✨Chủ nghĩa xóa và chủ nghĩa thêm trên Wikipedia

Chủ nghĩa xóa và chủ nghĩa thêm trên Wikipedia

Chủ nghĩa xóa (tiếng Anh: Deletionism) và chủ nghĩa thêm (tiếng Anh: Inclusionism) là hai triết lý đối lập nhau được đưa ra bởi các biên tập viên của bách khoa toàn thư mở Wikipedia, liên quan đến các tiêu chí về việc quyết định giữ lại bài viết hoặc xóa nội dung của dự án.

Trên Wikipedia, những thành viên thuộc chủ nghĩa xóa thường tranh luận cho việc xóa các bài mà họ cáo buộc là quá ngắn và hoặc được viết quá tệ, những bài thiếu nguồn tham khảo hay chỉ có những nguồn được lấy từ Internet (đặc biệt là các blog, forum, và các trang web cá nhân), tất cả các bài được liệt kê trong thể loại không đủ độ nổi bật,, các sự kiện được coi là thông tin bên lề hay chỉ là những vấn đề của văn hóa quần chúng, cũng như tất cả các chủ đề mà họ cho rằng không bách khoa.

Còn đối với những thành viên thuộc chủ nghĩa thêm thì ngược lại, họ tranh luận cho việc giữ thêm nhiều bài viết tại Wikipedia. Họ cũng kêu gọi khoan dung hơn với các bài sơ khai, đồng thời cho phép các blog nổi tiếng cũng như một số nội dung Internet khác được dùng làm nguồn tham khảo cho bài viết.

Bối cảnh

Để tránh bị phá hoại, cũng như để xây dựng dự án có nội dung phù hợp, các wiki thường đề ra các quy định liên quan đến những chủ đề mà mình bao phủ. Wikipedia cũng đã tạo ra những không gian dành cho vấn đề này và để giải quyết những tranh luận khác nhau liên quan đến từng bài viết. Mọi thành viên đều có thể mở ra các cuộc tranh luận kiểu này, và nó được diễn ra tại trang "Biểu quyết xoá bài". Rất nhiều cuộc tranh luận không chỉ liên quan đến nội dung của từng bài viết, mà các thành viên còn trình bày "những quan điểm khác nhau về cách soạn thảo một bách khoa toàn thư lý tưởng."

Khi kết thúc một cuộc tranh luận, bảo quản viên đánh giá sự đồng thuận đạt được của cộng đồng. Cũng có những bài viết hay chủ đề không cần đưa ra thảo luận, được treo biển rồi bị xóa bởi bảo quản viên.

Vào thời điểm cuối năm 2006, ước tính rằng các không gian liên quan đến sự quản trị của Wikipedia và liên quan đến các quy định là những phần có nội dung phát triển nhanh nhất. Chiếm khoảng 1/4 nội dung toàn dự án.

Luận điểm

Hai tổ chức "Hiệp hội Thành viên Wikipedia theo Chủ nghĩa Thêm" (Association of Inclusionist Wikipedians) và "Hiệp hội Thành viên Wikipedia theo Chủ nghĩa Xóa" (Association of Deletionist Wikipedians) đã được các bảo quản viên thành lập.

Giáo sư ngành báo chí K.G. Schneider đã xác định tâm lý của những thành viên theo chủ nghĩa xóa sẽ được thể hiện một khi dự án bắt đầu chuyển từ giai đoạn chạy theo số lượng sang theo đuổi chất lượng.

Một trang "Wikimorgue" - "Nhà xác Wiki", nơi lưu giữ tất cả các bài bị xóa cũng như lịch sử sửa đổi của nó, đã được đề xuất như một phương tiện giúp làm minh bạch hơn quá trình xóa bài viết.

Thành viên nổi tiếng Simon Pulsifer cũng ủng hộ việc phủ rộng nhiều chủ đề hơn, và anh đã sử dụng chiến thuật phục hồi một vài bài viết bị xóa, với hy vọng sẽ không một ai nhận ra. Nội dung bài viết được yêu cầu xóa được đưa đến làm một phần của bài viết có độ nổi bật quan trọng hơn, đây là một dạng thỏa hiệp,

Phê bình

Nhà lưu trữ Jason Scott đã quan sát một lượng lớn các nỗ lực lãng phí dùng để tranh luận cho việc xóa bài viết. Điều này cũng có thể đóng góp cho sự tan rã của cộng đồng, hoặc làm giảm tỷ lệ tạo ra bài viết mới và sự giảm niềm đam mê và động lực giữa các biên tập viên. Tuy nhiên, một số đã quan sát rằng sự tương tác giữa hai nhóm thực sự có thể dẫn đến một sự nâng cao chất lượng tổng thể của nội dung của dự án.

