Bò Tây Tạng (danh pháp khoa học: Bos grunniens) là một loài bò lông dài được tìm thấy trong suốt khu vực Himalaya ở miền nam Trung Á, bao gồm cao nguyên Thanh-Tạng và xa về phía bắc tới tận Mông Cổ. Ngoài các quần thể thuần hóa lớn còn có các quần thể nhỏ bò Tây Tạng hoang dã dễ thuần hóa. Từ gyag trong tiếng Tạng () chỉ được dùng để nói tới các con đực của loài này; còn con cái được gọi là dri hay nak. Trong một số ngôn ngữ vay mượn từ gyag, như tiếng Anh, người ta dùng từ yak để chỉ cả hai giới.
Bò Tây Tạng sống thành bầy. Bò đực hoang dã cao khoảng 2–2,2 m (tính tới vai), bò cái cao khoảng 1,6 m, còn bò thuần hóa cao khoảng 1,6–1,8 m. Cả hai giới đều có lông dài và rậm bờm xờm để giúp chúng không bị lạnh. Bò hoang có màu đen hay nâu. Bò nhà có thể có màu trắng. Cả bò đực lẫn bò cái đều có sừng. Bò Tây Tạng có thể sống tới trên 20 năm.
Bò hoang
Bò hoang Tây Tạng (tiếng Tạng: drong) có thể cân nặng tới 1.200 kg (2.520 lb) và có chiều dài đầu và thân khoảng 3–3,4 m. Chúng thường tạo thành các nhóm từ 10 tới 30 con. Môi trường sống của chúng là các vùng đất cao không cây gỗ, như đồi, núi và sơn nguyên trên độ cao khoảng từ 3.200 m (10.500 ft) tới khoảng 5.400 m (18.000 ft). Về mặt sinh lý học, bò Tây Tạng đã thích nghi tốt với độ cao lớn, có tim và phổi to hơn so với bò ở các độ cao nhỏ hơn cũng như khả năng vận chuyển oxy lớn hơn theo đường máu. Ngược lại, bò Tây Tạng khó sống bình thường ở các độ cao nhỏ. Chúng ăn cỏ, địa y và các loài thực vật khác. Chúng được cách nhiệt bằng lớp lông trong rậm cũng như bằng lớp lông ngoài dài và bờm xờm. Bò Tây Tạng tiết ra một chất nhờn đặc biệt trong mồ hôi của chúng để giữ cho bộ lông trong bện lại và có tác dụng như một lớp cách nhiệt bổ sung. Chất tiết ra này được sử dụng trong y học dân gian Nepal. Nhiều con bò Tây Tạng hoang dã bị người dân giết để lấy thịt do đó hiện nay chúng là loài dễ thương tổn. Trong quá khứ, kẻ săn đuổi và ăn thịt bò Tây Tạng chính là sói Tây Tạng (Canis lupus chanco).
Hành vi
Bò Tây Tạng là động vật sống theo đàn, đàn có thể bao gồm hàng trăm cá thể, mặc dù nhiều đàn nhỏ hơn nhiều. Trong đàn chủ yếu là con cái và con non của chúng, với một số nhỏ con đực trưởng thành. Những con đực thừa thường đơn độc, hoặc tìm thấy ở các nhóm nhỏ hơn nhiều, trung bình khoảng sáu cá thể. Mặc dù chúng có thể trở nên hung dữ khi bảo vệ con non, hoặc trong quá trình động đực, bò Tây Tạng hoang dã nói chung tránh con người, và có thể nhanh chóng chạy trốn cho khoảng cách rất xa nếu có bất kỳ tiếp cận nào.
Bò nhà
Người đàn bà với bò Tây Tạng tại [[hồ Thanh Hải.]]
Bò Tây Tạng nhà được nuôi giữ chủ yếu để lấy sữa, lông và thịt, cũng như để kéo cày hay kéo xe. Chúng vận chuyển hàng hóa đi khắp các đèo núi cho những người nông dân và nhà buôn địa phương cũng như cho các đoàn thám hiểm và leo núi. Phân bò thậm chí cũng được đốt như là nguồn nhiên liệu. Sữa bò thường được chế biến thành phô mai gọi là chhurpi trong tiếng Tạng và tiếng Nepal, và byaslag trong tiếng Mông Cổ. Bơ làm từ sữa bò Tây Tạng là một thành phần của trà bơ mà người Tạng tiêu thụ với số lượng lớn cũng như được dùng làm đèn và các tượng bơ dùng trong các lễ hội tôn giáo.
