thumb|right
Văn hóa Ngưỡng Thiều (tiếng Trung: 仰韶文化, bính âm: Yǎngsháo wénhuà) là một văn hóa thời kỳ đồ đá mới đã tồn tại rộng khắp dọc theo miền trung Hoàng Hà tại Trung Quốc. Văn hóa Ngưỡng Thiều có niên đại khoảng 5000 TCN tới 3000 TCN. Văn hóa này được đặt tên theo Ngưỡng Thiều, di chỉ khai quật đại diện đầu tiên của văn hóa này, được nhà khảo cổ học Thụy Điển là Johan Gunnar Andersson (1874-1960) phát hiện năm 1921 tại khu vực ngày nay thuộc huyện Mẫn Trì, địa cấp thị Tam Môn Hiệp, tỉnh Hà Nam. Văn hóa này từng thịnh vượng tại khu vực ngày nay là các tỉnh Hà Nam, Cam Túc, Thiểm Tây và Sơn Tây.
Sự tồn tại
Các thực tiễn sinh nhai của người Ngưỡng Thiều là đa dạng. Họ chủ yếu trồng kê; một vài làng cũng trồng lúa mì hay lúa gạo. Bản chất chính xác của nông nghiệp Ngưỡng Thiều—gieo trồng theo lối nương rẫy du canh du cư quy mô nhỏ hay nông nghiệp thâm canh trên các đồng ruộng cố định, hiện tại vẫn là chủ đề tranh luận. Tuy nhiên, các khu định cư Trung Ngưỡng Thiều như Khương Trại có các công trình xây dựng với các tầng tăng thêm có lẽ là dấu hiệu của việc sử dụng để lưu giữ ngũ cốc dư thừa. Họ cũng chăn nuôi các động vật như lợn, gà và chó, cũng như cừu, dê và bò - nhưng ít hơn, nhưng phần lớn thực phẩm của họ đến từ săn bắt và đánh cá. Các công cụ bằng đá của họ cũng được đánh bóng và có tính chuyên biệt hóa cao. Người Ngưỡng Thiều cũng có thể đã thực hành một dạng sớm của chăn nuôi tằm tơ.
Chế độ xã hội
Đa phần các học giả cho rằng văn hóa Ngưỡng Thiều theo chế độ phụ hệ. Một số ít cho rằng thời kỳ đầu của văn hóa Ngưỡng Thiều có chế độ mẫu hệ.
Nông nghiệp
Người Ngưỡng Thiều chủ yếu gieo trồng kê nhưng một vài khu định cư gieo trồng lúa gạo. Họ cũng gieo trồng các loại rau cỏ khác như củ cải, cải bắp, khoai mỡ và các loại rau khác. Người Ngưỡng Thiều thuần hóa và chăn nuôi gà, vịt, lợn, chó và bò. Kê và lúa gạo được nấu thành cháo để ăn sáng trong khi kê được làm thành bánh bao cho các bữa ăn khác. Thịt chỉ ăn trong các lễ hội đặc biệt và lúa gạo được nghiền thành bột để làm bánh. Phần lớn thịt cá thu được nhờ săn bắt và đánh cá.
Quần áo
Văn hóa Ngưỡng Thiều sản xuất một lượng nhỏ tơ tằm và dệt sợi gai dầu. Những người đàn ông đóng khố và thắt tóc của họ thành búi tó trên đỉnh đầu. Những người đàn bà quấn một tấm vải dài quanh mình để hở vai hoặc mặc váy và để vạt trước giữa hai chân và buộc nó ở phía sau. Họ buộc tóc của mình thành búi. Những người giàu có thể mặc đồ tơ tằm. Trẻ em ở trần cho tới khi khoảng 11 tuổi.
Nhà cửa
Nhà được xây dựng bằng cách đào một hố hình chữ nhật thuôn tròn sâu vài feet. Sau đó, chúng được đầm nén kỹ và một tấm liếp được đan kết trên nó. Sau đó nó được trát bằng bùn. Sàn nhà cũng được đầm kỹ.
