Tiêu Tử Hiển
thumb|Biểu ngữ tuyên truyền nhân quyền tại Việt Nam **Nhân quyền tại Việt Nam** là tổng thể các mối quan hệ xã hội liên quan đến việc thực thi quyền con người tại Việt Nam
Vua Việt Nam là các quân chủ của nước Việt Nam độc lập tự chủ từ thời dựng nước đến Cách mạng Tháng Tám năm 1945, tùy thuộc vào hoàn cảnh lịch sử mà vua
**Quan hệ Pháp – Việt Nam** (hoặc **Quan hệ Việt–Pháp** hay **Quan hệ Pháp–Việt**) được xem là khởi nguồn từ đầu thế kỷ 17 với công cuộc truyền giáo của các linh mục dòng Tên
**Đại học Georgia** (, viết tắt là **UGA** hoặc **Georgia**) là một đại học nghiên cứu công lập được cấp đất tại Hoa Kỳ, được thành lập từ năm 1785, có khuôn viên chính ở
**Đảng Cộng sản Việt Nam** là đảng cầm quyền và là chính đảng duy nhất được phép hoạt động tại Việt Nam theo Hiến pháp. Theo Cương lĩnh và Điều lệ chính thức hiện nay,
nhỏ|phải|Tượng Chưởng Trung Quân Nguyễn Văn Thành được tôn trí thờ sau 1868 tại một ngôi miếu cận Đại Nội Huế**Nguyễn Văn Thành** (chữ Hán: 阮文誠; 1758–1817) thiếu thời đã theo cha chinh chiến, về
**Công giáo tại Việt Nam** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo, dưới sự lãnh đạo tinh thần của các giám mục tại Việt Nam, hiệp thông với giáo hoàng. Với số tỉ
Ở Việt Nam, đã có nhiều hình thức **sân khấu cổ truyền** tồn tại từ lâu đời như hát chèo, hát tuồng, múa rối nước... và mới hơn như cải lương, kịch dân ca. Theo
**_Đại chiến Titan_**, cũng được biết tới với tựa bản tiếng Anh **_Attack on Titan_** và tên gốc tiếng Nhật là một bộ manga Nhật Bản do Isayama Hajime sáng tác. Tác phẩm đặt trong
**Truyện thơ Nôm** hay **Truyện Nôm** thể thơ tiếng Việt viết bằng chữ Nôm (thường là thơ lục bát) để kể chuyện (trần thuật). Đây là một loại hình tự sự có khả năng phản
**Anh Duệ Hoàng thái tử** (chữ Hán: 英睿皇太子, 6 tháng 4 năm 1780 - 20 tháng 3 năm 1801), tên thật là **Nguyễn Phúc Cảnh** (阮福景), tục gọi là **Hoàng tử Cảnh** (皇子景), **Đông cung
**Bệnh dại** () là một căn bệnh do virus gây ra viêm não ở người và động vật có vú khác. Thủ phạm gây bệnh dại là các loại _Lyssavirus_ bao gồm virus dại và
**Tống Viết Phước** (hay **Tống Viết Phúc**, chữ Hán: 宋曰福, ? - 1801) là nhà chính trị, quân sự Việt Nam thời chiến tranh Nguyễn-Tây Sơn. Ông là một những chỉ huy quân sự quan
[[Kim Vân Kiều là tác phẩm được thể hiện dưới hình thức mạn họa nhiều nhất xưa nay tại Việt Nam và chưa có dấu hiệu ngưng lại.]] **Truyện tranh Việt Nam** () là thuật
**Hệ động vật ở Việt Nam** là tổng thể các quần thể động vật bản địa sinh sống trong lãnh thổ Việt Nam hợp thành hệ động vật của nước này. Việt Nam là nước
**Nam Á** (còn gọi là **tiểu lục địa Ấn Độ**) là thuật ngữ dùng để chỉ khu vực miền nam của châu Á, gồm các quốc gia hạ Himalaya và lân cận. Về mặt địa