Phan Khắc Thận (潘克慎, 1798-1868), hiệu: Châu Lưu, là quan nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam.
Thân thế & sự nghiệp
Phan Khắc Thận sinh năm Mậu Ngọ (1798) tại làng Tư Cung, nay thuộc xã Tịnh Khê, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi. Sau, ông theo cha là Phan Văn Kháng đến ở tại làng Châu Me, nay thuộc xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.
Đời vua Minh Mạng, ông thi đỗ tú tài khoa Ất Dậu (1825) và khoa Mậu Tý (1828). Năm Canh Dần (1830), ông vượt qua kỳ ứng hạch, và được bổ làm giáo chức ở Bảo An (nay thuộc tỉnh Bến Tre?) và Tân An (nay thuộc tỉnh Long An).
Năm Thiệu Trị thứ nhất (Tân Sửu [1841]), Phan Khắc Thận nhận chức quyền nhiếp phủ Tây Ninh.
Lúc bây giờ ở đây có một thổ mục tên Đinh Thân, tự xưng là Thiên thương tướng, tụ họp được hơn 700 người miền núi, người Chăm đột kích vào đồn phủ Tây Ninh. Phan Khắc Thận chỉ huy quân chống cự, bắn chết được Đinh Thân, làm tan rã cuộc nổi dậy. Việc báo về kinh, nhà vua ban chiếu thư khen ngợi, thưởng cho một cấp quân công. Ít lâu sau, ông được bổ làm Giám sát ngự sử đạo kinh kỳ và thự Công khoa Chưởng ấn cấp sự trung.
Năm Giáp Thìn (1844), ông được cử làm thự Án sát sứ ở hai tỉnh là Bình Định và Vĩnh Long. Cùng năm ấy, đến kỳ xét công được dự hạng ưu, Phan Khắc Thận được đổi đi làm Tuyên phủ sứ Tây Ninh, rồi chuyển sang làm Bố chính sứ ở Nam Định, Hà Nội .
Năm Nhâm Tý (1852) đời vua Tự Đức, ông được thăng quyền Chưởng ấn tuần phủ Lạng Bình. Gặp lúc quân phỉ ở Trung Quốc tràn vào cướp phá thôn Đông Long thuộc trấn Lạng Sơn, ông cầm quân đánh đuổi được, được thưởng thêm một cấp quân công.
Năm năm sau (Đinh Tỵ [1857]), ông được triệu về Huế giữ chức Tả tham tri bộ Hộ.
Tháng Bảy năm Mậu Ngọ (ngày 31 tháng 8 năm 1858), thực dân Pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng. Phan Khắc Thận được cử mang quân vào chống cự. Đánh nhau ở sông Cẩm Lệ (Đà Nẵng) bị thua, ông bị giáng ba cấp nhưng được lưu chức.
Năm Kỷ Mùi (ngày 17 tháng 2 năm 1859), quân Pháp đánh thành Gia Định. Trước tình thế rối ren ở Nam Kỳ, nhà vua cử Phan Khắc Thận vào lãnh chức Tuần phủ An Giang. Gặp lúc người dân Khmer ở Ba Xuyên nổi dậy chống đối, ông đem quân đến trấn áp được, được thưởng quân công, thăng làm thự Tổng đốc An Hà.
Tháng 3 năm Tân Dậu (1861), quân Pháp tổ chức tấn công Định Tường, đến ngày 14 tháng 4 thì thành này lại thất thủ. Phan Khắc Thận, Trương Văn Uyển được sung làm Biên phòng tiễu quân vụ có trách nhiệm phối hợp với Khâm phái quân vụ Nguyễn Túc Trưng, Đỗ Thúc Tịnh chiêu mộ nghĩa dõng, xây dựng đồn lũy, sửa sang khí giới...để chuẩn bị cho cuộc chiến chống quân xâm lược.
Tháng 5, một thổ mục người Khmer đánh phá bảo An Tập thuộc tỉnh An Giang, làm khoảng trăm nghĩa dõng tử trận, Phan Khắc Thận bị giáng lưu hai cấp.
