Croatia tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý độc lập vào ngày 19 tháng 5 năm 1991, tiếp sau bầu cử quốc hội Croatia năm 1990 và căng thẳng dân tộc gia tăng vốn khiến cho Nam Tư tan rã. Tổng cộng có 83% số cử tri đi bỏ phiếu, và 93% trong số đó tán thành độc lập. Sau đó, vào ngày 25 tháng 6 năm 1991, Croatia tuyên bố độc lập và hủy bỏ liên kết với Nam Tư. Tuy nhiên họ đình hoãn quyết định này ba tháng, theo khuyến nghị của Cộng đồng châu Âu và Hội nghị An ninh và Hợp tác châu Âu với Hiệp định Brioni. Chiến tranh tại Croatia leo thang trong thời gian đình hoãn, và đến ngày 8 tháng 10 năm 1991, Quốc hội Croatia chấm dứt mọi quan hệ còn lại với Nam Tư. Năm 1992, Croatia được Cộng đồng Kinh tế châu Âu công nhận ngoại gia và được kết nạp vào Liên Hợp Quốc.
Bối cảnh
left|thumb|Tòa nhà [[Quốc hội Croatia]]
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Croatia trở thành một nước cộng hòa cấu thành đơn đảng trong Cộng hòa Liên bang Xã hội chủ nghĩa Nam Tư. Croatia được hưởng một mức độ tự trị trong Liên bang Nam Tư. Năm 1967, một nhóm các tác giả và nhà ngôn ngữ học người Croatia xuất bản Tuyên ngôn về vị thế và danh xưng trong văn học tiếng Croatia (Declaration on the Name and Status of the Croatian Literary Language), yêu cầu trao quyền tự chủ lớn hơn cho tiếng Croatia. Tuyên bố góp phần vào một phong trào dân tộc nhằm có được nhiều hơn về quyền dân sự và chính trị và phân quyền hóa kinh tế Nam Tư, đỉnh cao là Mùa xuân Croatia năm 1971, song lại bị giới lãnh đạo Nam Tư trấn áp. Tuy nhiên, Hiến pháp Nam Tư 1974 tăng quyền tự trị cho các nước cấu thành, về bản chất đáp ứng một trong các mục đích của Mùa xuân Croatia và cung cấp cơ sở pháp lý về độc lập của các nước liên bang.
Trong thập niên 1980, chính cục tại Nam Tư bị xấu đi, với căng thẳng dân tộc bị thổi bùng do Giác thư SANU 1986 của người Serb và các cuộc đảo chính năm 1989 tại Vojvodina, Kosovo và Montenegro. Tháng 1 năm 1990, Liên đoàn những người Cộng sản Nam Tư tan rã theo ranh giới dân tộc, khi phái đoàn Croatia yêu cầu nới lỏng liên bang hơn. Cùng năm đó, cuộc bầu cử đa đảng lần đầu tiên được tổ chức tại Croatia, và Franjo Tuđman giành thắng lợi khiến căng thẳng dân tộc leo thang. Những người Serb dân tộc chủ nghĩa tại Croatia tẩy chay Quốc hội Croatia và đoạt quyền kiểm soát lãnh thổ người Serb cư trú, đặt chướng ngại vật trên đường và bỏ phiếu ủng hộ tự trị tại các khu vực này. Các tỉnh tự trị Serb nhanh chóng thống nhất thành nước Cộng hòa Serbia Krajina (RSK), nhưng không được quốc tế công nhận, với ý định giành độc lập từ Croatia.
