nhỏ|Vữa liên kết với [[Gạch nung|gạch nhằm tạo nên tường gạch.]]
nhỏ|phải|Hỗn hợp vữa [[xi măng Portland và cát đã được trộn và chuẩn bị sử dụng.]]
Vữa là hỗn hợp được chọn một cách hợp lý (nhân tạo), trộn đều của chất kết dính vô cơ, cốt liệu nhỏ với nước theo những tỷ lệ thích hợp, sau khi cứng rắn có khả năng chịu lực hoặc liên kết giữa các cấu kiện xây dựng. Trong trường hợp cần thiết, hỗn hợp vữa có thêm các chất phụ gia vô cơ hoặc hữu cơ nhằm thu được những tính năng đặc biệt cho vữa.
Vữa thường được phân loại theo chất kết dính, theo khối lượng thể tích và theo công dụng của vữa: Đền Chogha Zanbil ở Iran xây khoảng năm 1250 TCN bằng gạch nung với vữa kết dính làm bằng bitum.
Các kim tự tháp Ai Cập thời đầu xây dựng trong giai đoạn 2600–2500 TCN, với các phiến đá lớn liên kết với nhau bằng vữa bùn và đất sét hoặc giữa đất sét và cát. Các kim tự tháp Ai Cập về sau sử dụng vôi hoặc thạch cao làm vữa. Vữa thạch cao về cơ bản là hỗn hợp của bột thạch cao và cát, đây là loại vữa khá mịn.
Ở tiểu lục địa Ấn Độ, các nhà khảo cổ đã phát hiện thấy nhiều loại vữa xi măng đã được sử dụng tại các khu di tích thuộc Văn minh lưu vực sông Ấn, như Mohenjo-daro có niên đại hơn 2600 TCN. Xi măng thạch cao "là vật liệu xám nhẹ chứa cát, đất sét, lẫn calci cacbonat, cùng nhiều vôi" được dùng để xây thành giếng, rãnh thoát nước cũng như mặt tiền của các "công trình quan trọng." Một số địa điểm như Khu nhà tắm lớn tại Mohenjo-daro, người cổ đại ít sử dụng vữa bitumen hơn.
Về mặt lịch sử, công trình bằng bê tông và vữa xuất hiện sớm nhất ở Hy Lạp. Khi khai quật các ống dẫn nước ngầm ở Megara cho thấy đã có những vị trí được trát bằng vữa pozzolan dày 12 mm. Những đường ống này có niên đại trong khoảng 500 TCN. Vữa Pozzolan là loại vữa vôi, nhưng có trộn thêm tro núi lửa cho phép hỗn hợp này cứng hơn khi tiếp xúc với nước ngầm; loại này ngày nay còn gọi là xi măng thủy lực (xi măng chịu nước). Người Hy Lạp cổ đại lấy tro núi lửa từ các đảo Thira và Nisiros, hoặc từ những vùng thuộc địa của Hy Lạp thời đó như Dicaearchia (Pozzuoli) gần Naples, Ý. Người La Mã sau đó cải tiến phương pháp và cách sử dụng loại vữa mà các nhà khảo cổ gọi là vữa pozzolan kết hợp xi măng.
Vữa chịu nước không xuất hiện ở Trung Hoa cổ đại, có lẽ do ở đây không có tro núi lửa. Vào khoảng năm 500, cháo gạo nếp được trộn với vôi tôi để tạo ra hỗn hợp vữa vô cơ và hữu cơ làm tăng cường độ và khả năng chống thấm đối với nước.
