Bồ đề hay còn gọi cây đề, cây giác ngộ (danh pháp khoa học: Ficus religiosa) là một loài cây thuộc chi Đa đề (Ficus) có nguồn gốc ở Ấn Độ, tây nam Trung Quốc và Đông Dương, về phía đông tới Việt Nam. Nó là một loài cây rụng lá về mùa khô hoặc thường xanh bán mùa, cao tới 30 m và đường kính thân tới 3 m.
Lá của chúng có hình trái tim với phần chóp kéo dài đặc biệt; các lá dài 10–17 cm và rộng 8–12 cm, với cuống lá dài 6–10 cm. Quả của cây bồ đề là loại quả nhỏ giống quả vả đường kính 1-1,5 cm có màu xanh lục điểm tía.
Tín ngưỡng, tôn giáo
nhỏ|trái|Hậu duệ trực tiếp do sinh sản vô tính của cây Bồ-đề tại Bồ-đề đạo trường (bodhgayā, buddhagayā), được trồng tại [[vườn bách thảo Foster ở Honolulu, Hawaii]]
Cây Bồ-đề được gọi trong một số ngôn ngữ khác là cây Bo, Pipul hay Aśvattha, Assattha (tiếng Pali). Từ Aśvattha là tiếng Phạn; Śvaḥ có nghĩa là "ngày mai", a chỉ sự phủ nhận, và tha có nghĩa là "người hay vật dừng lại hay tồn tại". Nhà triết học nổi danh thuộc hệ phái Advaitavedānta (Bất nhị phệ-đà) là Śaṅkara diễn giải tên gọi này là "Người hay vật không thể tồn tại giống như thế vào ngày mai", cũng giống như toàn thể vũ trụ.
Loài cây này được cho là thiêng liêng bởi những người theo Ấn Độ giáo, Kì-na giáo và Phật giáo. Tương truyền thái tử Tất-đạt-đa Cồ-đàm ngồi thiền định dưới một gốc cây như vậy và đạt giác ngộ, trở thành một vị Phật. Qua đó mà cây này có tên bồ đề, vì Bồ-đề có nghĩa là Giác ngộ.
Hiện tại người ta có thể chiêm ngưỡng một cây Bồ-đề rất lớn tại chùa Đại Bồ-đề (Mahābodhi) tại Bồ-đề đạo trường (Bodhgayā), khoảng 96 km (60 dặm) từ Patna thuộc bang Bihar) của Ấn Độ. Đây là con của cây Bồ-đề mà ngày xưa Phật Thích-ca Mâu-ni đã ngồi thiền định 49 ngày sau khi thành tựu Vô thượng chính đẳng chính giác. Cây này là điểm dừng chân của những người hành hương, là tụ điểm quan trọng nhất trong bốn khu vực thiêng liêng đối với những người theo đạo Phật.
Cây Bồ-đề thời Phật thành Đạo đã bị vua Bengal là Śaṣaṅka phá hủy hồi thế kỉ thứ 7. Cây con được trồng kế nó cũng bị bão thổi trốc gốc năm 1876. Cây con ngày nay được lấy từ một nhánh của cây Bồ-đề gốc được vua A-dục tặng vua Tích Lan vào khoảng 288 TCN. Nó mang tên Śrī Mahā ("điềm lành và to lớn"). Ngày nay, tại cố đô Anurādhapura của Tích Lan (Sri Lanka), cây Bồ-đề đó vẫn còn xanh tốt và thời điểm trồng này làm cho nó trở thành cây già nhất trong số các thực vật có hoa có thể kiểm chứng được tuổi.
Trong văn học
"Cây đa, cây đề" là chỉ những người đã có tên tuổi thành danh.
