Ngô Trí Hòa (1564-1625) là danh thần nhà Lê trung hưng trong lịch sử Việt Nam. Tên tuổi của ông không chỉ được ghi trong sử sách mà còn được biết đến qua các văn học dân gian Việt Nam.
Khoa cử
Ngô Trí Hòa người xã Lý Trai, huyện Đông Thành, tỉnh Nghệ An, Việt Nam. Cụ tổ là Ngô Công Định từ Bắc Ninh vào đây lập nghiệp năm 1480. Cha ông là Ngô Trí Tri.
Năm 1592 đời Lê Thế Tông, hai cha con ông cùng đi thi. Năm đó ông 28 tuổi, cha ông 56 tuổi. Kết quả trong kỳ thi đó cả hai cha con cùng đỗ tiến sĩ: Ngô Trí Tri đỗ tam giáp tiến sĩ, còn Ngô Trí Hòa đỗ hoàng giáp thứ hai (đỗ đầu là Trịnh Cảnh Thụy). Tên tuổi cha con ông (cùng Trịnh Cảnh Thụy) được ghi tại bia tiến sĩ số 21 trong Văn Miếu.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử khoa cử Việt Nam có hai cha con cùng đỗ tiến sĩ trong một khoa thi. Vua Lê Thế Tông tặng bức trướng cho hai cha con vinh quy bái tổ có 10 chữ vàng cũng nói về điều chưa từng có trong khoa bảng Việt Nam:
:"Khoa danh thiên hạ hữu, phụ tử thế gian vô"
Nghĩa là:
:Đậu đại khoa trong nước có nhiều người, nhưng cha con cùng đậu một khoa thì chưa thấy bao giờ.
Bài ký đề tên Tiến sĩ khoa thi đó đã ghi lại hiện tượng này như một biểu tượng của triều đại thịnh trị, thanh bình: "Ai nấy đều lấy làm sung sướng được trông thấy cảnh đời thái bình, dưới triều vua thánh, có cha con cùng đỗ một khoa thật là thịnh hội và văn minh vậy".
Quan trường
Ban đầu, Ngô Trí Hòa được trao chức Án sát sứ Sơn Tây. Sau đó được chúa Trịnh Tùng để ý, ông được triệu về triều làm Đô cấp sự Lại Khoa.
Ngô Trí Hòa được thăng làm Hữu thị lang bộ Hình, ra nhận chức ở Thanh Hóa. Năm 1604, ông được triệu về làm Hữu thị lang bộ Lại, tước Phú Lộc bá. Năm 1606 ông làm chánh sứ sang Trung Quốc cống nhà Minh. Mùa đông năm 1608 ông được thăng làm Thượng thư bộ Hộ, kiêm Tế tửu Quốc tử giám. Ông làm giám thí trong ba kỳ thi 1612, 1613, 1616.
Nhận định
Sử gia Phan Huy Chú nhận định về ông như sau:
:Ông học vấn hơn người, chính thuật có thừa, trải khắp trong ngoài đối xử chỗ nào cũng vừa; công lao tiếng tăm rõ rệt. Lại là bậc danh thần của ba triều, cha con đồng khoa, phúc nhà lâu dài, càng là việc xưa nay ít thấy.
Trong dân gian
Giai thoại văn học
Trong dân gian có kể về giai thoại việc thi cử của hai cha con Ngô Trí Tri và Ngô Trí Hòa, với tên gọi "Một bài nháp đỗ 3 tiến sĩ", đại lược như sau:
:Theo giai thoại, khoa thi xảy ra năm 1542 đời Lê Trang Tông, tức là trước 50 năm so với niên đại trong sử sách. Tới hôm thi Ngô Trí Hòa đã thuộc làu kinh sử còn Ngô Trí Tri vì tuổi cao nên không nhớ được nhiều, trước khi vào thi dặn con hãy tìm cách bảo bài cho mình.
:Khi vào thi, cha con Ngô Trí Tri và Ngô Trí Hòa may mắn được ngồi khá gần nhau, chỉ cách qua lều của Trịnh Cảnh Thụy. Trịnh Cảnh Thụy đọc đề xong cũng chỉ nhớ lõm bõm, chưa biết bắt đầu ra sao.
