Hiệp ước Hữu Nghị, Hợp Tác và Tương Trợ ( - DDSV) là một hiệp ước phòng thủ chung được lãnh đạo bởi Liên Xô với sự tham gia của đại đa số các nước thuộc khối phía Đông. Đây là nền tảng cho sự thành lập và tồn tại của Tổ chức Hiệp Ước Warszawa ( - WTO), thường được gọi là Khối Warszawa (phiên âm theo tiếng Ba Lan), Khối Warsaw (phiên âm theo - WP/WAPA) hay Khối Vác-sa-va (phiên âm theo tiếng Việt), vốn là khối liên minh quân sự gồm 7 nước theo chế độ xã hội chủ nghĩa ở Trung và Đông Âu, gồm Liên Xô, Ba Lan, Bulgaria, Đông Đức, Hungary, România và Tiệp Khắc, về cơ bản là các nước tham gia vào hiệp ước kể trên. Liên minh quân sự này do Liên Xô thành lập và chỉ huy nhằm chống lại khối quân sự NATO, do Hoa Kỳ đứng đầu, trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh. Ban đầu hiệp ước được ký ở thủ đô Warszawa (Warsaw/Vác-sa-va) của Ba Lan nhưng trụ sở của khối đặt tại thủ đô Moskva của Liên bang Xô viết. Mặc dù trên danh nghĩa là liên minh phòng thủ, song Khối Warszawa đã mở chiến dịch quân sự vào các quốc gia khác theo nhiều mức độ khác nhau (ví dụ như Mùa xuân Praha, Chiến tranh Việt Nam, Cách mạng Hungary, Nội chiến Angola...).
Mục đích
Việc thành lập Tổ Chức Hiệp Ước Warszawa được coi là để bảo đảm hòa bình và an ninh ở các nước cộng sản chủ nghĩa thành viên, nhưng các biến cố lịch sử cho thấy mục đích chính của khối này cũng là để củng cố chủ nghĩa cộng sản ở Đông Âu. Ở Hungary vào năm 1956, và sau đó là ở Tiệp Khắc năm 1968, Liên Xô đã viện dẫn Hiệp Ước Warszawa để hợp pháp hóa việc can thiệp nhằm đàn áp các cuộc nổi dậy chống cộng.
Khối Warszawa được thành lập như là một đối trọng của các nước Xã hội Chủ nghĩa đối với NATO trong giai đoạn đầu của Chiến tranh Lạnh, với mục đích ban đầu là thành lập 1 hiệp ước phòng vệ tập thể trước nguy cơ các quốc gia trong khối Warszawa bị NATO tấn công. Tuy nhiên về sau mục đích này ngày càng đi xa sứ mệnh ban đầu của mình khi Moskva lợi dụng khối Warszawa để can thiệp vào nội bộ các nước Đông Âu khiến các nước thành viên trong khối Warszawa mất quyền chủ quyết của mình.
Mặc dù hiệp ước tuyên bố sự bình đẳng của các bên tham gia nhưng trên thực tế, từ những ngày đầu tiên tổ chức tồn tại và cho đến khi giải thể, vai trò chủ chốt trong hiệp ước này thuộc về Liên Xô. Ngoài ra, các chức vụ tổng tư lệnh và tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang chung của các quốc gia thành viên Hiệp ước Warszawa luôn thuộc về các chỉ huy Liên Xô, trong khi đại diện của các quân đội khác theo quy định chỉ là cấp phó của họ.
Tổ chức
nhỏ | Một [[tem thư|tem kỷ niệm của Liên Xô kỷ niệm 20 năm thành lập Hiệp ước Warszawa vào năm 1975, nói rằng nó là "Bảo vệ hòa bình và chủ nghĩa xã hội".]]
Tổ chức khối Warszawa gồm 2 phần: Ủy ban Cố vấn Chính trị với nhiệm vụ giải quyết các vấn đề liên quan đến chính trị của khối, Bộ Chỉ huy Phối hợp Lực lượng vũ trang Hiệp ước kiểm soát các vấn đề quân sự các quốc gia thành viên. Trụ sở được đặt tại Warszawa, Ba Lan. Đồng thời Tổng Tư lệnh Tối cao Lực lượng vũ trang thống nhất của Tổ chức Hiệp ước Warszawa là Thứ trưởng thứ nhất Bộ Quốc phòng Liên Xô và Tổng Tham mưu Liên hợp Lực lượng vũ trang thống nhất của Tổ chức Hiệp ước Warszawa đồng thời là Phó Tổng Tham mưu thứ nhất Lực lượng vũ trang Liên Xô. Vì thế, mặc dù là một liên minh an ninh tập thể quốc tế, nhưng Liên Xô đã thống lĩnh các lực lượng vũ trang của Hiệp ước Warszawa.
