Aeneas chạy khỏi thành Troia đang bốc cháy, [[Federico Barocci, 1598]]
Aeneas đang vác cha mình [[Anchises ca. 520-510 TCN, Louvre (F 118)]]
Trong thần thoại Hy Lạp, Aeneas (tiếng Hy Lạp: Αἰνείας, Aineías; phát âm như I-ni-át) là một anh hùng của thành Troia, là con trai của Anchises và nữ thần tình yêu Aphrodite (Venus trong thần thoại La Mã). Cha của ông là anh em họ của vua Priam của thành Troia. Cuộc hành trình của Aeneas từ Troia, (do Aphrodite chỉ dẫn) điều đã dẫn đến sự thành lập Roma, được đề cập đến trong sách Aeneid của Virgil. Đồng thời Aeneas cũng là nhân vật trong truyện Iliad của Homer và trong một vở kịch Troilus and Cressida của William Shakespeare.
Thần thoại
Trong Iliad, Aeneas là lãnh đạo của người Dardan (đồng minh của Troia) và là một trong những chỉ huy cao cấp dưới quyền Hector, con của vua Priam. Trong các bài thơ, mẹ của Aeneas là Aphrodite, vị thần thường xuyên giúp đỡ anh tại trận địa; ông cũng được cả Apollo yêu mến. Aphrodite và Apollo cứu Aeneas thoát khỏi Diomedes xứ Argos, người gần như đã giết được anh, và mang anh tới Pergamos để chữa trị. Ngay cả Poseidon, vị thần hay thiên vị người Hy Lạp, cũng tới cứu anh khi anh đã gục ngã trước Achilles, và ông cho rằng Aeneas, dù chỉ là một nhánh phụ của gia đình hoàng gia, đã được định trước là vua của những người Troia.
Trong quyển đầu tiên của bộ Aeneid, Aeneas là một trong những người ít ỏi không bị giết hay bị bắt làm nô lệ khi Troia thất thủ. Khi người Hy Lạp cướp phá Troia, Aeneas, sau khi nghe các vị thần ra lệnh, đã bỏ chạy khỏi Troia đem theo một nhóm người, thường hay được gọi là các Aenead, những người sau khi đến Ý và trở thành tổ tiên của những người La Mã. Các Aenead bao gồm người thổi kèn trompet Misenus, cha của anh Anhchises, bạn của anh Achates, Sergestus và Acmon, thầy lang Iapyx, và con trai của anh Ascanius. Anh ta còn mang theo Lares và Pentates, hai bức tượng thần giữ nhà của Troia, đến Ý.
Aeneas kể cho Nữ hoàng Didon nghe về sự thất thủ của Troia, họa sĩ Pierre-Narcisse Guérin
(Từ chỗ này, thần thoại Hy Lạp sẽ nhường chỗ cho thần thoại La Mã, vì vậy tên của các vị thần La Mã sẽ được sử dụng).
Sau một khoảng thời gian bình yên ngắn ngủi, một cơn bão dữ dội giáng xuống đoàn người của Aeneas và thủy thủ đoàn của anh theo yêu cầu của nữ thần Juno. Aeneas và thủy thủ đoàn buộc phải cập cảng Carthage. Aeneas có một mối quan hệ ngắn ngủi với nữ hoàng Carthage là Didon, người đề nghị các người Troia ở lại Carthage và Aeneas sẽ cùng cai trị với Didon. Một lần nữa, việc này được cho là ý muốn của Juno, người đã được tiên báo rằng con cháu của những người Troia (ở đây là đoàn người của Aeneas) sẽ tiêu diệt thành phố Carthage ưa thích của bà. Tuy nhiên Jupiter và Venus lại gửi vị thần báo tin Mercury đến nhắc nhở Aeneas không quên định mệnh của mình, nên anh đã rời Carthage một cách bí mật và tiếp tục hành trình. Khi Didon biết chuyện, bà ra lệnh thuộc hạ của mình xây dựng cho bà một dàn thiêu, đứng trên đó, nguyền rủa con cháu của bà (Carthage) và con cháu của Aeneas (Roma) sẽ mãi mãi là kẻ thù; sau đó bà tự sát bằng một con dao rồi ngã vào lửa trên chính dàn thiêu ấy. Về sau khi đi đến Hades, Aeneas gọi linh hồn của bà, nhưng Didon không thèm trả lời cũng như tỏ vẻ nhận ra Aeneas.
nhỏ|Aeneas được vua vùng [[Latium chào đón]]
nhỏ|Aeneas chiến thắng Turnus, vua vùng Rutuli
Đoàn người của Aeneas đã dừng chân tại đảo Sicilia giữa cuộc hành trình. Trước khi đi đến Carthage, Achaemenisdes, một trong những thủy thủ bị bỏ lại của Odysseus, đã gia nhập họ. Sau Carthage, những người Troia này quay trở lại Sicilia và được chào đón bởi Acestes, một vị vua bản xứ và là con trai của dòng sông Crinisus và một phụ nữ Dardan (dân tộc của Aeneas).
