✨Quốc hội Croatia

Quốc hội Croatia () là cơ quan lập pháp một viện của Croatia, cơ quan đại biểu của nhân dân Croatia, thực hiện quyền lập pháp. Quốc hội gồm 151 đại biểu được bầu ra theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng và bỏ phiếu kín, trong đó 140 đại biểu được bầu ra từ các khu vực bầu cử đa thành viên, ba đại biểu được dành cho kiều dân, người Croatia tại Bosnia và Herzegovina và tám đại biểu được dành cho các nhóm thiểu số. Chủ tịch Quốc hội chủ tọa các phiên họp của Quốc hội, được ít nhất một phó chủ tịch giúp (thông thường là bốn đến năm phó chủ tịch).

Lịch sử

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Dragutin_Weing%C3%A4rtner,_Hrvatski_sabor_1848._god.jpg|trái|nhỏ|Phó vương Josip Jelačić tại lễ khai mạc Quốc hội (Sabor) đương đại đầu tiên của Croatia, ngày 5 tháng 6 năm 1848. Quốc kỳ Croatia ở hậu cảnh. Quốc hội Croatia đã tồn tại dưới nhiều hình thức từ thế kỷ 9. Phiên họp lâu đời nhất của Quốc hội Croatia được ghi chép trong sử liệu diễn ra tại Zagreb vào ngày 19 tháng 4 năm 1273. Năm 1527, Quốc hội chọn Ferdinand I của Vương tộc Habsburg làm quốc vương mới của Croatia sau hàng thế kỷ liên hiệp với Hungary, một quyết định quan trọng trong lịch sử dựng nước của Croatia. Năm 1712, Quốc hội chọn Maria Theresia của Áo làm quốc vương mới, Từ thập niên 1860, hai đảng ủng hộ độc lập được thành lập, là Đảng Quyền lợi và Đảng Nhân dân. Đối lập với hai đảng này là Đảng Lập hiến Quốc gia, đảng này chủ trương duy trì mối quan hệ giữa Croatia và Hungary và là đảng cầm quyền từ năm 1860 đến năm 1903. Một đảng quan trọng khác là Đảng Độc lập Serb, về sau liên minh với Đảng Quyền lợi và những đảng Croatia, Serb khác mà thành lập Liên minh Croatia-Serb. Liên minh Croatia-Serb nắm quyền tại Croatia từ năm 1903 đến năm 1918. Năm 1904, Đảng Nông dân Croatia được thành lập dưới sự lãnh đạo của Stjepan Radić, chủ trương trao quyền tự trị cho Croatia nhưng không thắng cử được vào năm 1918. Đảng Tự trị thắng cử trong ba cuộc bầu cử đầu tiên, trong khi Đảng Nhân dân thắng cử trong các cuộc bầu cử từ năm 1870 đến năm 1908. Tổng cộng có 17 cuộc bầu cử được tổ chức tại Croatia-Slavonia và 10 cuộc bầu cử được tổ chức tại Dalmatia từ năm 1861 đến năm 1918. Thỏa thuận Cvetković–Maček được ký vào tháng 8 năm 1939 tái lập tỉnh Croatia với một chính quyền gồm Quốc hội và một phó vương. Tuy nhiên, thỏa thuận trở nên vô nghĩa sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ. Nhà nước Độc lập Croatia được thành lập như một nhà nước bù nhìn của Đức Quốc Xã và Phát xít Ý, tất cả các đảng đối lập đều bị cấm. Quốc hội của chính quyền bù nhìn họp ba lần từ ngày 23 tháng 2 năm 1942 đến ngày 28 tháng 12 năm 1942 trước khi bị giải tán. Quốc hội không có thực quyền do chịu sự kiểm soát của Ante Pavelić. Trong cuộc bầu cử độc diễn năm 1945, Đảng Cộng sản Nam Tư trúng cử tuyệt đại đa số ghế sau khi tất cả các đảng đối lập đều tẩy chay cuộc bầu cử do bị mật thám đe dọa, cưỡng bách. Sau khi lên nắm quyền, Đảng Cộng sản Nam Tư thành lập một chế độ một đảng với Đảng Cộng sản Nam Tư (Liên minh Cộng sản Nam Tư từ năm 1952) là đảng cầm quyền, Đảng Cộng sản Croatia là chi bộ. Tháng 1 năm 1990, Liên minh Cộng sản Nam Tư bị chia rẽ nội bộ vì xung đột dân tộc, chi bộ Croatia bắt đầu đòi quyền tự trị cho Croatia. liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Progla%C5%A1enje_raskida_veza_s_Austro-Ugarskom.jpg|trái|nhỏ|Cảnh ăn mừng trước Quốc hội Croatia việc cắt đứt quan hệ nhà nước, pháp lý giữa Croatia và Áo-Hung vào năm 1918 Trong thời kỳ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Croatia, Quốc hội trải qua nhiều đợt cải tổ. Năm 1953, Quốc hội trở thành một cơ quan lập pháp lưỡng viện. Quốc hội dược cải tổ thành năm viện vào năm 1963, rồi giảm xuống ba viện vào năm 1974. Năm 1971, Đoàn Chủ tịch Quốc hội được thành lập làm chủ tịch tập thể của Croatia. Từ năm 1974, Quốc hội bầu Đoàn Chủ tịch nước của Croatia.

