nhỏ|300x300px|[[Hang Sơn Đoòng|Động Sơn Đoòng, Quảng Bình, Việt Nam]]
Hang hay hang động là một khoảng trống tự nhiên đủ lớn trong lòng đất . Không có ấn định chặt chẽ về kích thước của khoảng trống, nhưng người ta coi khoảng trống là hang khi một người có thể ra vào được, mặc dù không có chỉ định rõ ràng về tầm vóc người đó.
Hang hốc là từ được dùng để chỉ vùng đất có nhiều khoảng trống với kích thước của hang và nhỏ hơn hang - tức hốc.
Hang luồn là hang có các cửa ở ít nhất hai đầu hang, và có thể đi qua rồi thoát khỏi hang mà không cần quay lại.
Sự hình thành
Phần lớn các hang được hình thành do quá trình kiến tạo địa chất của Trái Đất từ cách đây hàng triệu năm. Do sự biến đổi của vỏ Trái Đất kéo theo hàng loạt sự đứt gãy và hoạt động tạo núi, cũng như sự phun trào của các núi lửa đã hình thành ra các dãy núi.
Trong các khối núi thì thành phần vật liệu có thể rất khác nhau, trong đó có những phần dễ bị phong hóa có thể hòa tan vào nước ngầm và bị cuốn đi, để lại khoảng trống giữa các phần chưa bị phong hóa. Qua hàng triệu năm, khoảng trống lớn dần, rồi tùy theo tình trạng kết cấu khối vòm mà vòm sụp xuống, hoặc đủ chắc để tạo ra hang đá.
Phân loại
- nhỏ|Hang đá vôi ở [[Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng|Phong Nha - Kẻ Bàng]]Hang đá vôi: thường gọi là karst, là loại hang được hình thành trong các khối núi đá vôi do sự bào mòn hóa học, trong đó nước có chứa axit carbonic thấm hoặc chảy qua gây ra hòa tan calci trong đá vôi. Hầu hết hang trong tự nhiên là hang karst trong núi đá vôi.
- nhỏ|Hang ống dung nham ở [[Hawaii (đảo)|Hawaii]]Hang ống dung nham: là loại hang được hình thành do dung nham núi lửa khi phun trào bao phủ lên những lớp đất đá có trước thuộc loại dễ phong hóa hơn. Về sau đá dễ phong hóa bị rửa trôi, để lại những khoảng trống trong lòng nó.
- Hang phong hóa: Loại hang được hình thành do sự xói mòn của các dòng chảy mang theo trầm tích qua các loại đá. Chúng có thể hình thành trong bất kỳ loại đá nào, kể cả đá cứng như đá granite. Dòng chảy ở đây thường là dòng nước hoặc dòng không khí. Sự xói mòn bởi gió thổi qua các khối đá có thể tạo ra hang gió.
- Hang biển: Loại hang được hình thành do quá trình bào mòn của sóng biển lên những núi đá ở ven bờ biển.
- nhỏ|Hang sông băng Perito MorenoHang sông băng: Loại hang được hình thành bởi dòng chảy của nước làm tan băng trong và bên dưới các sông băng. Hang sông băng chỉ đến những hang động nằm hoàn toàn trong khối băng, khác với hang băng là những hang động có nền đá bị đóng băng quanh năm.
- Hang Talus: Là khoảng trống được hình thành ngẫu nhiên bởi sự sụp đổ của một khối lượng đất đá lớn chồng lên nhau, thường thấy ở chân các vách đá cùng với đá vụn.
- nhỏ|Hang Pha Lê, [[Bermuda là một anchialin]]Hang Anchialin: Đây là loại hang ở ven biển, không giáp biển nhưng được kết nối ngầm với đại dương, thường chứa nước lợ hoặc nước mặn.
