nhỏ|200x200px|Thượng úy Quân đội nhân dân Việt Nam
nhỏ|Thượng úy Công an nhân dân Việt Nam|201x201px
Thượng úy là một danh xưng cấp bậc quân sự ở một số quốc gia. Cấp bậc này thường được dùng để chuyển ngữ cho cấp bậc trung gian trên cấp Trung úy và dưới cấp Đại úy.
Từ nguyên
Danh xưng quân hàm Thượng úy (上尉) được sử dụng đầu tiên sau cuộc cải cách quân đội Trung Hoa Dân Quốc của Viên Thế Khải tháng 8 năm 1912. Hệ thống quân hàm quân đội Trung Hoa Dân quốc được thống nhất trên toàn quốc, cơ bản dựa trên hệ thống quân hàm của Bắc Dương quân nhưng có loại trừ những tàn tích của chế độ Bát kỳ Lục doanh. Theo đó, hệ thống quân hàm của Trung Hoa Dân quốc được phân thành 3 bậc 9 cấp, với 3 bậc Tướng, Hiệu, Úy; và 3 cấp Thượng, Trung, Thiếu. Cấp bậc Thượng úy là cấp bậc cao nhất trong ngạch sĩ quan sơ cấp (sĩ quan cấp Úy), tương đương với cấp bậc Đại úy ngày nay.
Theo quốc gia
Việt Nam
Trong hệ thống quân hàm đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam năm 1946, cấp bậc Thượng úy chưa được đặt ra nên cấp Trung úy liền ngay cấp Đại úy. Mãi đến năm 1958, cấp bậc Thượng úy được hình thành, là cấp bậc trung gian giữa cấp Trung úy và Đại úy, tồn tại cho đến tận ngày nay.
Trong quy định về cấp chức vụ sĩ quan quân đội, quân hàm Thượng úy là quân hàm cao nhất dành cho sĩ quan chỉ huy ở cấp trung đội và có thể đảm nhiệm chức đại đội trưởng hoặc đại đội phó.
Cấp bậc Thượng úy không tồn tại trong hệ thống quân hàm của Quân lực Việt Nam Cộng hòa.
Trung Hoa Dân quốc
Năm 1931, chính phủ cầm quyền Trung Hoa Quốc dân Đảng của Tưởng Giới Thạch xây dựng hệ thống quân hàm chính quy trong Quốc dân Cách mạng quân (nay là Trung Hoa Dân quốc Quốc quân). Hệ thống này kế thừa gần như hoàn toàn hệ thống danh xưng quân hàm cũ của chính phủ Bắc Dương, chỉ khác biệt về hệ thống cấp hiệu. Hệ thống quân hàm này vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay chỉ có sự khác biệt về cấp hiệu. Cấp bậc Thượng úy (上尉, Shang wei) được xếp là cấp bậc cao nhất trong cấp bậc sĩ quan sơ cấp. Trong nhiều tài liệu tiếng Anh vẫn dịch cấp bậc này là "Captain", nên thường dễ gây nhầm lẫn trong chuyển ngữ tiếng Việt với cấp bậc Đại úy.
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Năm 1955, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ban bố quy định về hệ thống quân hàm chính quy của Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc. Theo đó, cấp bậc Thượng úy (上尉, Shang wei) là cấp bậc trung gian giữa cấp Trung úy (中尉, Zhong wei) và Đại úy (大尉, Da wei). Hệ thống quân hàm bị bãi bỏ trong cuộc Cách mạng Văn hóa nhưng sau đó được khôi phục lại. Tuy nhiên, cấp bậc Đại úy bị bãi bỏ và cấp Thượng úy trở thành cấp bậc cao nhất trong bậc sĩ quan cấp úy. Trong nhiều tài liệu tiếng Anh vẫn dịch cấp bậc này là "Captain" (cấp bậc Đại úy cũ được dịch là "Senior Captain"), nên thường dễ gây nhầm lẫn trong chuyển ngữ tiếng Việt với cấp bậc Đại úy.
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên
Trong hệ thống quân hàm của Quân đội Nhân dân Triều Tiên, cấp bậc Thượng úy (상위, Sangwi) được đặt ra từ năm 1948, là cấp bậc trung gian giữa cấp Trung úy (중위, Chungwi) và Đại úy (대위, Taewi). Cấp bậc này vẫn tồn tại cho đến tận ngày nay. Trong nhiều tài liệu Anh ngữ, cấp bậc này thường được dịch là "Senior Lieutenant" để phân biệt với cấp bậc Đại úy (dịch là Captain).
Cấp bậc Thượng úy không tồn tại trong hệ thống quân hàm của Quân đội Hàn Quốc.