Trưng cầu dân ý và tuyên bố độc lập
left|upright|thumb|Áp phích trưng cầu dân ý 1991
Ngày 25 tháng 4 năm 1991, Quốc hội Croatia quyết định tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý độc lập vào ngày 19 tháng 5. Quyết định được công bố trên Narodne novine, tờ báo chính phủ của Croatia, và công bố chính thức vào 2 tháng 5 năm 1991. Cuộc trưng cầu dân ý có hai câu hỏi. Câu hỏi thứ nhất là Croatia có nên trở thành một quốc gia có chủ quyền và độc lập, đảm bảo quyền tự trị văn hóa và dân quyền cho người Serb và các dân tộc thiểu số khác tại Croatia, tự do thiết lập một liên hiệp các quốc gia chủ quyền với các nước cộng hòa cấu thành Nam Tư cũ khác. Câu hỏi thứ hai là Croatia có nên ở lại Nam Tư với vị thế một quốc gia thuộc liên bang thống nhất. Nhà cầm quyền người Serb địa phương kêu gọi tẩy chay cuộc bỏ phiếu, và phần lớn người Serb tại Croatia nghe theo lời kêu gọi này. Trưng cầu dân ý được tổ chức tại 7.691 điểm bỏ phiếu. Các cử tri được trao các lá phiếu màu xanh và đỏ. Kết quả về đề xuất Croatia độc lập thể hiện trên lá phiếu màu xanh được thông qua với 93,24% ủng hộ, 4,15% phản đối, và 1,18% phiếu không hợp lệ hoặc trống. Câu hỏi về việc Croatia nên ở lại Nam Tư bị bác bỏ với 5,38% ủng hộ, 92,18% phản đối và 2,07% phiếu không hợp lệ. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 83,56%.
Croatia sau đó tuyên bố độc lập và hủy bỏ liên kết với Nam Tư vào ngày 25 tháng 6 năm 1991. Cộng đồng Kinh tế châu Âu và Hội nghị An ninh và Hợp tác châu Âu khuyến nghị nhà cầm quyền Croatia đình hoãn quyết định ba tháng. Croatia chấp thuận đóng băng tuyên bố độc lập của mình trong ba tháng, ban đầu giúp tình hình bớt căng thẳng. Tuy nhiên, Chiến tranh giành độc lập Croatia lại ngày càng leo thang. Ngày 7 tháng 10, trước khi mãn hạn đình hoãn, Không quân Nam Tư oanh tạc Banski Dvori, tòa nhà chính phủ chủ chốt tại Zagreb. Ngày 8 tháng 10 năm 1991, thời hạn đình hoãn kết thúc, và Quốc hội Croatia chấm dứt toàn bộ các quan hệ còn lại với Nam Tư. Phiên họp đặc biệt của Quốc hội được tổ chức tại tòa nhà INA trên Đại lộ Pavao Šubić tại Zagreb do quan ngại về an ninh, bắt nguồn từ vụ đánh bom gần đó của Nam Tư. Cụ thể, có lo ngại rằng Không quân Nam Tư có thể tấn công tòa nhà quốc hội. Ngày 8 tháng 10 hiện được kỷ niệm là ngày Độc lập của Croatia.
Công nhận
left|thumb|Toà nhà [[INA (công ty)|INA trên Đại lộ Šubićeva, Zagreb được chọn làm nơi tuyên bố độc lập của quốc hội vào ngày 8 tháng 10 năm 1991, vì lý do an ninh]]
Hội đồng Bộ trưởng Cộng đồng Kinh tế châu Âu thiết lập Ủy ban Trọng tài Badinter vào ngày 27 tháng 8 năm 1991 để cung cấp khuyến nghị và tiêu chuẩn pháp lý đối với công nhận ngoại giao các nước cộng hòa thuộc Nam Tư cũ. Cuối năm 1991, Ủy ban tuyên bố Nam Tư đang trong quá trình giải thể, và biên giới nội bộ của các nước cộng hòa thuộc Nam Tư có thể không thay đổi, trừ khi đạt được thỏa thuận một cách tự do. Các yếu tố trong duy trì biên giới tiền chiến của Croatia, được các ủy ban phân giới xác định vào năm 1947, là các sửa đổi hiến pháp Nam Tư vào năm 1971 và 1974, công nhận rằng quyền chủ quyền do các đơn vị liên bang thực thi, và liên bang chỉ có quyền chuyển nhượng bằng hiến pháp.