Lịch sử
nhỏ | Dinh Tổng thống tại [[Warszawa, Ba Lan, nơi Hiệp ước Warszawa được thành lập và ký kết vào ngày 14 tháng 5 năm 1955]]
nhỏ | Một chiếc xe [[jeep quân sự điển hình của Liên Xô UAZ-469, được sử dụng bởi hầu hết các quốc gia của Hiệp ước Warszawa]]
Khối này được thành lập ngày 14/5/1955 tại Warszawa, sau khi các nước Liên Xô, Albania, Ba Lan, Bulgaria, Đông Đức, Hungary, România, Tiệp Khắc ký kết Hiệp ước hữu nghị, hợp tác và tương trợ, có hiệu lực từ tháng 6/1955. Theo hiệp ước, các nước thành viên có nghĩa vụ đem quân hỗ trợ nhau trong trường hợp bất kỳ 1 nước thành viên nào bị tấn công bởi 1 nước khác nằm ngoài khối. Mặc dù Nam Tư cũng là nước XHCN nhưng do bất đồng với Liên Xô nên không tham gia khối quân sự này.
Năm 1961, Albania rút khỏi hiệp ước này do bất đồng với Liên Xô và các nước XHCN khác. Sau đó đặt quan hệ thân mật với Trung Quốc.
Khối Warszawa đã góp phần vào việc xây dựng lên bức tường Berlin (bức tường tượng trưng cho sự chia cắt giữa Đông Đức và Tây Đức). Ngoài ra, khối này cũng can thiệp vào các sự kiện cách mạng Hungary 1956 và tấn công Tiệp Khắc 1968.
Vào tháng 12/1970, khối Warszawa tổ chức 1 hội nghị họp tại Đông Berlin để thảo luận phương hướng và nhiệm vụ của tổ chức. Đến năm 1985, lãnh đạo các nước thành viên của khối ký nghị định thư về việc gia hạn hiệp ước. Năm 1989, khối Warszawa ủng hộ việc Liên Xô rút quân khỏi các nước thành viên (đầu tiên là Tiệp Khắc). Đến tháng 5/1989, khối Warszawa kêu gọi NATO cùng giải tán, ngoài ra khối cũng mong muốn cùng NATO đàm phán về vũ khí hạt nhân chiến thuật và các vấn đề liên quan tới hải quân. Tháng 12/1989, khối Warszawa đã đánh giá lại sự kiện năm 1968 ở Tiệp Khắc, lên án các đơn vị quân đội của mình can thiệp vào sự kiện này.
Vào ngày 1 tháng 7 năm 1991, đại diện của Liên Xô, Bulgaria, Hungary, Ba Lan, Romania và Tiệp Khắc đã ký một nghị định thư tại Praha về việc chấm dứt hoàn toàn Hiệp ước Warszawa. Trong khi đó, trong 20 năm sau đó, tất cả các đồng minh cũ của Moskva đều gia nhập Liên minh Hiệp Ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Trong năm 1990, khối quân sự này có tổng cộng 4,8 triệu quân, trong đó riêng Liên Xô đã góp 3,7 triệu.
Các thành viên
Các thành viên gồm:
Lãnh đạo Khối
Tổng Tư lệnh Tối cao Lực lượng vũ trang thống nhất
1955-1960 — Ivan Stepanovich Koniev — Nguyên soái Liên Xô.
1960-1967 — Andrei Grechko — Nguyên soái Liên Xô.
1967-1976 — Ivan Yakubovsky — Nguyên soái Liên Xô.
1977-1989 — Viktor Kulikov — Nguyên soái Liên Xô.
*1989-1991 — Pyotr Lushev — Đại tướng.
Tổng Tham mưu Liên hợp Lực lượng vũ trang thống nhất
1955-1962 — Aleksey Innokent'evich Antonov — Đại tướng lục quân.
1962-1965 — Pavel Batov — Đại tướng lục quân.
1965-1968 — Mihail Kazakov — Đại tướng lục quân.
1968-1976 — Sergei Shtemenko — Đại tướng lục quân.
1976-1988 — Anatoly Gribkov — Đại tướng lục quân.
