Thương nhân Việt Nam xưa - Vấn đề, nhân vật và giai thoại
Tác giả: Nguyễn Thanh Tuyền
Sinh năm 1989 tại Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc
Thạc sĩ Sử học, Hội viên Hội Khoa học Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh
Thương nhân Việt Nam xưa - Vấn đề, nhân vật và giai thoại
LỜI GIỚI THIỆU
Hẳn ai cũng biết, loài người sẽ không thoát khỏi tình trạng mông muội nếu cứ duy trì nền kinh tế tự cung tự cấp. Thương nhân là một tầng lớp trung gian, thoát ly sản xuất để làm công việc buôn bán, trao đổi và họ từng bị dè bỉu, chê bai, phê phán, thậm chí bị nguyền rủa là kẻ “ngồi mát ăn bát vàng”, những kẻ “làm trò du thực”(1), những con người chỉ biết “làm giàu trên mồ hôi, xương máu của người khác”. Nhưng với cái nhìn khách quan, có thể thấy rằng, thương nhân là một bộ phận cấu thành xã hội, có vai trò hết sức quan trọng trong việc “phá bung” sự khép kín, “đập vỡ” những bức tường ngăn cách giữa các địa phương, vùng miền, các lãnh địa phong kiến, góp phần vào sự thống nhất quốc gia, tạo điều kiện cho nền sản xuất phát triển, là tác nhân quan trọng cho sự hội nhập quốc tế của các quốc gia. Việc làm của họ, có lúc đã góp phần đưa loài người đến gần nhau hơn và trên hết, chính bàn tay và khối óc của họ đã trở thành động lực thúc đẩy sự đi lên của xã hội loài người từ trước tới nay. Nhất là trong thời buổi văn minh hiện đại, với khả năng lan tỏa mạnh mẽ khắp nơi trên thế giới để rồi tiến tới xác lập nền kinh tế chia sẻ, thì người thương nhân - đúng hơn là doanh nhân càng thể hiện rõ vai trò to lớn trong đời sống xã hội.
Ở Việt Nam, hoạt động trao đổi, mua bán đã diễn ra từ rất sớm. Truyền thuyết chỉ ra rằng, ngay từ buổi đầu dựng nước, đã có những người theo đuổi nghề buôn. Trải hàng ngàn năm, kể từ sau thời Bắc thuộc, tầng lớp thương nhân Việt Nam không ngừng vươn lên khẳng định vị trí trong đời sống xã hội, nhiều người đã tạo được dấu ấn tốt đẹp đối với chính quyền và trong quần chúng nhân dân. Không ít người đã trở thành tấm gương về đạo đức kinh doanh như chân thực trong sản xuất và mua bán; lấy chữ tín làm đầu trong lập thân, lập nghiệp; tinh thần yêu nước và độc lập dân tộc, tinh thần thiện nguyện giúp đỡ người hoạn nạn, khó khă Những giá trị được tạo nên từ tư tưởng và nghĩa cử của không ít thương gia vẫn được xem là những bài học để đời cho hậu thế. Tuy nhiên, xuất phát từ nhận thức của các đấng quân vương, của triều đình quân chủ, thân phận của tầng lớp thương nhân Việt Nam không mấy khi sáng sủa, không chỉ bị xếp vào hạng cuối cùng trong bậc thang xã hội “sĩ - nông - công - thương”, mà có khi còn phải hành nghề “bất hợp pháp”, phải hoạt động lén lút trước sự “ruồng bố” của chính quyền.
Ngày nay, doanh nhân đã có một chỗ đứng khá trang trọng với “Ngày của riêng mình” mà Đảng - Nhà nước và toàn xã hội tôn vinh ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10. Để có được vinh dự đó, họ phải nỗ lực phấn đấu để khẳng định mình, khẳng định những giá trị được tạo nên trong truyền thống dân tộc mà các thương nhân xưa - tiền bối của họ đã dày công hun đúc.
Những câu chuyện kinh doanh của cha ông, những triết lý và đạo đức nghề nghiệp mà tiền nhân lưu truyền cho hậu thế là cả một pho lịch sử bằng vàng, cần được lần giở từng trang để suy ngẫm, để định hướng cho sự thành công hôm nay và cho cả mai sau.