right|thumb|upright|[[Robert Badinter là chủ tọa của Ủy ban Trọng tài của Hội nghị Hòa bình về Nam Tư]]
Đức chủ trương nhanh chóng công nhận Croatia, nhằm ngăn chặn bạo lực đang diễn ra tại các khu vực cư dân Serb. Điều này bị Pháp, Anh và Hà Lan phản đối, song các quốc gia đồng thuận theo đuổi một cách tiếp cận chung và tránh các hành động đơn phương. Ngày 10 tháng 10, hai ngày sau khi Quốc hội Croatia xác nhận tuyên bố độc lập, Cộng đồng Kinh tế châu Âu quyết định hoãn bất kỳ quyết định nào công nhận Croatia trong hai tháng. Khi thời hạn kết thúc, Đức bày tỏ quyết định công nhận Croatia là chính sách và bổn phận của mình, và quan điểm này được Ý và Đan Mạch ủng hộ. Pháp và Anh cố gắng ngăn việc công nhận bằng cách soạn thảo một nghị quyết Liên Hợp Quốc yêu cầu không có các hành động đơn phương có thể khiến tình hình xấu đi. Tuy nhiên, dự thảo được rút lại trong cuộc thảo luận tại Hội đồng Bảo an vào ngày 14 tháng 12, khi Đức kiên quyết giữ vững động thái bất chấp nghị quyết Liên Hợp Quốc. Ngày 17 tháng 12, Cộng đồng Kinh tế châu Âu chính thức đồng thuận công nhận ngoại giao Croatia vào ngày 15 tháng 1 năm 1992, dựa theo ý kiến của Ủy ban Trọng tài Badinter. Ủy ban quyết định rằng không nên lập tức công nhận nền độc lập của Croatia, do hiến pháp mới của Croatia không quy định bảo vệ cộng đồng thiểu số như Cộng đồng Kinh tế châu Âu yêu cầu. Tổng thống Croatia Franjo Tuđman phản ứng lại với lá thư đảm bảo với Robert Badinter rằng thiếu sót này sẽ được khắc phục. RSK chính thức tuyên bố ly khai khỏi Croatia vào ngày 19 tháng 12, song tình trạng quốc gia và độc lập của họ không được quốc tế công nhận. Ngày 26 tháng 12, nhà cầm quyền Nam Tư công bố các kế hoạch về một quốc gia nhỏ hơn, có thể bao gồm các lãnh thổ chiếm được từ Croatia, song kế hoạch bị Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc bác bỏ.
Ngày 26 tháng 6 năm 1991, Slovenia là quốc gia đầu tiên công nhận Croatia là một quốc gia độc lập, khi cả hai nước tuyên bố độc lập cùng ngày với nhau. Cộng đồng Kinh tế châu Âu công nhận Croatia vào ngày 15 tháng 1 năm 1992, và Liên Hợp Quốc vào tháng 5 năm 1992.
Hậu quả
Mặc dù không phải là ngày nghỉ công cộng, 15 tháng 1 được truyền thông và chính giới Croatia coi là ngày quốc gia có được công nhận của quốc tế. Nhân dịp kỷ niệm 10 năm sự kiện vào năm 2002, Ngân hàng Quốc gia Croatia cho đúc tiền xu kỷ niệm 25 kuna. Trong thời kỳ sau tuyên bố độc lập, chiến tranh leo thang, với các cuộc bao vây tại Vukovar và Dubrovnik, và giao chiến tại các nơi khác. Tình trạng kéo dài cho đến khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực từ ngày 3 tháng 1 năm 1992, lập lại ổn định và giảm đáng kể bạo lực. Chiến tranh kết thúc trên thực tế vào tháng 8 năm 1995 với thắng lợi quyết định của Croatia trong Chiến dịch Bão táp. Biên giới hiện nay của Croatia được xác định khi các khu vực do người Serb chiếm cứ tại Đông Slavonia được trả lại cho Croatia theo Hiệp định Erdut tháng 11 năm 1995. Quá trình hợp nhất kết thúc vào tháng 1 năm 1998.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Croatia tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý độc lập vào ngày 19 tháng 5 năm 1991, tiếp sau bầu cử quốc hội Croatia năm 1990 và căng thẳng dân
