Lê Tuấn (chữ Hán: 黎峻, 1818- 1874) là một nhà khoa bảng, nhà ngoại giao và quan đại thần của Nhà Nguyễn. Ông đỗ Hoàng giáp vào năm 1853 và làm quan cho triều đình Huế trong 21 năm, trải qua nhiều vị trí quan trọng như Kinh lược sứ Bắc Kỳ, Thượng thư Bộ Hình, Phó tổng tài Quốc sử quán, Chánh sứ Toàn quyền Đại thần ký hoà ước với Pháp, ông cũng từng được cử làm chánh sứ đi sứ Nhà Thanh.
Sau khi qua đời, vua Tự Đức đã truy phong cho ông chức Hiệp biên Đại học sĩ (hàm Nhất phẩm), sai hoàng tử trưởng là Nguyễn Phúc Ưng Chân đến tế. Bài vị được thờ tại Đền Hiền Lương - nơi thờ tự trung thần có công phù trợ các vua Nhà Nguyễn.
Cuộc sống đầu đời
Lê Tuấn sinh năm Mậu Dần - 1818, dưới thời vua Gia Long, tại Mỹ Lụ, tổng Hà Trung, huyện Hà Hoa, nay là xã Kỳ Văn, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh. Ông nổi tiếng thông minh từ nhỏ. Tuy bố mẹ làm nghề nông, nhưng anh em của ông đều hiếu học và đỗ đạt cao. Năm 1842, anh trai của ông là Lê Đức đỗ Phó bảng, đến năm 1844, một người anh khác là Lê Doãn đỗ cử nhân. Sau này con của Lê Tuấn là Lê Nhất Hoàn cũng đậu cử nhân vào năm 1873, vì thế mà Sách Quốc triều khoa bảng lục đã chép rằng: "Lê Tuấn: cha, con, anh, em cùng thi đậu".
Đỗ đạt và đường quan lộ
Lê Tuấn đậu Tú tài năm 1842 và đậu Cử nhân năm 1851. Tại kỳ thi Đình năm Quý Sửu - 1853, niên hiệu Tự Đức thứ 7, lấy đỗ 7 tiến sĩ và 5 phó bảng, trong đó Lê Tuấn đỗ Nhị giáp Tiến sĩ (Hoàng giáp) Sau đó Lê Tuấn được bổ làm Tri phủ Nghĩa Hưng, rồi về kinh sư làm Giám sát ngự sử.
Năm 1859, niên hiệu Tự Đức thứ 12, Lê Tuấn được triều đình giao nhiệm vụ khơi đào lại nhiều đoạn kênh trên lộ tuyến đường thủy từ Huế ra Bắc Thành trong đó có kênh Rác và kênh Thần Đầu. Năm 1863, ông được thăng Án sát sứ Nam Định (trật Chánh tứ phẩm), sau thăng làm Bố chính sứ Thanh Hoá (trật Chánh tam phẩm).
Năm 1868, niên hiệu Tự Đức thứ 21, Lê Tuấn được bổ làm Hàn lâm viện trực học sĩ (trật Chánh tam phẩm) xếp cao thứ 2 trong Hàn lâm viện và sung làm Chánh sứ đi sang Nhà Thanh, lúc trở về thăng làm Tham tri Bộ Hình (trật Tòng nhị phẩm), sau thăng đến chức Thượng thư, sung Bắc Kỳ thị sứ kiêm Kinh lược Đại thần (trật Tòng nhất phẩm).
