Tiếng Basque (, ) là một ngôn ngữ tách biệt được sử dụng bởi người Basque. Basque là ngôn ngữ bản xứ của, và chủ yếu hiện diện tại, Xứ Basque, một khu vực nằm ở miền bắc Tây Ban Nha và tây nam nước Pháp. Tiếng Basque được sử dụng bởi chừng 27% người Basque ở khắp xứ này (714.135 trên tổng số 2.648.998 người). Trong đó, 663.035 (93% số người nói) sống ở vùng Basque thuộc Tây Ban Nha và 51.100 còn lại (7%) sống ở phần thuộc Pháp.
Người bản ngữ Basque tập trung tại khu vực gồm ba "tỉnh cổ đại" ở Pháp và một số phần của bốn địa khu tại Tây Ban Nha. Gipuzkoa, đa phần Biscay, một phần của Álava, và vùng phía bắc Navarre tạo nên vùng cốt lõi nói tiếng Basque. Ngược lại, đa phần Álava, phía tây Biscay, trung và nam Navarre có lượng người nói tiếng Tây Ban Nha chiếm ưu thế, hoặc vì tiếng Basque đã bị thay thế bởi tiếng Tây Ban Nha qua hàng thế kỷ (đa phần Álava và trung Navarre), hoặc vì nó chưa bao giờ được sử dụng tại đó (Encartaciones và đông nam Navarre).
Là một ngôn ngữ tách biệt, tiếng Basque được xem là một trong số ít ngôn ngữ tiền Ấn-Âu, và là ngôn ngữ duy nhất thuộc loại này ở Tây Âu. Nguồn gốc của nó chưa được biết chắc, dù giả thuyết được chấp nhận gần đây nhất là những dạng cổ tiếng Basque đã phát triển trước khi những ngôn ngữ Ấn-Âu (gồm cả nhóm ngôn ngữ Rôman mà về mặt địa lý bao quanh vùng nói tiếng Basque) đến khu vực Tây Âu. Tiếng Basque đã vay mượn một số từ vựng từ những ngôn ngữ Rôman, và ngược lại, tiếng Basque cũng đưa tự vựng của nó vào những thứ tiếng kia. Bảng chữ cái Basque dùng hệ Latinh.
Ngữ âm
Nguyên âm
Tiếng Basque có năm nguyên âm: /a/, /e/, /i/, /o/ và /u/ (giống như trong tiếng Tây Ban Nha). Ở phương ngữ Zubero, có một số âm vị khác:
- nguyên âm làm tròn trước đóng , được viết là ;
- một tập hợp nguyên âm mũi hoá, cho thấy ảnh hưởng của phương ngữ Gascon (tiếng Occitan).
Phụ âm
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tiếng Basque** (, ) là một ngôn ngữ tách biệt được sử dụng bởi người Basque. Basque là ngôn ngữ bản xứ của, và chủ yếu hiện diện tại, Xứ Basque, một khu vực nằm
**Pidgin Basque–Iceland** là một pidgin từng hiện diện ở Iceland vào thế kỷ XVII. Nó được ghi nhận trong các bản thảo ở Westfjords. Pidgin này mang từ vựng tiếng Basque, German và Rôman. Có
**Wikipedia tiếng Basque** ( hay _Euskal Wikipedia_trong tiếng Basque) là phiên bản tiếng Basque của Wikipedia. Được khởi tạo vào ngày 6 tháng 12 năm 2001 dù Trang Chính tới tháng 11 năm 2003 mới
[[Lauburu, biểu tượng của Xứ Basque]] **Xứ Basque** (tiếng Basque: **Euskal Herria**) là vùng lãnh thổ nằm giữa Pháp và Tây Ban Nha và nằm phía tây dãy núi Pyrénées. Theo truyền thống, xứ Basque
right **Xứ Basque** (; , ) là khu cộng đồng tự trị phía bắc Tây Ban Nha, giáp biên giới với vùng Nouvelle-Aquitaine của Pháp và vịnh Biscay. Thủ phủ là Vitoria-Gasteiz (_Vitoria_ là tên