:Ngô Trí Tri cầu cứu con đưa bài sang. Ngô Trí Hòa nhớ rất kỹ, bèn viết một mạch ra cả hai bài, một bài cho mình còn bài kia đưa qua lều ở giữa của Trịnh Cảnh Thụy, nhờ chuyển cho cha. Trịnh Cảnh Thụy mở bài nháp ra xem, lập tức nhớ ra một mạch những chỗ đã học, bèn chép lại những chỗ cốt yếu nhất, xong đưa cho Ngô Trí Tri. Trịnh Cảnh Thụy có được đại cương dàn ý cứ thế viết bài, còn Ngô Trí Tri có bài con đưa cũng chép ra mà nộp.
:Kết quả khoa thi đó, Trịnh Cảnh Thụy và cha con Ngô Trí Tri đều được vào trúng cách đỗ đại khoa. Việc cả ba người cùng đỗ ứng với giấc mộng của Trịnh Cảnh Thụy: đêm trước hôm thi nằm mơ thấy mình ngồi giữa hai thúng ngô.
:Dân gian xứ Nghệ vẫn lưu truyền câu vè, được cho là do những người hiếu sự đặt ra để châm biếm cha con họ Ngô thi cử không minh bạch:
::Thiếu chi thiên hạ người ta
::Đã Ngô Trí Hòa lại Ngô Trí Tri
Truyện cổ tích Việt Nam
Trong Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, truyện "Duyên nợ tái sinh", có một truyện khảo dị (dị bản) kể về chuyện tình duyên của đại thần Ngô Trí Hòa nhà Hậu Lê, người xã Lý Trai, huyện Đông Thành, tỉnh Nghệ An, đại lược như sau:
:Ngô Trí Hòa thời trai trẻ tới kinh đô học thi, ở trọ tại nhà một người lính. Bên hàng xóm có một cô gái 18 tuổi, con gái một người binh phiên. Hai người gặp gỡ và yêu nhau, thề thốt sẽ gắn bó trọn đời.
:Cha mẹ cô gái không biết chuyện cô yêu Ngô Trí Hòa, hứa gả cho một nhà môn đang hộ đối trong làng nhưng cô không chịu. Bị cha mẹ ép, đêm trước hôm cưới cô gái trốn sang nhà trọ của Ngô Trí Hòa tình tự và than khóc. Tới gần sáng, cô gái nhân lúc Ngô Trí Hòa ngoảnh đi bèn uống thuốc độc tự vẫn. Ngô Trí Hòa đau đớn, lấy bút son viết vào tay người yêu 10 chữ:
::Thử duyên kim vị liễu
::Nguyện kết hậu sinh duyên
:::Dịch thơ:
::Kiếp này duyên đã lỡ duyên
::Quyết xin giữ trọn lời nguyền kiếp sau
:Sợ bị truy trách nhiệm, Ngô Trí Hòa lấy cuốc thuổng đào huyệt chôn người yêu ngay dưới gầm giường mình nằm. Người binh phiên không biết con gái đi đâu cũng không truy cứu được, còn Ngô Trí Hòa sau đó đi trọ nơi khác.
:Mười năm sau, Ngô Trí Hòa đã lấy vợ và đỗ tiến sĩ, được phong làm Tả tham chính ở Sơn Tây. Làm quan ở Sơn Tây chừng 6-7 năm, một hôm ông trông thấy người con gái bán trầu ngoài công đường chừng 16 tuổi. Thuộc hạ cho ông biết cô gái trong vùng được mọi người biết đến vì có 2 câu thơ bằng son trong tay, không tẩy đi được. Ngô Trí Hòa cho gọi cô gái vào xem tay, nhận ra chính là nét chữ của mình, biết cô gái là kiếp sau của người yêu cũ. Ông bèn lấy cô gái làm vợ thứ. Lúc đó người binh phiên cha của người yêu cũ của Ngô Trí Hòa đã được thăng làm Trưởng lại ở Sơn Nam, người đời gọi đó là cha vợ vờ (giả phụ ông), còn gọi Ngô Trí Hòa là anh rể vờ (giả nữ tế).