Tiếp theo một vài đoạn cột liếp ngắn sẽ được đặt xung quanh đỉnh hố và nhiều tấm liếp hơn sẽ được đan kết vào nó. Nó được trát bằng bùn và một bộ khung cột có thể được đặt để làm cho mái có hình nón. Các cột sẽ được thêm vào để hỗ trợ cho mái. Sau đó mái nhà được lợp bằng rơm rạ lấy từ cây kê. Có rất ít đồ gỗ, một bếp ở giữa nhà và một ghế, một bàn đặt dọc theo bờ tường, một giường còn thực phẩm được đặt hoặc treo trên tường. Một bãi rào kín sẽ được xây dựng ở bên ngoài cho động vật.
Đồ gốm
Văn hóa Ngưỡng Thiều được biết đến vì có đồ gốm được tráng men. Các nghệ nhân Ngưỡng Thiều đã tạo ra đồ gốm tráng men trắng, đỏ và đen với các họa tiết trang trí hình mặt người, động vật và các hình hình học. Không giống như văn hóa Long Sơn muộn hơn, văn hóa Ngưỡng Thiều không sử dụng các bàn xoay trong sản xuất đồ gốm. Các khai quật cũng thấy rằng trẻ em khi chết được chôn cất trong các bình gốm tráng men.
Các di chỉ khảo cổ
Di chỉ khảo cổ tại làng Bán Pha, gần Tây An, là một trong các khu định cư có hào rãnh bao quanh được biết đến tốt nhất của văn hóa Ngưỡng Thiều. Một khu định cư chính khác gọi là Khương Trại (姜寨) đã được khai quật tới hết các giới hạn của nó và các nhà khảo cổ đã tìm thấy rằng nó được bao quanh trọn vẹn bằng một hào rãnh hình tròn. Cả Bản Pha và Khương Trại đều tạo ra các dấu khắc chìm gây tranh cãi trên đồ gốm, mà một số người cho rằng đó là các con số hay có lẽ là các tiền đề cho ký tự Trung Hoa sau này. Tuy nhiên, các kết luận như vậy có thể là quá sớm .
Năm 2018, các nhà khảo cổ đã khai quật Di chỉ Song Hòe Thụ tại thành phố Trịnh Châu ở Hà Nam có niên đại 5.300 năm. Viện trưởng Viện Di chỉ Văn hóa và Khảo cổ Trịnh Châu cho biết, các nhà khảo cổ đề xuất gọi tên thành phố cổ đại ở đó là "Hà Lạc" do nằm ở vị trí sông Hoàng Hà và sông Lạc Hà giao nhau. Di chỉ có chiều dài khoảng 1.500 mét từ đông sang tây và rộng 780 mét từ bắc tới nam, bao phủ khu vực rộng 1,17 km2. Một lượng lớn cổ vật từ nền văn hóa Ngưỡng Thiều có niên đại hơn 5.000 năm được phát hiện ở tàn tích thành phố cổ, bao quanh bởi 2 hào nước hình tròn khổng lồ, tạo thành hệ thống phòng thủ nghiêm ngặt. Khu dân cư trung tâm với 4 dãy nhà nằm ở phía bắc của hào nước trong cùng. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu còn tìm thấy 3 nghĩa trang với hơn 1.700 ngôi mộ, 3 hài cốt hiến tế, một di tích đài quan sát thiên văn học, một xưởng gốm sứ, một khu chứa nước, hệ thống đường và nhiều công trình khác. Một đồ vật đáng chú ý trong số những cổ vật là chiếc ngà lợn rừng chạm khắc hình con tằm, dài 6,4 cm, rộng gần 1 cm và dày 0,1 cm. Đây là hình chạm khắc con tằm lâu đời nhất từng được phát hiện, là bằng chứng cho thấy những cư dân Trung Quốc ở trung tâm sông Hoàng Hà đã biết nuôi tằm và dệt lụa cách đây khoảng 5.300 năm.
Các giai đoạn
Trong số các giai đoạn chồng lấn lên nhau của văn hóa Ngưỡng Thiều, các giai đoạn đáng chú ý nhất, được phân chia theo các kiểu đồ gốm khác nhau, bao gồm:
- Giai đoạn Bán Pha (半坡), khoảng 4800 TCN tới 4200 TCN, đồng bằng miền trung Hoàng Hà.
- Giai đoạn Miếu Để Câu (庙底沟), khoảng 4000 TCN tới 3000 TCN, kế tiếp Bán Pha.