Ngay khi đến Ý, Aenas gây chiến với thành phố Falerii. Latinus, vua của vùng Latium, chào đón đoàn người của Aeneas và những chiến binh thành Troia lưu vong và cho họ tái định cư tại Latium. Con gái của ông, Lavinia, vốn dĩ đã được hứa hôn cho Turnus, vua của Rutuni, như Latinus nhận được một lời sấm rằng Lavinia sẽ cưới người khác đến từ một xứ khác, chính là Aeneas. Latinus làm theo lời sấm này; và cộng thêm bị Juno xúi giục (Juno vốn dĩ là vị thần vun vén cho Tarchon của người Etrusca và Nữ hoàng Amata của Latin), Turnus gây chiến với Aeneas. Theo Livy Aeneas chiến thắng và bắt giữ toàn bộ người của Turnus nhưng latinus lại chết trận. Aeneas thành lập thành phố lavinium, được đặt tên theo Lavinia (lúc nảy đã là vợ của anh). Về sau, Aeneas còn chào đón cả em gái của Dido là Anna Perenna, nhưng về sau Anna lại bị buộc phải tự sát dưới cơn ghen của Lavinia.
Sau khi Aeneas chết, mẹ của anh Venus cầu xin Jupiter làm cho anh bất tử. Jupiter đồng ý và vị thần sông Numicius đã thanh tẩy mọi thứ trần tục của Aeneas và Venus cho anh dùng Ambrosia (thức ăn của các vị thần) và Nectar (rượu của các vị thần) để biến anh thành giống bà, trở thành một vị thần. Aeneas trở thành thần Jupiter Indiges. Dưới ảnh hưởng của James Frazer, vài người cho rằng Aeanas vốn là một vị thần kiểu chết đi rồi lại tái sinh (life-death-rebirth deity)
Gia đình và con cháu theo thần thoại
:Xem thêm: Julius Caesar,dòng họ Juilian, dòng tộc Julii-Caesares.
Aeneas có một gia phả rộng rãi. Vú nuôi của anh là Caieta, và anh là cha của Ascanius (với Creusa), và Silvius với Lavina. Người thành lập, còn được biết đến với tên Iulus (hay Julius), Alba Longa và là vị vua đầu tiên của một chuỗi các vị vua là con trai Ascanius của Aeneas (Iulus, Julius là tên khác của Ascanius). Theo thần thoại do Virgil kể lại trong Aeneid, Romulus và Remus đều là con cháu của Aeneas qua mẹ của họ là Rhea Silvia, điều này khiến cho Aeaneas là tổ tiên của người La Mã. Vài nguồn còn gọi anh (Aeneas) là cha hoặc ông, nhưng, xét cho kỹ về năm (được chấp nhận rộng rãi) Troia thất thủ (1184 TCN) và năm Roma được thành lập, 753 TCN, thì việc trên có vẻ không thuận nhau cho lắm.
Dòng họ Juilian của La Mã (nổi tiếng với Julius Caesar và Augustus), tự cho rằng khở nguồn của họ là từ Ascanius và Aeneas, vì vậy nên họ là con cháu của nữ thần Venus. Và cả triều đại thần thoại Palemonids của Lithuania và Ruthenia cũng (được viết là) cũng lên đòi điều này (có cùng một xuất phát với gia tộc Jiulian, con cháu của Venus). Những vị vua thần thoại của Anh Quốc cũng lên tiếng nói rằng họ có quan hệ với Aeneas từ cháu của ông Brutus.
Những nguồn tư liệu cổ điển
- Homer, Iliad II, 819-21; V, 217-575; XIII, 455-544; XX, 75-352;
- Apollodorus, Bibliotheke III, xii, 2;
- Apollodorus, Epitome III, 32-IV, 2; V, 21;
- Virgil, Aeneid;
- Ovid, Metamorphoses XIV, 581-608;
- Ovid, Heroides, VII.