Năm 1871, niên hiệu Tự Đức thứ 24, Lê Tuấn được cử đến các tỉnh biên giới phía Bắc của Đại Nam để đánh dẹp thổ phỉ. Về việc này Đại Nam liệt truyện chép: "Bây giờ ở biên giới Bắc kỳ, bọn thổ phỉ tràn ở Quảng Yên, giặc biển cũng tụ tập làm trở ngại, vua cho Lê Tuấn sung Khâm sứ bắc kỳ thị sự lại kiêm Kinh lược đại thần. Lê Tuấn đăng sớ nói về tình hình giặc và tâu bày công việc xếp đặt về sau ở các tỉnh ven biển, tất cả có 9 điều, được nhà vua đánh giá rất cao, Lê Tuấn thường mang một đạo quân lẻ loi vào sâu nơi trọng địa, giặc đột nhiên đến vây. Mọi người đều kinh hoàng, nhưng Lê Tuấn sắc vẫn bình tĩnh như thường, từ từ trù tính kế hoạch, cuối cùng cũng giải được vòng vây, vua nghe tin khen ngợi." Ông cùng với Hoàng Tá Viêm soạn tập tâu nhận định toàn diện về các tỉnh biên giới phía Bắc được vua Tự Đức đánh giá cao.
Năm 1873, niên hiệu Tự Đức thứ 26, Lê Tuấn được cử làm Chánh sứ Toàn quyền Đại thần cùng Phó sứ Nguyễn Văn Tường (tạm mang hàm Tham tri), Nguyễn Tăng Doãn (Hồng lô tự khanh, sung làm Tham biện) đàm phán với Pháp về Hòa ước Giáp Tuất, trong quá trình hòa đàm thì ông bị bệnh nặng. Vua Tự Đức sai thầy thuốc đến chữa, sai Trung sứ mang thuốc vào. Lê Tuấn xin đổi người làm chánh sứ nhưng vua Tự Đức không đồng ý. Ngày 28 tháng Giêng năm Giáp Tuấn (1874), chỉ 2 ngày sau khi ký hòa ước, Lê Tuấn mất tại Sài Gòn, Nam Kỳ thuộc Pháp.
Qua đời
Lê Tuấn mất vào ngày 17/03/1874, chỉ sau 2 ngày Hòa ước Giáp Tuất được ký kết, ông hưởng dương 57 tuổi. Theo sử sách của triều Nguyễn thì Lê Tuấn chết vì bệnh hầu tì. Tuy nhiên sử gia Trần Văn Giàu cho biết Lê Tuấn sau khi ký hòa ước vì quá uất hận nên uống thuốc độc tự vẫn. Ngày 06/04/1874, chuẩn đô đốc Pháp Krantz thay thế Dupré đã đưa tàu thủy hộ tống linh cữu của ông và sứ bộ về Huế.
Sau khi hay tin Lê Tuấn qua đời tại Sài Gòn, vua Tự Đức vô cùng tiếc thương, truy tặng ông chức Hiệp biên Đại học sĩ (hàm Nhất phẩm), rồi ban vàng, lụa để lo việc tang lễ. Khi linh cữu của ông về đến kinh đô Huế, vua Tự Đức đã làm bài điếu văn và sai hoàng tử trưởng là Ưng Chân (sau là vua Dục Đức) đến tế để tỏ lòng đặc ân. Trong bài văn tế có câu "Trẫm đặc chuyết tương tri chí tình vì sổ ngôn, điện sổ trản dĩ tận quân thần thủy chung" (Trẫm nghĩ đến mối tương tri viết vài lời, rót mấy chén để tỏ cái nghĩa vua tôi có trước có sau)
Tác phẩm
Trước tác của Lê Tuấn hiện chỉ còn hai quyển "Yên thiều bút lục" (văn) và "Như thanh nhật ký" (sử - văn) viết khi ông đi sứ Nhà Thanh về. Ngoài ra, ông còn làm Phó Tổng tài Quốc sử quán, tham gia biên soạn bộ sử Đại Nam thực lục chính biên (Đệ tam kỷ - Quyển thủ), là bộ sử chính thống của Nhà Nguyễn.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Lê Tuấn Phong** (sinh ngày 10 tháng 9 năm 1974) là chính trị gia nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ông từng giữ các chức vụ là Phó Bí thư Tỉnh ủy,
**Lê Tuân** (chữ Hán: 黎洵; 21 tháng 5, 1482 - 20 tháng 9, 1512), còn gọi là **An Đại vương** (安大王) hay **Hậu Trạch đại vương** (厚澤大王), là một vị hoàng tử nhà Hậu Lê,
**Lê Tuấn Ngạn** (, ? - ?) là một quan đại thần triều Lê sơ. ## Tiểu sử Hành trạng của Lê Tuấn Ngạn được lưu rất ít trong sử ký, mà chủ yếu là
**Lê Tuấn Kiệt** là một quan văn và thượng tể thời Lê Cung Hoàng, từng khởi nghĩa chống nhà Mạc và bị đánh bại. Đến thời Lê trung hưng được truy phong phúc thần. ##
**Lê Tuấn Mậu** () là đô ngự sử thời Lê sơ, đỗ tiến sĩ vào năm 1490, Theo một vài nguồn thì ông còn là một thượng thư. ## Thân thế Lê Tuấn Mậu là
**Lê Tuấn Anh** (sinh năm 1970) là diễn viên kịch và truyền hình Việt Nam. Ông được biết đến khi tham gia bộ phim _Quỳnh búp bê_ năm 2018 với vai Phú, một tay macô.