Tên gọi trong các ngôn ngữ khác nhau
thumb|Example of fruits
thumb|Typical shape of the leaf of the Ficus religiosa
- Tiếng Việt — bồ-đề
- Tiếng Kannada — araLi mara ಅರಳಿ ಮರ
- Tiếng Malayalam — അരയാല് arayaal
- Tiếng Tamil — அரசு, அரச மரம் arasa maram (Literally "king" or "king's tree"; arasu or arasan is Tamil for "king")
- Tiếng Telugu — రావి చెట్టు raavi chettu
- Tiếng Bengal — অশ্বথ, i.e. ashwath, পিপুল, i.e. pipul
- Tiếng Bhojpuri — pippar
- Tiếng Gujarati — પિપળો (pipdo)
- Tiếng Hindi - Peepal - पीपल
- Tiếng Konkani — pimpalla rook/jhadd
- Tiếng Mahal — އަޝްވަތި ގަސް (aśvati gas)
- Tiếng Maithili (मैथिली) — पीपर (peepar)
- Tiếng Marathi — पिंपळ pimpaL (where L is as in for example Nagold)
- Tiếng Nepal (नेपाली) — पीपल (peepal or pipal)
- Tiếng Odia — ଅଶ୍ୱତ୍ଥ (ashwatth)
- Tiếng Pali — assattha; rukkha
- Tiếng Punjab — Pippal - ਪਿੱਪਲ/ پپل
- Tiếng Phạn — अश्वत्थः aśvatthaḥ vṛksha, pippala vṛksha (vṛksha means "tree")
- Tiếng Sinhala — ඇසතු esathu
- Tiếng Urdu — peepal پیپل
- Tiếng Nhật —
- Tiếng Triều Tiên —
- Tiếng Tây Ban Nha Cuba - alamo
- Tiếng Tagalog - ballete
- Tiếng Miến Điện — ဗောဓိညောင်ပင် (Bodhi nyaung pin), ဗောဓိပင် (Bodhi pin)
- Tiếng Hoa — 菩提樹 (pútíshù, bodhi tree)
- Tiếng Thái — โพธิ์ (pho)
Ảnh
Tập tin:Lá và quả bồ đề.jpg|Lá và quả bồ đề.
Tập tin:Lá bồ đề.jpg|Lá bồ đề đã già nên có chút úa vàng.
Tập tin:Cây bồ đề.jpg|Một nhánh bồ đề bên lề đường
Tập tin:Nhánh cây bồ đề.jpg|Nhánh cây bồ đề vào buổi sáng
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Bồ đề** hay còn gọi **cây đề**, **cây giác ngộ** (danh pháp khoa học: **_Ficus religiosa_**) là một loài cây thuộc chi Đa đề (_Ficus_) có nguồn gốc ở Ấn Độ, tây nam Trung Quốc
**Bo** hoặc **BO** có thể đề cập đến: ## Nghệ thuật và giải trí *_BA:BO_, phim Hàn Quốc 2008 *_Call of Duty: Black Ops_, trò chơi video bắn súng góc nhìn thứ nhất ## Tôn
**Bộ Hoa hồng** (danh pháp khoa học: **Rosales**) là một bộ thực vật có hoa, hiện tại bao gồm 9 họ (khoảng 256-261 chi và 7.400-7.725 loài) với họ điển hình là họ Hoa hồng
**Họ Dâu tằm** (danh pháp khoa học: **Moraceae**) là một họ trong số các thực vật có hoa, trong hệ thống Cronquist được xếp vào bộ Gai (Urticales). Bộ này trong các hệ thống phát
Cây bàng Singapore có tên khoa học là Ficus Lyata, thuộc họ dâu tằm Moraceae. Ban đầu giống cây này xuất hiện nhiều tại các khu rừng nhiệt đới phía tây châu Phi. Về sau
Cây sa kê còn có tên là cây bánh mì, thuộc họ dâu tằm Moraceae, có nguồn gốc từ Malaysia và các đảo Thái Bình Dương, được trồng phổ biến ở các tỉnh phía Nam
thumb|Thực vật mọng nước, chẳng hạn loài _[[lô hội_, trữ nước trong phần thịt lá]] Trong thực vật học, **thực vật mọng nước**, cũng được gọi là **cây mọng nước** hoặc đôi khi là **thực
**_Đa bồ đề_** (tên khoa học: **_Ficus rumphii_**) có tên là Da mít (đa mít) một số địa phương còn gọi là lâm vồ, dân gian ta vẫn gọi là đa bồ đề vì có
**Cây đa** (tên khác: **cây đa đa**, **dây hải sơn**, **cây dong**, **cây da**) có danh pháp hai phần (theo Bailey năm 1976) là **_Ficus bengalensis_**, một loài cây thuộc họ Dâu tằm (Moraceae), nó
**Chi Mít** hay **chi Chay** (danh pháp khoa học: **_Artocarpus_**) là một chi của khoảng 60 loài cây thân gỗ sinh sống trong khu vực Đông Nam Á và các đảo trên Thái Bình Dương,
**_Morus alba_**, hay **dâu tằm trắng**, **dâu tằm thường**, **dâu trắng**, **dâu ta** là loài thực vật có hoa trong chi Dâu tằm (_Morus_) họ Moraceae. Loài này được Carl Linnaeus mô tả khoa học
Cây mít là loại cây ăn quả quen thuộc với người dân Việt Nam, gắn bó với đời sống văn hóa và ẩm thực qua nhiều thế hệ. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nguồn