Người xứ **Basques** (tiếng Basque: _euskaldunak_, tiếng Tây Ban Nha: _vascos_, tiếng Pháp: _Basques_) là một nhóm dân tộc, sinh sống chủ yếu ở khu vực thường được gọi là xứ Basque (tiếng Basque: _Euskal
**Tiếng Pháp** (, IPA: hoặc , IPA: ) là một ngôn ngữ Rôman (thuộc hệ Ấn-Âu). Giống như tiếng Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, România, Catalonia hay một số khác, nó xuất phát
thumb|Biển báo ở [[Miranda do Douro|làng Genísio, với tên phố song ngữ tiếng Miranda và tiếng Bồ Đào Nha]] **Tiếng Miranda** ( hay ; hay ) là một ngôn ngữ Asturias-León được nói rải rác
**Tiếng Catalunya** (_català_, hay ) là một ngôn ngữ Rôman, ngôn ngữ dân tộc và là ngôn ngữ chính thức của Andorra, và là một ngôn ngữ đồng chính thức ở những cộng đồng tự
**Phương ngữ Soule** hay **phương ngữ Zuberoa** () là phương ngữ tiếng Basque nói ở Soule, Pháp. ## Tên gọi Trong tiếng Basque chuẩn, phương ngữ này được gọi là _Zuberera_ (từ tên vùng _Zuberoa_
**Lợn Basque** (Basque: Euskal Txerri, tiếng Pháp: _Pie Noir du Pays Basque_) là một giống lợn nhà, có nguồn gốc từ xứ Basque. Như đã được đề cập bởi cái tên của nó trong tiếng
**Tiếng Latinh thông tục** (tiếng Latinh: _sermo vulgaris_, tiếng Anh: _Vulgar Latin_) hay còn được gọi là **tiếng Latinh bình dân** hoặc **Latinh khẩu ngữ,** là một phổ rộng bao gồm nhiều phương ngữ xã
**Tiếng Gascon** (tiếng Occitan: [ɡasˈku], ) là một biến thể ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ Rôman được nói ở tây nam Pháp. Mặc dù thường được mô tả là một phương ngữ của tiếng Occitan,
**Tiếng Tây Ban Nha Venezuela** ( hoặc ) chỉ đến phương ngữ tiếng Tây Ban Nha được nói ở Venezuela. Tiếng Tây Ban Nha được đưa tới Venezuela bởi người thực dân. Hầu hết trong
thumb|Mauléon, thủ phủ Soule **Soule** (tiếng Basque: **Zuberoa**; phương ngữ Basque Zuberoa: **Xiberoa** hay **Xiberua**; Occitan: _Sola_) là một tỉnh cũ của Pháp, ngày nay nằm trong _département_ (tỉnh) Pyrénées-Atlantiques. Trung tâm tỉnh là Mauléon,
Biểu trưng ETA **ETA** là chữ viết tắt của tổ chức **Quê hương Basque tự do** (tiếng Basque: **Euskadi Ta Askatasuna**). Đây là tổ chức chính trị và quân sự theo chủ nghĩa Mác Lênin
**Chó chăn cừu xứ Basque** (Basque Shepherd Dog) là một giống chó có nguồn gốc từ Xứ Basque và theo truyền thống được nuôi bởi những người chăn cừu địa phương để giúp họ chăm
**Công quốc Gascony** hay **Công quốc Vasconia** (tiếng Basque: _Baskoniako dukerria_; tiếng Occitan: _ducat de Gasconha_; tiếng Pháp: _duché de Gascogne_, _duché de Vasconie_) là một công quốc nằm ở Tây Nam nước Pháp và
**Gaztelugatxe** là một hòn đảo nhỏ ở Vịnh Biscay trên bờ biển Biscay thuộc khu đô thị của Bermeo, xứ Basque (Tây Ban Nha). Với một hòn đảo láng giềng nhỏ, Aketze, chúng tạo thành
Nhiều vấn đề **Vương quốc Navarra** (tiếng Tây Ban Nha: _Reino de Navarra_, tiếng Basque: _Nafarroako Erresuma_, tiếng Pháp: _Royaume de Navarre_), ban đầu được gọi là **Vương quốc Pamplona**, là một vương quốc ở