**Trực Lệ Tuần phủ** () là một chức vụ tuần phủ được thiết lập vào đầu thời nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc. Qua nhiều lần thay đổi về quyền hạn cũng như địa
**Lê Tuấn** (chữ Hán: 黎峻, 1818- 1874) là một nhà khoa bảng, nhà ngoại giao và quan đại thần của Nhà Nguyễn. Ông đỗ Hoàng giáp vào năm 1853 và làm quan cho triều đình
**Lê Tuấn Anh** (sinh ngày 21 tháng 3 năm 1968) là một cựu diễn viên điện ảnh người Việt Nam. ## Tiểu sử Lê Tuấn Anh đến với khán giả lần đầu tiên trong bộ
**Lê Tuấn Lộc** (sinh ngày 8 tháng 10 năm 1949, bút danh **Lê Vũ Hạnh Phúc**) là một nhà thơ, nhà văn Việt Nam, hội viên Hội Nhà văn, Hội Văn học nghệ thuật các
** Phạm Lê Tuấn** (sinh năm 1958) là một Phó Giáo sư, Tiến sĩ và chính khách Việt Nam. Ông nguyên là Ủy viên Ban cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế. ## Lý
**Lê Tuấn Minh** (sinh ngày 21 tháng Mười năm 1996) là một đại kiện tướng cờ vua người Việt Nam. Lê Tuấn Minh đã đoạt chức vô địch cờ vua Việt Nam năm 2020. Lê
**Lê Tuấn Hoa** (sinh năm 1957 tại Thanh Hóa) là một nhà toán học Việt Nam, ông là giáo sư, tiến sĩ khoa học, viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới thứ ba
**Lê Tuấn Anh** là một nghệ sĩ ưu tú, nghệ sĩ violin người Việt Nam. Hiện ông là phó giám đốc nhà hát nhạc vũ kịch Việt Nam. Lê Tuấn Anh sinh ra trong gia
**Lê Tuấn Tứ** (sinh ngày 9 tháng 9 năm 1958) là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 14 nhiệm kì 2016-2021, thuộc đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Khánh Hòa, Ủy viên Ủy ban
phải|Lãnh thổ Việt Nam thời nhà Lê sơ ([[1428-1527).]] **Nhà Lê sơ** (chữ Nôm: 茹黎初 chữ Hán: 黎初朝, Hán Việt: _Lê sơ triều_) là giai đoạn đầu của triều đại quân chủ nhà Hậu Lê.