Người ta vẫn chưa hiểu làm thế nào mà nghệ thuật trộn vữa và xi măng thủy lực, từng được người Hy Lạp và La Mã ưa thích và sử dụng rộng rãi, lại biến mất trong vòng hai thiên niên kỷ. Trong thời Trung Cổ khi các nhà thờ kiến trúc Gothic được xây dựng, chỉ có một loại vữa duy nhất được sử dụng đó là vôi. Do vữa vôi bị giảm chất lượng khi tiếp xúc với nước, nhiều công trình đã bị xuống cấp bởi gió và mưa trong hàng thế kỷ.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Cờ vua** (), đôi khi còn được gọi là **cờ quốc tế** để phân biệt với các biến thể như cờ tướng, là một trò chơi board game dành cho hai người. Sau thời gian
Vua Việt Nam là các quân chủ của nước Việt Nam độc lập tự chủ từ thời dựng nước đến Cách mạng Tháng Tám năm 1945, tùy thuộc vào hoàn cảnh lịch sử mà vua
**Vua** (, ) là quân cờ quan trọng nhất trên bàn cờ vua. Mục tiêu của các người chơi trong ván cờ là chiếu hết được Vua của đối phương. Nếu quân Vua của một
thumb|Ăn quân trong cờ vua nguyên tử. Nxg7 gây ra một "vụ nổ" mà quân mã đang ăn, quân tốt bị ăn, và quân xe và tượng liền kề bị loại khỏi bàn cờ. Các
nhỏ|Đương kim vô địch thế giới [[Gukesh Dommaraju người Ấn Độ|290x290px]] **Giải vô địch cờ vua thế giới** là giải đấu được tổ chức để xác định nhà vô địch thế giới về cờ vua.
**Sách Các Vua** là một bộ sách trong Cựu Ước bao gồm **I Các Vua** và **II Các Vua** (đọc là "Các Vua nhất" và "Các Vua nhì", theo cách gọi của Tin Lành) hoặc
Dưới đây là danh sách các vua đảo Java và đảo Madura liền kề thuộc Indonesia. Danh sách bao gồm cả các tiểu quốc từ thời đầu lịch sử thành văn. Một số vị trong
Trong cờ vua, **chiếu** hay **chiếu tướng** () là một khái niệm trong cờ vua và những trò chơi tương tự cờ vua khác như cờ tướng, janggi, shogi, makruk,... Trong một ván cờ vua,
**Somdet Phra Ramesuan** () (1339 – 1395), con trai của vua Ramathibodi I, là vua thứ 2 và thứ 5 của Vương quốc Ayutthaya trong lịch sử Thái Lan. ## Dưới triều Uthong Hoàng tử
**Tàn cuộc hai Mã**, hay **Cờ tàn hai Mã** là một dạng tàn cuộc trong cờ vua, với một bên có một Vua và hai Mã chống lại một bên có một Vua và có
Đây là các **trận đấu cờ vua giữa con người và máy tính** quan trọng. Máy tính lần đầu tiên có thể đánh bại những người chơi cờ mạnh vào cuối những năm 1980. nổi
nhỏ|235x235px|[[Vương miện Thần thánh Hungary|Vương miện Hungary]] **Vua của Hungary** () là người đứng đầu của Vương quốc Hungary từ năm 1000 (hoặc 1001) đến năm 1918, có tước hiệu là "**Vua Tông đồ Hungary**"
nhỏ| Một ván cờ trên server [[Lichess.]] **Cờ vua trực tuyến** (hay **cờ vua online**) là cờ vua chơi trên Internet, cho phép nhiều người chơi thi đấu với nhau theo thời gian thực. Cờ
**Vua** (chữ Nôm: 𤤰; chữ Hán: 君[Quân] ; tiếng Anh: monarch) là danh từ trung lập để chỉ nguyên thủ của các quốc gia theo chế độ quân chủ. Từ Hán-Việt tương đương của vua
**Danh sách dưới đây bao gồm các quân chủ** của các triều đại chính thức đã từng cai trị trên mảnh đất thuộc về Iran ngày nay. Lịch sử Iran, ban đầu, trong suốt một
[[Olympiad Cờ vua 2002|Olympiad Cờ vua thứ 35, Bled 2002]] **Olympiad Cờ vua** là một giải đấu cờ vua đồng đội mà các đội tham dự đến từ khắp thế giới. Sự kiện này được