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Ngô Trí Hòa** (1564-1625) là danh thần nhà Lê trung hưng trong lịch sử Việt Nam. Tên tuổi của ông không chỉ được ghi trong sử sách mà còn được biết đến qua các văn
**Ngô Trọng Hoa** (; ; 27 tháng 7 năm 1917 – 19 tháng 9 năm 1992) là một nhà vật lý người Trung Quốc. Ông là nhà nghiên cứu thuộc Ủy ban Cố vấn Hàng
**Ngô** (chữ Hán phồn thể: 吳; chữ Hán giản thể: 吴; Hangul: 오; Latin: "Ng", "Wu", "O", "Oh") là một họ người phổ biến tại Trung Quốc, Việt Nam, và Triều Tiên. Tại Việt Nam
**Ngô Thắng Hoa** (tiếng Trung giản thể: 吴胜华, bính âm Hán ngữ: _Wú Shènghuá_, sinh tháng 10 năm 1966, người Bố Y) là chính trị gia nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Ông là
**Ngô Khải Hoa** (, ; Tiếng Anh: **Lawrence Ng**) (sinh 19 tháng 5 năm 1964) là một diễn viên truyền hình nổi tiếng của Hồng Kông. Anh là nam nghệ sĩ thuộc khóa đào tạo
**Ngô Phương Lan** (sinh ngày 12 tháng 3 năm 1987) là một hoa hậu người Việt Nam. Ngô Phương Lan đã trở thành người đầu tiên đoạt vương miện Hoa hậu Thế giới người Việt
**Ngô Trĩ Huy** (吳稚暉, 25 tháng 3 năm 1865 - 30 tháng 10 năm 1953) nguyên tên là **Thiếu** (脁), học danh **Kỷ Linh** (纪灵) hay **Ký Linh** (寄蛉), sau đổi tên là **Kính Hằng**
**Đảng Dân chủ** (tiếng Anh: _Democratic Party_), cùng với Đảng Cộng hòa, là một trong hai chính đảng lớn nhất tại Hoa Kỳ. Đảng Dân chủ, truy nguyên nguồn gốc của mình đến thời Thomas
**Đảng Cộng hòa** (tiếng Anh: _Republican Party_, còn được gọi là , ) là một trong hai đảng chính trị lớn trong hệ thống đa đảng của chính trị Hoa Kỳ, cùng với Đảng Dân
**Giuse Ngô Quang Kiệt** (sinh ngày 4 tháng 9 năm 1952) là một giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, từng đảm trách nhiều vai trò quan trọng đối với cộng đồng Công giáo
nhỏ|_Zea mays "fraise"_ nhỏ|_Zea mays "Oaxacan Green"_ thumb|_Zea mays "Ottofile giallo Tortonese"_ **Ngô**, **bắp** hay **bẹ** (danh pháp hai phần: _Zea mays_ L. ssp. _mays_), là một loại cây lương thực được thuần canh tại
**Hòa thượng Thích Ngộ Tánh** thế danh là Trịnh Văn Bảo, sinh ngày 12 tháng 8 năm 1940 (tại thôn Mỹ Lợi, xã Ninh Lộc, thị xã Ninh Hòa) là tu sĩ Phật Giáo người
**Người Hoa Indonesia** () hoặc (tại Indonesia) chỉ gọi đơn thuần là **Trung Hoa** () là sắc tộc có nguồn gốc từ những người nhập cư trực tiếp từ Trung Quốc hoặc gián tiếp từ
**Ngô Phù Sai** (; ? - 473 TCN) hay **Ngô vương Phù Sai** (吳王夫差), tên thật là **Cơ Phù Sai** (姬夫差), là vị vua thứ 25 của nước Ngô thời Đông Chu trong lịch sử
**Ngô Bá Cao** (20 tháng 1 năm 1924 tại xã Xuân Tiến, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định – 2 tháng 5 năm 2009) là bí thư tỉnh ủy Biên Hòa trong thời gian từ
thumb|Bản đồ thế giới các nước tham gia chiến tranh thế giới thứ nhất. Khối Hiệp ước màu xanh, [[Liên minh Trung tâm màu cam, và các nước trung lập màu xám.]] **Hội nghị Hòa
Rạng sáng ngày 23 tháng 3 năm 2018, **một vụ hỏa hoạn đã bùng phát tại khu chung cư Carina Plaza** (gồm 3 tòa nhà), tọa lạc tại số 1648, đại lộ Võ Văn Kiệt,