Ngày 20 tháng 5 năm 1989, Đảng Tự do Xã hội Croatia được thành lập, là đảng phi cộng sản đầu tiên dưới chế độ cộng sản. Ngày 17 tháng 6 năm 1989, Liên minh Dân chủ Croatia được thành lập. Tháng 12 năm 1989, Ivica Račan trở thành tổng bí thư của Liên minh Cộng sản Croatia. Đảng cộng sản quyết định hủy các phiên tòa chính trị, thả tù nhân chính trị và chấp nhận một hệ thống đa đảng. Các đảng đối lập được hợp pháp hóa từ ngày 11 tháng 1 năm 1990. Trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử Quốc hội năm 1990, có 33 đảng tham gia tranh cử. Một nửa số lượng thành viên Quốc hội được bầu ra tại các khu vực bầu cử một thành viên, một nửa được bầu ra theo các liên danh đảng. Có ba đảng, liên minh chính tham gia cuộc bầu cử: Đảng Thay đổi Dân chủ (nguyên là Liên minh Cộng sản Croatia), Liên minh Dân chủ Croatia và Liên minh Nhất trí Nhân dân. Liên minh Dân chủ Croatia do Franjo Tuđman lãnh đạo thắng cử cuộc bầu cử, vượt qua đảng cộng sản. Liên minh Nhất trí Nhân dân tan rã thành những đảng riêng biệt. Ngày 8 tháng 10 năm 1991, Croatia trở thành một nước độc lập. Liên minh Dân chủ Croatia tiếp tục chiếm đa số trong Quốc hội cho đến khi thất cử Đảng Dân chủ Xã hội Croatia vào năm 2000. Liên minh Dân chủ Croatia tái chiếm đa số vào năm 2003, Đảng Dân chủ Xã hội Croatia trở thành đảng đối lập lớn nhất trong Quốc hội. liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Session_of_Sabor.jpg|phải|nhỏ|Phiên họp của Quốc hội Croatia vào ngày 29 tháng 10 năm 1918

Nhiệm vụ và quyền hạn

Quốc hội Croatia là cơ quan đại biểu của nhân dân Croatia, thực hiện quyền lập pháp. Quốc hội họp mỗi năm hai kỳ, kỳ họp thứ nhất từ ngày 15 tháng 1 đến ngày 15 tháng 7, kỳ họp thứ hai từ ngày 15 tháng 9 đến ngày 15 tháng 12. Tổng thống, chính phủ hoặc quá nửa số đại biểu Quốc hội có quyền yêu cầu triệu tập kỳ họp bất thường Quốc hội. Quốc hội họp công khai. Quốc hội quyết định theo đa số; trường hợp vấn đề về các dân tộc thiểu số, sửa đổi hiến pháp, chế độ bầu cử và quyền hạn của cơ quan nhà nước, chính quyền địa phương phải được ít nhất hai phần ba số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành. Quốc hội có thể ủy quyền ban hành sắc luật cho chính phủ, trừ những trường hợp phải được ít nhất hai phần ba số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành. Lệnh ủy quyền có hiệu lực trong thời hạn một năm. Luật của Quốc hội được tổng thống công bố trong tám ngày, trừ trường hợp tổng thống trình Tòa án Hiến pháp xem xét. Gordan Jandroković là chủ tịch Quốc hội đương nhiệm.

Chủ tịch Quốc hội giữ quyền tổng thống trong trường hợp tổng thống qua đời, từ chức hoặc không làm việc được trong thời gian dài. Sau cuộc bầu cử Quốc hội năm 2000, Zlatko Tomčić giữ quyền tổng thống cho đến khi Stjepan Mesić trở thành tổng thống.

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Predstavljanje_nove_Vlade_RH_(6558633915).jpg|nhỏ|Sabornica, hội trường chính của Quốc hội Croatia

Tổ chức

Hiến pháp Croatia quy định Quốc hội gồm ít nhất 100 đại biểu và không quá 160 đại biểu được bầu ra trực tiếp theo nguyên tắc bỏ phiếu kín. Nhiệm kỳ của đại biểu Quốc hội là bốn năm. Bầu cử Quốc hội được tổ chức trong 60 ngày sau khi Quốc hội hết nhiệm kỳ hoặc bị giải tán. Quốc hội bị giải tán trong trường hợp bỏ phiếu bất tín nhiệm hoặc khi Quốc hội không quyết định dự toán ngân sách nhà nước trong 120 ngày sau khi chính phủ trình Quốc hội. Quốc hội khóa mới phải họp trong 20 ngày sau cuộc bầu cử.