Đức
Trong truyền thống Đức, cấp bậc Hauptmann là cấp bậc sĩ quan chỉ huy cao nhất trong ngạch sĩ quan sơ cấp (tương đương Đại úy), thường do một quý tộc đảm nhiệm. Thông thường, các Hauptmann sẽ bổ nhiệm một phụ tá cho mình, gọi là "Stabshauptmann" (đôi khi cũng gọi là "Stabskapitän"). Về mặt kỹ thuật, "Stabshauptmann" không phải là một cấp bậc chính thức, mà chỉ là một nhân viên trợ lý đơn thuần của Hauptmann. Tuy nhiên, trên thực tế, các "Stabshauptmann" thực sự là người thay mặt Hauptmann giữ vai trò chỉ huy đơn vị.
Sự đảo ngược về thứ hạng của "Hauptmann" và "Stabshauptmann" trong hệ thống quân hàm Đức ngày nay bắt nguồn từ sự thay đổi hệ thống cấp bậc quân sự của Reichswehr và sau đó là Wehrmacht. Theo đó, một cấp bậc có tiền tố "Stabs-" sẽ được xem là xếp trên cấp bậc không có tiền tố này. Vì vậy, "Stabshauptmann" được xếp trên cấp bậc "Hauptmann". Sự thay đổi này vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Trong tài liệu tiếng Anh, cấp bậc "Stabshauptmann" được dịch là "Staff captain" và cấp bậc "Hauptmann" được dịch là "Captain". Tuy nhiên, trong tài liệu tiếng Việt, "Stabshauptmann" thường được dịch là "Đại úy" và "Hauptmann" được dịch là "Thượng úy".
Trong hệ thống quân hàm của Quân đội Nhân dân Quốc gia của Cộng hòa Dân chủ Đức, do ảnh hưởng của Liên Xô nên cấp bậc "Hauptmann" vẫn là cấp bậc cao nhất trong ngạch sĩ quan cấp úy. Thay vào đó, cấp bậc "Oberleutnant" được xem như là tương đương cấp bậc Thượng úy.
Nga và Liên Xô
Hệ thống quân hàm nguyên thủy của Đế quốc Nga chịu ảnh hưởng khá nhiều của truyền thống Đức. Cấp bậc "Kapitan" (Капитан) được xem là tương đương "Hauptmann" và "Satbs-capitan" (Штабс-капитан) tương đương với "Stabshauptmann". Sau Cách mạng tháng 10, hệ thống quân hàm bị bãi bỏ. Tuy nhiên, năm 1935, Liên Xô thành lập lại hệ thống quân hàm. Cấp bậc "Kapitan" được tái lập và cấp bậc liền dưới là "Starshy leytenant" (Старший лейтенант) được xem là tương đương cấp bậc "Satbs-capitan" cũ, thường được dịch sang tiếng Việt là Thượng úy. Cấp bậc này vẫn tồn tại cho đến ngày nay trong Quân đội Nga, và ảnh hưởng đến hệ thống quân hàm các nước thuộc Liên Xô cũ và một số nước Đông Âu.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|200x200px|Thượng úy Quân đội nhân dân Việt Nam nhỏ|Thượng úy Công an nhân dân Việt Nam|201x201px **Thượng úy** là một danh xưng cấp bậc quân sự ở một số quốc gia. Cấp bậc này thường
**Võ Văn Thưởng** (sinh ngày 13 tháng 12 năm 1970) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông nguyên là Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ
**Ban Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc** (Hoa phồn thể: 中國共產黨中央政治局常務委員會, Hoa giản thể: 中国共产党中央政治局常务委员会, bính âm: _Zhōngguó Gòngchǎndǎng Zhōngyāng Zhèngzhìjú Chángwù Wěiyuánhuì_, Hán Việt: _Trung Quốc Cộng sản Đảng Trung
**Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội** là các thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan thường trực chịu trách nhiệm giám sát, biểu quyết thay quyền Quốc hội khi
**Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh** là người đứng đầu Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, cơ quan hành chính của Thành phố Hồ Chí Minh. Chủ
**Hội nghị toàn thể lần thứ nhất Ủy viên hội Trung ương khoá XIX Đảng Cộng sản Trung Quốc** (tên gọi giản lược **Hội toàn Trung ương lần 1 khoá XIX Trung Cộng**, chữ Trung
**Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương **** ** là cơ quan kiểm tra, giám sát chuyên trách của Quân ủy Trung ương; tham mưu giúp Quân ủy Trung ương kiểm tra, giám sát
**Khu ủy Khu tự trị Nội Mông Cổ** là khu ủy của Đảng Cộng sản Trung Quốc tại Khu tự trị Nội Mông Cổ. Bí thư Khu ủy là chức vụ cấp cao nhất trong
thumb|[[Đông Nhi đã giành được 75 giải thưởng trong sự nghiệp âm nhạc của mình.]] |- class="yes table-yes2" |_Thắng_ |75 |- class="no table-no2" |_Đề cử_ |133 |} **Mai Hồng Ngọc** (sinh ngày 13 tháng 10