Thường thì dạng bò Tây Tạng chuyên dùng chở đồ trên thực tế là con lai giao phối chéo giữa bò Tây Tạng với Bos taurus (bò nhà). Những con bò này trong tiếng Tạng gọi là dzo hay dzopkyo còn trong tiếng Mông Cổ thì là khainag.
Lông bò Tây Tạng mềm và mượt với một số màu; như xám, nâu, đen và trắng. Các sợi lông này dài khoảng 3 cm (1,2 inch) và được chải hay lột từ thân bò và sau đó đem khử lông. Kết quả thu được là các sợi lông tơ có thể đánh thành cuộn để dệt hay đan. Lông bò được làm thành dây chão, thảm và nhiều sản phẩm khác. Da của chúng được dùng để sản xuất giày da và túi xách.
Bò Tây Tạng nhà giao phối trong khoảng tháng 7-9; bò cái có thể thụ thai ở độ tuổi 3–4 năm, đẻ con trong khoảng từ tháng 4 tới tháng 6 sau mỗi khoảng thời gian khoảng 2-3 năm, dường như phụ thuộc vào nguồn cung cấp thức ăn. Chu kỳ mang thai khoảng 9 tháng. Do không có số liệu nên người ta cho rằng bò Tây Tạng hoang cũng có hành vi sinh sản tương tự. Bò con (bê) bú mẹ khoảng 1 năm trước khi tự do kiếm ăn.
Thể thao
Tại một số nơi ở Tây Tạng, đua bò Tây Tạng được coi là trò giải trí thu hút tại các lễ hội truyền thống của người Tạng.
Gần đây hơn, các môn thể thao với sự tham gia của bò Tây Tạng thuần hóa, như xki bò Tây Tạng hay polo bò Tây Tạng, đang được tiếp thị như là những nét hấp dẫn du khách tại khu vực này.
Thư viện ảnh
Tập tin:Yak in Tibet-2.jpg
Tập tin:Yak in Tibet-1.jpg
Tập tin:Yak at Nam Tso Tibet.jpg
Tập tin:Yaks in Manali.jpg|Bò Tây Tạng tại Manali, Ấn Độ với yên để cưỡi
Tập tin:LitangMonastery.jpg|Một đàn bò Tây Tạng chở đồ đi qua tu viện Lý Đường ở Tứ Xuyên, Trung Quốc
Tập tin:Yaks still provide the best way to plow fields in Tibet.jpg|Bò Tây Tạng đang kéo cày trên đồng tại Tây Tạng.
Tập tin:In Tibet, yaks are decorated and honored by the families they are part of.jpg|Tại Tây Tạng, bò Tây Tạng đôi khi được trang trí.
Tập tin:Bundesarchiv Bild 135-S-09-09-27, Tibetexpedition, Jakgespann.jpg|Người nông dân với các con bò Tây Tạng được trang trí gần Shigatse năm 1938.