Ngày 5 tháng 6 năm 1862, triều đình Huế ký Hòa ước Nhâm Tuất với Pháp. Đến khoảng giữa năm 1863, thì một người Chân Lạp tên là A Soa (hay Acha Xoa, sử Nguyễn ghi là Ong Bướm) đến vùng biên giới thuộc Châu Đốc-Hà Tiên, nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống, lập lực lượng kháng pháp. Khi ấy Thủ Khoa Huân, sau khi thua trận ở Bình Cách, cũng rút quân vào Thất Sơn để hiệp với lực lượng của A Soa.
Bị thúc ép của cả hai phía là thực dân Pháp và triều đình Huế, tháng 7 năm 1864, Phan Khắc Thận buộc phải giao nộp Thủ Khoa Huân cho Pháp.
Tháng Tư năm Bính Dần (1866), vì không bắt được A Soa, ông bị nhà vua bãi chức, nhưng vẫn phải ở lại lập công chuộc tội. Theo sử liệu thì vào tháng 8 năm đó, ông bắt được A Soa và giao cho quân Pháp. Vì vậy, đến tháng 6 năm Đinh Mão (1867), ông được triều Nguyễn cho khởi phục làm Thượng thư bộ binh lãnh Tuần phủ Nam Ngãi.
Tháng Bảy năm Mậu Thìn (1868), ông làm Thảo nghịch Hữu tướng quân, lãnh việc tiễu trừ quân phỉ Trung Quốc do Ngô Côn cầm đầu đang quấy nhiễu vùng biên giới Thái Nguyên, Lạng Sơn.
Tháng 11 năm ấy, ông mất tại quân thứ, thọ 70 tuổi. Thi hài ông sau đó được chuyển về chôn cất tại quê nhà.
Bình xét công lao, vua Tự Đức truy tặng ông hàm Vinh lộc Đại phu, Hiệp biện Đại học sĩ, thụy là Văn Ý.
Về việc bắt giao thủ lĩnh cho Pháp
Ngày 11 tháng 8 năm 1863, triều đình Norodom ở Chân Lạp ký một hiệp ước với thực dân Pháp để thành lập một chính quyền bảo hộ trên toàn vương quốc. Lập tức họ gặp phải sự chống đối quyết liệt của người dân trong nước. Người đầu tiên làm cuộc nổi dậy là hoàng thân Xivôtha (con vua Ang Duông); và người thứ hai là Acha Xoa (hay A Soa), mà sử Nguyễn gọi là Ong Bướm.
Theo sách Lịch sử Campuchia thì thủ lĩnh Acha Xoa không phải là một hoàng thân như Ă. Sivotha, mà chỉ là một người nô lệ. Để việc vận động quần chúng được thuận lợi, ông đã tự xưng là "người trời", là "hoàng thân Angphim" (con của cựu phó vương AngEm).
Tuy nhiên, nhóm Nhân Văn Trẻ thì cho rằng Acha Xoa là con của quốc vương, vì tranh chấp vương quyền với anh là Ong Lằn, và còn vì không chịu sự cai trị của Pháp, nên đã sang Thất Sơn mộ dân lập đồn đánh nhau với anh và với Pháp .
Thoạt tiên, Acha Xoa hoạt động ở vùng Angco và Baphuon, nhưng sau đó ông dời sang vùng biên giới Châu Đốc-Hà Tiên, nơi có đông đảo người Khmer cư trú, để lập căn cứ kháng chiến lâu dài. Được Thủ Khoa Huân đến cộng tác, nên phong trào ngày càng lớn mạnh. Năm 1864, lực lượng Acha Xoa đánh chiếm được tỉnh Paknhum, tỉnh Campốt và tiến gần tới thủ đô Phnôm Pênh.
Lo ngại, thực dân Pháp liền yêu cầu triều đình nhà Nguyễn phải tìm bắt thủ lĩnh và giải tán nghĩa quân cho họ (vì lúc này ba tỉnh miền Tây Nam Kỳ vẫn thuộc nhà Nguyễn).