Quốc giáo của nhà Thương () là một tôn giáo cổ đại của Trung Quốc, trong đó các tín đồ được đào tạo giao tiếp với nhiều vị thần, bao gồm tổ tiên và các
Nữ ca sĩ-nhạc sĩ người Anh **Adele** đã nhận 86 giải thưởng từ 168 đề cử, trong đó có 4 giải Brit, một giải Oscar, một giải Quả cầu vàng, 15 giải Grammy, 13 giải
**Giải thưởng Nikkei Châu Á** (tiếng Anh: _Nikkei Asia Prize_) là một giải thưởng uy tín được trao cho những cá nhân, tổ chức được ghi nhận cho những đóng góp và cống hiến nhằm
**Trận Thượng Hải** (ở Nhật gọi là **Sự kiện Thượng Hải lần thứ 2** (tiếng Nhật: 第二次上海事變) trong khi ở Trung Quốc gọi là **Chiến dịch 813** (tiếng Trung: 八一三戰役) hoặc **Hội chiến Tùng Hộ**
nhỏ|257x257px| Huy hiệu Giải thưởng Lenin **Giải thưởng Lenin** (, chuyển tự Latinh: _Leninskaya Premiya_) là một trong những giải thưởng uy tín nhất của Liên Xô trao cho các thành tựu khoa học, công
**Giải thưởng điện ảnh Daejong** (), là lễ trao giải hàng năm do Hiệp hội Điện ảnh Hàn Quốc tổ chức dành cho những bộ phim xuất sắc ở Hàn Quốc. Đây là một giải
Dưới đây là toàn bộ danh sách đề cử và giải thưởng của Foo Fighters, một ban nhạc Alternative rock của Mỹ. Foo Fighters được thành lập năm 1994 bởi ca sĩ hát chính của
Đây là toàn bộ danh sách các giải thưởng chính thức được trao cho U2 - một ban nhạc rock Ireland thành lập vào năm 1976, với các thành viên là Adam Clayton, Bono, The
Coldplay là một ban nhạc Alternative Rock của Anh thành lập ở Thủ đô Luân Đôn. Các thành viên gồm Chris Martin (hát chính, chơi guitar, piano), John Buckland (chơi guitar), Guy Berryman (chơi bass)
**Na Uy** (Bokmål: _Norge_; Nynorsk: _Noreg_), tên chính thức là **Vương quốc Na Uy**, là một quốc gia ở Bắc Âu nằm ở Tây Bắc Châu Âu có lãnh thổ bao gồm phần phía tây
**Ủy ban Toàn quốc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc** (), viết tắt **Chính Hiệp Toàn quốc** () hoặc **Ủy ban Toàn quốc Chính Hiệp** (), là tổ chức cấp quốc
**Thành ủy (Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố_)_ Hà Nội** là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ thành phố Hà Nội giữa hai kỳ Đại hội, có chức năng lãnh đạo
**Thành ủy** còn được gọi **Ban chấp hành Đảng bộ Thành phố**, hay **Đảng ủy thành phố** là cơ quan đứng đầu tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam tại thành phố trực thuộc trung
**Thị ủy** là cơ quan được lãnh đạo cao nhất giữa 2 kỳ Đại hội Đại biểu Đảng bộ thị xã, còn được gọi là **Ban chấp hành đảng bộ thị xã**. Đứng đầu thị
**Quận ủy** còn được gọi là **Ban chấp hành Đảng bộ Quận** là là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ giữa 2 kỳ Đại hội. Do hệ thống Việt Nam do Đảng
**Thành ủy Đà Nẵng**, hay còn được gọi là **Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Đà Nẵng**, hay **Đảng ủy Thành phố Đà Nẵng**, là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ
**Tỉnh ủy Bắc Giang** hay còn được gọi **Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Giang**, hay **Đảng ủy tỉnh Bắc Giang**. Là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang
**Thị trưởng Chính phủ Nhân dân thành phố Thượng Hải** (Tiếng Trung Quốc: **上海市人民政府市长**, Bính âm Hán ngữ: _Shàng Hǎi shì Rénmín Zhèngfǔ Shì zhǎng_, Từ Hán - Việt: _Thượng Hải thị Nhân dân Chính
**Hội nghị Đảng Cộng hòa Thượng viện Hoa Kỳ** (tiếng Anh: _United States Senate Republican Conference_) là tổ chức nhóm họp chính thức của các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Hoa
**Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh** có tên đầy đủ là **Ban Chấp hành Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh,** là cơ quan lãnh đạo cao nhất của
**Thượng viện Hoa Kỳ** (tiếng Anh: _United States Senate_) là một trong