- Livy, Book 1
Aeneas trong văn hóa hiện đại
Điện ảnh
Ít phim làm về Aeneas, bộ phim gần đây nhất có sự xuất hiện của Aeneas là Troy (2004). Ở đó Aeneas (do Frankie Fitzgerald thủ vai) xuất hiện ở cuối phim, khi Troia đang bị người Hy Lạp cướp phá. Hoàng tử của Troia là Paris chặn anh lại khi anh đang bỏ chạy, hỏi anh tên anh, và sau đó giao cho anh thanh kiếm của Troia (Sword of Troia) và nói Aeneas hãy đem theo những người còn sống sót chạy khỏi Troia và "miễn là thanh kiếm của Troia còn năm trong tay của một người Troia, khi đó dân tộc sẽ còn hy vọng".
Dòng tộc
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
_Aeneas chạy khỏi thành Troia đang bốc cháy_, [[Federico Barocci, 1598]] Aeneas đang vác cha mình [[Anchises ca. 520-510 TCN, Louvre (F 118)]] Trong thần thoại Hy Lạp, **Aeneas** (tiếng Hy Lạp: Αἰνείας, _Aineías_; phát
**_Mastixis aeneas_** là một loài bướm đêm trong họ Noctuidae.
**Publius Vergilius Maro** (; lịch cũ ngày 15 tháng 10 70 BC - 21 ngày 19 tháng 9 TCN), thường được gọi là **Virgil** hoặc **Vergil** ( ) bằng tiếng Anh, là một nhà thơ
thumb|_[[Chó sói đồi Capitoline_, tác phẩm điêu khắc về con sói cái đang cho cặp song sinh Romulus và Remus bú, đây là hình tượng nổi tiếng nhất có liên quan đến sự thành lập
**Aphrodite** (Việt hóa: **Aphrôđit/Aphrôđitê/Aphrôđitơ**, , phát âm tiếng Hy Lạp Attica: , tiếng Hy Lạp Koine , ) là nữ thần Hy Lạp cổ đại gắn liền với tình yêu, tình dục, sắc đẹp, niềm
**Carthage** (tiếng Phoenicia: 𐤒𐤓𐤕𐤇𐤃𐤔𐤕, __, "Thành phố mới" ; , Karkhēdōn ; ; , _Qarṭāj_) là một trung tâm và thành phố thủ đô cổ của nền Văn minh Carthage, phía đông hồ Tunis, ngày
Theo nhà sử học La mã Livy, **Jupiter Indiges** là tên được trao cho vị anh hùng Aeneas. Trong một số phiên bản của câu chuyện của mình, ông được nuôi dưỡng để trở thành
:link= _Bài này viết về thành phố Roma. "Rome" được chuyển hướng đến đây. Với những mục đích tìm kiếm khác, vui lòng xem La Mã (định hướng)._ **Roma** (tiếng Latinh và tiếng Ý: _Roma_
**Apollo** (tiếng Hy Lạp: Απόλλων _Apóllon_) là thần ánh sáng, chân lý và nghệ thuật trong thần thoại Hy Lạp, thường được thể hiện dưới hình dạng một chàng trai tóc vàng, đeo cung bạc
Tượng bán thân [[Zeus ở Otricoli (Sala Rotonda, Museo Pio-Clementino, Vatican), tỉnh Terni. Trong thần thoại Hy Lạp, Zeus là chúa tể các vị thần, ngự trên đỉnh Olympus.]] **Thần thoại Hy Lạp** là tập
**Chiến tranh thành Troia** (còn được nhắc đến bằng các tên gọi như **cuộc chiến thành Tơ-roa**, **chiến tranh Tơroa** trong một số tài liệu) là một cuộc chiến quan trọng trong thần thoại Hy
Đây là danh sách các bộ phim liên quan tới thần thoại Hy Lạp và La Mã: ## Các phim liên quan tới sử thi Homer, Cuộc chiến thành Troia hoặc Aeneas * _L'Île de
thumb|right|Thành phố sơ khởi được hình thành từ [[Bảy ngọn đồi La Mã bao quanh bởi tường thành Servius (màu xanh) được xây dựng vào đầy thế kỷ 4 TCN. Tường thành Aurelianus (màu đỏ)
Trong thần thoại Hy Lạp, **Deiphobus** hay **Deiphobos** () là con trai của vua Priam và hoàng hậu Hecuba. Anh là hoàng tử của thành Troy và là người con trai lớn nhất của vua