Vụ Thủ Khoa Huân
GS. Nguyễn Văn Hầu kể:
: Sau khi Đô đốc Nam Kỳ là de la Grandière biết tin Thủ Khoa Huân lẫn trốn ở Thất Sơn, viên sĩ quan Pháp này buộc Tổng đốc An Giang (chỉ Phan Khắc Thận) phải bắt ông Huân, giao cho họ làm tội. Tổng đốc An Giang không thuận. Tức thời, Doudart de Lagrée được lệnh đem 500 quân cùng đại bác từ Oudong (Chân Lạp) xuống huy hiếp thành An Giang. Trước áp lực đó, Tổng đốc An Giang đành nhượng bộ .
Trong quyển Bài ngoại mậu kiến liệt truyện có đoạn viết:
:''Tháng Sáu năm Giáp Tý (1864), quan tỉnh An Giang bắt được Nguyễn Hữu Huân... Lúc bấy giờ có quan Án sát Phạm Hoàng Đạt hay tin liền tâu với triều đình xin tha tội cho Nguyễn Hữu Huân. Nhà vua được tờ tâu, hạ chiếu cho quan tỉnh An Giang giải Nguyễn Hữu Huân về kinh đô chờ xét xử. Than ôi! Chiếu chỉ chưa đến nơi thì quan tỉnh đã đem Nguyễn Hữu Huân nộp cho chính quyền Pháp để khỏi sinh rắc rối rồi.
Vụ Acha Xoa
Sách Lịch sử Việt Nam (1858-cuối thế kỷ 19), chép:
:Thực dân Pháp vừa ra lệnh cho triều đình Tự Đức phải bắt Acha Xoa giao nộp, vừa cho mua chuộc dụ dỗ tay sai để ám hại hoàng thân. Quan triều ở ba tỉnh miền Tây còn đang kẻ chịu người không đi lùng bắt, thì hoàng thân đã bị kẻ phản bội (vốn là thuộc hạ) bắn trọng thương.
Sau đó, theo sử nhà Nguyễn thì:
:Tháng Sáu năm Bính Dần (tháng 7 năm 1866), Tổng đốc An Hà bị cách là Phan Khắc Thận đánh úp Ong Bướm ở núi Tốn thuộc An Giang, bắt được tên thổ mục (chỉ Acha Xoa) cùng lọng súng ngựa voi... giải giao cho chủ súy Pháp, trong khi đi đường gặp Nguyễn Hữu Cơ, Hữu Cơ bảo đem trở lại, nhưng Tổng đốc Trương Văn Uyển sợ sinh ra trở ngại khác, nên hai ba lần giục, (Khắc Thận) bèn giải giao cho Pháp .
Tất cả cho thấy Phan Khắc Thận đã bị sức ép không nhỏ của Pháp và của Huế trong việc bắt giao hai vị thủ lĩnh trên (sau đó cả hai đều bị Pháp đưa đi đầy biệt xứ). Đồng thời qua đó còn cho thấy thái độ "lúng túng" của các quan lại địa phương (trong đó có Tổng đốc Thận) đối với chủ trương chuyển từ "chiến" sang sang "hòa" với Pháp của triều đình Tự Đức.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Phan Khắc Thận** (潘克慎, 1798-1868), hiệu: _Châu Lưu_, là quan nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế & sự nghiệp **Phan Khắc Thận** sinh năm Mậu Ngọ (1798) tại làng Tư Cung,
nhỏ|276x276px|[[Đạt Lý Trát Nhã, A Lạp Thiện kỳ Trát Tát Khắc Thân vương cuối cùng]] **A Lạp Thiện Ách Lỗ Đặc bộ Trát Tát Khắc Hòa Thạc Thân vương** () là một tước vị Trát
**Phan Khắc Hy** (1 tháng 1 năm 1927-20 tháng 9 năm 2024) là một cựu sĩ quan cấp cao trong Quân đội nhân dân Việt Nam, hàm Thiếu tướng, nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục
thumb|Máy bay [[Airbus A380 là máy bay thân rộng chở khách lớn nhất.]] thumb|Một chiếc máy bay thân hẹp [[Boeing 737 của Lufthansa trước một chiếc máy bay thân rộng Boeing 777 của Emirates]] **Máy
**Phêrô Phan Khắc Từ** (19 tháng 1 năm 1937 – 1 tháng 4 năm 2025) là linh mục Công giáo người Việt, thuộc Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh. Ông từng là đại
**Phan Khắc Khoan** (5 tháng 6 năm 1916 – 13 tháng 12 năm 1998), bút hiệu: _Chàng Chương, Hồng Chương_; là nhà giáo, nhà viết kịch và là nhà thơ Việt Nam thời tiền chiến.
