✨Thông tin khoa học trên Wikipedia

Thông tin khoa học trên Wikipedia

Thông tin khoa học trên Wikipedia bao gồm thông tin mà Wikipedia trình bày về khoa học. Đã có những chỉ trích và thảo luận về tác động và chất lượng của thông tin đó, cũng như sự tương tác của các biên tập viên Wikipedia, giới khoa học và sự tham gia của công chúng với thông tin đó.

Tác động

Một nghiên cứu năm 2016 đã tìm thấy bằng chứng cho thấy Wikipedia làm tăng sự phân phối và tác động của các ấn phẩm khoa học truy cập mở. Một nghiên cứu năm 2017 đã tìm thấy bằng chứng cho thấy sự nổi tiếng của Wikipedia với tư cách là nguồn thông tin chung phổ biến nhất đã ảnh hưởng đến cách mọi người nói và viết về khoa học. UNESCO đã báo cáo vào năm 2017 rằng Wikipedia là một nguồn thông tin khoa học phổ biến vì nó có thứ hạng cao trong các công cụ tìm kiếm. Một nghiên cứu năm 2018 đã kiểm tra cách Wikipedia tích hợp thông tin khoa học mới.

Biên tập viên

Năm 2016, Wiki Education Foundation và Simons Foundation đã trình bày một chương trình có độ tiếp cận xa hơn được gọi là "Năm Khoa học". Trong chương trình này, những nhà giáo dục Wikipedia đã đến thăm các hội nghị học thuật và mời giới khoa học đóng góp thông tin từ lĩnh vực chuyên môn của họ cho Wikipedia. Một số trường đại học có các chương trình khuyến khích sinh viên chỉnh sửa các bài báo khoa học trên Wikipedia như một phần của trải nghiệm học tập. Cộng đồng Wikipedia mời các học giả sửa đổi những bài viết trên Wikipedia. Các hiệp hội học thuật khác nhau đã khuyến khích thành viên của họ chỉnh sửa Wikipedia.

Chất lượng

Wikipedia có một hoạt động sâu rộng và đa dạng trong việc trích dẫn các ấn phẩm khoa học thuộc đủ mọi lĩnh vực. Một nghiên cứu năm 2005 được công bố trên tập san Nature đã so sánh 40 bài báo trên Wikipedia về các chủ đề khoa học với đối tác Encyclopædia Britannica của họ. Các chuyên gia chủ đề đã tìm thấy bốn "lỗi nghiêm trọng" trong mỗi cuốn bách khoa toàn thư. Họ cũng tìm thấy 162 vấn đề ít nghiêm trọng hơn trên Wikipedia và 123 vấn đề ở Britannica. Một nhà văn khoa học phổ thông của Vice đã phàn nàn vào năm 2017 rằng các bài báo khoa học trên Wikipedia quá chú trọng về mặt kỹ thuật. Giới khoa học và tổ chức truyền thông khác nhau đều đặt ra câu hỏi và phê bình mức độ ảnh hưởng của các bài báo trên Wikipedia về khoa học đối với các quyết định chính trị liên quan đến khoa học.