**Whisky** (tiếng Anh, tiếng Pháp: **Whisky**) và phần lớn nước Mỹ là **Whiskey** là một loại đồ uống có chứa cồn được sản xuất từ ngũ cốc bằng cách lên men và chưng cất. Từ
**_Ilia_d** hay _**Ilias**_ (, _Iliás_, “Bài ca thành Ilion”) là một thiên sử thi Hy Lạp cổ đại được cho là của Homer sáng tác. Sử thi gồm 15.693 dòng (phiên bản hiện đại tiêu
Khu vực Bắc Phi **Bắc Phi** là khu vực cực Bắc của lục địa châu Phi, ngăn cách với khu vực châu Phi hạ Sahara bởi sa mạc Sahara. Về mặt địa lý, định nghĩa
**Piô II** (Latinh: **Pius II**) là vị giáo hoàng thứ 210 của giáo hội công giáo. Theo niên giám tòa thánh năm 1806 thì ông đắc cử Giáo hoàng năm 1458 và ở ngôi Giáo
**_Người hùng thành Troy_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Troy_**) là phim điện ảnh chiến tranh cổ trang sử thi của Mỹ năm 2004 do David Benioff viết kịch bản và Wolfgang Petersen đạo diễn, dựa
nhỏ|phải|Truyền thuyết về [[Âu Cơ và Lạc Long Quân nhắc nguồn gốc "_Con Rồng cháu Tiên_", "_Dòng giống Lạc Hồng_" của người Việt]] **Huyền thoại cội nguồn** (_Origin myth_) là một loại thần thoại giải
**Cassius Dio** hay **Dio Cassius** (; ) là chính khách và nhà sử học La Mã gốc Hy Lạp. Ông đã xuất bản 80 tập của bộ sử về thời La Mã cổ đại, bắt
nhỏ|199x199px|Harpy trong tác phẩm _Monstrorum Historia_ của [[Ulisse Aldrovandi]] Trong thần thoại Hy Lạp và thần thoại La Mã, **Harpy** (tiếng Hy Lạp: ἅρπυια) là những yêu nữ đầu người mình chim, được xem là
thumb|upright=1.5|Pietas, là một đức tính của hoàng đế [[Antoninus Pius, được thể hiện bởi hình ảnh một người phụ nữ đang dâng lễ vật trên mặt sau của đồng sestertius này.]] thumb|Flavia Maximiana Theodora trên
nhỏ|Bản đồ của các công trường Hoàng đế trên những tàn tích hiện tại. Quần thể **Công trường Hoàng đế** (tiếng Latinh: _Fora Imperatorum_, tiếng Ý: _Fori Imperiali_) là một chuỗi các công trường (_fora_
Vào ngày 23 tháng 03 năm 2021 lúc 07:40 EGY (UTC+2), tàu container _Ever Given_ đã mắc cạn tại kênh đào Suez ở Ai Cập. Con tàu dài 400 mét này bị một trận bão
thumb|_[[Libuše and Přemysl_, tượng điêu khắc bởi Josef Václav Myslbek (1881), ngày nay nằm ở Vyšehrad]] , **Libussa**, **Libushe** hay có tên lịch sử là _Lubossa_, là một vị tổ tiên huyền thoại của Nhà
**Eugène de Savoie-Carignan** (18 tháng 10 năm 1663 – 21 tháng 4 năm 1736), hay **François Eugène de Savoie**, thường được biết đến với biệt danh **Hoàng thân Eugène** (, , ), là một lãnh
thumb **Pizza** (, ) là một loại bánh dẹt, tròn được chế biến từ bột mì, nấm men,... sau khi đã được ủ bột để nghỉ ít nhất 24 tiếng đồng hồ và nhào nặn
**Albania** hay **Albanie** (An-ba-ni, ), tên chính thức **Cộng hoà Albania** (tiếng Albania: _Republika e Shqipërisë_, IPA ) là một quốc gia tại Đông Nam Âu. Nước này giáp biên giới với Montenegro ở phía
nhỏ|phải|Kerberos, hình bởi [[William Blake]] nhỏ|Hình vẽ trong hang mộ cổ đại Trong thần thoại Hy Lạp. **Kerberos** (tiếng Hy Lạp Κέρβερος, _Kérberos_) hay **Cerberus** (trong tiếng Anh) hoặc **Sürbürǔs**, là con chó săn ba
**Butrint** (tiếng Albania: _Butrint_ hoặc _Butrinti_) là 1 thành phố của Hy Lạp cổ và là di tích cổ ở Sarandë, nước Albania, sát biên giới Hy Lạp. Thời xưa gọi nơi đây là Βουθρωτόν
**Klagenfurt am Wörthersee** (; ; ), thường được gọi là **Klagenfurt** ( ), là thành phố thủ phủ của bang Kärnten, Áo. Với dân số 101,303 người (ngày 1 tháng 1 năm 2020), đây là
**Thư viện Alexandria** ở thành phố Alexandria của Ai Cập từng là một trong những thư viện lớn và quan trọng nhất trong số các thư viện của thế giới cổ đại. Thư viện là
thumb|_Comencia la Comedia_, 1472 **_Thần khúc_** ( , nghĩa đen: "Vở kịch Thần thánh") là một trường ca của nhà thơ Ý thời Trung cổ Dante Alighieri (1265-1321), là một trong số những nhà thơ