- Giai đoạn Mã Gia Diêu, khoảng 3300 TCN tới 2000 TCN, tại Cam Túc, Thanh Hải
- Giai đoạn Bán Sơn (半山), khoảng 2700 TCN tới 2300 TCN, kế tiếp Mã Gia Diêu.
- Giai đoạn Mã Xưởng (马厂), khoảng 2400 TCN tới 2000 TCN.
Cổ vật
Image:CMOC Treasures of Ancient China exhibit - pottery ding.jpg|Đỉnh, được trang trí với kiểu dây.
Image:YangshaoCordmarkedAmphoraBanpoPhase4800BCEShaanxi.jpg|Vò hai quai sọc nổi Ngưỡng Thiều, giai đoạn Bán Pha, khoảng 4800 TCN.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|right **Văn hóa Ngưỡng Thiều** (tiếng Trung: 仰韶文化, bính âm: Yǎngsháo wénhuà) là một văn hóa thời kỳ đồ đá mới đã tồn tại rộng khắp dọc theo miền trung Hoàng Hà tại Trung Quốc.
**Văn hóa Lão Quan Đài** là một văn hóa thời kỳ đồ đá mới tại khu vực trung du Hoàng Hà ở Trung Quốc, còn gọi là **Văn hóa Đại Địa Loan**, chủ yếu phân
**Văn hóa Soi Nhụ** gọi theo tên địa điểm khảo cổ học Soi Nhụ thuộc vịnh Bái Tử Long, là nền văn hóa của người tiền sử được các nhà khảo cổ học Việt Nam
**Thuyết tương đối văn hóa** là nguyên tắc mà những người khác cần hiểu về tín ngưỡng và hoạt động của mỗi cá nhân theo văn hóa của riêng cá nhân đó. Nó được thiết
nhỏ|phải|Con [[tê giác là thần thú huyền thoại trong truyền thuyết, chúng được ví như linh vật kỳ lân]] nhỏ|phải|Các loài [[côn trùng có vai trò thầm lặng nhưng thiếu yếu]] nhỏ|phải|Tôm hùm [[BBQ, trong
**Văn hóa Đông Sơn** là một nền văn hóa cổ đã xuất hiện vào khoảng năm 800 Trước Công Nguyên, từng tồn tại ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam và Bắc Trung bộ
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
**Viện Nghiên cứu Văn hóa Tín ngưỡng Việt Nam** (tiếng Anh: _Vietnam Institute For Research of Beliefs Culture_ - **VIC**) là một tổ chức thành lập năm 2018, có nội dung hoạt động là nghiên
nhỏ|phải|Một con rùa lớn, trong văn hóa, rùa biểu tượng cho vũ trụ, huyền cơ, sự trường thọ nhỏ|phải|Tượng rắn thần [[Naga, đây là hình mẫu mỹ thuật ở những nền văn hóa Ấn Độ
Ban nhạc rock người Anh The Beatles thường được coi là ban nhạc quan trọng và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử âm nhạc đại chúng. Với đội hình bao gồm John Lennon, Paul
Một số đặc trưng của văn hóa Việt Nam: [[Phụ nữ Việt Nam với áo tứ thân, áo dài, nón quai thao đang chơi các nhạc cụ , Hắc cô như đàn bầu, tam thập
**Văn hoá Đài Loan** là sự pha trộn giữa nhà Khổng giáo và các nền văn hoá thổ dân Đài Loan, thường được hiểu theo nghĩa truyền thống và hiện đại. Kinh nghiệm chính trị
Tranh tường [[Ai Cập cổ đại về việc cày cấy và bắt chim, khoảng 2700 năm trước Công nguyên, hiện lưu giữ ở bảo tàng Ai Cập, Cairo, Ai Cập.]] **Văn hóa** (chữ Hán: 文化,
nhỏ|phải|Minh họa về [[Quái điểu Roc (Rukh/رخ) của vùng Trung Đông, chúng có thể nguyên tác từ những con chim voi khổng lồ từng sinh sống trên trái đất]] nhỏ|phải|Một chú chim nho nhỏ nhỏ|Chi