**_Milicia regia_** là một loài thực vật thuộc họ Moraceae. Loài này có ở Bénin, Cameroon, Bờ Biển Ngà, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Liberia, và Senegal. Chúng hiện đang bị đe dọa vì mất môi
nhỏ|Sơ đồ hình ảnh quả [[cam có múi]] nhỏ|Bản đồ thể hiện quả trong chu kỳ [[sinh sản.]] Trong thực vật học, **quả** hay **trái** là cấu trúc mang hạt của thực vật có hoa,
Cây **Sake** có phiên âm đúng tiếng Việt là **xa kê,** gốc tiếng Thái [https://th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%81 สาเก] (danh pháp hai phần: _Artocarpus altilis_) là một loài cây gỗ có hoa trong họ Dâu tằm (Moraceae), bản
Một trong các hệ thống phân loại thực vật hiện đại là **hệ thống Dahlgren**, được chuyên gia về thực vật một lá mầm là Rolf Dahlgren (1932-1987) công bố. Vợ của ông, bà Gertrude,
**Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh** là một vườn quốc gia của Việt Nam, được thành lập theo Quyết định số 167/2002/QĐ-TTg ngày 25 tháng 11 năm 2002 của Thủ tướng chính phủ Cộng hòa
**Hệ thống AGP III** là một hệ thống phân loại thực vật đối với thực vật có hoa hiện đại. Nó được Angiosperm Phylogeny Group (APG) công bố tháng 10 năm 2009 trong _Botanical Journal
Cây **sung** hay **ưu đàm thụ** hoặc **tụ quả dong** (danh pháp hai phần: **_Ficus racemosa_**, đồng nghĩa _Ficus glomerata_ Roxb., 1802) là loại thân cây gỗ lớn, mọc nhanh, thuộc họ Dâu tằm (Moraceae).
**Dâu quả dài**, tên khoa học **_Morus macroura_**, hay **dâu chùm dài**, **dâu Đài Loan** là một giống dâu quả siêu dài thuộc loài thực vật có hoa trong họ Moraceae. Loài này được Miq.
**_Euploea core_** hay còn gọi trong tiếng Anh là **common crow** (tạm dịch là **bướm quạ thông thường**), là một loài bướm phổ biến được tìm thấy ở Nam Á upright|thumb|Upperside upright|thumb|_E. godarti_ Trích từ
Mít là một loại trái cây quen thuộc đối với người Việt, mít có hương thơm, vị ngọt, nên nhiều người quan tâm liệu ăn mít có tăng cân không? Hãy cùng chúng tôi tìm
Mít là một loại trái cây quen thuộc đối với người Việt, mít có hương thơm, vị ngọt, nên nhiều người quan tâm liệu ăn mít có tăng cân không? Hãy cùng chúng tôi tìm
**Họ Tầm ma** (danh pháp khoa học: **Urticaceae**) là một họ thực vật có hoa. Tên gọi của họ này có nguồn gốc từ chi _Urtica_ (tầm ma). Urticaceae bao gồm một số loài cây
**_Ficus rubiginosa_** là một loài thực vật có hoa trong họ Moraceae. Loài này được Desf. ex Vent. mô tả khoa học đầu tiên năm 1805. Nó có nguồn gốc Đông Úc trong chi Ficus.
**_Ficus obliqua_** (còn có tên là **sung lá nhỏ**) là một loài thực vật có hoa trong họ Dâu tằm (Moraceae). Đây là loài bản địa thuộc vùng đông Úc, New Guinea, đông Indonesia, đảo
**Khu di tích lịch sử Giàn Gừa** ở ấp Nhơn Khánh, xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ, Việt Nam Hiện nay, diện tích khu di tích đã được mở rộng khoảng
**Dướng**, tên gọi khác **ró**, **cốc**, **cấu**, **dâu giấy**, **dó**, **lộc tử** (danh pháp hai phần: **_Broussonetia papyrifera_**) là một loài cây gỗ trong họ Dâu tằm (Moraceae), có nguồn gốc ở miền đông châu
**Cây sui**, còn được gọi là **cây thuốc bắn**, có tên khoa học **_Antiaris toxicaria_**, là một loài thực vật có hoa trong họ Moraceae. Loài này được Lesch. mô tả khoa học đầu tiên
**Gừa** hay còn gọi **Si quả nhỏ**, (danh pháp khoa học: **_Ficus microcarpa_**) là một loài thực vật có hoa trong họ Dâu tằm (Moraceae). Loài này được L.f. miêu tả khoa học đầu tiên