Cây đa (tên khác: cây đa đa, dây hải sơn, cây dong, cây da) có danh pháp hai phần (theo Bailey năm 1976) là Ficus bengalensis, một loài cây thuộc họ Dâu tằm (Moraceae), nó có thể phát triển thành loài cây khổng lồ mà tán của nó che phủ đến một vài nghìn mét vuông. Tại Việt Nam, một số người nhầm nó với cây sanh là cây cùng chi nhưng có tên khoa học khác hẳn (xem dưới đây).
Giống như nhiều loài cây thuộc chi Ficus khác như si (Ficus stricta), sanh (Ficus benjamina), vả (Ficus auriculata), quả vả hoặc vô hoa quả (Ficus carica), đa lông (Ficus drupacea), gừa (Ficus microcarpa), trâu cổ (Ficus pumila), sung (Ficus racemosa), bồ đề hay đề (Ficus religiosa) v.v. Đa có phương thức sinh trưởng không bình thường. Chúng là loài cây lớn mà thông thường bắt đầu sự sống như là loại cây biểu sinh trồng từ hạt trên các loại cây khác (hoặc trên các công trình kiến trúc như nhà cửa, cầu cống) do các loài chim ăn quả phân tán hạt. Cây trồng từ hạt nhanh chóng phát triển các rễ khí từ các cành cây, và các rễ khí này sẽ phát triển thành thân cây thực thụ khi chúng chạm tới mặt đất. Cây chủ cuối cùng sẽ bị bóp nghẹt hay bị phân chia ra bởi sự phát triển nhanh của cây đa.
Đặc trưng này cho phép một cây lan tỏa trên một diện tích rộng. Cây đa lớn nhất còn sống tại Pune (Ấn Độ) có đường kính tán tới 800 m xung quanh thân chính của nó.
Sinh học và sinh thái học
Nuôi trồng: Cây đa được trồng nhiều ở vùng nhiệt đới (Bailey và Bailey 1976). Cây đa là loài cây lớn nhất thế giới tính theo bề rộng thân và cành cây (Riffle 1998) với một số cây đa cổ thụ có thể che phủ một diện tích tới vài nghìn mét vuông. Loài cây này có quả màu huyết dụ và các rễ khí mọc từ các cành cây đâm xuống đất.
Phổ biến: Cây đa có thể sinh sôi phát triển ở những vùng mà loài sinh vật thụ phấn cho nó là loài ong bắp cày (Eupristina masoni) (theo Nadel 1991) có mặt. Cây đa cũng có thể phát triển nhờ các kỹ thuật sinh sản vô tính như chiết hay giâm cành. Nó có thể bắt đầu cuộc sống biểu sinh trên các loại cây khác.
Phân tán: Loài cây này có thể phân tán nhờ một số loài chim ăn quả như sáo nâu (Acridotheres tristis), một số loài bồ câu như bồ câu vằn (Geopelia striata) hay chim cu gáy (Streptopelia chinensis) và chim sẻ (Passer domesticus).
Phân bổ
Nguồn gốc: Theo Neal (1965) thì cây đa có nguồn gốc từ Ấn Độ, nó sinh sống được với cao độ tới khoảng 600 m (khoảng 2.000 ft), đặc biệt trong những khu vực khô ráo. Theo Riffle (1998)thì cây đa có nguồn gốc trong một khu vực rộng lớn của châu Á, từ Ấn Độ tới Myanmar, Thái Lan, Đông Nam Á, nam Trung Quốc và Malaysia.
Phân bổ toàn cầu: Cây đa được trồng rộng khắp khu vực nhiệt đới và mọc hoang tại phần lớn các khu vực nhiệt đới ẩm ướt trên Trái Đất (Riffle 1998).
- Tại Mỹ, nó có mặt tại Miami (Florida), Hawaii. Cây đa đầu tiên tại Mỹ đã được Edison trồng tại Fort Myers (Florida).