Tôi thật sự vui mừng và cảm thấy thú vị khi được đọc bản thảo tập sách THƯƠNG NHÂN VIỆT NAM XƯA - VẤN ĐỀ, NHÂN VẬT VÀ GIAI THOẠI của Nguyễn Thanh Tuyền. Cuốn sách đề cập đến tầng lớp thương nhân từ thời lập quốc đến khi đất nước rơi vào tay thực dân Pháp, một khoảng thời gian khá dài, cả hàng ngàn năm, với biết bao thăng trầm cùng dân tộc. Tôi rất đồng cảm và chia sẻ với tác giả, bởi khó có thể khảo cứu chuyên sâu về vấn đề này khi tư liệu không hề phong phú và độ xác thực khó lòng đảm bảo. Tất nhiên, đòi hỏi của lịch sử về một công trình chuyên khảo thương nhân Việt Nam là hết sức chính đáng và vô cùng cần thiết, song thiết nghĩ, đó là chuyện của tương lai, rất cần sự chung tay của nhiều nhà khoa học. Trước mắt, cuốn sách THƯƠNG NHÂN VIỆT NAM XƯA - VẤN ĐỀ, NHÂN VẬT VÀ GIAI THOẠI sẽ là món quà quý giá và hữu dụng, bởi nó đã phác họa được bức tranh chung với những nét chấm phá về “một số vấn đề xuyên suốt trong tiến trình vận động của tầng lớp thương nhân” Việt Nam, qua đó “khắc họa phần nào diện mạo của tầng lớp thương nhân” trong từng giai đoạn lịch sử với những vấn đề cốt yếu trong đời sống xã hội, cũng như câu chuyện về cuộc đời, sự nghiệp của một số thương nhân tiêu biểu, để hiểu thêm về nghề, về đời mà họ phải lặn ngụp vươn lên. Cuối cùng, tác giả cũng đã khái quát tính cách của giới thương nhân xưa - tiền thân của đội ngũ doanh nhân ngày nay trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
Với tôi, như thế là quá đủ cho một sự tự tin để giới thiệu cuốn sách này đến với bạn đọc gần xa.
Tất nhiên, với tuổi đời còn trẻ, trước một vấn đề lịch sử xã hội khá phức tạp, tác giả khó vượt qua những giới hạn của bản thân trong xử lý thông tin và yêu cầu khoa học. Với ý nghĩa của sự ra đời tập sách, mong sao tác giả sẽ đón nhận được nhiều điều chỉ giáo và ý kiến chân thành của quý độc giả.
Với tinh thần quý mến và trân trọng, tôi xin giới thiệu đến quý độc giả cuốn sách THƯƠNG NHÂN VIỆT NAM XƯA - VẤN ĐỀ, NHÂN VẬT VÀ GIAI THOẠI.
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 19 tháng 3 năm 2019
PGS.TS. TRẦN THUẬN
(Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn,Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh)
- Hoàng đế Lê Thánh Tông (1460 - 1497) từng khuyên dân chúng phải phân biệt rõ nghề gốc - nghề ngọn, không được “bỏ gốc theo ngọn”, “làm trò du thực”.
👁️
122 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
VNĐ: 110,000
Thương nhân Việt Nam xưa - Vấn đề, nhân vật và giai thoại Tác giả: Nguyễn Thanh Tuyền Sinh năm 1989 tại Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc Thạc sĩ Sử học, Hội viên Hội Khoa học
**Athena** hoặc **Athene**, còn có hiệu là **Pallas**, là một nữ thần Hy Lạp cổ đại gắn liền với trí tuệ, nghề thủ công mỹ nghệ và chiến tranh, Dòng chữ này có thể liên
**Tín ngưỡng thờ động vật** hay **tục thờ cúng động vật** hay còn gọi **thờ phượng động vật** hay còn gọi đơn giản là **thờ thú** là thuật ngữ đề cập đến các nghi thức
**Thuồng luồng** là một loài thủy quái dạng rồng trong huyền thoại Á Đông. ## Từ nguyên Thuồng luồng có tên tiếng Trung: 蛟; Hán Việt: **giao** hoặc 蛟龍; Hán Việt: **giao long**.. Thuồng luồng
Bán đảo Hy Lạp và đảo lân cận [[Parthenon ở Athena]] Địa điểm xuất phát phát triển của **nền văn minh Hy Lạp** là đồng bằng Thessalia (Θεσσαλία) màu mỡ, rộng lớn ở vùng bắc
TẾT VIỆT - Tạp Chí Xưa Và Nay - Nhiều tác giả - (bìa mềm) - Giá bìa: 159.000đ Tết Nguyên Đán là ngày lễ cổ truyền thiêng liêng, trọng đại, mang nhiều ý nghĩa,
Tết Việt ( Bản thường ) Công ty phát hành: Thái Hà Tác giả: Nhóm tác giả Tạp chí Xưa và Nay Số trang: 308 trang Nhà xuất bản: Thế Giới Khổ: 14 x