👁️ 3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Thông tin khoa học trên Wikipedia** bao gồm thông tin mà Wikipedia trình bày về khoa học. Đã có những chỉ trích và thảo luận về tác động và chất lượng của thông tin đó,
Bách khoa toàn thư trực tuyến Wikipedia, kể từ cuối những năm 2000, đóng góp như là một nguồn thông tin y tế phổ biến cho mọi người, bao gồm cả, các nhân viên chăm
thumb|right|Biểu ngữ trên Wikipedia tiếng Nga, ngày 24 và 25 tháng 8 năm 2015 **Vụ chặn Wikipedia ở Nga** là một sự kiện liên quan đến việc chính phủ Nga cho chặn một số bài
nhỏ| [[Ổ đĩa cứng|Ổ cứng lưu trữ thông tin ở dạng nhị phân và do đó được coi là một loại phương tiện kỹ thuật số vật lý. ]] **Phương tiện truyền thông kỹ thuật
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Antivax_protest_in_London_2.jpg|nhỏ|Một cuộc biểu tình phản đối tiêm chủng phòng COVID-19 tại [[Luân Đôn, Vương quốc Anh]] Các nhà hoạt động chống tiêm chủng (_anti-vaccine_ hoặc _anti-vax_) và nhiều người khác tại nhiều quốc gia đã
Đây là **danh sách nhân vật nổi bật khuyến khích hoặc thực hành chủ nghĩa hoài nghi khoa học**. Nói chung, họ ủng hộ khoa học và phản đối giả khoa học và thuật lang
**Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London** (tiếng Anh: _The London School of Economics and Political Science_, viết tắt **LSE**), là một cơ sở nghiên cứu và giáo dục công lập chuyên về
thế=Three running men carrying papers with the labels "Humbug News", "Fake News", and "Cheap Sensation".|nhỏ|275x275px| Các phóng viên với nhiều hình thức "tin giả" từ một minh họa năm 1894 của Frederick Burr Opper **Tin
Một bài viết bị phá hoại trên Wikipedia. Tiết đoạn ở bên trái là phiên bản bình thường không bị tổn hại; còn ở bên phải là phiên bản bị [[wikipedia:Phá hoại|phá hoại.]] Sự tin
nhỏ|Trang [[Wikipedia tiếng Bồ Đào Nha về Weintraub vào tháng 6 năm 2019.]] **Tranh cãi Abraham Weintraub – Wikipedia** đề cập đến các sự kiện xung quanh những nỗ lực của Bộ Giáo dục Brasil
**Vụ chặn Wikipedia ở Venezuela** là một sự kiện liên quan đến nhà cung cấp viễn thông chính ở Venezuela là CANTV đã ban hành lệnh chặn bách khoa toàn thư trực tuyến Wikipedia vào
nhỏ|242x242px|Con [[đom đóm, _Photinus pyralis,_ đang bay và phát sáng]] **Phát quang sinh học** là sự tạo và phát xạ ánh sáng bởi một sinh vật sống. Đây là một dạng ánh sáng hóa học.
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp%20tin:Baby.jpg|nhỏ|223x223px|Các phương pháp đặc biệt được sử dụng trong nghiên cứu tâm lý của trẻ sơ sinh. liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp%20tin:Conservation2.jpeg|nhỏ|Thử nghiệm của Piaget về [[Bảo tồn (tâm lý học)|Bảo tồn. Một trong những thí nghiệm được sử
**Tâm lý học** () là ngành khoa học nghiên cứu về tâm trí và hành vi, tìm hiểu về các hiện tượng ý thức và vô thức, cũng như cảm xúc và tư duy. Đây
**Phương tiện truyền thông mạng xã hội** (tiếng Anh: _social media_) là các ứng dụng hoặc chương trình được xây dựng dựa trên nền tảng Internet, nhằm tạo điều kiện cho việc tạo mới hoặc
**Phòng thí nghiệm khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo MIT (CSAIL) **là một phòng thí nghiệm nghiên cứu tại viện công nghệ Massachusetts thành lập bởi sự sáp nhập vào năm 2003
**Quyền riêng tư trên Internet** (tiếng Anh