**Tổng đốc Trực Lệ** hay **Trực Lệ Tổng đốc** (; ) là một chức vị tổng đốc được thiết lập vào thời nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc để quản lý khu vực Bắc
**Lê Túc Tông** (chữ Hán: 黎肅宗 6 tháng 9 năm 1488 – 12 tháng 1 năm 1505) là vị hoàng đế thứ bảy của Hoàng triều Lê nước Đại Việt. Túc Tông chỉ giữ ngôi
**Huy Gia Hoàng thái hậu** (chữ Hán: 徽嘉皇太后; 1441 - 8 tháng 4, 1505), hay **Trường Lạc Hoàng hậu** (長樂皇后), là phi tần của hoàng đế Lê Thánh Tông, sinh mẫu của hoàng đế Lê
**Lê Hiến Tông** (chữ Hán: 黎憲宗 6 tháng 9 năm 1461 – 24 tháng 6 năm 1504) là vị hoàng đế thứ sáu của Hoàng triều Lê nước Đại Việt. Ông cai trị từ ngày
**Uy Mục Đế phi Lê thị** (chữ Hán: 威穆帝妃黎氏), cũng gọi **Mẫn Lệ phi** (愍厲妃), là một phi tần rất được sủng ái của Lê Uy Mục, vị quân chủ thứ 8 của nhà Lê
**Nguyễn Kính phi** (chữ Hán: 阮敬妃; ? - ?) là một phi tần của hoàng đế Lê Hiến Tông, mẹ nuôi của Lê Uy Mục thuộc triều đại nhà Hậu Lê trong lịch sử Việt
**Đàm Văn Lễ** (chữ Hán: 覃文禮, 1452-1505) là quan nhà Lê sơ trong lịch sử Việt Nam. ## Sự nghiệp Đàm Văn Lễ tự là **Hoằng Kính**, người xã Lam Sơn, huyện Quế Dương, nay
**Nguyễn Quý phi** (chữ Hán: 阮貴妃), hay gọi **Hiến Tông Nguyễn hoàng hậu** (憲宗阮皇后), không rõ năm sinh năm mất, là một cung tần của Lê Hiến Tông Lê Tranh. Bà là sinh mẫu Lê
Tổng Đốc Lê Hoan 1856-1915 Cuốn sách có sử dụng nhiều tư liệu của nhà cách mạng lão thành Lê Tuân, gia đình họ Lê Lưu ở Thanh Trì, Hà Nội Lúc này chống với
**Lê Cung Hoàng** (chữ Hán: 黎恭皇 26 tháng 7 năm 1507 – 15 tháng 9 năm 1527) là vị hoàng đế thứ 11 của nhà Hậu Lê, ở ngôi từ năm 1522 đến 1527, tổng
**Tuấn Hải** (tên khai sinh: **Lê Xuân Nghị**, 1 tháng 6 năm 1939 tại Hải Phòng) là một nhạc sĩ nhạc vàng người Việt Nam trước năm 1975. Ngoài ra, ông còn có những bút
Tranh "Victory over the Grave" (Chiến thắng sự chết), của Bernhard Plockhorst, thế kỷ 19 **Lễ Phục sinh** thường được xem là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người theo
**Án lệ 64/2023/AL** về định khung hình phạt và tình tiết định khung tăng nặng "có tổ chức" trong tội "bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản" là án lệ thứ 64 thuộc lĩnh vực
**Vũ Lệ Quyên** (sinh ngày 2 tháng 4 năm 1981), thường được biết đến với nghệ danh **Lệ Quyên**, là một nữ ca sĩ người Việt Nam. Sinh ra tại Hà Nội trong một gia
**Lê Tương Dực** (chữ Hán: 黎襄翼; 16 tháng 7 năm 1495 – 8 tháng 5 năm 1516) tên thật là **Lê Oanh** (黎瀠), là vị hoàng đế thứ chín của Hoàng triều Lê sơ nước
**Lê Công Tuấn Anh** (2 tháng 2 năm 1967 – 17 tháng 10 năm 1996; biệt danh **Lê Công**) là một nam diễn viên người Việt Nam, được biết đến với vai Quang "Đông-ki-sốt" trong
nhỏ|phải|Đại lễ Kỳ Yên năm 2018 tại Miếu Ngũ Hành Nương Nương, Bình Hưng Hòa A, Bình Tân **Lễ Kỳ yên** (có nghĩa là _lễ cầu an_) là lễ tế thần Thành hoàng lớn nhất
