thumb|upright=1.5|Bảng IPA chính thức năm 2020, đã qua sửa đổi.
Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế hay Bảng ký hiệu ngữ âm quốc tế (viết tắt IPA từ ) là hệ thống các ký hiệu ngữ âm được các nhà ngôn ngữ học tạo ra và sử dụng nhằm thể hiện các âm tiết trong mọi ngôn ngữ của nhân loại một cách chuẩn xác và riêng biệt. Nó được phát triển bởi Hội Ngữ âm Quốc tế (ban đầu là Hội Giáo viên Ngữ âm – Dhi Fonètik Tîtcez' Asóciécon) với mục đích trở thành tiêu chuẩn phiên âm cho mọi thứ tiếng trên thế giới.
Nguyên tắc của IPA nói chung là để cung cấp một ký hiệu độc nhất cho mỗi âm đoạn, trong khi tránh những đơn âm được viết bằng cách kết hợp hai mẫu tự khác nhau (như th và ph trong tiếng Việt) và tránh những trường hợp có hai cách đọc đối với cùng một cách viết. Theo nguyên tắc này, mỗi mẫu tự trong bảng chỉ có duy nhất một cách đọc và không phụ thuộc vào vị trí của nó trong từ. Do đó, hệ thống này đòi hỏi rất nhiều mẫu tự khác nhau. Để học cách sử dụng hệ thống này thường phải qua một khóa đào tạo chuyên sâu về IPA từ các trường Đại học lớn trên thế giới. Vì hệ thống âm khá nhiều và phức tạp. Các trường Đại học lớn ở Châu Âu như Đại học Marburg, Đại học Newcastle có dạy về IPA cho sinh viên chuyên ngành Ngôn ngữ học.
Lịch sử
Năm 1886, một nhóm giáo viên tiếng Anh và tiếng Pháp, dẫn đầu bởi nhà ngôn ngữ học Paul Passy, đã hình thành nên thứ mà từ năm 1897 trở đi được biết đến là Hiệp hội ngữ âm quốc tế (tiếng Pháp: ). Ý tưởng về bảng chữ cái đã được đề xuất tới Passy từ Otto Jespersen. Nó đã được phát triển bởi Passy cùng với những thành viên khác của hiệp hội, nhưng chủ yếu là Daniel Jones.
Nguồn gốc của bảng chữ cái IPA được dựa trên bảng chữ cái dạng Rôma, cải cách chính tả tiếng Anh do Henry Sweet tạo ra, dựa trên bảng chữ cái Palaeotype của Alexander John Ellis, nhưng để có thể sử dụng cho các ngôn ngữ khác, giá trị của các ký hiệu được phép thay đổi tùy theo ngôn ngữ. Ví dụ, âm (đọc là sh trong shoe ở tiếng Anh) ban đầu được biểu diễn bằng chữ cái cho tiếng Anh, nhưng với chữ cho tiếng Pháp và tiếng Đức; với tiếng Đức, được dùng để biểu thị âm trong Bach.
Kể từ khi được ra đời, bảng chữ cái IPA đã trải qua nhiều lần sửa đổi. Sau những lần sửa đổi và mở rộng thường xuyên từ thập niên 1890 đến thập niên 1940, bảng chữ cái IPA vẫn gần như giữ nguyên đến khi Công ước Kiel năm 1989 diễn ra vào năm 1989 thì đã cải tiến đáng kể bảng chữ cái. Một lần sửa đổi nhỏ hơn đã diễn ra vào năm 1993 với việc thêm lại các kí tự nguyên âm tròn giữa. Bảng chữ cái được sửa đổi lần cuối vào tháng 5 năm 2005 với việc bổ sung thêm một chữ cái cho âm vỗ môi-răng hữu thanh. Ngoài việc thêm và loại bỏ các ký tự, những thay đổi đối với bảng chữ cái IPA chủ yếu bao gồm đổi tên các ký hiệu và danh mục cũng như sửa đổi kiểu chữ.
Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế mở rộng cho Bệnh lý ngôn ngữ nói (extIPA) được ra đời năm 1990 và được chính thức thông qua bởi Hiệp hội Ngôn ngữ học và Ngữ âm lâm sàng quốc tế vào năm 1994.
Bảng chữ cái đã được sửa đổi đáng kể vào năm 2015.