1989-1991 — Vladimir Lobov — Đại tướng lục quân.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Vào đêm ngày 20–21 tháng 8 năm 1968, Liên Xô và các quốc gia trong khối Warszawa – Bulgaria, Cộng hòa Dân chủ Đức (Đông Đức), Hungary và Ba Lan – tiến quân vào Tiệp
**Hiệp ước Hữu Nghị, Hợp Tác và Tương Trợ** ( - **DDSV**) là một hiệp ước phòng thủ chung được lãnh đạo bởi Liên Xô với sự tham gia của đại đa số các nước
**Phố cổ Warszawa** ( và thông tục là _Starówka_) là khu vực lâu đời nhất của Warszawa, Ba Lan. Nó được giới hạn bởi _Wybrzeże Gdańskie_, dọc theo sông Vistula, và bên cạnh các khu
thumb|Varsovian Trumpet Call **Warszawa** (; phiên âm "Vác-sa-va"), tên chính thức là **Thành phố Thủ đô Warszawa** () là thủ đô và là thành phố lớn nhất của Ba Lan. Thành phố đô thị của
thumb **PGE Narodowy** (tên chính thức kể từ năm 2015) hoặc **Sân vận động Quốc gia** (, ) là một sân vận động bóng đá có mái che có thể thu vào ở thủ đô
**Vườn bách thú Warszawa**, hay được gọi đơn giản là **Sở thú Warszawa** (), là một vườn bách thú khoa học nằm dọc theo sông Wisła ở Warszawa, Ba Lan. Vườn thú có diện tích
nhỏ|200x200px| Warsaw Arsenal - hiện tại nhỏ|200x200px| Nhà thờ Brygidki ở góc phố Nalewki, ở xa hơn là Warsaw Arsenal. Ở bên trái, phố Bielańska. Khoảng năm 1775. nhỏ|200x200px| Hình ảnh Arsenal. Cuộc nổi dậy
nhỏ|Kinh tuyến Warszawa nhỏ|Bảng mô tả của kinh tuyến Warszawa **Kinh tuyến Warszawa** () là một đường kinh tuyến chạy qua Warsaw. Giờ trung bình địa phương tại kinh tuyến được gọi là **Giờ trung
**Đài tưởng niệm các anh hùng của Warszawa**, còn được gọi là **Warszawska Nike**, là một bức tượng nằm ở giao lộ của phố Nowy Przejazd (Đường đèo mới) và Aleja Solidarności (Đại lộ Đoàn
**Đại giáo đường Do Thái Warszawa** (, ) là một trong những kiến trúc lớn nhất được xây dựng ở Ba Lan vào thế kỷ 19. Tại thời điểm mở cửa, đây được xem là
**Nghĩa trang quân nổi dậy Warszawa** () là một nghĩa trang tưởng niệm tọa lạc tại khu vực số 174/176 phố Wolska thuộc quận Wola của Warszawa. Nghĩa trang được thành lập vào cuối năm
|---- | Diện tích | 15,57 km² |---- | Dân số (2003) | 135 000 |---- | Mật độ dân số | 8 670/km² |---- | Thị trưởng | Wojciech Bartelski |---- | Các địa điểm
**Tàu điện ngầm Warszawa** (tiếng Ba Lan: Metro Warszawskie) là một hệ thống vận chuyển nhanh chóng phục vụ thành phố Warsaw, thủ đô của Ba Lan. Hiện tại nó bao gồm hai tuyến, phía
**Đài tưởng niệm trận chiến Monte Cassino** () là một di tích ở Warszawa, Ba Lan nằm ở quảng trường giữa phố Tướng Anders và cổng của Công viên Krasnoyani gần Bảo tàng Khảo cổ
phải|Bản đồ Khối phía đông 1948-1989 Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, thuật ngữ **Khối phía Đông** (hay còn được gọi là **Khối Xô Viết**, **Khối Cộng sản** hoặc **Khối Xã hội chủ nghĩa**) đã
**Prudential** là một tòa nhà chọc trời đáng chú ý ở Warsaw, Ba Lan. Được xây dựng từ năm 1931 đến 1933 theo phong cách Art Deco, nó được dùng làm trụ sở cho Công
phải|nhỏ|256x256px| Đài tưởng niệm Adam Mickiewicz, ca. 1900 **Đài tưởng niệm Adam Mickiewicz** () là một tượng đài dành riêng cho Adam Mickiewicz tại Krakowskie Przingmieście ở quận Śródmieście của Warsaw, Ba Lan. Tượng đài