**Nguyễn Mộng Tuân** (阮夢荀, sinh năm 1380) là một khai quốc công thần, đồng thời cũng là một danh sĩ đã có nhiều đóng góp vào phát triển của Nho giáo thời Lê sơ. Tác
Henry David Thoreau **Chống đối chính phủ dân sự** (**Bất Tuân Dân Sự**) là một bài luận được viết bởi nhà triết học theo chủ nghĩa tiên nghiệm người Mỹ Henry David Thoreau được xuất
nhỏ|Tín đồ cũng có thể được xức tro trên đầu như trong 1 tranh vẽ của Ba Lan năm 1881 **Thứ tư Lễ Tro** (tiếng Anh: **Ash Wednesday**) là một ngày lễ của Cơ đốc
**Án lệ** là một hình thức của pháp luật, theo đó Nhà nước thừa nhận những bản án và quyết định giải quyết vụ việc của tòa án (trong các tập san **án lệ**) làm
**Tuần** là một đại lượng về thời gian. Theo âm lịch thì một tuần là 10 ngày còn theo dương lịch thì một tuần là bảy ngày. ## Tuần âm lịch Theo cách tính thời
**Phong trào Ngũ tuần** hoặc **Phong trào Thất tuần** (theo cách gọi của các tín hữu Tin Lành) là một trào lưu Tin Lành tập chú vào trải nghiệm cá nhân nhận lãnh sự thanh
**Các ngày lễ ở Nhật Bản** hay còn gọi là được thiết lập dựa theo năm 1948 (đã tu chỉnh). Một điều luật trong luật này quy định nếu một ngày lễ rơi vào ngày
**Lê Trung Tuấn** (sinh ngày 19 tháng 5 năm 1977) là Chủ tịch Hội đồng quản lý và là người sáng lập Viện Nghiên cứu Tâm lý người sử dụng ma túy PSD. Năm 2016,
Sau đây là **các ngày lễ tại Ukraina**. ## Ngày lễ theo luật thumbnail|Bưu thiếp Phục Sinh (của [[Jacques Hnizdovsky)]] Trước khi Giáo hội Chính thống giáo Ukraina và Giáo hội Công giáo Hy Lạp
**Tuần Thánh** (tiếng Anh: **Holy Week**) là tuần lễ trước lễ Phục Sinh và là tuần lễ cuối cùng của Mùa Chay bắt đầu từ Chúa Nhật Lễ Lá đến hết Thứ bảy Tuần Thánh.
**Lê Thánh Tông** (chữ Hán: 黎聖宗 25 tháng 8 năm 1442 – 3 tháng 3 năm 1497), huý **Lê Tư Thành** (黎思誠), là vị Hoàng đế thứ tư trên danh nghĩa và thứ năm trên
là một tuần lễ trong năm từ ngày 29 tháng 4 đến đầu tháng 5, trong đó có một số ngày lễ của Nhật Bản. ## Các ngày lễ được kỷ niệm * **29 tháng
**Tuần lễ Tiêm chủng Thế giới** (tiếng Anh: _World Immunization Week_) là một chiến dịch y tế cộng đồng toàn cầu nhằm nâng cao nhận thức và tăng tỷ lệ tiêm chủng phòng ngừa các
thumb|Lễ Phục Sinh ngày thứ hai ở Bồ Đào Nha **Lễ Phục Sinh ngày thứ hai** là ngày sau Lễ Phục Sinh ngày Chúa nhật và là một ngày lễ ở một vài quốc gia.
**Nguyễn Tuấn Thiện** (1401–1494) hay **Lê Thiện** là một danh tướng, khai quốc công thần triều Lê sơ. ## Xuất thân Ông là người làng Phúc Đậu, xã Phúc Dương nay là xã Kim Hoa,
**Thứ Sáu Tuần Thánh** hay **Thứ Sáu Tốt Lành** (tiếng Anh: _Holy Friday_ hay _Good Friday_) là một ngày lễ diễn ra vào Thứ Sáu trước Lễ Phục Sinh hàng năm. Thứ Sáu Tuần Thánh
Sự **không tuân thủ thuế** là một loạt các hoạt động bất lợi cho hệ thống thuế của chính phủ. Điều này có thể bao gồm tránh thuế, đó là giảm thuế bằng các phương