Ứng dụng
Bảng mẫu tự phiên âm quốc tế được ứng dụng trong việc học một ngôn ngữ mới về khả năng phát âm và khả năng nghe. Nó cũng được dùng trong việc huấn luyện giọng nói cho các diễn viên để có một giọng nói truyền cảm hoặc thay đổi giọng điệu của ngôn ngữ, ví dụ: tiếng Anh giọng Anh và tiếng Anh giọng Mỹ. IPA có thể giúp sử dụng khẩu hình miệng, môi, răng, lưỡi đúng vị trí và cách điều khiển dòng khí để tạo ra âm thanh chuẩn khi học ngoại ngữ. Ở Châu Âu, các trường đại học lớn như Đại học Marburg và Đại học NewCastle có dạy về IPA cho ngành Ngôn ngữ học.
Trong tiếng Anh chỉ có 26 ký tự chữ viết để kết hợp thành chữ viết, nhưng có tới 44 âm khác biệt kết hợp tạo thành ngôn ngữ nói. Chính vì vậy Bảng phiên âm tiếng Anh Phonetics ra đời để chuẩn hóa hệ thống phiên âm cho các từ điển. Bảng phiên âm tiếng Anh Phonetics dựa trên Bảng phiên âm quốc tế và có sự khác nhau giữa một số từ đối với tiếng Anh giọng Mỹ và tiếng Anh giọng Anh. Phiên âm tiếng Anh Phonetics là một cách tiếp cận nhanh chóng và phù hợp cho người học ngoại ngữ vì có thể phân biệt chính xác các âm và bắt chước lại giống y hệt.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|upright=1.5|Bảng IPA chính thức năm 2020, đã qua sửa đổi. **Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế** hay **Bảng ký hiệu ngữ âm quốc tế** (viết tắt **IPA** từ ) là hệ thống các ký
thumb|Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế mở rộng, tính đến năm 2021 **Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế mở rộng** (thường được viết tắt là **extIPA** ) là tập hợp các chữ cái
**Bảng chữ cái ngữ âm NATO,** đã chính thức ký hiệu là **Bảng chữ cái chính tả điện thoại vô tuyến quốc tế,** và cũng thường được biết dưới tên gọi là
Vốn từ vựng phong phú, cập nhật phù hợp với từ ngữ thông dụng hiện đại lên tới 60.000 từ Phiên bản song ngữ Anh - việt là cơ hội để vừa bổ sung vốn
Trong ngữ âm học, **âm thanh hầu** () là những phụ âm có vị trí cấu âm nằm ở thanh môn. Nhiều nhà ngữ âm học coi chúng (nhất là âm xát thanh hầu) là
nhỏ|Luồng hơi của một âm ngạc cứng. **Âm ngạc cứng** hay **âm vòm** là phụ âm được phát triển khi thân lưỡi nâng lên và được đặt trên ngạc cứng. Những phụ âm được phát
**Bảng chữ cái Lào, chữ Lào** hay **Akson Lao** (; , _ắc-xỏn Láo_) là bảng chữ cái chính thức được sử dụng để viết tiếng Lào và các ngôn ngữ thiểu số khác ở CHDCND
Trong ngữ âm học, **âm lợi** hay **âm chân răng** () là những phụ âm được phát âm bằng cách đặt lưỡi vào ụ ổ răng trên. Phụ âm này có thể được phát âm
**Âm ngạc mềm**, còn gọi là **âm vòm mềm** hay **âm mạc**, là phụ âm phát âm bằng phần cuối của lưỡi dựa vào ngạc mềm, tức phần sau của ngạc cứng. ## Âm ngạc
**Phụ âm** là một loại âm tố trong ngôn ngữ con người, được phát âm rõ ràng với sự đóng hoàn toàn hay một phần của thanh quản. Ví dụ (tiếng Anh: "pop"), phát âm
**Nguyên âm tròn môi trước đóng**, hay **nguyên âm tròn môi trước cao** là một loại nguyên âm sử dụng ở một số ngôn ngữ nói. Âm này được biểu diễn bằng chữ **y** trong
**Âm tắc đôi môi vô thanh** là một phụ âm được sử dụng trong nhiều ngôn ngữ nói. Ký hiệu cho âm này trong Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế là , ký tự
Trong ngữ âm học, **âm môi-môi** hay **âm hai môi** () là phụ âm được phát âm bằng cách vận dụng cả môi trên và môi dưới. ## Tần suất Phương ngữ Igbo ở Thành