Tập tin:Bos mutus Pfungstadt.JPG
Tập tin:Hamtdaa Mongolian Arts Culture Masks - 0031 (5567908683).jpg
Tập tin:Hamtdaa Mongolian Arts Culture Masks - 0032 (5567910775).jpg
Tập tin:Мистерия Цам-1.JPG
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Bò Tây Tạng** (danh pháp khoa học: **_Bos grunniens_**) là một loài bò lông dài được tìm thấy trong suốt khu vực Himalaya ở miền nam Trung Á, bao gồm cao nguyên Thanh-Tạng và xa
**Tây Tạng** (, tiếng Tạng tiêu chuẩn: /pʰøː˨˧˩/; (_Tây Tạng_) hay (_Tạng khu_)), được gọi là **Tibet** trong một số ngôn ngữ, là một khu vực cao nguyên tại Trung Quốc, Ấn Độ, Bhutan, Nepal,
**Vương quốc Tây Tạng** là một quốc gia tồn tại từ khi Nhà Thanh sụp đổ năm 1912, kéo dài cho đến khi bị Trung Quốc sáp nhập năm 1951. Chế độ Ganden Phodrang tại
**Lịch sử Tây Tạng từ năm 1950 đến nay** bắt đầu từ sau trận Qamdo năm 1950. Trước đó, Tây Tạng đã tuyên bố độc lập khỏi Trung Quốc vào năm 1913. Năm 1951, người
Một nhà sư Tây Tạng đang khuấy loại trà có vị bơ **Văn hóa Tây Tạng** phát triển dưới ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Tiếp xúc với các quốc gia và nền văn hóa
**Tây Tạng** là một khu vực tại Trung Á, nằm trên cao nguyên Thanh Tạng, có cao độ trung bình trên 4.000 mét và được mệnh danh là "nóc nhà của thế giới". Con người
Cuộc sáp nhập ** Tây Tạng của Trung Quốc**, còn được gọi theo sử học Trung Quốc là **Giải phóng Hòa bình Tây Tạng** (, ) là chỉ việc Chính phủ nước Cộng hòa Nhân
**Bò hoang Tây Tạng** (Danh pháp khoa học: _Bos mutus_; tiếng Tây Tạng: འབྲོང/_drong_) hay cò gọi là **trâu Tạng** (có lẽ vì nó thường có màu đen) là một phân loài hoang dã của
**Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Khu tự trị Tây Tạng** (Tiếng Trung Quốc: **西藏自治区人民政府主席**, Bính âm Hán ngữ: _Xī Zàng Zìzhìqū Rénmín Zhèngfǔ Zhǔxí_, Từ Hán - Việt: _Tây Tạng tự trị Khu Nhân
**Tử thư** (zh. 死書, bo. _bardo thodol_ བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་, nguyên nghĩa là "Giải thoát qua âm thanh trong Trung hữu", en. _liberation through hearing in the Bardo_) là một tàng lục (bo. _gter ma_ གཏེར་མ་), được
**Hán hóa Tây Tạng** là một cụm từ được sử dụng bởi các nhà phê bình về sự cai trị của Trung Quốc ở Tây Tạng để chỉ sự đồng hoá văn hoá xảy ra
phải|Các sư Tây Tạng (lama) trong một buổi lễ ở [[Sikkim]] **Phật giáo Tây Tạng** (hay còn gọi là **Lạt-ma giáo**) là một một truyền thống Phật giáo phát triển chủ đạo ở Tây Tạng.
**Khu tự trị Tây Tạng** (tiếng Tạng: བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་; Wylie: Bod-rang-skyong-ljongs, phiên âm: [pʰøː˩˧˨ ʐaŋ˩˧.coŋ˥˩ t͡ɕoŋ˩˧˨]; tiếng Trung giản thể: 西藏自治区; tiếng Trung phồn thể: 西藏自治區; bính âm: Xīzàng Zìzhìqū) là một đơn vị hành chính
**Hiệp định giữa chính phủ nhân dân trung ương và chính quyền địa phương Tây Tạng về cách giải phóng hoà bình Tây Tạng**, gọi tắt bằng **Hiệp định 17 điều**, là văn kiện mà
**Chính quyền Trung ương Tây Tạng** (tiếng Tạng: བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་; Wylie: btsan-byol bod gzhung,. Ngoài nhiệm vụ chính trị, chính quyền này còn