**_Vua sư tử_** (tựa gốc tiếng Anh: **_The Lion King_**) là phim điện ảnh ca nhạc của Mỹ năm 2019 do Jon Favreau đạo diễn và sản xuất, với phần kịch bản do Jeff Nathanson
**Tàn cuộc Tượng khác màu**, hay **Cờ tàn Tượng khác màu** là một tàn cuộc cờ vua trong đó mỗi bên đều có một Tượng, tuy nhiên hai quân Tượng nằm tại những ô khác
**Vua Jerusalem** (tiếng Ý: _Re di Gerusalemme_; tiếng La Tinh: _Rex Hierosolymitanus_ ;tiếng Anh: _King of Jerusalem_; tiếng Tây Ban Nha: _Rey de Jerusalén_; tiếng Pháp: _Roi de Jérusalem_) là người cai trị tối cao
phải|nhỏ|[[Trắng đen trong cờ vua|Quân đen bị chiếu hết và thua ván cờ.]] **Chiếu hết** hay **chiếu bí** () là bất kỳ thế cờ nào trong cờ vua và các trò chơi tương tự cờ
**Đại kiện tướng** là danh hiệu được trao tặng cho các kỳ thủ cờ vua mạnh bởi Liên đoàn Cờ vua Thế giới (FIDE). Trừ danh hiệu Vô địch Cờ vua Thế giới, đây là
**Vua Champa** là danh sách các vị vua trong lịch sử Champa. Họ sử dụng hai tước hiệu, một là **Raja-di-raja** (Hindi: राजाओं का राजा) từ năm 192 đến năm 1474, và **Po-tana-raya** (Hindi: भूमि
**Doanh nghiệp siêu nhỏ,nhỏ và vừa** hay còn gọi thông dụng là **doanh nghiệp vừa và nhỏ** là những doanh nghiệp có quy mô nhỏ bé về mặt vốn, lao động hay doanh thu. Doanh
**Tượng** (, ) còn được gọi là **Voi** hoặc **Tịnh**, là một trong hai loại quân cờ chủ lực nhẹ trên bàn cờ vua (loại còn lại là Mã) và là quân tầm xa như
**Danh sách vua Sparta** kể chi tiết về các nhà lãnh đạo quan trọng của thành bang Sparta tại Hy Lạp ở Peloponnesus. Sparta trông hơi khác với các thành bang Hy Lạp ở chỗ
nhỏ|610x610px|Hình tượng Chúa Kitô Vua được phác họa trong tác phẩm "[[Ghent Altarpiece" của họa sĩ Jan van Eyck tại Nhà thờ chính tòa Thánh Bavo, giáo phận Gent.]] **Chúa Kitô Vua** là một tước
nhỏ|Hình ảnh ví dụ về quân Tượng trắng xiên quân Hậu và Xe đen trên đường chéo a2-g8 Trong cờ vua, **xiên** là sự tấn công lên hai quân đối phương nằm trên cùng một
Dưới đây là danh sách các khai cuộc trong cờ vua được sắp xếp theo mã khai cuộc ECO. Vào năm 1966, Chess Informant đã phân loại các khai cuộc cờ vua thành năm danh
**Vua của Ý **(, ) là một chức tước, mà nhiều nhà cai trị tại bán đảo Ý nắm giữ kể từ khi Đế quốc La Mã sụp đổ. Tuy nhiên từ thế kỷ VI
**Phòng thủ Pháp** là một khai cuộc trong cờ vua đặc trưng bởi các nước đi sau: :1.e4 e6 Khai cuộc này nổi tiếng chắc chắn và có một lợi thế qua lại, tức là
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Starting_position_in_a_chess_game.jpg|phải|nhỏ|220x220px|Thế cờ ban đầu của cờ vua Ván cờ vua thường được chia thành ba giai đoạn: Khai cuộc, trung cuộc và tàn cuộc. Có rất nhiều lý thuyết liên quan đến cách chơi ván
**Hệ thống xếp hạng cờ vua** là một hệ thống được sử dụng trong cờ vua để ước tính sức mạnh của một người chơi, dựa trên thành tích của họ so với những người
Phần mềm cờ vua có nhiều dạng khác nhau. Một phần mềm cờ vua cung cấp một bàn cờ để người có thể chơi cờ vua trên máy tính. Các phần mềm như vậy có