hai viện của Quốc hội Hoa Kỳ. Thượng viện Hoa Kỳ, cùng với Hạ viện Hoa Kỳ, tạo thành cơ quan lập pháp
**Phó Bí thư Tỉnh ủy** ở Việt Nam cùng với Bí thư Tỉnh ủy và Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ chịu trách nhiệm về toàn bộ công việc và hoạt động của Thường
**Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại** là cơ quan chuyên trách của Quốc hội Việt Nam, cơ quan giám sát pháp lệnh liên quan tới An ninh và Quốc phòng. Thành viên
**Ban Dân vận Thành ủy Hà Nội** là cơ quan thuộc hệ thống các Ban Đảng trực thuộc Thành ủy, có chức năng tham mưu giúp Thành ủy, trực tiếp là giúp Ban Thường vụ
**Bí thư Thành ủy** là người đứng đầu Thành ủy, chịu trách nhiệm toàn diện trước Ban Chấp hành Trung ương Đảng, chịu trách nhiệm cao nhất trước Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy,
**Tỉnh ủy Lâm Đồng** hay còn được gọi B**an chấp hành Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng**, hay **Đảng ủy tỉnh Lâm Đồng**. Là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng
**Tỉnh ủy (Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh_)_ Vĩnh Phúc** là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ tỉnh Vĩnh Phúc giữa hai kỳ Đại hội, có chức năng lãnh đạo thực hiện
**Chiến dịch Na Uy** là tên gọi mà phe Đồng Minh Anh và Pháp đặt cho cuộc đối đầu trực tiếp trên bộ đầu tiên giữa họ và quân đội Đức Quốc xã trong chiến
thumb|Tuyên úy Do Thái giáo Zalman Lipskier phục vụ trong quân đội Mỹ **Tuyên úy** là chức vụ của các giáo sĩ thuộc các tôn giáo như Phật giáo, Kitô giáo, Thiên Chúa giáo, Do
**Ủy ban Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên** (, Phiên âm: Choseon Rodongdang Chung-ang Wiwonhoe, ) là cơ quan quyền lực Trung ương của Đảng Lao động Triều Tiên, do Đại hội Đại biểu
**Ủy ban thường vụ Quốc hội Việt Nam khóa XIV** nhiệm kì 2016-2021 được Quốc hội Việt Nam khóa XIV bầu lên trong Kỳ họp thứ nhất diễn ra từ ngày 20 đến ngày 29
**Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội** là một trong những ủy ban của Quốc hội Việt Nam, phụ trách các vấn đề về hoạt động dân nguyện và giám sát. Ủy
**Ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội** là cơ quan tham mưu cho Thành ủy Hà Nội mà trực tiếp, thường xuyên là Thường trực Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy về công tác
**Bí thư Quận ủy** là người đứng đầu Quận ủy, chịu trách nhiệm toàn diện trước Thành ủy, chịu trách nhiệm cao nhất trước Ban chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Quận ủy;
**Bí thư Thị ủy** là người chịu trách nhiệm cao nhất trong Thị ủy, Ban Thường vụ và Thường trực Thị ủy; cùng Thị ủy, Ban Thường vụ và Thường trực Thị ủy chịu trách
**Tỉnh ủy Cà Mau** hay còn được gọi **Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Cà Mau**, hay **Đảng ủy tỉnh Cà Mau**. Là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ tỉnh Cà Mau
**Tỉnh ủy Hà Nam** hay còn được gọi **Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Nam**, hay **Đảng bộ tỉnh Hà Nam**. Là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ tỉnh Hà Nam
**Tỉnh ủy Khánh Hòa** hay còn được gọi **Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa**. Tỉnh ủy Khánh Hòa là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa giữa hai
**Ủy ban Y tế, Giáo dục, Lao động và Lương hưu** (tiếng Anh: _United States Senate Committee on Health, Education, Labor and Pensions_, thường được gọi với cách viết tắt là HELP) là một ủy
Trong Quốc hội Hoa Kỳ, **ủy ban thường trực** là ủy ban lập pháp vĩnh viễn được thành lập bởi Hạ viện Hoa Kỳ và Thượng viện Hoa Kỳ qua quy tắc tại mỗi viện.
**Cuộc họp kín Đảng Dân chủ Thượng viện Hoa Kỳ** (tiếng Anh: _United States Senate Democratic Caucus_), đôi khi được gọi là **Hội nghị Đảng Dân chủ Thượng viện** (tiếng Anh: _Senate Democratic Conference_) là