✨Ngữ hệ Andaman Lớn

Ngữ hệ Andaman Lớn là một ngữ hệ gần tuyệt chủng, được nói bởi người Andaman Lớn sống ở quần đảo Andaman (Ấn Độ).

Lịch sử

Vào cuối thế kỷ XVIII, khi người Anh đặt chân đến quần đảo Andaman, ước tính có khoảng 5.000 người Andaman sống trên Andaman Lớn và những đảo lân cận, bao gồm 10 bộ tộc với ngôn ngữ riêng biệt nhưng có quan hệ gần với nhau. Từ thập niên 1860, sự thiết lập thuộc địa hình sự lâu dài và sự xuất hiện của người nhập cư và lao động sau đó (chủ yếu từ tiểu lục địa Ấn Độ) đã làm giảm số người Andaman Lớn một cách cực kỳ nghiêm trọng, xuống 19 cá nhân vào năm 1961.

Từ đó, số người đã gia tăng phần nào, đạt 52 người năm 2010. và sự phân biệt giữa ba tộc còn lại (Jeru, Bo và Cari) về cơ bản là không còn do sự kết hôn liên tộc và sự tái định cư đến đảo Strait nhỏ hơn. Một số người cũng kết hôn với người Karen từ Myanmar hay người Ấn Độ từ đại lục. Tiếng Hindi nay đóng vai trò ngôn ngữ chính, và là ngôn ngữ duy nhất với một nửa số họ. Người cuối cùng nói tiếng Bo mất năm 2010 ở tuổi 85.

Khoảng một nửa người Andaman Lớn nói một dạng ngôn ngữ mới (một loại ngôn ngữ hỗn hợp hay koine) mang đặc điểm của hệ Andaman Lớn, chủ yếu dựa trên Aka-Jeru. Một số học giả gọi thứ tiếng này là "tiếng Andaman Lớn đương đại", nhưng nó thường được gọi đơn giản là "Jero" hay "tiếng Andaman Lớn".

Ngữ pháp

Ngữ hệ Andaman Lớn gồm những ngôn ngữ chắp dính, với hệ thống tiền tố và hậu tố phức tạp. Chúng có một hệ thống lớp danh từ dựa trên bộ phận cơ thể, mà trong đó mọi danh từ và tính từ đi cùng với tiền tố bộ phận mà nó được gán cho (dựa trên cơ sở hình dáng hay chức năng).

Các ngôn ngữ Andaman Lớn là:

Andaman Lớn Nam Aka-Bea hay Bea (†) *Akar-Bale hay Bale (†) *Trung Aka-Kede hay Kede (†) Aka-Kol hay Kol (†) Oko-Juwoi hay Juwoi (†) *A-Pucikwar hay Pucikwar (†) *Bắc Aka-Cari hay Chari (†) Aka-Kora hay Kora (†) Aka-Jeru hay Jeru (†) ***Aka-Bo hay Bo (†)