**Âm tắc-xát ngạc cứng hữu thanh** là một loại phụ âm xuất hiện ở một số ngôn ngữ nói. Kí hiệu đại diện âm này trong bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế là và
**Âm xát môi-môi hữu thanh** là một phụ âm, dùng trong một số ngôn ngữ nói. Kí tự thể hiện âm này trong bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế là , còn kí tự
**Âm mũi môi-răng hữu thanh** là một phụ âm. Ký tự đại diện cho âm này trong bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế là . Đôi khi nó còn được thể hiện bằng ký
**Âm mũi ngạc cứng hữu thanh** hay **âm mũi vòm cứng hữu thanh** là một loại phụ âm, được sử dụng trong một số ngôn ngữ nói. Ký hiệu để thể hiện âm này trong
**Âm tắc đôi môi hữu thanh** là một phụ âm được sử dụng trong nhiều ngôn ngữ nói. Ký hiệu cho âm này trong Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế là , ký tự
**Âm xát đôi môi vô thanh** là một phụ âm, dùng trong một số ngôn ngữ nói. Kí tự thể hiện âm này trong bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế là , còn kí
**Âm mũi ngạc mềm hữu thanh** hay **âm mũi vòm mềm hữu thanh** là một phụ âm xuất hiện ở một số ngôn ngữ trên thế giới. Đây là âm _ng_ trong **_ng**ắn_ tiếng Việt
Âm rung lợi hữu thanh là một loại phụ âm. Phụ âm này được tượng trưng bằng chữ ‹r› trong Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế. Những người với bệnh cứng lưỡi sẽ cảm
**Tiếng Hàn Quốc**, **Tiếng Hàn** hay **Hàn ngữ** ( - cách gọi của Hàn Quốc) hoặc **Tiếng Triều Tiên** hay **Triều Tiên ngữ** ( - cách gọi của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều
Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế, hay IPA, là một hệ thống phiên hiệu âm vị dựa phần lớn trên bảng chữ cái Latinh. Hiệp hội Ngữ âm Quốc tế sáng chế và thiết
**Âm vị học tiếng Việt** là môn học nghiên cứu về cách phát âm tiếng Việt. Bài viết này tập trung vào các chi tiết kỹ thuật trong việc phát âm tiếng Việt viết bằng
nhỏ|_"Tôi nói tiếng Việt Nam"_ (碎呐㗂越南), bên trên viết bằng [[chữ Quốc ngữ (chữ Latinh), bên dưới viết bằng chữ Nôm.|250x250px]] **Chữ viết tiếng Việt** là những bộ chữ viết mà người Việt dùng để
**Viết thư Quốc tế UPU** hay **Viết thư Quốc tế dành cho giới trẻ** (Tiếng Anh: **_International Letter-Writing Competition for Young People**;_ Tiếng Pháp: _**Concours International De Compositions Épistolaires Pour Les Jeunes**_) là cuộc thi
**Đài phát thanh Quốc tế Đài Loan** (tiếng Trung: 中央廣播電台; bính âm: Zhōngyāng Guǎngbō Diàntái; tiếng Anh: **Radio Taiwan International** - viết tắt **RTI**), trước đây là tên hiệu của **Hệ thống truyền thanh Trung
thumb|upright=0.7|Ngôn ngữ có thể được Latinh hóa bằng nhiều cách, như được cho thấy ở đây với [[Hán ngữ tiêu chuẩn|tiếng Trung Quốc tiêu chuẩn cho từ "quốc ngữ".]] **Latinh hóa**, còn gọi là **La
nhỏ|350x350px|Ảnh chụp màn hình của phần mềm [[K Desktop Environment 3#Trinity Desktop Environment|TDE gần như đã địa phương hóa thành tiếng Trung quốc (Phồn thể).]] Trong máy tính, **quốc tế hóa và địa phương hóa**
thumb|7 đơn vị cơ bản SI **Hệ đo lường quốc tế** (tiếng Pháp: **S**ystème **I**nternational d'unités; viết tắt: **SI**), là 1 hệ thống đo lường thống nhất được sử dụng rộng rãi trên thế giới.