**Chủ nghĩa tự do hiện đại Hoa Kỳ** là phiên bản chủ đạo của chủ nghĩa tự do tại Hoa Kỳ. Nó kết hợp ý tưởng của tự do dân sự (_civil liberty_) và bình
Lợi ích sức khỏe Bi-Gmax 1350 mang lại.- Khử gốc tự do, chống oxy hoá mạnh nhất trong cơ thể- Bảo vệ và hồi phục chức năng tế bào gan trong viêm gan nhiễm độc,
Nước hoa nữ chính hãng đem tới sự hài hòa giữa sự ngọt ngào từ Vanilla, Bỏng ngô với sự gợi cảm, tinh tế được chiết xuất bởi Hoa ngọc lan, Cây vông vang. Bằng
**Ngô Xương Ngập** (chữ Hán: 吳昌岌; ? - 954) là một vị vua nhà Ngô, trị vì từ 951 đến 954 cùng với em trai là Ngô Xương Văn. Sử gọi chung đó là thời
**Tuy Hòa** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Phú Yên, Việt Nam. Là đô thị trù phú nằm ở hạ nguồn Sông Ba, dòng sông lớn nhất miền Trung. Đây là trung tâm
Kem trị mụn thịt của Tsubuporonvới các thành phần chiết xuất từ thực vật tự nhiên thẩm thấu hiệu quả qua da và tác dụng hỗ trợ loại bỏ mụn thịt, mụn cơm, da dư
**Quốc hội Hoa Kỳ khóa 117** (tiếng Anh: _117th United States Congress_) là hội nghị hiện tại của nhánh lập pháp của chính phủ liên bang Hoa Kỳ, bao gồm Thượng viện Hoa Kỳ và
**Tứ đại mỹ nhân** (chữ Hán: 四大美人; bính âm: _sì dà měi rén_) là cụm từ dùng để tả 4 người đẹp nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc, theo quan điểm hiện nay thì
MÔ TẢ SẢN PHẨMSản Phẩm Được Sản Xuất Tại : Nhật Bản✅ Sammy Japan Cosmetic✅ Chúng tôi chuyên bán sẵn và nhận order hàng nội địa (Sản xuất và chỉ bán trong nước) Nhật, Hàn,đầy
Mô tả Thành phầnGlycerin, DPG, nước, (hydroxy axit acrylic etyl Lê / acryloyl shea Taurat Na) copolymer, Squalane, phenoxyethanol, polysorbate 60 BG, bar ethanol sang trọng, chiết xuất hạt mơ, chiết xuất giống cây cúc
DẦU GỘI THẢO DƯỢC GIÚP PHỤC HỒI - TRỊ RỤNG TÓC, TRỊ GÀU, KÍCH MỌC DÀI VÀ DÀY TÓC ✔Giảm rụng ✔Kích mọc tóc dài và dày ✔Sạch gàu ✔hết ngứa, hết khô xơ ✔giúp
Giorgio Armani Acqua di Gio sở hữu note hương tươi mát của Nước biển, Chanh và Cam, biến mọi không gian trở nên thư giãn, dễ chịu, cuốn hút mọi người bởi chính sự tinh
Nước hoa Acqua di Gio của hãng Giorgio Armani được chuyên gia nước hoa Alberto Morillas tạo ra vào năm 1996, và có lẽ nó cũng là một trong những tác phẩm kinh điển nhất
Nước hoa Acqua di Gio của hãng Giorgio Armani được chuyên gia nước hoa Alberto Morillas tạo ra vào năm 1996, và có lẽ nó cũng là một trong những tác phẩm kinh điển nhất
Con dấu của Tổng thống Hoa Kỳ **Tổng thống Hoa Kỳ thăm Việt Nam** là các chuyến thăm của các Tổng thống Hoa Kỳ đến Việt Nam vào những thời điểm, hoàn cảnh khác nhau,
Nước hoa nam giò đen dạng xịt 50ml- Mùi acqua di gio-Nhóm nước hoa: Hương thơm biển -Giới tính: Nam - Độ tuổi khuyên dùng: Trên 25- Năm ra mắt: 1996 Nồng độ: EDT -
**Đồng** là tiền tệ của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, lưu dụng từ năm 1946 đến ngày 2 tháng 5 năm 1978. ## Bối cảnh lịch sử Tháng 8 năm 1945, Việt Minh giành
Nước hoa nữ RUSH 1 Mùi hương độc đáo gợi cảm, quyến rũ dành cho các bạn nữ cá tính, thích sự nổi bật RUSH ✔️ mang hương thơm làm say đắm lòng người, diễn