Một cuộc trưng cầu dân ý về độc lập được tổ chức tại Bosnia và Herzegovina từ ngày 29 tháng 2 đến ngày 1 tháng 3 năm 1992, sau cuộc tổng tuyển cử tự do
**Trận Vukovar** là một cuộc vây hãm kéo dài 87 ngày từ tháng 8 đến tháng 11 năm 1991 ở thành phố Vukovar, miền đông Croatia, áp đặt bởi Quân đội nhân dân Nam Tư
**Cuộc vây hãm Kijevo năm 1991** là một trong những cuộc xung đột đầu tiên trong Chiến tranh giành độc lập Croatia. Quân đoàn 9 của Quân đội Nhân dân Nam Tư (_Jugoslovenska Narodna Armija_
**Biểu tình Split 1991** là một cuộc biểu tình đường phố phản đối Quân đội Nhân dân Nam Tư (_Jugoslovenska Narodna Armija_ - JNA) tại Split, Croatia vào ngày 6 tháng 5 năm 1991. Cuộc
**Cộng hòa Serbia Krajina** (, viết tắt _RSK_) có thể gọi ngắn **Serbia Krajina** hoặc **Krajina**, là một nhà nước không được công nhận, tồn tại trong thời gian ngắn ở Đông Nam Âu. Serbia
**Cuộc vây hãm Dubrovnik** (, Опсада Дубровника) là một cuộc giao tranh quân sự giữa Quân đội Nhân dân Nam Tư (tiếng Serbia-Croatia: _Jugoslovenska Narodna Armija_, JNA) với lực lượng người Croat bảo vệ thành
**Cách mạng 1989**, hay còn được gọi là **Sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu** (còn được gọi bằng nhiều tên gọi khác như là **Mùa
**Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Croatia** (tiếng Serbia-Croatia: Socijalistička Republika Hrvatska / Социјалистичка Република Хрватска), thường viết tắt là **SR Croatia** hoặc chỉ gọi là **Croatia**, là một nước cộng hoà cấu thành của
**Trận Osijek** () là một trận đánh trong Chiến tranh giành độc lập Croatia, diễn ra từ tháng 8 năm 1991 đến tháng 6 năm 1992, khi Quân đội nhân dân Nam Tư (JNA) tấn
430x430px|thumb ## Sự kiện ### Tháng 1 * 1 tháng 1: Flavio Cotti trở thành tổng thống của Thụy Sĩ * 13 tháng 1: Bầu cử tổng thống tại Bồ Đào Nha. Mário Soares tái
**Chiến tranh Bosnia** hay **Chiến tranh ở Bosnia và Hercegovina** là một cuộc xung đột vũ trang quốc tế xảy ra ở Bosna và Hercegovina trong khoảng thời gian giữa tháng 4 năm 1992 và
**Croatia** (: , phiên âm tiếng Việt hay dùng là "C'roát-chi-a" hoặc "Crô-a-ti-a"), tên chính thức **Cộng hòa Croatia** (tiếng Croatia: _Republika Hrvatska_ ) là một quốc gia nằm ở ngã tư của Trung và
**Kế hoạch Vance** (, ) là một kế hoạch đàm phán bởi cựu Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Cyrus Vance vào tháng 11 năm 1991 trong Chiến tranh giành độc lập Croatia. Khi đó,
**Sự kiện hồ Plitvice** (còn được biết đến là hoặc _Plitvički krvavi Uskrs_, tạm dịch là "Lễ phục sinh đẫm máu ở Plitvice") là một cuộc đụng độ vũ trang vào đầu Chiến tranh giành
**Cuộc đụng độ Pakrac**, còn được biết đến ở Croatia là **Trận Pakrac** (), là một cuộc giao tranh không đổ máu diễn ra ở Pakrac vào tháng 3 năm 1991. Đây là kết quả
**Thảm sát Široka Kula** là vụ giết hại 41 thường dân ở làng Široka Kula gần Gospić, Croatia, do cảnh sát Oblast tự trị người Serb ở Krajina gây ra trong tháng 10 năm 1991.