- Tại Úc, nó được tìm thấy mọc hoang ở khu vực đông bắc và trung tâm Queensland (Chew 1989, PIER 2000). PIER (2000) còn thông báo là nó được trồng ở Samoa, quần đảo Bắc Mariana, Guam, Fiji, Polynesia và Kiribati.
Cây đa tại Việt Nam
Tại Việt Nam, cây đa được tìm thấy tại nhiều đình, chùa và khu vực làng quê. Hầu như làng quê truyền thống ở Bắc Bộ nào cũng có những cây đa cổ thụ trong làng và bên cạnh các di tích. Ý nghĩa biểu tượng đầu tiên của cây đa là sự trường tồn, sức sống dẻo dai. Cây đa còn là biểu tượng thần quyền và tâm linh của con người. Trong làng, cây đa có mặt ở nhiều nơi khác nhau nhưng hầu như nó không vắng bóng ở các di tích, đặc biệt là đình chùa. Dưới gốc đa người Việt thời xưa hay dựng miếu thờ và lại có lệ khi bình vôi không dùng được nữa, thay vì vất bỏ thì đem treo ở cây đa.
Nó còn gắn liền với hình ảnh của làng quê Việt Nam qua những hình tượng như "cây đa, giếng nước, sân đình" hay "cây đa, bến nước, con đò", qua điệu dân ca lý cây đa. Nó cũng xuất hiện trong sự tích Thằng Cuội trên Cung Quảng Hàm.
Ở Hải Phòng, có một cây đa nhiều gốc (13 gốc), tên gọi của nó trở thành một địa danh: Cây đa 13 gốc, ở tại xóm Trại, xã Đằng Giang, quận Ngô Quyền. Cây đa 13 gốc là một cảnh quan đẹp, thu hút nhiều khách tới tham quan. Ngày rằm, mùng 1 hằng tháng, đặc biệt là đêm giao thừa, người ta tới thắp hương, cầu may đông như trảy hội.
Cây đa trong tục ngữ
- Cây đa cậy thần, thần cậy cây đa
- Thần cây đa, ma cây gạo, cú cáo cây đề
Hình ảnh
Tập tin:Great banyan tree kol.jpg|Cây đa khổng lồ ở vườn Acharya Jagadish Chandra Bose Botanical, Haora, Tây Bengal, Ấn Độ.
Tập tin:Đình La Xuyên, cây đa.JPG|Cây đa do Đại tướng Võ Nguyên Giáp trồng tại La Xuyên năm 1992.
Tập tin:Cây Đa An Phú.jpg|Cây đa trên 340 năm tuổi ở An Phú.
Tập tin:Quả đa ở Châu Phú,.jpg|Quả đa chín đỏ ở Châu Phú, An Giang.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Trong hành trình 15 năm hoạt động, Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia đã khám và điều trị hàng chục nghìn ca bệnh lý về da và các bệnh da thẩm mỹ giúp hàng
**Giải vô địch bóng đá U-20 thế giới 2023** () là giải đấu lần thứ 23 của Giải vô địch bóng đá U-20 thế giới, giải vô địch bóng đá trẻ nam quốc tế được
**_Rồng đá, hay là Mũi uốn ván_** là một tập truyện ngắn của hai tác giả Vũ Ngọc Tiến và Lê Mai được phát hành vào tháng 6 năm 2008 tại Đà Nẵng. ## Lịch
phải|nhỏ| Ví dụ về sự đa dạng sinh học đa bào của Trái Đất. **Đa dạng sinh học toàn cầu** là thước đo đa dạng sinh học trên hành tinh Trái Đất và được định
Giải vô địch bóng đá châu Âu là một giải đấu bóng đá ra đời vào năm 1960. Giải đấu này quy tụ các đội tuyển quốc gia nam là thành viên thuộc Liên đoàn
