Trâu Canh (khoảng 1314 – 1369) là một thầy thuốc danh tiếng dưới thời vua Trần Dụ Tông (khoảng từ 1314–1369) nhà Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông làm quan đến chức Quan Phục Hầu Tuyên Huy Viện Đại Sứ kiêm Thái Y Sứ.
Tiểu sử
Trâu Canh vốn là người nhà Nguyên (Trung Quốc). Sách Đại Việt sử ký toàn thư (quyển VII, kỷ nhà Trần) chép vắn tắt về nhân vật Trâu Canh như sau:
:"Canh là con Trâu Tôn người phương Bắc. Khoảng năm Thiệu Phong, người Nguyên vào cướp, Tôn làm thầy thuốc đi theo quân Nguyên, đến khi quân Nguyên thua, thì bị bắt. Tôn ở nước ta, chữa thuốc cho các vương hầu thời đó, phần nhiều thấy công hiệu. Người trong nước nhiều lần cho Tôn ruộng, nô, thành ra giàu có. Canh nối nghiệp cha, trở thành danh y, nhưng không có hạnh kiểm"...
Nói về việc chữa bệnh của ông, sách Đại Việt sử ký toàn thư chép:
-
Kỷ Mão (Khai Hựu) năm thứ 11 (1339)...Mùa thu, tháng 8, ngày 15, ban đêm, con của Thượng hoàng (Trần Minh Tông) là Hạo (lúc ấy mới 4 tuổi ta, về sau là vua Trần Dụ Tông) đi thuyền chơi Hồ Tây bị chết đuối, vớt được ở lỗ cống đơm cá. Thượng hoàng sai thầy thuốc Trâu Canh cứu chữa. Canh nói: "Dùng kim châm sẽ sống lại, nhưng chỉ sợ sẽ bị liệt dương". Dùng kim châm thì quả như lời ông ta nói, từ đấy mọi người gọi Trâu Canh là thần y. Canh sau mãi được thăng lên Quan phục hầu Tuyên Huy viện đại sứ kiêm Thái y sứ__
-
"Tân Mão, (Thiệu Phong) năm thứ 11 (1351)...Mùa thu,...Trâu Canh có tội đáng chết, được tha. Bấy giờ Trâu Canh thấy vua (Trần Dụ Tông) bị liệt dương, dâng phương thuốc nói rằng giết đứa bé con trai, lấy mật hòa với dương khởi thạch mà uống và thông dâm với chị hay em ruột của mình thì sẽ hiệu nghiệm. Vua làm theo, thông dâm với chị ruột là Công chúa Thiên Ninh quả nhiên công hiệu. Canh từ đấy được yêu quý hơn, được ngày đêm luôn ở trong hậu cung hầu hạ thuốc thang. Canh liền thông dâm với cung nữ. Việc phát giác, Thượng hoàng (Trần Minh Tông) định bắt Canh chết, nhưng vì có công chữa khỏi bệnh cho vua nên được tha"...
-
"Quý Mão (Đại Trị) năm thứ 6 (1363)...Mùa hạ, tháng 5, trả lại Trâu Canh chức tước cũ. Năm Giáp Thìn, (Đại Trị) năm thứ 7 (1364),...Tháng 5, vua (Trần Dụ Tông) đi hóng gió chơi trăng. Vì uống rượu quá say, lại lội xuống sông tắm, nên bị ốm. Sai quan thầy thuốc là bọn Trâu Canh thay nhau hầu thuốc thang. Mùa thu, tháng 7, vua khỏi bệnh"...
Kể từ đó trở đi, sách Đại Việt sử ký toàn thư không chép thêm gì về thầy thuốc Trâu Canh, chỉ cho biết rằng: "Dòng dõi của Canh đến triều nay còn có người là Trâu Bảo, được của do Trâu Canh cất giữ trở nên giàu có, nhưng cũng vì thế mà trở nên lụn bại".