Lịch sử bầu cử Quốc hội

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Croatian_parliamentary_seats_1992-2020.png|thế=Graph|phải|nhỏ|480x480px|Kết quả bầu cử Quốc hội Croatia, 1992–2020; những đảng trúng cử ít nhất 10 đại biểu Quốc hội individually Từ năm 1990, đã có bảy cuộc bầu cử Quốc hội Croatia. Bầu cử Quốc hội năm 1990 là cuộc bầu cử đa đảng đầu tiên sau thời kỳ cộng sản 45 năm. Vào thời điểm đó, Quốc hội có ba viện: Hội đồng chính trị xã hội gồm 80 thành viên; Hội đồng đại biểu địa phương gồm 116 thành viên; và Hội đồng lao động liên hiệp gồm 160 thành viên. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử là 85,5%, trong vòng thứ hai là 74,8%. Liên minh Dân chủ Croatia trúng cử 205 thành viên và Đảng Dân chủ Xã hội Croatia trúng cử 107 thành viên. Từ năm 1990 đến năm 2007, đã có năm cuộc bầu cử Viện Dân biểu, hiện tại là viện duy nhất của Quốc hội. Số lượng thành viên Viện Dân biểu đã tăng từ 127 thành viên vào năm 1995 lên 153 thành viên vào năm 2007. Từ khi số lượng thành viên Quốc hội bị giới hạn dưới 160 thành viên thì chỉ có 5 đảng trúng cử hơn 10 thành viên trong một cuộc bầu cử bất kỳ: Liên minh Dân chủ Croatia, Đảng Nông dân Croatia, Đảng Nhân dân Croatia, Đảng Tự do Xã hội Croatia và Đảng Dân chủ Xã hội Croatia. mỗi hạt bầu ra ba đại biểu theo chế độ đại diện tỷ lệ, tổng thống có quyền bổ nhiệm tối đa năm đại biểu. Viện các Hạt bị bãi bỏ vào năm 2001.

Công bố hoạt động của Quốc hội

Quốc hội Croatia đăng tất cả các quyết định trên Narodne novine, là công báo của Croatia. Quốc hội họp công khai, các hoạt động của Quốc hội được đưa tin trên truyền thông Croatia. Năm 2007, một kênh truyền hình giao thức Internet về Quốc hội được thành lập, truyền hình tất cả các phiên họp toàn thể của Quốc hội. Ngoài ra, vụ đối ngoại của Quốc hội xuất bản một bản tin cho các cơ quan, tổ chức, công dân Croatia.

Trụ sở

liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Predstavljanje_nove_Vlade_RH_(6558623193)_(2).jpg|nhỏ|Hội trường chính của Quốc hội Croatia.

Quốc hội Croatia họp tại Zagreb từ thế kỷ 13 nhưng phải đến thế kỷ 18 thì mới có trụ sở riêng. Trước đó, các phiên họp của Quốc hội được tổ chức tại nhà riêng, dinh thự hoàng gia và của nơi ở của giám mục. Trong Chiến tranh Croatia-Ottoman, Quốc hội không thể họp toàn thể cho nên quyết định cho phép phó vương thành lập một hội đồng gồm sáu thành viên, có nhiệm vụ thực hiện những nhiệm vụ của Quốc hội trong thời gian Quốc hội không thể họp. Sáu thành viên hội đồng là phó vương, hai giáo sĩ cấp cao và ba hoặc bốn nhà quý tộc. Hội đồng thông thường họp tai Zagreb hoặc Varaždin, ngoài ra cũng họp tại Čiče, Ludbreg, Kerestinec, Viên, Želin, Bratislava, Klenovnik, Slunj, Glina, Petrinja, Rasinja, Ptuj và Buda.

Năm 1731, chính phủ mua những tòa nhà tại địa điểm hiện tại của Quốc hội và khởi công xây dựng một tòa nhà mới vào năm sau. Quốc hội họp lần đầu tiên tại trụ sở mới vào ngày 6 tháng 5 năm 1737. Tòa nhà ban đầu được thiết kế kiêm trụ sở văn khố, tòa án tối cao và văn phòng của phó vương nhưng chính quyền hạt Zagreb cũng dời vào tòa nhà vào năm 1765. Văn khố, tòa án tối cao và văn phòng của phó vương dời vào một tòa nhà khác ở bên kia Quảng trường Thánh Máccô vào năm 1807. Quốc hội phải dời về một nhà hát ở góc quảng trường, về sau trở thành Tòa thị chính Zagreb. Chính quyền hạt Zagreb khởi công một trụ sở riêng nằm cạnh Quốc hội vào năm 1839 và khánh thành tòa nhà vào năm 1849.