**Câu lạc bộ bóng đá nữ Thái Nguyên T&T** là một câu lạc bộ bóng đá nữ Việt Nam, có trụ sở tại Thái Nguyên, Việt Nam. Đội bóng đang thi đấu tại Giải bóng
**Vòng loại Cúp bóng đá U-23 châu Á 2022** là một giải đấu bóng đá quốc tế được Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) tổ chức nhằm xác định các đội tuyển tham dự
**Quản lý loài hoang dã** (_Wildlife management_) hay **quản lý động vật hoang dã** là quá trình quản lý ảnh hưởng đến sự tương tác giữa động vật hoang dã, môi trường sống của chúng
**Trường Trung học cơ sở – Trung học phổ thông Nguyễn Khuyến** là một trường liên cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông tại Đà Nẵng. Đây từng là trường trung học
**Chữ khắc và Nghệ thuật đá Bir Hima** () là một địa điểm nghệ thuật đá nằm ở tỉnh Najran, phía tây nam Ả Rập Xê Út, cách về phía bắc thành phố Najran. Đây
nhỏ|Một mẫu vật đá sừng thành dải, do biến chất tiếp xúc của [[sa thạch và đá phiến sét với granit xâm nhập sinh ra.]] **Đá sừng** là tên gọi chung để chỉ một tập
**Giải bóng đá Vô địch Quốc gia 2022,** tên gọi chính thức là **Giải bóng đá Vô địch Quốc gia Night Wolf 2022** () vì lý do tài trợ, là mùa giải chuyên nghiệp thứ
**Cúp bóng đá U-20 châu Á 2023** là lần thứ 41 của Cúp bóng đá U-20 châu Á (bao gồm các lần trước của Giải vô địch bóng đá trẻ châu Á và Giải vô
**Giải bóng đá Vô địch U-19 Quốc gia 2021** là mùa giải thứ 16 của giải U-19 Quốc gia do Liên đoàn bóng đá Việt Nam tổ chức. Giải đấu này diễn ra theo hai
**Rodrigo da Silva Dias** (sinh ngày 26 tháng 1 năm 1994) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Brasil chơi ở vị trí tiền đạo cho câu lạc bộ SHB Đà Nẵng tại
**Giải bóng đá nữ Vô địch Quốc gia 2020** (tên gọi chính thức: **Giải bóng đá nữ Vô địch Quốc gia - Cúp Thái Sơn Bắc 2020**) là giải đấu bóng đá lần thứ 23
**Giải bóng đá Vô địch Quốc gia 2021**, tên chính thức là **Giải bóng đá Vô địch Quốc gia LS 2021** () vì lý do tài trợ, là mùa giải chuyên nghiệp thứ 21 và
nhỏ|334x334px|Băng ghế dự bị của đội tuyển quốc gia Argentina. Trong bóng đá, **cầu thủ dự** **bị** là một cầu thủ được tung vào sân trong trận đấu để thay thế một cầu thủ hiện
**Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN** (ACB) là một trung tâm xuất sắc liên chính phủ với vai trò thúc đẩy hợp tác và phối hợp giữa các thành viên ASEAN, các chính phủ
**Vòng loại châu Á Giải vô địch bóng đá trong nhà thế giới 2021** là một cuộc thi đấu futsal nam bất thường nhằm xác định hai trong số năm đội tuyển quốc gia là
**Giải vô địch bóng đá châu Âu 2020** là một giải đấu bóng đá quốc tế được tổ chức tại 11 thành phố ở châu Âu từ ngày 11 tháng 6 đến ngày 11 tháng
**Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng** là cơ quan quyền lực Nhà nước tại thành phố Đà Nẵng, được tổ chức và có chức năng theo quy định của _Luật tổ chức Hội
nhỏ|phải|Một con cự đà nuôi **Cự đà nuôi** (_Green iguana in captivity_) là các con _kỳ nhông xanh_ (Iguana iguana) được nuôi nhốt làm kiểng, chúng đã trở nên là đối tượng phổ biến trong
**Nicolás González Iglesias** (sinh ngày 3 tháng 1 năm 2002), hay còn được biết đến với tên gọi **Nico**, là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Tây Ban Nha hiện đang thi đấu
Các trận đấu vòng loại **Bảng 3** của **khu vực châu Âu (UEFA)** trong **vòng loại giải vô địch bóng đá thế giới 1994** diễn ra từ tháng 4 năm 1992 đến tháng 11 năm