là **Internet privacy**) là quyền riêng tư cá nhân (personal privacy) liên quan đến việc lưu trữ, hiển thị và cung cấp cho bên thứ ba thông tin
**Ngô Bảo Châu** (sinh ngày 28 tháng 6 năm 1972), giáo sư tại Khoa Toán, Đại học Chicago, là một nhà toán học Pháp-Việt nổi tiếng với chứng minh bổ đề cơ bản cho các
phải|nhỏ|316x316px|RSC London Headquarters **Hội Hóa học Hoàng gia** (**The Royal Society of Chemistry**, _viết tắt_ là **RSC**) là một hội nghề nghiệp và học tập trong lĩnh vực hóa học tại Vương quốc Liên hiệp
**Trường Đại học Xây dựng Hà Nội** (tiếng Anh: _Hanoi University of Civil Engineering_, viết tắt là **HUCE**) là một trong những trường đại học kỹ thuật hàng đầu tại Việt Nam, đồng thời đứng
**Phương tiện truyền thông mới** là hình thức truyền thông có tính toán và dựa vào máy tính để phân phối lại thông tin. Một số ví dụ về phương tiện truyền thông mới là
**Đại học Georgia** (, viết tắt là **UGA** hoặc **Georgia**) là một đại học nghiên cứu công lập được cấp đất tại Hoa Kỳ, được thành lập từ năm 1785, có khuôn viên chính ở
|_[[Tượng đài Wikipedia|Đài tưởng niệm Wikipedia_ ở Słubice, Ba Lan (2014, của Mihran Hakobyan)]] Việc tham khảo Wikipedia trong văn hóa đại chúng đã được phổ biến rộng rãi. Nhiều người nhại lại sự cởi
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Vesalius-copy.jpg|thế=|nhỏ|357x357px|Một bức vẽ giải phẫu chi tiết trong cuốn _[[De humani corporis fabrica_ của Andreas Vesalius, vào thế kỷ XVI. Cuốn sách đã đánh dấu sự ra đời của bộ môn giải phẫu học.]] **Giải
Đại dịch COVID-19 đã được ghi nhận trên Wikipedia một cách chuyên sâu, cập nhật bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau. Những thông tin bao gồm nhiều bài viết chi tiết về các khía cạnh
**Đại học Trung văn Hồng Kông** (, ) là trường đại học nghiên cứu công lập ở Sa Điền, Hồng Kông, chính thức thành lập vào năm 1963 bằng khế ước đại học do Hội
[[File:Wikipedia Availability.svg|thumb|Tình trạng của Wikipedia vào tháng 8 năm 2024:
]] **Kiểm duyệt Wikipedia** đã xảy ra tại nhiều nước, bao gồm Trung Quốc, Pháp, Đức, Iran, Myanmar, Pakistan, Nga, Ả Rập Xê Út,
thumb|Ảnh chụp tập thể tại sự kiện [[Wikimania 2012 diễn ra tại Washington D.C., Hoa Kỳ.]] **Cộng đồng Wikipedia** là cộng đồng những người góp phần xây dựng và bảo quản bách khoa toàn thư
phải|Cấu trúc của [[insulin.]] liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Insulincrystals.jpg|nhỏ|Tinh thể [[insulin]] **Công nghệ sinh học** là một lĩnh vực sinh học rộng lớn, liên quan đến việc sử dụng các hệ thống sống và sinh vật để phát
**Viện Đại học Georgetown** (tiếng anh: _Georgetown University_) là một viện đại học nghiên cứu tư thục tại thủ đô Washington, D.C. (Hoa Kỳ) được thành lập năm 1789 dưới hiến chương liên bang của
**Chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020 của Joe Biden** bắt đầu vào ngày 25 tháng 4 năm 2019 khi ông đăng tải một video tuyên bố ứng cử vào cuộc bầu cử tổng
thumbtime=2423|thumb|right|"Liệu Wikipedia sẽ tồn tại trong 20 năm nữa?", Cuộc thảo luận năm 2017 giữa học giả [[Yochai Benkler và giám đốc điều hành Wikimedia Foundation Katherine Maher]] **Dự đoán về sự kết thúc của