Sự phân bố
Các hang động phân bố trên toàn thế giới, mặc dù mật độ các hang động đã được khám phá nghiêng nhiều về những quốc gia mà hoạt động thám hiểm hang động đã trở nên phổ biến. Do đó, các hang động đã khám phá tập trung nhiều ở Châu Âu, Châu Á, Bắc Mỹ và Châu Đại Dương, nhưng lại thưa thớt ở Nam Mỹ, Châu Phi và Nam Cực.
Những kỷ lục về hang
Hang dài nhất:
- Hang động có tổng chiều dài lớn nhất đã được khảo sát là hang Mammoth ở Kentucky, Mỹ với chiều dài lên tới 685,6 km.
- nhỏ|[[Sistema Sac Actun - Hang động trắng]]Hang động dài nhất ở dưới nước và đứng thứ 2 về tổng chiều dài là Sistema Sac Actun ở Yucatan, Mexico, dài 335 km.
- Trục hang thẳng đứng sâu nhất được biết sâu 603 m thuộc hang động Vrtoglavica ở Slovenia.
- Hố ngập nước sâu nhất từng được khám phá là vực Hranice ở Cộng hòa Séc sâu 404 m.
Hang lớn nhất:
- nhỏ|Hang Sơn ĐoòngHang động lớn nhất thế giới là hang Sơn Đoòng ở Bố Trạch, Quảng Bình, Việt Nam, thuộc hệ thống hang Phong Nha - Kẻ Bàng dài ít nhất 9 km (đã khảo sát và đo đạc 4,6 km), cao trung bình 80 m, cá biệt có những buồng hang cao đến 200 m và rộng đến hơn 140 m. Hang động mới được khảo sát cụ thể và liệt kê là hang lớn nhất vào tháng 4/2009 bởi nhóm thám hiểm thuộc Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh. Trước đó, kỷ lục này thuộc về hang Hươu ở vườn quốc gia Gunung Mulu (Sarawak, Borneo, Malaysia).
- Kỷ lục về buồng hang lớn nhất thuộc về buồng hang Sarawak cũng thuộc vườn quốc gia Gunung Mulu (Sarawak, Borneo, Malaysia). Buồng hang này là một khoảng trống lớn có kích thước xấp xỉ 700 x 400 x 80 m.
- Hệ thống hang lớn nhất thế giới tính theo thể tích là hệ thống hang động Clearwater với thể tích tính toán là xấp xỉ 3.800.000 m 3.
Khảo cổ học và vai trò của Hang đối với xã hội
Xuyên suốt quá trình phát triển của lịch sử loài người, ngay từ buổi sơ khai, những con người nguyên thủy đã sử dụng các hang đông làm nơi ở, che chở cho bản thân trước mưa, gió, bão, để tránh thú dữ..., và họ cũng đã dùng hang làm nơi chôn cất những người chết.
Một minh chứng rõ ràng là nhiều người nguyên thủy đã dùng hang Niah (Sarawak, Malaysia) làm nơi cư ngụ của mình cách đây hơn 40.000 năm.
Chính vì là nơi cư trú của loài người từ xa xưa cho nên hang động có thể là nơi lưu giữ nhiều chứng tích về loài người cổ đại. Cho nên hang là những di chỉ khảo cổ rất có giá trị.
Một số hang động nổi tiếng
Việt Nam
- Hang Đầu Gỗ
- Hang Sửng Sốt
- Hang Én
- Hang động Tràng An
- Hang Con Moong
- Hang Sơn Đoòng
Thế giới
- Hang đá Vân Cương ở Trung Quốc.