**Chính phủ Croatia** ( hoặc ), chính thức là **Chính phủ Cộng hòa Croatia** (), là nhánh hành pháp của chính phủ Croatia. Chính phủ được chủ tịch Chính phủ () lãnh đạo, thường được
**Thảm sát Voćin** là vụ giết hại 43 thường dân ở Voćin, Croatia, do lực lượng bán quân sự Đại bàng Trắng gây ra vào ngày 13 tháng 12 năm 1991, trong Chiến tranh giành
**Quốc hội Croatia** () là cơ quan lập pháp một viện của Croatia, cơ quan đại biểu của nhân dân Croatia, thực hiện quyền lập pháp. Quốc hội gồm 151 đại biểu được bầu ra
nhỏ|Đạo luật Tái lập Nhà nước Litva với chữ ký của các đại biểu **Đạo luật Tái lập Nhà nước Litva** hoặc **Đạo luật ngày 11 tháng 3** () là một tuyên bố độc lập
**Bosna và Hercegovina** (tiếng Bosnia, tiếng Croatia, tiếng Serbia chữ Latinh: _Bosna i Hercegovina_, viết tắt _BiH_; tiếng Serbia chữ Kirin: Босна и Херцеговина, viết tắt _БиХ_; ,) là một quốc gia tại Đông Nam
[[Phù hiệu áo giáp năm 1495 trở thành quốc huy Croatia đương đại.]] Những dấu hiệu sớm nhất của chính thể Croatia biệt lập được cho là thế kỷ VII sau Công Nguyên, nhưng phải
**Liên bang Bosna và Hercegovina** (tiếng Bosna, tiếng Croatia, tiếng Serbia: **Federacija Bosne i Hercegovine**, tiếng Serbia chữ Kirin: Федерација Босне и Херцеговине) là một trong hai thực thể chính trị cấu thành quốc gia
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:St._Mark's_Church,_Zagreb_01.jpg|nhỏ|Phía trước Nhà thờ Thánh Máccô tại Zagreb là nơi thông thường tổ chức lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống Croatia. **Tổng thống Croatia**, chính thức là **tổng thống Cộng hòa Croatia** (), là
**Vjekoslav Luburić** (6 tháng 3 năm 1914 – 20 tháng 4 năm 1969) là một sĩ quan Ustaše người Croatia đảm trách vị trí đứng đầu hệ thống các trại tập trung ở Nhà nước Độc
**_Vittorio Veneto_** là một thiết giáp hạm lớp _Littorio_ của Hải quân Hoàng gia Ý (Regia Marina) trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Con tàu được đặt tên theo Trận Vittorio Veneto, một trận
**Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Slovenia** (, tiếng Serbia-Croatia: Socijalistička Republika Slovenija / Социјалистичка Република Словенија), thường gọi là ** Slovenia Xã hội chủ nghĩa** hoặc chỉ là **Slovenia**, là một trong sáu cộng
**Câu lạc bộ bóng đá Công an Thành phố Hồ Chí Minh** là một câu lạc bộ bóng đá có trụ sở ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đội bóng này là hậu thân của
**Thụy Sĩ** (còn được viết là _Thụy Sỹ_), tên đầy đủ là **Liên bang Thụy Sĩ**, là một nước cộng hòa liên bang tại châu Âu. Quốc gia này gồm có 26 bang, và thành
**Liên minh châu Âu** hay **Liên hiệp châu Âu** (tiếng Anh: _European Union_; viết tắt **EU**), còn được gọi là **Liên Âu** (tiền thân là Cộng đồng Kinh tế châu Âu), là một thực thể
**Nam Tư** (_Jugoslavija_ trong tiếng Serbia-Croatia (ký tự Latinh) và tiếng Slovenia; _Југославија_ trong tiếng Serbia-Croatia (ký tự Kirin) và tiếng Macedonia) miêu tả ba thực thể chính trị tồn tại nối tiếp nhau trên
thumb|[[Stradun (đường)|Stradun, đường chính của Dubrovnik]] thumb|Phố cổ nhìn từ trên cao thumb|right|upright|[[Lâu đài Rector]] thumb|right|[[Tường thành Dubrovnik|Tháp Minčeta]] thumbnail|Cảnh phố cổ **Dubrovnik** (; tên cũ ) là một thành phố của Croatia nằm trên
**Cộng hòa Srpska** hay **Cộng hòa Serbia thuộc Bosna và Hercegovina** (tiếng Serbia: ****, tiếng Serbia chữ Kirin: ) là một trong hai thực thể của Bosna (hay còn gọi là Bosnia và Herzegovina), với
**National Basketball Association** (**NBA**, hay còn được biết tới là "Giải bóng rổ nhà nghề Mỹ" ở truyền thông tiếng Việt) là giải đấu bóng rổ chuyên nghiệp ở Bắc Mỹ bao gồm 30 đội
**Graz** (; tiếng Slovene: _Gradec_, tiếng Séc: _Štýrský Hradec_) là thành phố thủ phủ của bang Steiermark và là thành phố lớn thứ hai tại Áo chỉ sau Viên. Tính đến ngày 1 tháng 1
nhỏ| Một vũ hội của người Digan **Người Digan** hoặc **người Rom** là một dân tộc thuộc nhóm sắc tộc Ấn-Arya, sống thành nhiều cộng đồng ở tại các quốc gia trên khắp thế giới.