**Wikipedia tiếng Anh đơn giản** (tiếng Anh: Simple English Wikipedia) là một phiên bản Wikipedia, một bách khoa toàn thư mở được viết chủ yếu bởi tiếng Anh cơ bản và tiếng Anh Học. Nó
Đây là bài nhằm phân loại, sắp xếp theo chủ đề các bài trong lĩnh vực mật mã học. ## Các thuật toán mã hóa cổ điển * Mật mã khóa tự động [http://en.wikipedia.org/wiki/Autokey_cipher] *
**Kinh tế chia sẻ** là một mô hình thị trường lai (ở giữa sở hữu và tặng quà) trong đó đề cập đến mạng ngang hàng dựa trên chia sẻ quyền truy cập vào hàng
**Heinrich Magnus Manske** (sinh ngày 24 tháng 5 năm 1974) là một nhà khoa học nhân sự cấp cao tại Viện Wellcome Trust Sanger ở Cambridge, Anh và là nhà phát triển phần mềm của
**Viện Đại học Copenhagen** (tiếng Đan Mạch: _Københavns Universitet_) là viện đại học lâu đời nhất Đan Mạch, cũng là một trong số các viện đại học lâu đời nhất Bắc Âu. Các cơ sở
**Khủng hoảng truyền thông xã hội** là một sự kiện đột phá và bất ngờ có nguy cơ gây tổn hại cho tổ chức hoặc các bên liên quan được khơi mào trên các phương
**Đại học Chung-Ang** (hay còn gọi là _Đại học Trung ương_, viết tắt là CAU) là một trường đại học tư thục danh tiếng có trụ sở ở Seoul. Theo tờ báo Korea Joongang Daily
nhỏ|390x390px|Học giả thời đại Phục Hưng Leonardo da Vinci là một trong những người tự học nổi tiếng nhất trong lịch sử nhỏ|390x390px|Khổng Phu Tử, triết gia, quê ở nước chư hầu Lỗ thời Đông
phải|nhỏ|280x280px|Kỹ thuật hệ thống được áp dụng trong các hệ thống phức tạp: Thiết kế tàu vũ trụ, Thiết kế chip máy tính, Rô bốt, Phần mềm tích hợp, xây dựng cầu đường. Kỹ thuật
**Cao Văn Sung** (1936 - 2001) là nhà sinh vật học Việt Nam. Tên của ông được đặt tên cho Thằn lằn ngón Cao Văn Sung, tên khoa học [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Cyrtodactylus_caovansungi# Cyrtodactylus caovansungi], là một loài
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Hanoi_Temple_of_Literature.jpg|nhỏ|Quần thể di tích [[Văn Miếu – Quốc Tử Giám tại Hà Nội, bao gồm cả Quốc Tử Giám (國子監), trường đại học đầu tiên của Việt Nam]] Bài viết liệt kê danh sách các
, viết tắt là hay **UTokyo**, là một trường đại học nghiên cứu công lập ở Bunkyo, Tokyo, Nhật Bản, được thành lập vào năm 1877. Đại học Tokyo là trường đại học lâu đời
**_2012: Năm đại họa_** (tựa ) là một phim thảm họa của đạo diễn Roland Emmerich, phát hành năm 2009. Tác phẩm do Harald Kloser, Mark Gordon, và Larry J. Franco sản xuất, với kịch
**Bộ Quy tắc Nürnberg** () là các nguyên tắc đạo đức nghiên cứu cho việc thử nghiệm trên cơ thể người được đưa ra trong Phiên tòa Bác sĩ, một trong những phiên tòa Nürnberg
**Đại học Arizona** (tiếng Anh: **University of Arizona**, được gọi tắt là **U of A**, **UA**, hay **Arizona**) là viện đại học công lập được cấp đất nằm tại thành phố Tucson, tiểu bang Arizona,
**Tổng thống Cộng hòa Hồi giáo Iran** () là người đứng đầu chính phủ của Iran và chức danh cấp cao thứ hai của Iran sau Lãnh tụ Tối cao. Chức vụ tổng thống được
**Trí thông minh kỹ thuật số** (tiếng Anh: _Digital Intelligence_) là tổng hợp của các khả năng xã hội, cảm xúc và nhận thức, cho phép các cá nhân đối mặt với những thách thức
**Viện Đại học Melbourne** hay **Đại học Melbourne** (tiếng Anh: _The University of Melbourne_, hay còn gọi là _Melbourne University_, _Melbourne Uni_, _Melbourne_, hay _UniMelb_) là một viện đại học công lập ở Melbourne, Victoria,