Dưới góc độ y khoa hiện đại
Nghiên cứu toa thuốc điều trị bệnh liệt dương của Trâu Canh cho vua Trần Dụ Tông, theo BS. Hồ Đắc Duy, có hai yếu tố cần được phân tích:
: Dược phẩm gồm: Mật + Dương khởi thạch
: Hoạt động tình dục: Thông dâm với chị hay em ruột mình.
Cả hai yếu tố này đều có sự tàng ẩn không bình thường:
: Đòi hỏi mật của một đứa bé đồng nghĩa với khuyến khích giết chết một người: Đó là một việc trái với đạo đức của xã hội và y đức.
: Thông dâm với chị hay em ruột của mình: Đó là một đòi hỏi trái với luân lý của gia đình và xã hội.
Tất cả chẳng qua là một đòn tâm lý ác liệt đối với vua Dụ Tông. Bởi điều trị liệt dương là điều trị cảm xúc, điều trị cái nguyên nhân tâm lý đã gây ra hậu quả liệt dương như các cơ chế y khoa hiện đại. Lưu ý trước đây, chính Trâu Canh là người đã nói câu "...chỉ sợ sẽ bị liệt dương" đã khiến nhà vua (khi ấy còn là một đứa trẻ 4 tuổi) bị ám ảnh từ đó. Và người duy nhất có thể phá bỏ cái định kiến ấy không ai khác hơn là Trâu Canh, vì trước đây ông đã từng cứu sống vị vua này. Phương pháp kỳ dị của ông ta lại được Hoàng gia đồng tình vun vào, ngay cả Công chúa Thiên Ninh (con gái Hiến Từ Thái hậu) cũng chấp nhận. Điều này càng gây cho Dụ Tông lòng "tự tin". Có thể lòng tự tin ấy đã đánh đổ các định kiến Dụ Tông chiến thắng được sự bất lực.
Tóm lại, những điều "quái đản" mà Trâu Canh đưa ra trong toa thuốc này chỉ là "một ấn tượng khủng khiếp làm cái chìa khóa để xóa bỏ cái định kiến". Ông ta đã làm động tác của một nhà phân tâm học hiện đại với một số ma thuật cho đến nỗi Thượng hoàng Trần Minh Tông phải chán ghét thậm tệ nhưng không thể giết chết Trâu Canh được, mặc dù ông ta đã phạm tội tày trời.
Còn theo nghiên cứu của BS. Trần Minh Đức, thì thầy thuốc Trâu Canh đã chữa bệnh bất lực cho vua Duệ Tông bằng cách "kích thích tâm lý" (áp dụng tâm lý "ăn trái cấm"). Đây là cách chữa bệnh tân tiến vào thời đó. Tuy nhiên, việc làm ấy xét ra vừa vô đạo (giết đứa trẻ để lấy mật uống) mà cũng vừa vô luân (loạn luân với chị ruột). Và cũng theo bác sĩ này, thì Trâu Canh chính là "nhà tình dục học đầu tiên ở Việt Nam".
Tài liệu tham khảo
Ngô Sĩ Liên, [http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt12.html Đại Việt sử ký toàn thư (quyển VII, kỷ nhà Trần)] , Bản dịch (tập 2) của Hoàng Văn Lâu. Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, 1985.