Tiểu thuyết gia Nicholson Baker kể lại về bài viết đầu tiên của ông trên Wikipedia viết về nhà thơ Richard Denner đã được xóa vì "không đủ độ nổi bật", và chỉ trích hành vi quá cẩn trọng của các biên tập viên trên tạp chí New York Review of Books.

Nhà báo Dick Pountain đã thử lại các phê bình của Baker và thấy rằng nó được chứng minh là đúng.

Những cuộc tranh luận như vậy đã dẫn đến việc hình thành một số website phê bình Wikipedia như trang Wikitruth, chuyên dõi theo những bài có nguy cơ bị xóa. Sau đó, họ phát hiện một điều trái với lẽ thường rằng tin tức về việc xóa nội dung trong bài viết Wikipedia của họ đã được đưa vào bài viết trên Wikipedia.

Tháng 12 năm 2006, nhà văn và nhà soạn nhạc Matthew Dallman thấy rằng tiểu sử của ông trên Wikipedia được đưa ra tranh luận và sau đó là bỏ phiếu. Ông đã quyết định không dùng tư cách của mình để tham vào vụ việc do quan điểm không thích cá nhân tự đề xướng của Wikipedia. Ông nói rằng: "Điều này giống như tôi đang bị thử nghiệm và tôi không thể nào xác nhận được", mặc dù ông đã không thể cưỡng lại sự thôi thúc.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Chủ nghĩa xóa** (_tiếng Anh: Deletionism_) và **chủ nghĩa thêm** (_tiếng Anh: Inclusionism_) là hai triết lý đối lập nhau được đưa ra bởi các biên tập viên của bách khoa toàn thư mở Wikipedia,
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Territories_of_Dynasties_in_China.gif|nhỏ|350x350px|Sự mở rộng lãnh thổ Trung Hoa qua các thời kỳ. **Chủ nghĩa phục hồi lãnh thổ Trung Hoa** là chủ nghĩa dân tộc mang tính bành trướng trong lịch sử của Trung Quốc, và
**Quyền riêng tư trên Internet** (tiếng Anh là **Internet privacy**) là quyền riêng tư cá nhân (personal privacy) liên quan đến việc lưu trữ, hiển thị và cung cấp cho bên thứ ba thông tin
**Tư tưởng Juche** (Hangul: 주체); (phát âm trong tiếng Triều Tiên) (主體: âm Hán Việt: Chủ thể) hay **Tư tưởng Kim Nhật Thành** là một hệ tư tưởng chính thức của Nhà nước Cộng hòa
**Hướng đạo** là một phong trào lớn toàn cầu nên đôi khi không tránh được việc bị vướng mắc vào các vấn đề xã hội gây tranh cãi, thí dụ như phong trào đòi dân
**Phòng thí nghiệm khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo MIT (CSAIL) **là một phòng thí nghiệm nghiên cứu tại viện công nghệ Massachusetts thành lập bởi sự sáp nhập vào năm 2003
**Yemen** (; ), quốc hiệu là **Cộng hòa Yemen** () là một quốc gia nằm ở Tây Á, tọa lạc ở phía nam bán đảo Ả Rập. Yemen là quốc gia lớn thứ hai trên
**Cộng đồng mạng** (viết tắt: **_CĐM_**), hay còn được gọi là **cộng đồng trực tuyến** hoặc **cộng đồng Internet**, là một cộng đồng ảo có các thành viên tương tác với nhau chủ yếu thông
**Nhà nước Mới** (tiếng Bồ Đào Nha: **_Estado Novo_**, ) là chế độ chính trị theo chủ nghĩa xã đoàn của Bồ Đào Nha từ năm 1933 đến năm 1974. Tiền thân của Nhà nước
nhỏ|Bức Tranh _Die Tafelrunde_ của họa sĩ [[Adolph von Menzel. Bữa ăn của Voltaire, cùng vua Phổ Friedrich II Đại Đế và các viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Berlin.]] **Phong trào Khai sáng**,
**Toàn quyền Úc** là đại diện liên bang của quân chủ Úc, hiện là Charles III. Toàn quyền thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo đề nghị của thủ tướng, Hội đồng hành chính liên
**Lý Thừa Vãn** (, ; 26 tháng 3 năm 1875 – 19 tháng 7 năm 1965), còn được gọi là **Syngman Rhee** hoặc **Rhee Syng-man**, hoặc theo tên hiệu **Unam**, () là một chính trị
nhỏ|350x350px| Một trang trại đô thị ở [[Chicago ]] **Nông nghiệp** **đô thị** **, trồng trọt** **đô thị**, hoặc **làm vườn đô thị** là hoạt động trồng trọt, chế biến và phân phối thực phẩm
**Chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020 của Joe Biden** bắt đầu vào ngày 25 tháng 4 năm 2019 khi ông đăng tải một video tuyên bố ứng cử vào cuộc bầu cử tổng
**Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền** (**TNQTNQ**) là văn kiện quốc tế đặt ra các quyền con người được Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua vào ngày 10 tháng 12 năm 1948 ở
**Liên Xô** hay **Liên bang Xô viết**, tên chính thức là **Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết**, là một cựu quốc gia nằm ở phía bắc lục địa Á-Âu, tồn tại
**Cách mạng 1989**, hay còn được gọi là **Sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu** (còn được gọi bằng nhiều tên gọi khác như là **Mùa
**Quốc gia dân tộc** (_tiếng Anh_: **Nation-state** hay **Country**) là một quốc gia tồn tại để đại diện chủ quyền cho một dân tộc. Quốc gia dân tộc không chỉ là một thực thể chính
**Chiến tranh Bosnia** hay **Chiến tranh ở Bosnia và Hercegovina** là một cuộc xung đột vũ trang quốc tế xảy ra ở Bosna và Hercegovina trong khoảng thời gian giữa tháng 4 năm 1992 và
**Biểu tượng cảm xúc** (tiếng Anh: emoticon /ɪˈməʊ.tɪ.kɒn/ US /ɪˈmoʊ.t̬ə.kɑːn/), viết tắt cho “emotion icon”, cũng được gọi đơn giản là emote, là một hình ảnh đại diện của các biểu hiện trên gương mặt
**Phân tích website (Website analytics)** là việc đo lường, thu thập, phân tích và báo cáo dữ liệu web nhằm mục đích hiểu và tối ưu hóa việc sử dụng web. Tuy nhiên, phân tích
**Alexander II** (; 29 tháng 4 năm 181813 tháng 3 năm 1881)) là Hoàng đế Nga, Vua của Ba Lan và Đại vương công Phần Lan từ ngày 2 tháng 3 năm 1855 cho đến khi
**Thế hệ Z** (tiếng Anh: _Generation Z_, viết tắt: **Gen Z**), đôi khi còn được gọi là **Zoomers**, là nhóm nhân khẩu học nằm giữa thế hệ Millennial và thế hệ Alpha. Các nhà nghiên
**_Oppenheimer_** là một bộ phim điện ảnh AnhMỹ thuộc thể loại tiểu sửtâm lýgiật gânchính kịch ra mắt vào năm 2023 do Christopher Nolan làm đạo diễn, viết kịch bản và đồng sản xuất. Tác
thế=Three running men carrying papers with the labels "Humbug News", "Fake News", and "Cheap Sensation".|nhỏ|275x275px| Các phóng viên với nhiều hình thức "tin giả" từ một minh họa năm 1894 của Frederick Burr Opper **Tin
phải|nhỏ|Một trong những bức ảnh "[[Ảnh tự chụp|tự sướng" gây tranh cãi được một con khỉ ở miền nhiệt đới tự chụp]] Các **bức ảnh tự sướng của khỉ** là một chuỗi các bức ảnh
**Mary Elizabeth Truss** (sinh ngày 26 tháng 7 năm 1975) là nữ chính trị gia Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, hiện là Hạ Nghị sĩ đại diện cho Tây Nam Norfolk từ
## Định nghĩa Danh tiếng là một sự diễn đạt về việc "nổi danh" của một người hay một di sản, thắng cảnh, và được so sánh với những người và vật khác bởi một
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Antivax_protest_in_London_2.jpg|nhỏ|Một cuộc biểu tình phản đối tiêm chủng phòng COVID-19 tại [[Luân Đôn, Vương quốc Anh]] Các nhà hoạt động chống tiêm chủng (_anti-vaccine_ hoặc _anti-vax_) và nhiều người khác tại nhiều quốc gia đã
Trong tiếp thị trực tuyến, một trang đích, đôi khi được gọi là **"trang thu thập khách hàng tiềm năng"**, **"trang tĩnh"** hoặc **"trang đích",** là một trang web xuất hiện để phản hồi khi