**Sinh vật huyền thoại Trung Hoa** là những sinh vật (động vật) trong các câu chuyện thần thoại, truyền thuyết, huyền thoại và trong các tác phẩm văn học của Trung Hoa và có sự
Dưới đây là **danh sách chương trình truyền hình đã và đang được phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam**, được chia theo kênh và trạng thái phát sóng. Danh sách này không bao
nhỏ|Sách _Mitologia Comparata (Thần thoại đối chiếu)_ năm 1887 bằng [[tiếng Ý]] **Thần thoại học** (tiếng Hy Lạp: _μυθολογία_ ghép từ _μῦθος_ - "thần thoại" hay "truyền thuyết" và _λόγος_ - "lời nói", "câu chuyện",
Tượng bán thân [[Zeus ở Otricoli (Sala Rotonda, Museo Pio-Clementino, Vatican), tỉnh Terni. Trong thần thoại Hy Lạp, Zeus là chúa tể các vị thần, ngự trên đỉnh Olympus.]] **Thần thoại Hy Lạp** là tập
nhỏ|phải|Con [[tê giác là thần thú huyền thoại trong truyền thuyết, chúng được ví như linh vật kỳ lân]] nhỏ|phải|Các loài [[côn trùng có vai trò thầm lặng nhưng thiếu yếu]] nhỏ|phải|Tôm hùm [[BBQ, trong
nhỏ|phải|Những con [[tê giác châu Phi, ngày nay, chúng là biểu tượng của sự nghiệp bảo tồn động vật, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm về
**Âm Hán Việt** (音漢越) là thuật ngữ chỉ các âm đọc của chữ Hán được người nói tiếng Việt xem là âm đọc chuẩn dùng để đọc chữ Hán trong văn bản tiếng Hán vào
**Văn học Nhật Bản** là một trong những nền văn học dân tộc lâu đời nhất và giàu có nhất thế giới nảy sinh trong môi trường nhân dân rộng lớn từ thuở bình minh
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
Việc **thờ hổ**, sùng bái loài hổ được ghi nhận một cách đa dạng trên khắp các vùng miền của Việt Nam, từ vùng rừng núi sơn cước cho đến vùng đồng bằng và đến
nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vasily trên Quảng trường Đỏ, ở Moskva|thế=]] **Văn hóa Nga** có truyền thống lâu đời về nhiều mặt của nghệ thuật, đặc biệt khi nói đến văn học, múa dân
**Điện ảnh Việt Nam** hay **phim điện ảnh Việt Nam** (tức **phim lẻ Việt Nam**) là tên gọi ngành công nghiệp sản xuất phim của Việt Nam từ 1923 đến nay. Điện ảnh Việt Nam
**Thuật ngữ văn học Nhật Bản** được trình bày theo thứ tự abc dưới đây là một số thuật ngữ, khái niệm, danh từ riêng thường gặp trong văn học Nhật Bản, bao gồm trong
nhỏ|phải|Một con rùa lớn, trong văn hóa, rùa biểu tượng cho vũ trụ, huyền cơ, sự trường thọ nhỏ|phải|Tượng rắn thần [[Naga, đây là hình mẫu mỹ thuật ở những nền văn hóa Ấn Độ
nhỏ|phải|Tượng con Tê giác trước [[Bảo tàng d'Orsay của Henri Alfred Jacquemart, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm tê giác của Johann Dietrich Findorff **Hình tượng
**Tân nhạc**, **nhạc tân thời**, **nhạc cải cách** hay **nhạc nhẹ** là tên gọi thông dụng của dòng nhạc xuất hiện tại Việt Nam vào khoảng năm 1928. Tân nhạc là một phần của **âm
**Văn hóa Đông Sơn** là một nền văn hóa cổ đã xuất hiện vào khoảng năm 800 Trước Công Nguyên, từng tồn tại ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam và Bắc Trung bộ
**_Em và Trịnh_** là một bộ phim điện ảnh Việt Nam thuộc thể loại lãng mạnchính kịch công chiếu năm 2022 do Phan Gia Nhật Linh làm đạo diễn, viết kịch bản và đồng sản
[[Kim Vân Kiều là tác phẩm được thể hiện dưới hình thức mạn họa nhiều nhất xưa nay tại Việt Nam và chưa có dấu hiệu ngưng lại.]] **Truyện tranh Việt Nam** () là thuật
**Tục thờ rắn** là một tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Các vùng miền ở Việt Nam đều có ghi nhận tục thờ rắn. ## Miền Bắc ### Tuyên Quang Tại Đền Cấm ở thuộc
phải|nhỏ|300x300px|Hổ phân bố ở Việt Nam là [[Hổ Đông Dương, hiện loài này đang thuộc nhóm nguy cấp]] **Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó
nhỏ|[[Kim quy]] **Sinh vật huyền thoại Việt Nam** gồm các loài vật trong các câu chuyện thần thoại Việt Nam, trong truyền thuyết, câu chuyện cổ tích cho đến những câu chuyện dân gian, những