Trần Minh Đức, chương: "Thầy thuốc Trâu Canh đời Trần: Nhà tình dục học đầu tiên ở Việt Nam" trong sách Lịch sử nhìn lại dưới góc độ y khoa. Nhà xuất bản Văn hóa-Văn nghệ, Tp. Hồ Chí Minh, 2012.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Trâu Canh** (khoảng 1314 – 1369) là một thầy thuốc danh tiếng dưới thời vua Trần Dụ Tông (khoảng từ 1314–1369) nhà Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông làm quan đến chức Quan Phục
nhỏ|phải|Con trâu lội trong đầm Trong nhiều văn hóa, hình tượng con **trâu** phổ biến trong văn hóa phương Đông và gắn bó với cuộc sống người dân ở vùng Đông Nam Á và Nam
nhỏ|Một con nghé ở Komtum **Trâu Langbiang** là một giống trâu nội có nguồn gốc từ Tây Nguyên, phân bố ban đầu xung quanh chân núi Langbiang thuộc huyện Lạc Dương tỉnh Lâm Đồng do
nhỏ|phải|Tổng thể một con trâu thuộc giống trâu địa phương ở Lào **Trâu nhà** hay còn gọi là trâu nước là các loài trâu nhà đã được con người thuần hóa. Chúng đã được lai
nhỏ|phải|Một con trâu ngố **Trâu ngố** là một giống trâu nội có nguồn gốc ở miền Bắc Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh miền núi phía Bắc như vùng Lục Yên thuộc Yên Bái,
Các quốc gia có tục ăn trầu phổ biến **Ăn trầu** là một tập tục phổ biến ở vùng nhiệt đới châu Á và châu Đại Dương, dùng hỗn hợp lá trầu không và cau.
nhỏ|phải|Thịt trâu ở [[Lào]] nhỏ|phải|Một món thịt trâu ở [[Thái Lan, gồm món thịt luộc và tiết trâu]] **Thịt trâu** là thịt của các loài trâu nhà. Thịt trâu là nguồn thực phẩm quan trọng
**Trâu rừng Philippines**, **trâu rừng Tamaraw** hoặc **trâu lùn đảo Mindoro** (danh pháp hai phần: _Bubalus mindorensis_) là một loài động vật hữu nhũ nhỏ, có móng guốc thuộc họ Bovidae. Đây là loài đặc
Một dĩa trầu têm hình cánh phượng **Sự tích trầu cau** là một tác phẩm trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, có từ khoảng năm 2000 trước công nguyên thời vua Hùng và
**Họ Trâu bò** (**Bovidae**) là một họ động vật có vú guốc chẵn nhai lại gồm bò rừng bison, trâu rừng châu Phi, trâu nước, linh dương, cừu, dê, bò xạ hương và gia súc.
**Trảu ngực nâu** (danh pháp khoa học: **_Merops philippinus_**) là một loài chim trong họ Meropidae. Trảu ngực nâu sinh sản ở Đông Nam Á. Nó di cư mạnh mẽ, được nhìn thấy theo mùa
Trong lĩnh vực nông nghiệp, **Đơn canh** là phương pháp trồng một loại cây trồng duy nhất trong một cánh đồng cụ thể. Đơn canh được sử dụng rộng rãi trong thâm canh và trong
**Cá tràu tiến vua** là tên gọi của một số loài thuộc họ cá quả sinh sống ở vùng núi đá vôi ngập nước thuộc Quần thể di sản thế giới Tràng An, Ninh Bình.
**Họ Trảu** (danh pháp khoa học: **Meropidae**) là một họ chim thuộc bộ Sả, bao gồm 3 chi và 30 loài. Hầu hết các loài thuộc họ Trảu phân bố ở châu Phi và châu
**Trẩu trơn** hay còn gọi **trẩu lùn**, **tung** (danh pháp hai phần: **_Vernicia fordii_**) là một loài cây sớm rụng lá trong họ Đại kích. Nó có nguồn gốc ở Trung Quốc. Tại đây nó
**Họ Ruồi trâu** (danh pháp khoa học: **Tabanidae** là một họ thuộc bộ Hai cánh (Diptera). Họ này có khoảng 4.500 loài phân bố khắp thế giới, trong đó hơn 1.000 loài thuộc chi Tabanus.