**Phan Khắc Hải** (sinh 1941) là một sĩ quan cấp cao trong Quân đội nhân dân Việt Nam, hàm Thiếu tướng, Thạc sĩ, từng giữ các chức vụ: Phó Chủ nhiệm – Đảng ủy viên
Viên ngậm điều hoà giấc ngủ Natrol Melatonin Sleep 5mg 250 viên vị dâu - Liệu pháp giúp ngủ ngon và sâu giấc. Viên ngậm Natrol Melatonin Sleep 5mg 250 viên là sản phẩm của
MÔ TẢ SẢN PHẨMPHẤN NÁCH THẦN THÁNH KHỬ MÙI - TRỊ THÂM CỦA THÁI , bao hiệu quả luôn nè cả nhà Phấn nách thần thánh ko thể nào thiếu trong giỏ xách đc. Kiềm
Mô tả mặt hàng [Cách sử dụng] ・ Khi kết thúc quá trình chăm sóc da, lấy một lượng vừa đủ ra đầu ngón tay và nhẹ nhàng thoa lên phần bạn quan tâm. -Có
Chi tiết sản phẩm Nivea Deep Moisture Lip Unscented] ● Môi thiếu độ ẩm làm tan chảy độ ẩm! ● Ngăn ngừa môi thô ráp và nứt nẻ. ● Chứa Vitamin E (thành phần thúc
**Phan Khắc Sửu** (1893 – 1970) là một chính trị gia Việt Nam, từng giữ chức Bộ trưởng trong chính phủ Quốc gia Việt Nam thời Quốc trưởng Bảo Đại, Quốc trưởng Việt Nam Cộng
5JT-B01: 6 màu sắc bóng mắt(Đỏ hồng + đỏ son + hồng nhấp nháy + hồng nhạt + cam + cam nhấp nháy)9 màu sắc bóng mắt(Bạc nhấp nháy + cam + nhấp nháy cam
Bộ mỹ phẩm bao gồm:Bộ 6 cái 1.Bảng phấn mắt thần thánh 24 màu（2021 phong cách mới） 2.Bút kẻ lông mày 3.Kẻ mắt dạng lỏng 4.Mascara 5.Dụng cụ uốn mi 6.(Có quà tặng miễn phí)
5JT-B01: 6 màu sắc bóng mắt(Đỏ hồng + đỏ son + hồng nhấp nháy + hồng nhạt + cam + cam nhấp nháy)9 màu sắc bóng mắt(Bạc nhấp nháy + cam + nhấp nháy cam
Bộ mỹ phẩm bao gồm:Bộ 6 cái 1.Bảng phấn mắt thần thánh 24 màu（2021 phong cách mới） 2.Bút kẻ lông mày 3.Kẻ mắt dạng lỏng 4.Mascara 5.Dụng cụ uốn mi 6.(Có quà tặng miễn phí)Mô
Bộ mỹ phẩm bao gồm:Bộ 6 cái 1.Bảng phấn mắt thần thánh 24 màu（2021 phong cách mới） 2.Bút kẻ lông mày 3.Kẻ mắt dạng lỏng 4.Mascara 5.Dụng cụ uốn mi 6.(Có quà tặng miễn phí)
Các Chuyên Đề Bám Sát Kỳ Thi THPT Quốc Gia Sinh Học Phan Khắc Nghệ Tái Bản Năm 2022 Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đang có lộ trình hướng tới một kỳ thi quốc
**Chủ nghĩa vô thần**, **thuyết vô thần** hay **vô thần luận**, theo nghĩa rộng nhất, là sự "thiếu vắng" niềm tin vào sự tồn tại của thần linh. Theo nghĩa hẹp hơn, chủ nghĩa vô
nhỏ|Sách _Mitologia Comparata (Thần thoại đối chiếu)_ năm 1887 bằng [[tiếng Ý]] **Thần thoại học** (tiếng Hy Lạp: _μυθολογία_ ghép từ _μῦθος_ - "thần thoại" hay "truyền thuyết" và _λόγος_ - "lời nói", "câu chuyện",
[[Tập tin:Rökstenen - KMB - 16000300014216.jpg|nhỏ|392.997x392.997px| Hòn đá Rök, trên khắc những ký tự của cổ ngữ Rune. Đặt ở Rök, Thụy Điển. ]] **Thần thoại Bắc Âu** bao gồm tôn giáo và tín ngưỡng