**Nhà máy Vodka Warsaw "Koneser"** (tiếng Ba Lan: Warszawska Wytwórnia Wódek "Koneser") là một tổ hợp nhà máy gồm các tòa nhà theo kiến trúc tân cổ điển từ cuối thế kỷ XIX nằm ở
**Khởi nghĩa Warszawa** () là một cuộc nổi dậy diễn ra trong thế chiến thứ hai do lực lượng kháng chiến Ba Lan Armia Krajowa (**AK**) tiến hành để giải phóng Warszawa từ tay Đức
**Mùa xuân Praha** (, ) là một giai đoạn phi Xô Viết (tự do hóa) nền chính trị tại Tiệp Khắc trong thời kỳ nước này chịu ảnh hưởng từ Liên bang Xô viết sau
**Công quốc Warszawa** (tiếng Ba Lan: _Księstwo Warszawskie_; tiếng Pháp: _Duché de Varsovie_; tiếng Đức: _Herzogtum Warschau_; tiếng Nga: _Варшавское герцогство_, Varshavskoye gertsogstvo) là một nhà nước tại Ba Lan được thành lập bởi Napoléon
**Cộng hòa Nhân dân Ba Lan** (1952–1989), trước đây là **Cộng hòa Ba Lan** (1944–1952), là một quốc gia ở Trung Âu tồn tại như tiền thân của Cộng hòa Ba Lan dân chủ hiện
**Nhà thờ Thánh Gioan Baotixita** (tiếng Ba Lan: _Archikatedra św. Jana w Warszawie_) là một nhà thờ Công giáo La Mã nằm trong khuôn viên phố cổ ở Warszawa, Ba Lan. Nhà thờ Thánh Gioan
thế=|nhỏ|300x300px| Đại biểu tham gia hội thảo "Những thách thức của việc phục hồi Di sản Thế giới" **Khuyến nghị Warszawa về khôi phục và tái tạo di sản văn hóa** (tiếng Anh: _Warszawa recommendation
**Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương** (, **_'; , _**') là một liên minh quân sự dựa trên Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương được ký kết vào ngày 4 tháng 4 năm
**Cầu Kierbedź** là cầu thép đầu tiên bắc qua sông Wisła ở Warszawa. Cầu được thiết kế bởi Stanisław Kierbedź và xây dựng trong thời gian 1859 - 1864. Cầu có sáu nhịp với chiều
nhỏ|Vị trí quy hoạch của bảo tàng (Bệnh viện Bersohn và Bauman trước đây ở Warsaw) **Bảo tàng Warsaw Ghetto** là một bảo tàng lịch sử ở Warszawa hiện đang được xây dựng. Nó sẽ
thumb|Cờ của [[Khởi nghĩa tháng Mười một 1831]] thumb|một phiên bản bằng chữ cái Cyrillic, bằng tiếng Nga thumb|Đài tưởng niệm Lính Ba Lan và những người chống Phát xít Đức 1939-1945 ở Berlin. thumb|Khẩu
**Học thuyết Sinatra** mô tả chính sách của Liên Xô dưới thời Mikhail Gorbachyov, mà đã cho phép các nước Khối Warszawa, tự giải quyết những chuyện nội bộ của mình. Vào ngày 25 tháng
Các nước thuộc [[khối Warszawa ở phía đông của Bức màn sắt được tô màu đỏ. Thành viên khối NATO về phía bên trái được tô màu xanh. Các nước trung lập về quân sự
**Bức tường Berlin** () từng được chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Đức gọi là "Tường thành bảo vệ chống phát xít" (tiếng Đức: _Antifaschistischer Schutzwall_) và bị người dân nước Cộng hoà Liên
phải|nhỏ|300x300px| Tòa nhà Ngân hàng Quốc gia Ba Lan (phải) trên Quảng trường khởi nghĩa Warsaw, tại [[Warszawa. ]] Tọa độ: **Quảng trường khởi nghĩa Warszawa** (_Plac Powstańców Warszawy_, trước đây là _Quảng trường Napoleon_)
thumb|upright|[[Khối phía Đông]] **Học thuyết Brezhnev** là một chính sách đối ngoại của Liên Xô, nói về việc giới hạn quyền chủ quyết tại các nước xã hội chủ nghĩa và quyền can thiệp, nếu