- Tham Khoun Xe là hang karst dạng luồn dài trên 14 km trên dòng Se Bangfai ở huyện Boualapha tỉnh Khammouan miền trung Lào
- Tham Luang Nang Non ( nghĩa chữ là "Động lớn của Quý Bà đang ngủ") là hang karst ở tỉnh Chiang Rai, Thái Lan. Tại đây năm 2018 diễn ra sự kiện Cuộc giải cứu hang Tham Luang.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb | 220x124px | right | [[Ngân hàng Nhà nước Việt Nam|Ngân Hàng Nhà nước Việt Nam]] **Ngân hàng** hay **nhà băng** (Tiếng Anh: _bank_) là một tổ chức tài chính chấp nhận tiền gửi
thumb|Bức áp phích [[quảng cáo dịch vụ bưu phẩm hàng không hàng tuần từ Deutsche Lufthansa, Syndicato Condor và Deutsche Zeppelin Reederei của Đức vào thập niên 1930.]] **Hãng hàng không** là một công ty
thumb|Hàng tồn kho linh kiện điện tử **Hàng tồn kho**, hay **hàng lưu kho** (tiếng Anh - Anh: **stock**; tiếng Anh - Mỹ: **inventory** ), là danh mục nguyên vật liệu và sản phẩm hoặc
**Bán hàng** là hoạt động liên quan đến việc bán một lượng hàng hóa hoặc dịch vụ trong một khoảng thời gian định trước. Người bán hoặc nhà cung cấp hàng hóa và dịch vụ
nhỏ|Người bán rong Ji Sheng, Thế kỷ XIII ở Trung Quốc **Bán hàng cá nhân** xảy ra khi đại diện bán hàng gặp gỡ khách hàng tiềm năng với mục đích giao dịch bán hàng.
thumb|Bên trong một cửa hàng tiện lợi [[7-Eleven của Nhật Bản]] thumb|Một cửa hàng [[Bodega (store)|bodega tiêu biểu tại New York City]] **Cửa hàng tiện lợi** hay **Cửa hàng tiện ích** là một cửa hàng
thumb|[[Hội đồng thương mại Chicago|Chicago Board of Trade Corn Futures market, 1993]] thumb|right|[[Price of oil#Speculative trading and crude oil futures|Oil traders, Houston, 2009]] **Thị trường hàng hóa** () được biết đến là một thị trường
**Ngân hàng di động** là dịch vụ được cung cấp bởi ngân hàng hoặc tổ chức tài chính khác, cho phép khách hàng của mình thực hiện các giao dịch tài chính từ xa bằng
**Ngân hàng cho cá nhân** là dịch vụ ngân hàng, đầu tư và các dịch vụ tài chính khác do các ngân hàng và công ty dịch vụ tài chính cung cấp chủ yếu cho
**Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (Mercantile Exchange Of VietNam - MXV)** là đơn vị tổ chức thị trường giao dịch hàng hóa tập trung quy mô cấp quốc gia đầu tiên tại Việt
**Vận đơn hàng không** (tiếng Anh: **air waybill** (_AWB_) hoặc **air consignment note**) là một chứng từ do hãng hàng không vận chuyển phát hành để xác nhận hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng
**Hàng Châu** (chữ Hán: 杭州, bính âm: Hángzhōu, Wade-Giles: Hang-cho) là một thành phố nằm trong đồng bằng châu thổ sông Trường Giang của Trung Quốc, và là thủ phủ tỉnh Chiết Giang. Hàng Châu
Trong khoa học tự nhiên, một **hằng số vật lý** là một đại lượng vật lý có giá trị không thay đổi theo thời gian. Nó đối lập với hằng số toán học, là các
**Hang đá Vân Cương** (chữ Hán: 云冈石窟 _yúngāng shíkū_, âm Hán Việt: _Vân Cương thạch quật_) trước đây là **Hang đá Vũ Châu Sơn** là một quần thể đền thờ hang động nằm ở ngoại
nhỏ|300x300px|[[Hang Sơn Đoòng|Động Sơn Đoòng, Quảng Bình, Việt Nam]] **Hang** hay **hang động** là một khoảng trống tự nhiên đủ lớn trong lòng đất . Không có ấn định chặt chẽ về kích thước của