**Vùng văn hóa Á Đông** (chữ Nôm: ) hay **vùng văn hóa Đông Á** (chữ Nôm: ) hay còn gọi là **vùng văn hóa chữ Hán** (chữ Nôm: ), **Đông Á văn hóa quyển** (chữ
nhỏ|phải|Những con [[tê giác châu Phi, ngày nay, chúng là biểu tượng của sự nghiệp bảo tồn động vật, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm về
nhỏ|_[[Dancheong_, họa tiết trang trí ở Gyeongbokgung.]] nhỏ|Lễ hội đèn lồng hoa sen. Sự phân tách Triều Tiên thành hai chính thể: Đại Hàn Dân Quốc (còn gọi là Hàn Quốc hoặc Nam Hàn) và
Tử Vi Đẩu Số - Thuật Đăng Hạ Tập 1 Là một trong những quốc gia có nền Thiên văn học phát triển sớm nhất và nhanh chóng nhất trên thế giới, Trung Quốc ngay
nhỏ|phải|Trẻ em Do Thái được khuyến khích đọc sách, trân quý sách nhỏ|phải|Người Do Thái có văn hóa đọc sách, coi trọng tiền bạc, làm giàu, vốn là bí quyết [[thành công]] **Văn hóa Do
Tại Hàn Quốc, **văn hóa người hâm mộ** được hình thành trên quy mô lớn xung quanh các chủ đề về thần tượng K-pop và anime Nhật Bản. Cộng đồng những người hâm mộ này
nhỏ|phải|Tượng con Tê giác trước [[Bảo tàng d'Orsay của Henri Alfred Jacquemart, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm tê giác của Johann Dietrich Findorff **Hình tượng
**Nền văn hóa Nhật Bản** từ xa xưa đã mang nhiều nét độc đáo và đặc sắc riêng. Với vị trí địa lý đặc biệt khi bao quanh hoàn toàn bởi biển và do các
**Văn hóa Ấn Độ** (tiếng Anh: _Indian Culture_) là di sản của các chuẩn mực xã hội và công nghệ bắt nguồn từ hoặc gắn liền với Ấn Độ đa dạng về ngôn ngữ-dân tộc,
nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vasily trên Quảng trường Đỏ, ở Moskva|thế=]] **Văn hóa Nga** có truyền thống lâu đời về nhiều mặt của nghệ thuật, đặc biệt khi nói đến văn học, múa dân
nhỏ|Một fan hâm mộ heavy metal mặc bộ quần áo có kim loại và các ngón tay thể hiện ký hiệu _[[Sign of the horns_.]] Những người hâm mộ dòng nhạc heavy metal đã tạo
nhỏ|phải|Kiến trúc kiểu Trung Hoa. nhỏ|phải|Ẩm thực kiểu Trung Hoa. nhỏ|phải|Hán phục (áo [[Sườn xám).]] **Văn hóa Trung Quốc** (chữ Hán giản thể: 中华文化; chữ Hán phồn thể: 中華文化; Hán-Việt:Trung Hoa văn hoá;pinyin: Zhōnghuá wénhuà)
nhỏ|phải|_Quy_ (鬹) thuộc văn hóa Đại Vấn Khẩu **Văn hóa Đại Vấn Khẩu** () là tên gọi mà các nhà khảo cổ học đặt cho một nhóm các cộng đồng thời đại đồ đá mới
nhỏ|phải|[[Phật giáo là một trong những điểm đặc sắc của văn hóa phương Đông]] nhỏ|phải|[[Khổng giáo có ảnh hưởng trong văn hóa gia đình ở vùng Á Đông]] nhỏ|phải|[[Văn hóa Ấn Độ (Hin-du) ảnh hưởng
**Xung đột văn hóa** () là một loại xung đột xảy ra khi các giá trị văn hóa và tín ngưỡng khác nhau đối đầu với nhau. Nó đã được sử dụng để giải thích
Long ngọc hình chữ C thuộc văn hóa Hồng Sơn **Văn hóa Hồng Sơn** () là một nền văn hóa thời đại đồ đá mới ở tại đông bắc Trung Quốc. Các di chỉ thuộc
nhỏ|phải|Đồ gốm Mã Gia Diêu có niên đại 2200-2000 TCN, trưng bày tại [[bảo tàng Thượng Hải]] thumb|Dao đồng thuộc Văn hóa Mã Gia Diêu **Văn hóa Mã Gia Diêu** () là một nền văn
Cùng với văn hóa thế giới, văn hóa Á Đông, trong **văn hóa Trung Quốc**, hổ là biểu tượng của uy quyền và thanh thế, những sản phẩm xa xỉ làm từ da hổ hay