phải|nhỏ|300x300px| Lối đi của Nghĩa trang. Những ngôi mộ tập thể của những người lính nằm ở hai bên của đài tưởng niệm . **Nghĩa trang tưởng niệm những người lính Xô viết** (), hay
nhỏ|260x260px| Một trong những tòa nhà bảo tàng **Bảo tàng khởi nghĩa Warsaw** (được đặt tên là **Bảo tàng cuộc nổi dậy Warsaw**, ), tại quận Wola của Warsaw, Ba Lan, dành riêng cho cuộc
**Khởi nghĩa Khmelnytsky**, còn gọi là **Chiến tranh Cossack–Ba Lan**, **Khởi nghĩa Chmielnicki**, **cuộc nổi dậy Khmelnytsky**, là một cuộc nổi loạn của người Cossack diễn ra từ năm 1648 đến năm 1657 trên các
nhỏ|230x230px| Quảng trường Nhà hát, c. 1925. Cung điện Jabłonowski ở bên trái, [[Nhà hát lớn Vác-sa-va|Nhà hát lớn ở bên phải ]] nhỏ|230x230px| [[Nhà hát lớn Vác-sa-va|Nhà hát lớn ]] nhỏ|230x230px| Cung điện Jabłonowski
**Hotel Bristol, Warsaw** là một di tích lịch sử và là một khách sạn sang trọng mở cửa vào năm 1901 nằm trên phố Krakowskie Przedmieście ở thủ đô của Ba Lan, Warszawa. ## Lịch
**Warszawa 1944**, hay còn được biết với tiếng Anh là **Warsaw 1944**, nguyên gốc là **Miasto 44** (_Thành phố 44_) là một bộ phim Ba Lan kể về cuộc Khởi nghĩa Warszawa năm 1944, trong
**Bảo tàng Legia Warsaw** (tiếng Ba Lan: _Muzeum Legii Warszawa_) là một bảo tàng dành cho lịch sử của Câu lạc bộ bóng đá Legia Warszawa, tọa lạc tại số 3 Phố Łazienkowska, Warsaw, Ba
**Đại học Công nghệ Warszawa ** (, theo nghĩa đen, "Trường bách khoa Warszawa ") là một trong những viện công nghệ hàng đầu ở Ba Lan và là một trong những viện lớn nhất
**Nhà hát lớn ở Warszawa ** () hoặc **Nhà hát lớn Opera Quốc gia** () là một tổ hợp nhà hát, công ty opera và là trụ sở của Đoàn Ba lê Quốc gia Ba
**Ủy ban An ninh Quốc gia** (, ), viết tắt **KGB** (, ; ) còn được gọi là **Ủy ban An ninh Nhà nước**, là lực lượng cảnh sát mật chính, và là cơ quan
**Quá trình sụp đổ của Liên Xô** thành các quốc gia độc lập bắt đầu ngay từ năm 1985. Sau nhiều năm xây dựng quân đội Liên Xô và các chi phí phát triển trong
**Lâu đài Hoàng Gia ở Warsaw** () từng là nơi ở của các triều đại vua trước đây của Ba Lan. Lâu đài tọa lạc ở Quảng trường Lâu đài, ngay lối vào Khu Phố
**Cộng hòa Liên bang Xã hội chủ nghĩa Nam Tư**, gọi tắt là **CHLBXHCN Nam Tư** là nhà nước Nam Tư được thành lập sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai và tồn tại
**Công Đoàn Đoàn kết** (tiếng Ba Lan: _Solidarność_, IPA:; tên đầy đủ: **Công đoàn Độc lập Tự trị "Đoàn kết"** — _Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność"_ ) là một liên minh công đoàn và là
**Bảo tàng Đường sắt Warsaw** (tiếng Ba Lan: **Muzeum Kolejnictwa w Warszawie**) nằm ở ga cuối của tuyến đường sắt PKP Warsaw Główna cũ và rất gần ga xe lửa Warszawa Ochota. Các triển lãm
phải|nhỏ|250x250px| Quảng trường diễu hành cho thấy một khu chợ cũ (trái) và siêu thị (phải) phải|nhỏ|250x250px| Phía nam cho thấy ga đường sắt Warszawa ródmieście **_Quảng trường diễu hành_** () là một quảng trường
**Thành cổ Warsaw** (tiếng Ba Lan: **Cytadela Warszawska**) là một pháo đài thế kỷ 19 tại Warsaw, Ba Lan. Nó được xây dựng theo lệnh của Sa hoàng Nicholas I sau khi đàn áp cuộc