Dưới đây là danh sách các vị thần trong Thần thoại Hy Lạp. ## Các thần nguyên thủy - Primordial ### Các thần sinh ra đầu tiên - Protogenoi I ### Các thần thế hệ
**Gaius Julius Caesar** viết theo người La Mã là **Gaivs Ivlivs Caesar** (; 12 tháng 7 năm 100 TCN – 15 tháng 3 năm 44 TCN) là một vị tướng và chính khách người La
**Tuscania** là một thị xã ở tỉnh Viterbo, vùng Latium, Italia. Theo truyền thuyết, Tuscania được thành lập bởi con trai Aeneas là Ascanius. trái Công trình nổi bật của thị xã là nhà thờ
**Venus** (Latin cổ điển: ) (thần **Vệ Nữ**) là nữ thần trong thần thoại La Mã. Thần Venus được coi như tương đương với nữ thần Aphrodite trong thần thoại Hy Lạp. Venus là vị
**Publius Ovidius Naso** (20 tháng 3, 43 trước Công nguyên – 17 hoặc 18 sau Công nguyên), hay **Ovid** ở các nước nói tiếng Anh, là một nhà thơ La Mã nổi tiếng với các
**Odysseus** (; Tiếng Hy Lạp: , _Odusseus_) hay **Ulysses** (; ), phiên âm tiếng Việt là **Uylixơ** hoặc **Ô-đi-xê**, theo thần thoại Hy Lạp ông là vua của xứ Ithaca và là một anh hùng
**1172 Äneas** là một tiểu hành tinh Troia. Nó được phát hiện bởi Karl Wilhelm Reinmuth ở Landessternwarte Heidelberg-Königstuhl, Heidelberg, Đức, ngày 17 tháng 10 năm 1930. Tên ban đầu của nó là **1930 UA**.
**Sir Henry Purcell** (sinh khoảng 10 tháng 9 năm 1659 tại London, mất 21 tháng 11 năm 1695 tại London) là nhà soạn nhạc, nghệ sĩ đàn organ người Anh, một trong những nhân vật
**Elagabalus** (_Marcus Aurelius Antoninus Augustus_, khoảng 203 – 11 tháng 3 năm 222), còn gọi là **Heliogabalus**, là Hoàng đế La Mã gốc Syria từ năm 218 đến 222. Là một thành viên của nhà
**Elly Niland** là một nhà thơ, nhà viết kịch và giáo viên người gốc Guyan, quốc gia chịu ảnh hưởng bởi Vương quốc Anh. Tập thơ đầu tiên của cô đã được đề cử cho
nhỏ|Chiron dạy đàn cho Achilles. Trong thần thoại Hy Lạp, **Chiron** (/ ˈkaɪrən / KY-rən; cũng là Cheiron hoặc Kheiron; tiếng Hy Lạp: Χείρωv "bàn tay") được coi là nhân mã siêu phàm trong số
phải|thumb|[[Ghi trắng hay "tầm gửi châu Âu" (Viscum album) trên cây dương lá rung (Populus tremula)]] phải|thumb|Tầm gửi bám trên cây táo **Tầm gửi** là tên gọi chung cho một số loài thực vật ký
**Các vị thần Hy Lạp của Percy Jackson **(tựa gốc: **Percy Jackson's Greek Gods**) là một bộ sưu tập các truyện ngắn liên quan tới thần thoại Hy Lạp dưới giọng kể của Percy Jackson.
**Danh sách các nhà phát minh** được ghi nhận. ## Danh sách theo bảng chữ cái ### A * Vitaly Abalakov (1906–1986), Nga – các thiết bị cam, móng neo leo băng không răng ren
**Aengus** là một tên riêng của nam giới trong tiếng Ireland. Nó được tạo ra từ các yếu tố Celt nghĩa là "số một", và "sự chọn lựa". Đây là dạng tiếng Ireland của tên
phải|nhỏ|Một charos chào đón linh hồn lên thuyền, tranh khoảng năm 500-450 TCN Trong thần thoại Hy Lạp, **Charon** hay **Kharon** là người lái đò dưới địa ngục Hades, có nhiệm vụ chở những linh