nhỏ|Cơ chế khả biến thần kinh là cơ chế giúp thích nghi được với sự biến đổi của môi trường, là khả năng phục hồi và tái tạo, hay học một kỹ năng mới.|273x273px **Thích
nhỏ|430x430px|BrdU (màu đỏ), thể hiện quá trình neurogenesis trong trung khu dưới hạt (SGZ) của vùng DG hồi hải mã. Hình ảnh minh họa này của Faiz và cộng sự, năm 2005. **Khoa học thần
nhỏ|[[Eva khỏa thân giữa thiên nhiên]] thumb|Ảnh một cậu bé [[thanh thiếu niên từ mặc quần áo đến khỏa thân]]thumb|Bãi [[tắm tiên]] phải|nhỏ|[[Rám nắng|Tắm nắng tại một bãi biển Đức năm 1989.]] **Khỏa thân** hay
là một trận động đất mạnh 9,0 MW ngoài khơi Nhật Bản xảy ra lúc 05:46 UTC (14:46 giờ địa phương) vào ngày 11 tháng 3 năm 2011. Trận động đất có vị trí chấn
**Tâm thần phân liệt** là một rối loạn tâm thần được đặc trưng bởi nhiều biểu hiện khác nhau như ảo giác (thường là nghe thấy giọng nói), hoang tưởng, tư duy và hành vi
**Động đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004**, được biết đến trong cộng đồng khoa học như là **Cơn địa chấn Sumatra-Andaman**, là trận động đất mạnh 9.3 _M_w xảy ra dưới đáy biển
Phiên bản năm 2010 có thể xem trực tuyến qua liên kết này: http://www.who.int/classifications/apps/icd/icd10online/ ## Rối loạn tâm thần và hành vi (F00-F99) ### Rối loạn tâm thần thực thể bao gồm rối loạn tâm
Một viên than đá **Than đá** là một loại đá trầm tích có màu nâu đen hoặc đen có thể đốt cháy (flammable) và thường xuất hiện trong các tầng đá gồm nhiều lớp hoặc
**Thân vương quốc Theodoro** hay **Công quốc Theodoro** (), còn gọi là **Gothia** () hay **Thân vương quốc Theodoro-Mangup**, là một thân vương quốc Hy Lạp tại phần phía nam của Krym, cụ thể là
Mặc dù sự thân mật nói chung có liên quan đến tình yêu lãng mạn và ham muốn tình dục, nhưng theo quan điểm **giải phẫu học thần kinh về sự thân mật** thì cần
THUỘC TÍNH SẢN PHẨM Nhãn hiệu: Khác. Hạn sử dụng: 15/06/2022. Trọng lượng: 250ml. Ngày sản xuất: 15/06/2019. CHI TIẾT SẢN PHẨM SKIN ACE KÍCH TRẮNG HOÀN HẢO CHO LÀN DA NGĂM ĐEN LÌKích trắng
**Phân hóa học** hay **phân vô cơ** là phân bón được sản xuất theo quy trình công nghiệp.Có sử dụng một số nguyên liệu tự nhiên hoặc tổng hợp.Có các loại phân bón hóa học
thumb|Tiêu bản thận thỏ **Thận** (hay **cật** thường khi nói đến cơ thể loài thú) là một tạng (cơ quan) trong hệ tiết niệu, có hai quả, có nhiều chức năng, được tìm thấy trong
nhỏ|phải|[[Thánh Alberto Cả]] **Thần học** là ngành nghiên cứu về các thần thánh, hay rộng hơn là về niềm tin tôn giáo, thực hành và trải nghiệm tôn giáo, về linh hồn. Thần học giúp
**Tô Khắc Tát Cáp** (chữ Hán: 蘇克薩哈; ; ? – 1667), là nhà chính trị gia người Mãn Châu, nguyên lão tam triều của nhà Thanh. Một trong bốn vị đại thần phụ chính trước
Công dụng & Chỉ định Florinef 0.1mgFlorinef 0.1mg được sử dụng để điều trị bệnh Addison và hội chứng adrenogenital mất muối (còn được gọi là tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh.Florinef 0.1mg có