**Giải Cánh diều 2004** được Hội điện ảnh Việt Nam tổ chức trao vào ngày 16 tháng 3 năm 2005 tại Cung Văn hóa Hữu Nghị Hà Nội. Ở giải thưởng lần này, ban tổ
**Giải thưởng** **Hội điện ảnh Việt Nam**, thường sử dụng tên gọi là **Giải Cánh diều** hay **Cánh Diều Vàng** (tiếng Anh: **Golden Kites Awards**) là một giải thưởng điện ảnh hàng năm của Hội
**Bộ Cánh nửa** (danh pháp khoa học: _Hemiptera_) là một bộ khá lớn trong lớp côn trùng, phân lớp côn trùng có cánh ## Đặc điểm sinh học chung *Cơ thể dẹp hoặc có hình
Thịt Trâu Khô là một món ăn đặc sản phổ biến ở nhiều vùng miền tại Việt Nam, đặc biệt là ở những khu vực miền núi. Thịt Trâu Khô được chế biến từ thịt
Thịt Trâu Khô là một món ăn đặc sản phổ biến ở nhiều vùng miền tại Việt Nam, đặc biệt là ở những khu vực miền núi. Thịt Trâu Khô được chế biến từ thịt
Thịt Trâu Khô là một món ăn đặc sản phổ biến ở nhiều vùng miền tại Việt Nam, đặc biệt là ở những khu vực miền núi. Thịt Trâu Khô được chế biến từ thịt
**Mùa len trâu** là bộ phim đầu tay của đạo diễn Việt kiều Nguyễn Võ Nghiêm Minh được khởi quay tháng 9 năm 2003. Bộ phim có kinh phí khoảng hơn 1 triệu USD, với
**18 thôn vườn trầu**, hoặc gọi ngắn là **18 thôn** hay **Vườn Trầu**, tên chữ là **Thập bát phù viên** hay **Thập bát phù lưu viên**, là một tên gọi dùng để chỉ địa danh
phải|Lò Trấu dạng cố định **Lò trấu** hay còn gọi **bếp trấu** là một loại bếp nấu dùng nguyên liệu là trấu là chủ yếu. Bếp trấu thường gắn với vùng nông thôn Việt Nam.
nhỏ|phải|Một phụ nữ châu Phi đang canh tác với những luống đất được cuốc xới **Canh tác**, **làm đất** hay **cày cấy**, **cày bừa**, **cày ải** là việc thực hiện những công việc nông nghiệp
nhỏ|phải|Một con trâu đang được nuôi ở Nepal **Nuôi trâu** hay **chăn nuôi trâu** hay còn gọi đơn giản là **chăn trâu** là việc thực hành chăn nuôi các giống trâu nhà phục vụ cho
Công dụng tuyệt vời của xà bông Sinh Dược Chùm ngây trà xanhChùm ngây và Trà xanh là hai loại thảo dược chứa hàm lượng cao các axit amin, muối khoáng và các chất chống
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản của Tây Bắc. Thịt trâu gác bếp được làm từ thịt bắp, thịt thăn trâu loại bỏ gân và ướp những loại gia vị như: mắc
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản của Tây Bắc. Thịt trâu gác bếp được làm từ thịt bắp, thịt thăn trâu loại bỏ gân và ướp những loại gia vị như: mắc
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản của Tây Bắc. Thịt trâu gác bếp được làm từ thịt bắp, thịt thăn trâu loại bỏ gân và ướp những loại gia vị như: mắc
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản của Tây Bắc. Thịt trâu gác bếp được làm từ thịt bắp, thịt thăn trâu loại bỏ gân và ướp những loại gia vị như: mắc
thumb|Merops apiaster **Trảu châu Âu** (danh pháp hai phần: **_Merops apiaster_**) là một loài chim trong họ Meropidae. Loài này sinh sản ở Nam Âu và trong các khu vực Bắc Phi và Tây Á.