Trung tâm dãy núi Pyrénées. **Pyrénées** (tiếng Việt: **Pi-rê-nê** hoặc **Phì Nhiêu**; tiếng Anh: _Pyrenees _; tiếng Aragon: _Perinés_; tiếng Basque: _Pirinioak_; tiếng Catalan: _Pirineus_; tiếng Occitan: _Pirenèus_; tiếng Tây Ban Nha: _Pirineos_) là một
**Sông Ibaizabal** (sông rộng trong tiếng Basque) là một con sông chảy theo hướng đông nam Biscay đến lưu vực cửa sông Bilbao. Sông dài 43 km (27 dặm) từ nguồn của nó tại Elorrio đến
phải|nhỏ|Khu vực gần đúng của tiếng Tây Ban Nha Rioplata với các biến thể Patagonia. **Tiếng Tây Ban Nha Rioplata** hay còn gọi là **tiếng Castila Rioplata** là một phương ngữ tiếng Tây Ban Nha
**Tây Ban Nha** ( ), tên gọi chính thức là **Vương quốc Tây Ban Nha** (), là một quốc gia có chủ quyền với lãnh thổ chủ yếu nằm trên bán đảo Iberia tại phía
thế=Group of Choctaw soldiers holding American flag|nhỏ|Những người lính [[Choctaw huấn luyện trong Thế chiến thứ nhất để truyền tín hiệu đã được mã hóa vô tuyến và bộ đàm ]] Một **người nói mật
**Các ngôn ngữ của Tây Ban Nha** () hay **các ngôn ngữ Tây Ban Nha** () là những ngôn ngữ được nói hoặc đã từng được nói ở Tây Ban Nha. Nhóm ngôn ngữ Rôman
**Athletic Club** (; ), thường được gọi là **Athletic** trong nước và thường được gọi là **Athletic Bilbao** ở nước ngoài, là một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp Tây Ban Nha, có trụ
**San Sebastián** ( hay **Donostia** () là một thành phố ven biển tọa lạc tại Cộng đồng Tự trị Basque, Tây Ban Nha. Nó nằm ở phía đông vịnh Biscay, các biên giới với .
**San Mamés** (còn được gọi là _San Mamés mới_ hoặc _San Mames Barria_) là một sân vận động bóng đá toàn chỗ ngồi nằm ở Rafael Moreno Pitxitxi Kalea, Bilbao, Xứ Basque, Tây Ban Nha.
**Guipúzcoa** (Tiếng Tây Ban Nha) hay **Gipuzkoa** (tiếng Basque) là một tỉnh ở Xứ Basque, Tây Ban Nha. Tỉnh này giáp các tỉnh Biscay và Álava (lần lượt về phía tây tây và tây nam),
**Inhaxiô nhà Loyola** (phiên âm: I-nha-xi-ô, tiếng Basque: _Ignazio Loiolakoa_, tiếng Tây Ban Nha: _Ignacio de Loyola_, ; tên khai sinh là **Íñigo López de Oñaz y Loyola**; 1491 - 31 tháng 7, 1556) là
**Magdalena Araceli Mouján Otaño** (1926-2005) là một nhà toán học người Argentina gốc Basque, người tiên phong về khoa học máy tính Argentina, nghiên cứu hoạt động và vật lý hạt nhân, đồng thời là
**Vitoria-Gasteiz** (; ) là một thành phố miền bắc Tây Ban Nha, là xứ lỵ Xứ Basque, tỉnh lỵ tỉnh Araba/Álava. Đây là nơi đặt nghị viện của cộng đồng tự trị, trụ sở chính
Vốn nổi tiếng với những tiểu thuyết tình cảm lãng mạn, lần này, nhà văn Mỹ Sidney Sheldon đến với độc giả qua cuốn tiểu thuyết Cát bụi thời gian mang nặng tính xã hội.