**Thần kinh học động vật** (_Neuroethology_) là phương pháp tiếp cận so sánh và tiến hóa để nghiên cứu hành vi của động vật cùng sự kiểm soát cơ học cơ bản của nó từ
phải|nhỏ|Than cốc thô. **Than cốc** là một loại nhiên liệu xám, cứng và xốp có hàm lượng carbon cao và ít tạp chất, được tạo ra bằng cách nung nóng than mỡ hoặc dầu trong
**Thần thoại**, hay còn được gọi là **huyền thoại**, là một thể loại văn học dân gian, nội dung phản ánh khái quát hóa hiện thực dưới dạng những vị thần được nhân cách hóa
**Thor** (, **Thórr**, "lôi thần") là một thần nhân trứ danh trong hệ thống thần thoại Bắc Âu và trong cựu giáo German. Tín niệm cổ trung đại Âu châu thường hình dung là một
phải|Biểu tượng của thần đạo được thế giới biết đến nhỏ|phải|Một thần xã nhỏ **Thần đạo** (tiếng Nhật: 神道 _Shintō_) là tín ngưỡng tôn giáo truyền thống chủ yếu của người Nhật Bản. ## Tín
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:%22Colored%22_drinking_fountain_from_mid-20th_century_with_african-american_drinking.jpg|thế=|nhỏ|272x272px|Một người Mỹ gốc Phi uống nước từ một bình nước tách riêng theo chủng tộc dán nhãn "[cho người] Da màu", ở [[Thành phố Oklahoma, .]] **Phân biệt đối xử** là quá trình tạo
**Hệ thống thần kinh giao cảm** () là một trong hai phần chính của Hệ thần kinh tự chủ, những bộ phận khác bao gồm hệ thần kinh đối giao cảm (parasympathetic nervous system (PSNS))
Đây là danh sách các chất thức thần thuộc nhiều nhóm hóa học khác nhau, bao gồm cả hợp chất tự nhiên và tổng hợp. Các hợp chất xuất hiện trong tự nhiên được đánh
Thành phần của hoạt huyết an thần Ami Taka HVQY PlusKhối lượng 500mg mỗi viên, với các thành phần gồm:Cao Bạch Quả: 100mgCao Định Lăng: 40mgCao Hoàng Tinh Hoa Đỏ: 40mgCao Đỏ Ngọn: 50mgCao Hoa
Thành phần của hoạt huyết an thần Ami Taka HVQY PlusKhối lượng 500mg mỗi viên, với các thành phần gồm:Cao Bạch Quả: 100mgCao Định Lăng: 40mgCao Hoàng Tinh Hoa Đỏ: 40mgCao Đỏ Ngọn: 50mgCao Hoa
THUỘC TÍNH SẢN PHẨM Nhãn hiệu: Đang cập nhật. Hạn sử dụng: 15/06/2022. Trọng lượng: 250ml. Ngày sản xuất: 15/06/2019. CHI TIẾT SẢN PHẨM SKIN ACE KÍCH TRẮNG HOÀN HẢO CHO LÀN DA NGĂM ĐEN
**Tổng lãnh thiên thần**, **Đại thiên thần**, **Tổng lãnh thiên sứ**, **Thiên sứ trưởng**, hay **Trưởng thiên sứ** là thứ bậc cao trong hàng ngũ thấp của các Thiên thần. bởi vì trên còn nhiều
**Kinh tế thần kinh học** (kinh tế học não trạng) kết hợp thần kinh học, kinh tế học, tâm lý học để tìm hiểu bằng cách nào con người ra quyết định; xem xét vai