Hẳn ai cũng biết, loài người sẽ không thoát khỏi tình trạng mông muội nếu cứ duy trì nền kinh tế tự cung tự cấp. Thương nhân là một tầng lớp trung gian, thoát ly
Trong đời sống hôn nhân của người Việt Nam, khi trai gái lấy nhau, người Việt gọi là **đám cưới**, **lễ cưới** hoặc gọn hơn là **cưới**, gọi theo tiếng Hán-Việt là **giá thú**. Đối
**Văn Cao** (tên khai sinh là **Nguyễn Văn Cao**, 15 tháng 11 năm 1923 – 10 tháng 7 năm 1995) là một nhạc sĩ, họa sĩ, nhà thơ, chiến sĩ biệt động ái quốc người
**Nam Định** là một tỉnh cũ nằm ở phía Nam Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2023, Nam Định là đơn vị hành chính Việt Nam đứng thứ 13 về số dân, xếp thứ
nhỏ|Một số nhân vật trong truyện Dưới đây là danh sách các nhân vật trong anime và manga _Dragon Ball_ của tác giả Toriyama Akira. = Cốt truyện = Câu chuyện bắt đầu từ cuộc
**Con rắn** là một trong những biểu tượng thần thoại lâu đời nhất và phổ biến nhất của thế giới loài người. Loài rắn này đã được kết hợp với một số các nghi lễ
**Belle** là một nhân vật hư cấu xuất hiện trong bộ phim hoạt hình chiếu rạp thứ 30 của Walt Disney Pictures, _Người đẹp và quái thú_ (1991). Nàng sau đó cũng xuất hiện trong
nhỏ|phải|Những con [[Bò tót Tây Ban Nha|bò tót sẽ điên tiết và húc thẳng vào bất cứ thứ gì màu đỏ, đây là một định kiến phổ biến, trên thực tế, bò bị mù màu,
nhỏ|phải|Phù điêu ông Cọp ở đình Bình Đông nhỏ|phải|Phù điêu Bạch Hổ ở đình Cô Giang nhỏ|phải|Hoàng Hổ tướng quân trong ban thờ ở Đền thờ Đức Thánh Trần **Hổ được tôn thờ** và là
Việt Nam là quốc gia thịnh hành **tục thờ cúng động vật** xuất phát từ tín ngưỡng sùng bái tự nhiên. Tín ngưỡng thờ linh thú trong các đình, đền, miếu là một trong những
nhỏ|phải|Minh họa về [[Quái điểu Roc (Rukh/رخ) của vùng Trung Đông, chúng có thể nguyên tác từ những con chim voi khổng lồ từng sinh sống trên trái đất]] nhỏ|phải|Một chú chim nho nhỏ nhỏ|Chi
**_Đào, phở và piano_** () là một bộ phim điện ảnh chiến tranh tuyên truyền Việt Nam năm 2023, thuộc thể loại sử thi lãng mạn do Phi Tiến Sơn viết kịch bản kiêm đạo
**Triệu Vân** (chữ Hán: 趙雲, bính âm: Zhào Yún; (169- 229), tự Tử Long,là danh tướng thời kỳ cuối nhà Đông Hán và thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông là công thần
**Lịch sử Việt Nam** nếu tính từ lúc có mặt con người sinh sống thì đã có hàng vạn năm trước Công Nguyên, còn tính từ khi cơ cấu nhà nước được hình thành thì
**Người Hoa** () là một dân tộc có nguồn gốc từ Trung Quốc và được công nhận là một trong 54 dân tộc của Việt Nam. Các tên gọi khác của họ là **người Minh**,
Một số đặc trưng của văn hóa Việt Nam: [[Phụ nữ Việt Nam với áo tứ thân, áo dài, nón quai thao đang chơi các nhạc cụ , Hắc cô như đàn bầu, tam thập
_[[Chiếu dời đô_ – bản dịch của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.|thế=]] nhỏ|330x330px|Một góc phố Hà Nội đêm 10 tháng 10 năm 2010 **Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà
Một số nhân vật chính và phụ của trong truyện Đây là danh sách các nhận vật trong bộ truyện tranh _Thám tử lừng danh Conan_ được tạo ra bởi tác giả Aoyama Gosho. Các
**_Người đẹp và quái vật_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Beauty and the Beast_**; còn có tựa Việt khác là **_Người đẹp và quái thú_**) là phim điện ảnh hoạt hình mang yếu tố nhạc kịch
**Văn học Việt Nam thời Tiền Lê** được nhiều nhà nghiên cứu xem là giai đoạn sơ khởi của nền văn học viết Việt Nam (để phân biệt với văn học dân gian, văn học
**_Ngày xửa ngày xưa_** (tiếng Anh: **_Once Upon a Time_**) là một bộ phim truyền hình cổ tích của Mỹ, phát sóng chính thức trên ABC. Loạt phim được tạo ra bởi hai tác giả