**Giao dịch dựa trên quét** (**SBT**) là quá trình các nhà cung cấp duy trì quyền sở hữu hàng tồn kho trong kho hoặc cửa hàng của nhà bán lẻ cho đến khi các mặt
**Conservapedia** () là một bách khoa toàn thư trực tuyến bằng tiếng Anh, nền wiki, được viết từ quan điểm mà web tự nhận là theo chủ nghĩa bảo thủ Hoa Kỳ và theo chủ
**Phần mềm xử lý bảng tính** hay **Bảng tính** (tiếng Anh**: Spreadsheet**) là một phần mềm ứng dụng dùng để tổ chức, phân tích và lưu trữ dữ liệu thông qua các bảng tính (gọi
thumb|[[Annie Kenney và Christabel Pankhurst đang vận động cho quyền bầu cử của phụ nữ]] **Nữ quyền**, tức **quyền nữ giới** hay **quyền phụ nữ**, là các quyền lợi bình đẳng giới được khẳng định
Mô hình Von Neumman Hầu hết máy tính được xây dựng sử dụng mô hình Von Neumann, với trung tâm là bộ nhớ. Chương trình thực thi quá trình được lưu trong bộ nhớ. Chúng
thumb|Toàn cảnh Hàn Lâm viện thời [[Khang Hi.]] :_Bài viết này nói về một cơ quan trong nhà nước phong kiến Á Đông thời xưa. Để tìm hiểu về các cơ quan học thuật nghiên
**Aleksey Anatolyevich Navalnyy** ( / _A-lếch-sê(i) A-na-tô-lia-vi(chơ) Na-vao-nưi_; 4 tháng 6 năm 1976 16 tháng 2 năm 2024) là một chính trị gia và nhà hoạt động chống tham nhũng người Nga. Ông nổi tiếng
**Saddām Hussein ʻAbd al-Majīd al-Tikrīt** – còn được viết là **Husayn** hay **Hussain**; tiếng Ả Rập صدام حسين عبد المجيد التكريتي  (sinh 28 tháng 4 năm 1937  - 30 tháng 12 năm 2006) là một chính
**X,** trước đây là **Twitter**, là một phương tiện truyền thông mạng xã hội và dịch vụ mạng xã hội trực tuyến được điều hành bởi X Corp., công ty kế thừa của Twitter, Inc.
thế=Một Võ sư Võ cổ truyền Việt Nam.|nhỏ|Một [[Võ sư Võ cổ truyền Việt Nam.|225x225px]] **Võ thuật** là hệ thống được mã hóa và truyền thống chiến đấu được thực hành vì một số lý
**Đệ nhị Cộng hòa Ba Lan**, quốc hiệu là **Cộng hòa Ba Lan** ()**,** là một quốc gia ở Trung và Đông Âu, tồn tại từ ngày 7 tháng 10 năm 1918 đến ngày 6
**Leonor của Castilla** (tiếng Tây Ban Nha: _Leonor de Castilla_; tiếng Anh: _Eleanor of Castilla_; năm 1241 – 28 tháng 11 năm 1290) là Vương hậu nước Anh từ năm 1272 đến năm 1290, và
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2011_%E6%B7%B1%E5%9C%B3_%E8%8E%B2%E8%8A%B1%E5%B1%B1%E9%A1%B6%EF%BC%8D%E9%82%93%E5%B0%8F%E5%B9%B3%E5%A4%B4%E5%83%8F_-_panoramio.jpg|thế=|nhỏ|Tượng [[Đặng Tiểu Bình trên đỉnh Công viên Liên Hoa Sơn ở Thâm Quyến, Trung Quốc.]] **Chuyển loạn thành chính** () là thời kỳ trong lịch sử Trung Quốc mà Đặng Tiểu Bình thi hành
**Cách mạng Guatemala** (), cũng được gọi là **Thập kỷ xuân**, là một thời kỳ trong lịch sử Guatemala từ khi Jorge Ubico bị đảo chính vào năm 1944 đến khi Jacobo Árbenz bị đảo
Một nông dân [[Ai Cập cổ đại|Ai Cập cổ đang cày ruộng bằng cày có bò kéo]] nhỏ|300x300px|[[Ai Cập cổ đại là một ví dụ điển hình của một nền văn hóa sơ khai được
**Alexandria Ocasio-Cortez** (; ; sinh ngày 13 tháng 10 năm 1989), còn được biết tới qua tên viết tắt **AOC**, là một chính khách người Mỹ đảm nhiệm chức vụ Dân biểu Hoa Kỳ đại
**Hiến pháp Hoa Kỳ** là điều luật cao nhất của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, lúc đầu có bảy điều. Điều I, Điều II, và Điều III thành lập chính phủ liên bang, phân lập
**Tòa án tối cao nước Cộng hòa Singapore** là một trong hai bậc của hệ thống tòa án Singapore, bậc kia là Tòa án sơ thẩm. Tòa án tối cao, bao gồm Tòa án thượng
**Máy truy tìm dữ liệu trực tuyến** hay **máy tìm kiếm** hay **cỗ máy tìm kiếm** (tiếng Anh: _search engine_), hay còn được gọi với nghĩa rộng hơn là **công cụ tìm kiếm** (_search tool_),
Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi đã đến thăm Đài Loan, tên chính thức là Trung Hoa Dân Quốc, vào ngày 2 tháng 8 năm 2022. Bà được hộ tống bởi một phái