MÔ TẢ SẢN PHẨMNước hoa nam Calvin Klein Eternity EDT 100ml :Thương hiệu: Calvin KleinNồng độ: Eau De Toilette (EDT)Loại nước hoa namXuất xứ: MỹNhóm hương: Floral WoodyPhong cách: cổ điển, mạnh mẽ, nam tínhHãng
CHI TIẾT SẢN PHẨMCảm nhận mùi hương:Tinh dầu nước hoa Born In The Wind thuộc hương hoa cỏ trái cây. Hương thơm dành cho nam giới là một mùi hương của sự tự do của
Vào ngày 6 tháng 1 năm 2021, một nhóm người ủng hộ cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử tổng thống 2020 bằng cách tiến vào Washington,
**Âm Hóa** (; ? – ?) hay **Âm Phổ** (), không rõ tên tự, là quan viên nhà Quý Hán thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Chưa rõ Âm Phổ và Âm Hóa
Mặt tiền tòa nhà hành chính của [[Viện Đại học Sài Gòn, cơ sở giáo dục đại học lớn nhất tại Việt Nam Cộng hòa, hình chụp năm 1961.]] **Nền giáo dục Việt Nam Cộng
**Ireland** (phiên âm: "Ai-len"; phát âm tiếng Anh: ; ), hay còn được gọi chi tiết là **Cộng hòa Ireland** (, ), là một quốc gia ở tây bắc châu Âu, chiếm khoảng 5/6 diện
**Đại hội Lập hiến Hoa Kỳ** (tiếng Anh: _Constitutional Convention_), bấy giờ được gọi bằng **Đại hội Liên bang** (_Federal Convention_), **Đại hội Philadelphia** (_Philadelphia Convention_) hay **Hội nghị lớn ở Philadelphia** (_Grand Convention at
**Cộng hòa Venezia** (, _Repùblica Vèneta_ hoặc **') là một quốc gia xuất phát từ thành phố Venezia ở Đông Bắc Ý. Quốc gia này đã tồn tại trong một thiên niên kỷ, từ cuối
nhỏ|Tranh trong hang động về [[bò rừng ở Châu Âu (_Bos primigenius primigenius_), Lascaux, Pháp, nghệ thuật thời tiền sử]] **Lịch sử hội họa** được bắt đầu từ những hiện vật của người tiền sử
**Phong trào Tân văn hóa** từ giữa thập niên 1910 đến thập niên 1920 là cuộc vận động văn hóa chính trị, khởi xướng bởi các trí thức vỡ mộng với văn hóa Trung Quốc
#Hàng_Chính_Hãng_USANước hoa Chanel Coco Eau De Parfum 100mlCoco là dòng nước hoa dành cho phái đẹp của thương hiệu Chanel thuộc nhóm hương cay phương đông. Coco được cho ra mắt vào năm 1984 và
Nước hoaGiorgio Armani Acqua di GioThương hiệu:Giorgio ArmaniNhóm nước hoa:Hương hoa cỏ trái câyGiới tính:NamNăm ra mắt:1996Sáng tạo bởi:Alberto MorillasĐộ lưu hương:Trung bình, trong khoảng từ 6 đến 8 giờĐộ toả hương:Trong vòng một cánh
Nước hoa Tease Heartbreaker 7mlXuất xứ: Mỹ(*) Tease HeartBreaker lấy cảm hứng từ sự pha trộn được tìm thấy từ mùa thu. Mang một mùi hương tinh tế, ấm áp, ngọt ngào.- Mang đến cho
Nước Hoa Gucci Bloom Ambrosia Di Fiori Intense 100mllà chainước hoa nữ sang trọngtừ thương hiệu Gucci nổi tiếng của Ý.Gucci Bloom Ambrosia Di Fiori EDP Intenseđem đến cho phái đẹp một hương thơm hoa
Cuộc **bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 1840** là cuộc bầu cử tổng thống bốn năm một lần thứ 14, được tổ chức từ thứ sáu, ngày 30 tháng 10 đến thứ tư 2