quản lý một mạng lưới các trường học và một số hoạt động
**Đội tuyển bóng đá quốc gia Tây Tạng** là một đội tuyển bóng đá đại diện cho khu vực văn hóa của Tây Tạng và được tổ chức bởi Hiệp hội bóng đá quốc
**Tình cảm bài Tây Tạng** đề cập đến sự sợ hãi, ghét, thù địch và phân biệt chủng tộc đối với người dân Tây Tạng hoặc bất cứ điều gì liên quan đến văn hóa
nhỏ|phải|Một con ngựa bạch Tây Tạng **Ngựa Tây Tạng** là một giống ngựa có nguồn gốc từ vùng Tây Tạng của Trung Quốc. Chúng được nuôi trong điều kiện những vùng đất cao, lạnh giá
Bò Khô Tây Tạng Siêu Ngon - Gói 500g Tín đồ thịt bò không thể bỏ qua món ăn đặc biệt này đâu nhé 🤤🤤🤤 Thịt bò khô YAK, giống bò sống trên vùng cao
[SIÊU HOT] Bò Khô Tây Tạng Siêu Ngon - Hộp 162g về thêm 1 món cực độc, cực lạ đảm bảo ăn là nghiện ạ Tín đồ thịt bò không thể bỏ qua món ăn
Bò Khô Tây Tạng Siêu Ngon Tín đồ thịt bò không thể bỏ qua món ăn đặc biệt này đâu nhé 🤤🤤🤤 Thịt bò khô YAK, giống bò sống trên vùng cao nguyên Tây Tạng
**_Địa vị Lịch sử của Tây Tạng thuộc Trung Quốc_** (, tiếng Trung giản thể: 中国西藏的历史地位) là một cuốn sách xuất bản năm 1997 bằng tiếng Anh của chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung
**Đại hội Đại biểu Nhân dân Khu tự trị Tây Tạng** là đại hội đại biểu nhân dân địa phương của Khu tự trị Tây Tạng. Sau các quyết định của Đại hội Đại biểu
**Bí thư Khu ủy Khu tự trị Tây Tạng** () hay còn gọi là **Bí thư Tây Tạng**, là lãnh đạo Khu ủy Khu tự trị Tây Tạng của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Vì
**Chó ngao Tây Tạng** hay còn gọi là **Ngao Tạng,** tên tiếng Anh là **Tibetan Mastiff,** là một giống chó Ngao được người Tây Tạng nuôi và huấn luyện để bảo vệ gia súc và
**Phong trào độc lập Tây Tạng** là một phong trào đòi độc lập cho các vùng đất mà người dân Tây Tạng sống và đòi tách biệt về mặt chính trị của những vùng đất
thumb|right|[[Francis Younghusband|Col. Francis Younghusband]] **Cuộc viễn chinh Tây Tạng của Anh**, cũng được gọi là **cuộc xâm lược Tây Tạng của Anh** hoặc **cuộc viễn chinh của Younghusband đến Tây Tạng** bắt đầu vào tháng
**Nổi dậy Tây Tạng năm 1959** hoặc **Cuộc nổi loạn Tây Tạng năm 1959** bắt đầu vào ngày 10 tháng 3 năm 1959, khi một cuộc nổi loạn diễn ra ở Lhasa, thủ phủ của
**Tây Tạng thời kỳ đồ đá mới** là giai đoạn tiền sử mà công nghệ đồ đá mới đã xuất hiện tại khu vực Tây Tạng ngày nay. Con người đã bắt đầu sinh sống
right|thumb|Ví dụ về [[pho mát Tây Tạng ở chợ Zhongdian]] Ẩm thực Tây Tạng phản ánh các tập tục địa phương và đặc trưng khí hậu trong vùng. Rất ít loại cây trồng có thể
**Sói Tây Tạng** (Danh pháp khoa học: _Canis lupus filchneri_), hay còn được gọi là **sói mamút**, **sói len** (woolly wolf) là một phân loài của loài sói xám có xuất xứ ở Châu Á
thumb|Bơ Yak được bày bán tại một khu chợ đường phố ở [[Lhasa]] **Bơ Yak** (hay còn được gọi là **Bơ dri** hoặc **su oil**; , ) là một loại bơ được làm từ sữa
Truyện Tranh Tìm Hiểu Khoa Học - Cao Nguyên Thanh Tạng Cao nguyên Thanh Tạng là cao nguyên cao nhất thế giới, được mệnh danh là Mái nhà thế giới. Nơi đây có các động