**Pyrénées-Atlantiques** là một tỉnh của Pháp, thuộc vùng hành chính Nouvelle-Aquitaine, tỉnh lỵ Pau, bao gồm 3 quận với các quận lỵ còn lại là: Bayonne, Oloron-Sainte-Marie. ## Lịch sử Basses-Pyrénées là một trong 83
**Zugarramurdi** là một đô thị ở cộng đồng tự trị Navarre của Tây Ban Nha. Đô thị này có diện tích 5.649 km2, dân số 226 người. Zugarramurdi nằm ở độ cao 205 m trên
**Vương quyền Castilla** (tiếng Tây Ban Nha: _Corona de Castilla_; tiếng La Tinh: _Corona Castellae_; tiếng Anh: _Crown of Castile_ ### Vương quyền Castilla từ thời trị vì của Fernano III cho đến khi Carlos
**Ngôn ngữ tách biệt** hay **ngôn ngữ cô lập**/**ngôn ngữ biệt lập** (_language isolate_), theo nghĩa tuyệt đối, là một ngôn ngữ tự nhiên không có mối quan hệ phả hệ (hoặc "di truyền") với
**Bò Pirenaica** (tiếng Basque: 'Behi-gorri'), là một giống bò thịt bản địa có nguồn gốc từ Pyrenees ở vùng đông bắc Tây Ban Nha. Giống bò này được phân bố chủ yếu ở các cộng
Trong cấu trúc ngôn ngữ, **chủ ngữ-tân ngữ-động từ** (cấu trúc "subject-object-verb" SOV) là một cấu trúc câu trong đó chủ ngữ, tân ngữ và động từ của câu luôn luôn xuất hiện theo thứ
**Labastida** trong tiếng Tây Ban Nha hay **Bastida** trong tiếng Basque là một thị trấn và đô thị của Rioja Alavesa, tỉnh Álava, xứ Basque, miền bắc Tây Ban Nha. Nó nằm giữa sông Ebro
thumb|Phân bố năm 2005 của các ngữ hệ chính trên thế giới (vài trường hợp là nhóm ngôn ngữ địa lý, không dựa trên "di truyền"). Các nhánh con của các ngữ hệ được lược
**Cừu Lacha** hay **cừu Latxa** (phát âm tiếng Basque: [latʃa]; tiếng Tây Ban Nha: Lacho/Lacha) là một giống cừu bản địa của cừu nhà có nguồn gốc từ xứ Basque của Tây Ban Nha. Chủ
**Arizona** (phát âm như **E-ri-giôn-nơ** trong tiếng Anh Mỹ hay được biết đến là **A-ri-xô-na** trong tiếng Việt, ; tiếng O'odham: _Alĭ ṣonak_ [ˡaɺi ˡʃonak]) là một tiểu bang tại tây nam Hoa Kỳ. Đây
**Huarte** trong _tiếng Tây Ban Nha_ và **Uharte** trong _tiếng Basque_, là một đô thị trong tỉnh và cộng đồng tự trị Navarre, Tây Ban Nha. Đô thị này có dân số là 3.115 người.
thumb|right|Vị trí các bộ lạc của người Vascones. **Người Vascones** (số ít là **Vasco**, từ tiếng Latin _gens Vasconum_) là một bộ lạc ở bán đảo Iberia trước thời La Mã. Vào thời điểm người
phải|Phân phối các nhóm ngôn ngữ chính của Châu Âu **Nhóm dân tộc châu Âu** chủ yếu là các nhóm dân tộc nói ngữ hệ Ấn-Âu. Ngoài ra còn có các nhóm dân tộc sử
**Arrasate** hay **Mondragón** (tên Basque và Tây Ban Nha chính thức, tên _Mondragoe_ không chính thức trong tiếng Basque) - là một đô thị trong tỉnh Guipúzcoa thuộc cộng đồng tự trị Xứ Basque, Tây
nhỏ|View along the top of the bridge **Cầu Vizcaya** (tiếng Basque: _Bizkaiko Zubia_, tiếng Tây Ban Nha: _Puente de Vizcaya_), là một cầu chuyển tải bắc qua cửa sông Nervion, nối giao thông giữa các
**Ezprogui** là một đô thị ở Cộng đồng tự trị Navarre của Tây Ban Nha. Tên đô thị này trong tiếng Basque là _Ezporogi_.
Đô thị Ezprogui nằm ở khu vực tiếng Basque không phải