**Gambit cánh Vua** hoặc **Gambit Vua** là một ván cờ bắt đầu bằng các nước cờ: : 1. e4 e5 : 2. f4 Trắng chấp nhận thí một tốt để đánh lạc hướng tốt đen
thumb|upright=1.1|Con tem Liên Xô phát hành nhân dịp Giải vô địch cờ vua thế giới 1948, với hình ảnh của [[Tòa nhà Liên bang là nơi tổ chức giải đấu.]] **Giải vô địch cờ vua
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Chess_for_Three_-_Hexagonal_Board.jpg|thế=|nhỏ|Một biến thể [[Cờ vua ba người|cờ vua ba người chơi sử dụng bàn cờ lục giác]] **Biến thể cờ vua** là một trò chơi "có liên quan đến, bắt nguồn từ hoặc lấy
**_Vua sư tử_** () là phim hoạt hình thứ 32 của hãng hoạt hình Walt Disney, công chiếu vào năm 1994. Bộ phim đã nhận được rất nhiều lời khen ngợi về cốt truyện, nội
**Trần Cảo** (chữ Hán: 陳暠; ?-1428) là một vị vua bù nhìn do thủ lĩnh nghĩa quân Lam Sơn là Lê Lợi lập nên vào cuối thời kỳ Việt Nam nội thuộc triều đại nhà
nhỏ|Boris Gelfand, đại kiện tướng cờ vua **Cúp cờ vua thế giới 2009** là một giải đấu cờ vua theo thể thức loại trực tiếp gồm 128 kì thủ tham dự, được tổ chức từ
nhỏ|Một góc của Thung lũng các vị vua **Thung lũng các vị Vua** (; ), một số ít thường gọi là Thung lũng cổng vào các vị vua (tiếng Ả Rập: وادي ابواب الملوك Wādī
**Cúp cờ vua thế giới** là tên gọi một số giải đấu cờ vua khác nhau. Thể thức và ý nghĩa của các giải đấu này thay đổi theo thời gian. ## Lịch sử Trong
Trong cờ vua, **Vua đi dạo** (tiếng Anh **king walk**, hay còn biết đến với cái tên **steel king** (tạm dịch: **Vua thép**) hay là **fighting king** - **Vua chiến đấu**), là thuật ngữ đề
nhỏ|[[Judit Polgár, nữ kỳ thủ có hệ số cao nhất trong lịch sử, từng là kiện tướng trẻ nhất tính cả nam lẫn nữ.]] Có 39 nữ kỳ thủ cờ vua đạt danh hiệu Đại
**Vua Nepal**, theo truyền thống được gọi là **Mahārājādhirāja** (), là nguyên thủ quốc gia và là vua của Nepal từ năm 1768 đến 2008. Ông từng là người đứng đầu nền quân chủ cũ
**Giải vô địch cờ vua thế giới 2021** bao gồm nhiều giải đấu cờ vua để lựa chọn ra nhà thách đấu và kết thúc bằng trận đấu tranh ngôi giữa đương kim vua cờ
phải|nhỏ|360x360px| Nhà vô địch cờ vua thế giới hiện tại [[Cư Văn Quân người Trung Quốc ]] **Giải vô địch cờ vua nữ thế giới** (**WWCC**) là giải đấu nhằm mục đích xác định nhà
**Giải vô địch cờ vua thế giới 2007** được tổ chức tại Thành phố México, từ ngày 12 đến 30 tháng 9 năm 2007 để quyết định nhà vô địch thế giới cờ vua. Đó
nhỏ|Máy tính cờ vua sử dụng lực ép bằng cảm giác thập niên 1990 với màn hình LCD **Cờ vua máy tính** bao gồm cả phần cứng (máy tính chuyên dụng) và phần mềm có
**Giải vô địch cờ vua thế giới FIDE 2004** được tổ chức tại khách sạn Almahary ở Tripoli, Libya, từ ngày 18 tháng 6 đến ngày 13 tháng 7. Nhà vô địch giải này là
**Giải cờ vua Liên khu vực** (tiếng Anh: **Interzonal**) là những giải đấu cờ vua do Liên đoàn cờ vua thế giới (FIDE) tổ chức từ thập niên 1950 đến thập niên 1990. Nó nằm