**Thánh Thần Tán Phổ** (chữ Hán: 圣神赞普, bính âm: _Shèngshén Zànpǔ_, tiếng Tạng: , THL: _Trülgyilha Tsenpo_), gọi tắt là **Tán Phổ**, là danh hiệu của Quân chủ Đế quốc Thổ Phồn của người Tạng,
nhỏ|262x262px|Người Tạng **Người Tạng** hay **người Tây Tạng** (; ; Hán Việt: Tạng tộc) là một dân tộc bản địa tại Tây Tạng, vùng đất mà ngày nay hầu hết thuộc chủ quyền của Cộng
**Trà bơ**, hay còn được gọi là _Bho jha_ (, "Trà Tây Tạng"), _cha süma_ (, "Trà khuấy", tiếng Quan thoại: _sūyóu chá_ (酥油茶, _tô du trà_), _su ja_ (, "trà khuấy") trong tiếng Dzongkha
Đông trùng hạ thảo Tây Tạng là loại đông trùng hạ thảo mọc tự nhiên, rất quý hiếm và mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.Đông trùng hạ thảo là thảo dược quý hiếm,
**Năm ngón tay của Tây Tạng** (, _Tây Tạng đích ngũ chỉ_) là một chính sách đối ngoại của Trung Quốc được đưa ra bởi Mao Trạch Đông coi Tây Tạng là lòng bàn tay
**Chùa Tây Tạng** (西藏寺) là một ngôi chùa Việt Nam, hiện tọa lạc tại 46B Thích Quảng Đức, phường Chánh Nghĩa, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Ngôi chùa này thuộc hệ phái
Đông trùng hạ thảo Tây Tạng hay còn được nhắc đến là “sâu vàng Tây Tạng”. Đây là loài sinh vật rất quý hiếm và có giá trị dinh dưỡng cao. Vậy vì sao giá
Đông trùng hạ thảo Tây Tạng hay còn được nhắc đến là “sâu vàng Tây Tạng”. Đây là loài sinh vật rất quý hiếm và có giá trị dinh dưỡng cao. Vậy vì sao giá
nhỏ|phải|Vị Phật sống [[người Tây Ban Nha Hita y Torres]] nhỏ|phải|Vị nữ Phật sống [[người Mỹ Catharine Burroughs (tên khai sinh là _Alyce Louise Zeoli_), sinh ra tại Canarsie, Brooklyn ở Mỹ]] Một vị **Phật
ĐÔNG TRÙNG HẠ THẢO TÂY TẠNG TERESA HERBS (Nguyên liệu Tây Tạng, chiết xuất tại Mỹ) Công dụng chính:– Bồi bổ cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch, giúp ăn ngon, ngủ khoẻ, giảm đau
**Tây Khang** (西康省 Xīkāng Shěng), là một tỉnh không còn tồn tại của Trung Hoa Dân Quốc. Tỉnh bao gồm hầu hết khu vực Kham của Tây Tạng theo cách hiểu truyền thống, nơi Khampas,
QUÀ TẶNG: 40g Hồng sâm lát tẩm mật ong KGS .t.r.ị. giá 240.000đ với đơn hàng mua 3gam ĐTHT Tây Tạng– Phòng khám Y Tâm Đường hoạt động khám .c.h.ữ.a. bệnh bằng YHCT hơn 10
**Chó cảnh Tây Tạng** hay **chó tai cụp Tây Tạng** (Tibetan Spaniel) là một giống chó cảnh có nguồn gốc từ Tây Tạng. Đây là giống chó có bộ lông dài dễ thương và được
**La Bố Lâm Khải** hay **Norbulingka** (; Wylie: _Nor-bu-gling-ka_; ; nghĩa đen là "Công viên gắn đá quý") là một cung điện nằm tại Lhasa, Tây Tạng, Trung Quốc, xây dựng từ năm 1755. Nó
**Linh dương Tây Tạng** hay **chiru** (danh pháp khoa học: _Pantholops hodgsonii_) (, phát âm ; , Hán-Việt: _Tạng Linh dương_) là một loài động vật cỡ vừa bản địa cao nguyên Tây Tạng. Tổng
Món quà biếu tăng Vip với Hộp Sang Đông Trùng Hạ Thảo Nguyên Con Na Khúc Tây Tạng Hộp 6 ông 20 con / 5gĐông Trùng Hạ Thảo Tây Tạng Nguyên Con Ống 20con /
**Trâu rừng Tây Tạng**, hay thường gọi là **Linh ngưu** (tiếng Trung Quốc: **羚牛**, Hán Việt: _Linh ngưu_, ), danh pháp hai phần: _Budorcas taxicolor_, là một loài động vật có hình dạng nửa giống