**Bảng chữ cái Duy Ngô Nhĩ** là một ký tự chữ cái của tiếng Duy Ngô Nhĩ, một trong số ngôn ngữ thuộc ngữ hệ Turk và được nói tại Tân Cương, một khu vực
**Alpha** (viết hoa **Α**, viết thường **α**, ) là chữ cái đầu tiên trong bảng chữ cái Hy Lạp. Trong hệ thống chữ số Hy Lạp, nó mang giá trị là 1. Nó bắt nguồn
**Tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế** (, tên thông dụng là **ISO,** phiên âm tiếng Anh: /ˈaɪsoʊ/) là cơ quan thiết lập tiêu chuẩn quốc tế, đưa ra các tiêu chuẩn thương mại và
**Rào cản phi thuế quan trong thương mại quốc tế** (chữ Anh: _Non-tariff barriers to trade_, viết tắt: **NTBs**), hoặc gọi **Biện pháp phi thuế quan** (**NTMs**), là những trở ngại trong hoạt động thương
**Tiếng Mảng** (tiếng Trung:莽语) là một ngôn ngữ thuộc ngữ hệ Nam Á của Việt Nam, Trung Quốc và Lào. Nó được nói chủ yếu ở tỉnh Lai Châu, Việt Nam và huyện Kim Bình,
**Tiếng Armenia cổ điển** (, trong cách phát âm tiếng Armenia Đông: **Grabar**, tiếng Armenia Tây: **Krapar**; nghĩa là "[ngôn ngữ] văn học"; còn được gọi là **tiếng Armenia cổ** hoặc **tiếng Armenia thiêng liêng**)
**Hoa hậu Hòa bình Quốc tế 2022** là cuộc thi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế lần thứ 10 được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị quốc tế Sentul (SICC), Jakarta, Indonesia vào ngày
**Hangeul** (, cách gọi của Hàn Quốc ) hay **Choson'gul** (, cách gọi của Bắc Triều Tiên ), cũng được gọi là **Chữ Triều Tiên** hay **Chữ Hàn Quốc** là một bảng chữ cái tượng
**Ngôn ngữ** là một hệ thống giao tiếp có cấu trúc được sử dụng bởi con người. Cấu trúc của ngôn ngữ được gọi là ngữ pháp, còn các thành phần tự do của nó
Việc đặt dấu thanh trong chữ Quốc ngữ tuân thủ một số quy tắc. Hiện nay, có ít nhất 2 quan điểm về cách đặt dấu thanh và mỗi quan điểm đều có một số
**Chữ Khmer** (; ) là hệ thống chữ viết abugida dùng để viết tiếng Khmer. Loại chữ này còn được dùng để chép kinh Phật giáo Nam tông tiếng Pali dùng trong các nghi lễ
**Tự kỷ ám thị** (_tự mình che mắt_) hay **tự thôi miên** (Autosuggestion) **tự tâm niệm** là thuật ngữ đề cập đến tất cả những hình thức tự kích thích và khuyến khích bản thân
** Đại học quốc tế Thái Bình Dương** (tiếng Anh: **_International Pacific University_** (**_IPU_**)) (tiếng Nhật: 環太平洋大学（かんたいへいようだいがく）) là một trường đại học tư lập được thành lập vào năm 2007 tại tỉnh Okayama, Nhật Bản.
thumb|Ø **Ø**(hay in thường: ø) là một chữ cái được sử dụng trong các ngôn ngữ Đan Mạch, Na Uy, Faroe và Nam Sámi. Nó chủ yếu được sử dụng làm đại diện cho các
Nha Khoa Quốc Tế Dencos Luxury – Nha khoa uy tín tại Hà Nội tọa lạc tại 135-137 Bùi Thị Xuân, Hai Bà Trưng, Hà Nội là 1 trong những địa chỉ nha khoa đầu
là một loạt âm đọc trong tiếng Nhật. Nó được ký hiệu bằng chữ "tsu" viết nhỏ (っ hay ッ, so với kích cỡ to thông thường là つ hay ツ). Vì vậy, sokuon còn
**Kinh tế Bắc Triều Tiên** phản ánh những quan hệ sản xuất, cơ cấu kinh tế và tình hình kinh tế, đời sống tại CHDCND Triều Tiên. Nhìn chung, nền kinh tế CHDCND Triều Tiên
**Mậu dịch Nanban** (tiếng Nhật: 南蛮貿易, _nanban-bōeki_, "Nam Man mậu dịch") hay "thời kỳ thương mại Nanban" (tiếng Nhật: 南蛮貿易時代, _nanban-bōeki-jidai_, "Nam Man mậu dịch thời đại") là một giai đoạn trong lịch sử Nhật
thumb|[[Cecil Rhodes và dự án đường sắt Cape-Cairo. Rhodes thích "tô bản đồ nước Anh màu đỏ" và tuyên bố: "tất cả những ngôi sao này... những thế giới bao la vẫn còn ngoài tầm
**Âm Hán Việt** (音漢越) là thuật ngữ chỉ các âm đọc của chữ Hán được người nói tiếng Việt xem là âm đọc chuẩn dùng để đọc chữ Hán trong văn bản tiếng Hán vào