nhỏ| Lưu vực sông Hoàng Hà nhỏ| [[Liềm|Lưỡi liềm đá, văn hóa Bùi Lý Cương (7000–5000 TCN)]] nhỏ| Mô hình làng [[Văn hóa Ngưỡng Thiều|văn hóa Dương Thiều (4800–2500 TCN)]] nhỏ| Đồ đựng của [[Văn
Trung Quốc đã và đang là khởi nguồn của nhiều tiến bộ, phát hiện khoa học và các phát minh sáng chế. Dưới đây là danh sách theo thứ tự bảng chữ cái Latinh các
**Tín ngưỡng thờ động vật** hay **tục thờ cúng động vật** hay còn gọi **thờ phượng động vật** hay còn gọi đơn giản là **thờ thú** là thuật ngữ đề cập đến các nghi thức
**Hát văn**, còn gọi là **chầu văn**, **hát hầu đồng**, **hát bóng**, là một loại hình nghệ thuật ca hát cổ truyền của Việt Nam. Đây là hình thức lễ nhạc gắn liền với nghi
nhỏ|phải|Con trâu lội trong đầm Trong nhiều văn hóa, hình tượng con **trâu** phổ biến trong văn hóa phương Đông và gắn bó với cuộc sống người dân ở vùng Đông Nam Á và Nam
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Gò Tháp diễn ra từ ngày 14 đến 16/3 (âm lịch) hàng năm là lễ hội đặc sắc có từ lâu
Tục Thờ Cúng Và Những Điều Kiêng Kỵ Trong Văn Hóa Tâm Linh Người Việt Cuốn sách gồm hai phần chính như sau Phần I. Tục thờ cúng bản sắc văn hóa tâm linh người
Tục Thờ Cúng Và Những Điều Kiêng Kỵ Trong Văn Hóa Tâm Linh Người Việt Cuốn sách gồm hai phần chính như sau Phần I. Tục thờ cúng bản sắc văn hóa tâm linh người
phải|nhỏ|300x300px|Hổ là con vật được nhắc đến rất nhiều trong tín ngưỡng dân gian **Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của
phải|Các đền thờ trong không gian [[Hoa Lư tứ trấn]] **Hoa Lư tứ trấn** là bốn vị thần trấn giữ các hướng đông, tây, nam, bắc của cố đô Hoa Lư trong tín ngưỡng dân
Trong văn hóa đại chúng, hình tượng **con bò** được khắc họa trong nhiều nền văn minh lớn và gắn liền với tín ngưỡng thờ phượng xuất phát từ sự gần gũi và vai trò
**Lễ hội phố hoa Hà Nội** là một lễ hội được tổ chức tại phố Đinh Tiên Hoàng, cạnh bờ hồ Hoàn Kiếm. Đây là một lễ hội được chính quyền thành phố Hà Nội
**Hình tượng con ngựa** hiện diện từ sớm trong văn hóa Đông-Tây, con ngựa là một trong những loài vật được con người thuần hóa và sử dụng trong đời sống hàng ngày và loài
Nhiều năm qua, tỉnh An Giang luôn quan tâm thực hiện giải pháp bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn. Qua đó, góp phần tích cực
Phong cảnh cố đô nhìn từ núi Mã Yên Cửa Đông vào [[đền Vua Đinh Tiên Hoàng]] **Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư** là hệ thống các di tích về kinh đô Hoa
**Nền văn minh La Mã cổ đại** đã có lịch sử lâu đời và để lại nhiều giá trị to lớn cho nhân loại ngày nay trong nhiều lĩnh vực. **Roma** ngày nay trước kia
**Vai trò của Kitô giáo với nền văn minh nhân loại** rất lớn và phức tạp. Nó đan xen với lịch sử và sự hình thành của xã hội phương Tây, và nó đã đóng
Hiếm có một nhà văn hóa nào tuy đã vượt qua cái ngưỡng cổ lai hy mà vẫn dẻo dai, bền bỉ đi đọc viết đều như nhà văn hóa Hữu Ngọc. Cuộc đời và