**Quản lý bán hàng** là một hoạt động nghiệp vụ tập trung vào việc ứng dụng thực tế các kỹ thuật bán hàng và quản lý hoạt động bán hàng của một công ty. Đây
**Tổng công ty Hàng không Việt Nam - CTCP** () được thành lập ngày 27 tháng 5 năm 1995 trên cơ sở liên kết 20 doanh nghiệp hoạt động kinh doanh dịch vụ hàng không,
thumb|right thumb|right **Hang Sơn Đoòng** là một hang động tự nhiên tại xã Tân Trạch, tỉnh Quảng Trị, Việt Nam. Hang Sơn Đoòng được coi là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới đã
**Ngân hàng Chính sách xã hội** (tên giao dịch tiếng Anh: **_Vietnam Bank for Social Policies_**, viết tắt: **VBSP**) là tổ chức tín dụng thuộc Chính phủ Việt Nam, được thành lập để cho vay
nhỏ|[[Vietnam Airlines và VietJet Air đang là 2 hãng có đội bay và thị phần lớn nhất tại thị trường hàng không Việt Nam.]] Dưới đây là tổng hợp bao gồm các hãng hàng không
**Hệ thống hang động Ajanta** là một quần thể các hang động cắt đá Phật giáo có lịch sử từ thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên đến năm 480 sau Công nguyên nằm ở
**Ngân hàng Thương mại Cổ phần Lộc Phát Việt Nam** (tên giao dịch quốc tế: **LPBank**), là một ngân hàng thương mại cổ phần của Việt Nam. LPBank được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
**Emirates** ( DMG: _Ṭayarān Al-Imārāt_) là một trong hai hãng hàng không quốc gia của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (Hãng còn lại là Etihad Airways) có trụ sở tại Garhoud, Dubai,
**Ngân hàng thương mại** đã hình thành tồn tại và phát triển hàng trăm năm gắn liền với sự phát triển của kinh tế hàng hoá. Sự phát triển hệ thống Ngân hàng Thương mại
**Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu** (tên giao dịch bằng tiếng Anh: _Asia Commercial Joint Stock Bank_), được gọi tắt là **Ngân hàng Á Châu (ACB)**, chính thức đi vào hoạt động kinh
**Hàng không** là thuật ngữ nói đến việc sử dụng máy bay, máy móc, khí cụ do con người chế tạo ra có thể bay được (bao gồm cả không gian vũ trụ). Thuật ngữ
**Ngân hàng Nhà nước Việt Nam** (tên viết tắt: **SBV** hoặc **NHNNVN**) là cơ quan ngang bộ của Chính phủ Việt Nam, là ngân hàng trung ương của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa
**Hang Con Moong** (theo tiếng địa phương có nghĩa là _"hang con thú_") là một hang đá trong Vườn quốc gia Cúc Phương. Tuy Vườn quốc gia Cúc Phương phần lớn thuộc tỉnh Ninh Bình
**Ngân hàng trung ương** (có khi gọi là **ngân hàng dự trữ**, hoặc **cơ quan hữu trách về tiền tệ**) là cơ quan đặc trách quản lý hệ thống tiền tệ của quốc gia/nhóm quốc
nhỏ|Chuyên cơ của [[Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam phục vụ trong chuyến công du Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào năm 2015.]] **Hãng hàng không quốc gia** là một
**Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế** (**ICAO**) là một cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc có nhiệm vụ thống nhất các nguyên tắc, kỹ thuật của hàng không quốc tế và
**Thống đốc và Đồng sự của Ngân hàng Anh** (Governor and Company of Bank of England) là tên gọi đầy đủ của **Ngân hàng Anh** – ngân hàng trung ương của Vương quốc Liên hiệp
**Ngân hàng Grameen** (tiếng Bengali: গ্রামীণ ব্যাংক) là một tổ chức tài chính vi mô (tiếng Anh: microfinance) khởi đầu tại Bangladesh với mục đích cho vay vốn nhỏ (được gọi tín dụng vi mô;
Đây là danh sách các hãng hàng không đang hoạt động (theo các châu lục và các nước). ## Châu Á ### Singapore **Hãng hàng không quốc gia** *Singapore Airlines **Các hãng khác** *Jetstar Asia
**Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh** (_Ho Chi Minh University of Banking_) là trường đại học công lập trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Trường được thành lập năm
**Học viện Ngân hàng** (tiếng Anh: _Banking Academy of Vietnam_ – **BAV**, tiền thân là Trường Cao cấp Nghiệp vụ Ngân hàng) được thành lập từ năm 1961. Học viện Ngân hàng là trường đại
thumb|Màn [[pháo hoa|trình diễn pháo hoa là hàng hóa công cộng bởi nó vừa không mang tính cạnh tranh (một cá nhân sử dụng không làm ảnh hưởng đến giá trị và tính có thể
**Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam** (tên giao dịch Tiếng Anh: _Joint Stock Commercial Bank for Investment and Development of Vietnam_ ) tên gọi tắt: "**BIDV",** là ngân hàng thương mại
Bàn cho thực khách của nhà hàng [[Café Procope nổi tiếng và lâu đời ở Paris, Pháp]] **Nhà hàng** hay **tiệm ăn** là một cơ sở chuyên kinh doanh về việc nấu nướng và phục
nhỏ|phải|Cửa hàng bách hóa [[Galeria Kaufhof ở Köln ]] nhỏ|Trong [[Galeries Lafayette Haussmann, Paris]] thumb|Nội thất của [[Le Bon Marché ở Paris]] **Cửa hàng bách hóa** là một cơ sở bán lẻ cung cấp một
nhỏ|Ngày khai mạc Paris Air Show 2007 **Salon International de l'Aéronautique et de l'Espace, Paris-Le Bourget** (tên đầy đủ Tiếng Anh: _Paris Air Show_) là một triển lãm thương mại quốc tế về công nghiệp
phải|nhỏ|Mặt tiền của trụ sở Ngân hàng Quốc gia Việt Nam được in trên tờ tiền giấy mệnh giá 1000 đồng phát hành năm 1971 **Ngân hàng Quốc gia Việt Nam** là ngân hàng trung
Thạch nhũ trong hang Sửng Sốt nhỏ|phải|[[Hang Thiên Đường ở Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng]] [[Tam Cốc - Bích Động ở Ninh Bình]] **Hang động Việt Nam** bao gồm hệ thống các
nhỏ|phải|Chân dung kẻ giết người hàng loạt [[Sigvard Thurneman]] **Kẻ giết người hàng loạt** là người giết từ ba người trở lên trong một giai đoạn hơn ba mươi ngày, với một giai đoạn "xả
Trong kinh tế, **hàng dân dụng** hay **hàng tiêu dùng cuối cùng** là hàng hóa tiêu thụ cuối cùng, được dùng cho cá nhân sử dụng hay giao dịch, chứ không phải được dùng trong
Trong kinh tế, **hàng hóa** là một mặt hàng có thể trao đổi được sản xuất để thỏa mãn các mong muốn hoặc nhu cầu. Hàng hóa toàn cầu gồm hàng hóa và dịch vụ.
**Hãng phim truyền hình** hay còn gọi là **công ty sản xuất phim truyền hình** là đơn vị chủ yếu tham gia sản xuất phim truyền hình và nhiều khi cả phim điện ảnh. Hiện
**Ngân hàng Thương mại Trách nhiệm Hữu hạn Một thành viên Ngoại thương Công nghệ số** (tên gọi tắt: **Ngân hàng Ngoại thương Công nghệ số**, tên tiếng Anh: **Vietcombank Neo Bank Limited**, tên viết
Từ Hang Múa ngắm cảnh Tam Cốc mùa lúa chín Phong cảnh Tam Cốc nhìn từ đỉnh núi Hang Múa trái|nhỏ|Phía Ngoài cửa hang **Hang Múa** là hang trong núi đá vôi ở vùng đất
nhỏ|phải|Một nhà hàng thức ăn nhanh ở Little Havana, Miami, Florida nhỏ|phải|Một quán thức ăn nhanh ở Georgia, Hoa Kỳ **Nhà hàng thức ăn nhanh** (_Fast-food restaurant_) hay **Quán ăn nhanh** (_Quick-service restaurant_/QSR) là một