**Davor Šuker**, (sinh ngày 1 tháng 1 năm 1968) là cựu tiền đạo bóng đá người Croatia, được coi là một trong những tiền đạo xuất sắc nhất thập niên 1990. Ông hiện tại là
**Perth** là thủ phủ và là thành phố lớn nhất của bang Tây Úc. Đây là thành phố đông dân thứ 4 ở Úc, ước tính khoảng 2 triệu người (ngày 30 tháng 6 năm
**François Maurice Adrien Marie Mitterrand** (Phát âm tiếng Việt như là phờ-răng-xoa mít-tờ-răng; sinh ngày 16 tháng 10 năm 1916 – mất ngày 8 tháng 1 năm 1996) là Tổng thống Pháp và Đồng hoàng
**Lịch sử thành phố Beograd** truy ngược về 7.000 năm trước Công nguyên kéo dài cho tới ngày nay khi Beograd giữ vị trí thủ đô Serbia. Văn hóa Vinča, một trong những nền văn
**Thỏa thuận Daruvar** () là một thỏa thuận giữa Croatia và Cộng hòa Serbia Krajina (RSK), đàm phán trong Khu vực bảo vệ của Liên Hợp Quốc (UNPA) ở Tây Slavonia vào ngày 18 tháng
thumb|300x300px|Các tiểu vùng của Châu Âu - CIA World Factbook **Châu Âu** hay **Âu Châu** (, ) về mặt địa chất và địa lý là một bán đảo hay tiểu lục địa, hình thành nên
**Bolivia**, quốc hiệu là **Nhà nước Đa dân tộc Bolivia**, là một quốc gia nội lục ở trung tâm Nam Mỹ, giáp Brasil ở phía bắc và phía đông, Paraguay và Argentina ở phía nam,
**Lịch sử New Zealand** truy nguyên từ ít nhất 700 năm trước khi người Polynesia khám phá và định cư tại đây, họ phát triển một văn hóa Maori đặc trưng. Nhà thám hiểm người
**Bắc Macedonia**, quốc hiệu là **Cộng hòa Bắc Macedonia**, nhưng tên gọi Cộng hòa Macedonia cũng được dùng rộng rãi. Ngày 12 tháng 6 năm 2018, Macedonia và Hy Lạp ký Hiệp định Prespa chấm
**Thượng Hải** (chữ Hán: 上海, bính âm: _Shànghǎi_) là thành phố đông dân nhất Trung Quốc, và là thành phố không bao gồm vùng ngoại ô lớn nhất thế giới. Thượng Hải nằm ở bờ
**Klagenfurt am Wörthersee** (; ; ), thường được gọi là **Klagenfurt** ( ), là thành phố thủ phủ của bang Kärnten, Áo. Với dân số 101,303 người (ngày 1 tháng 1 năm 2020), đây là
**Bratislava** () là thủ đô của Slovakia, có dân số 450.000 người, nó là một trong những thủ đô nhỏ của châu Âu nhưng vẫn là thành phố lớn nhất quốc gia này. Vùng đô
Ngày **19 tháng 5** là ngày thứ 139 (140 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 226 ngày trong năm. ## Sự kiện *715 – Grêgôriô II được bầu làm giáo hoàng của Giáo hội