Thịt trâu gác bếp Tây Bắc là số 1 với hương vị trâu khô ai mùi khói gác bếp,gia vị đậm đà chút gì đó cay cay của hạt Mắc khén, mùi thơm dậy của
Thịt trâu gác bếp Tây Bắc là số 1 với hương vị trâu khô ai mùi khói gác bếp,gia vị đậm đà chút gì đó cay cay của hạt Mắc khén, mùi thơm dậy của
MÔ TẢ SẢN PHẨMLá trầu không dc trồng tự nhiên, nhà nào cũng có dàn trần sau vườn,nên không bơm thuốc, cực kỳ an toàn cho mẹ sau sinh LÁ TRẦU PHÒNG – ĐÁNH BAY
Xịt nách Navin được chiết xuất từ các thảo dược tự nhiên Là một sản phẩm đặc biệt có sự kết hợp giữa nhiều loại thảo dược thiên nhiên như chiết xuất lá trầu không,
- Theo y học hiện đại đã tìm thấy trong lá trầu không nhiều hợp chất quý: eugenol, carvacrol, chavicol, allylcatechol, chavibetol, cineol, estragol, methyl eugenol, p-cymen, caryophyllen, cadinen; tanin cùng với nhiều vitamin, các
- Theo y học hiện đại đã tìm thấy trong lá trầu không nhiều hợp chất quý: eugenol, carvacrol, chavicol, allylcatechol, chavibetol, cineol, estragol, methyl eugenol, p-cymen, caryophyllen, cadinen; tanin cùng với nhiều vitamin, các
**Ngổ trâu** (danh pháp hai phần: _Enydra fluctuans_ Lour.), còn gọi là **ngổ đắng**, **ngổ đất**, **ngổ thơm**, **ngổ hương**, **cúc nước**, **cần nước**, miền Nam gọi là **rau ngổ** hoặc **ngổ cộng**, là loài
Ngày xưa khi ngứa phụ khoa, các cụ đã dùng #lá_trầu_không vò ra đun nước để vệ sinh vùng kín sạch và tránh khỏi những nguyên nhân gây viêm nhiễm, nấm ngứa,…Nhưng thời đại đô
Với sự quyết tâm, nỗ lực của Chi bộ, Ban lãnh đạo ấp và sự đồng thuận của người dân, hơn 10 năm qua, ấp Núi Trầu, xã Hòa Điền, Kiên Lương, giữ vững danh
Thịt trâu gác bếp là một trong những đặc sản nổi tiếng của vùng núi Tây Bắc, nơi thiên nhiên hùng vĩ và văn hóa đặc sắc hòa quyện để tạo nên những món ăn
Thịt trâu gác bếp là một trong những đặc sản nổi tiếng của vùng núi Tây Bắc, nơi thiên nhiên hùng vĩ và văn hóa đặc sắc hòa quyện để tạo nên những món ăn
**Lễ hội đâm trâu** (người Ba Na gọi là _x'trǎng_, người Cor gọi là _xa-ố-piêu_, người Gia Rai gọi là _mnăm thu_, người Lạch gọi là _sa rơpu_) là một lễ hội nhằm mục đích
Dung Dịch Thảo Mộc Navin Xịt Khử Mùi Hôi Nách, Loại Bỏ Mùi Hôi Nách và Mồ Hôi Dưới Cánh Tay✨̣ ́ đ̛̛̣ ̂́ ̂́ ̛̀ ́ ̉ ̛̛̣ ̛̣ ̂Là một sản phẩm đặc
Lễ hội chọi trâu Hớn Quản từ lâu đã trở thành một nét đặc sắc trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây. Từ một trò chơi dân gian, lễ hội này ngày
Quang cảnh một lễ hội chọi trâu ở xã Hải Lựu, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc **Lễ hội chọi trâu Hải Lựu** là một lễ hội chọi trâu diễn ra tại xã Hải Lựu,
100gr Bột lá trầu không nguyên chất có tác dụng hỗ trợ giảm nám - giảm mụn - Chăm sóc cho mẹ sau sinh - khử mùi - giảm táo bón - bảo vệ răng
Thịt trâu gác bếp Kim Thoai là món ăn dân dã, được làm từ những miếng thịt trâu tươi ngon, nướng lên bằng than củi và bảo quản trong túi hút chân không, mang lại