**Nuno Alexandre Tavares Mendes** (; sinh ngày 19 tháng 6 năm 2002) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Bồ Đào Nha hiện đang thi đấu ở vị trí hậu vệ trái cho
**Giải vô địch bóng đá trong nhà thế giới 2024** () là giải vô địch bóng đá trong nhà thế giới lần thứ 10, giải vô địch bóng đá trong nhà quốc tế được tổ
**Cúp bóng đá U-23 châu Á 2022** () là lần tổ chức thứ năm của Cúp bóng đá U-23 châu Á, giải bóng đá trẻ do Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) tổ chức
Trận **chung kết Cúp bóng đá các quốc gia châu Âu 1960** là một trận đấu bóng đá được diễn ra vào ngày 10 tháng 7 năm 1960 trên Sân vận động Công viên các
**Cúp bóng đá U-17 châu Á 2023** là mùa giải thứ 20 của Cúp bóng đá U-17 châu Á (bao gồm cả các phiên bản trước của Giải vô địch bóng đá U-16 châu Á
**Công an thành phố Đà Nẵng** là cơ quan Công an cấp thành phố trực thuộc Trung ương ở Việt Nam, thuộc hệ thống tổ chức của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam
nhỏ|300x300px|[[Vượn cáo đuôi vòng (_Lemur catta_), một trong các loài vượn cáo quen thuộc nhất trong rất nhiều loài vượn cáo của Madagascar.]] Thành phần hệ động vật hoang dã của Madagascar đã cho ta
**Vụ kiện hậu quả chất độc da cam trong Chiến tranh Việt Nam** là vụ kiện của Nhóm bảo vệ quyền lợi của nạn nhân Chất độc da cam/Dioxin đối với 37 công ty sản
**Tản Đà** (chữ Hán: 傘沱, 19 tháng 5 năm 1889 - 7 tháng 6 năm 1939) tên thật **Nguyễn Khắc Hiếu** (阮克孝), là một nhà thơ, nhà văn và nhà viết kịch nổi tiếng của
**Đội tuyển bóng đá quốc gia Thái Lan** (, , ) là đội tuyển bóng đá đại diện cho Thái Lan do Hiệp hội bóng đá Thái Lan (FAT) quản lý. Ở cấp độ châu
**Đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam** là đội tuyển bóng đá quốc gia đại diện cho Việt Nam thi đấu tại các giải đấu bóng đá quốc tế do Liên đoàn bóng đá
**Giải bóng đá vô địch thế giới 1930** là giải bóng đá vô địch thế giới đầu tiên (tên chính thức là **1930 Football World Cup - Uruguay / _1er Campeonato Mundial de Football**_) và
thumb|Chiếc [[cúp FIFA World Cup.]] **Giải vô địch bóng đá thế giới**, hay còn gọi là **Cúp bóng đá thế giới**, tên chính thức là **FIFA World Cup**, thường được gọi đơn giản là **World
**Cúp bóng đá thế giới các câu lạc bộ** (), trước đây được gọi là **FIFA Club World Championship** (_Giải vô địch bóng đá thế giới các câu lạc bộ_), là một giải đấu bóng
**Giải vô địch bóng đá thế giới 2006** (hay **Cúp bóng đá thế giới 2006**, _,_ ) là lần tổ chức thứ 18 của giải vô địch bóng đá thế giới, diễn ra tại 12
nhỏ|280x280px|Một mỏm đá dọc theo một [[Suối|con suối trên núi gần Orosí, Costa Rica.]] **Đá** hay **nham thạch** là tổ hợp có quy luật của các loại khoáng vật, có thể là một thể địa
:_Bài này nói về đá lửa mà loài người đã dùng trong quá khứ để tạo lửa. Các nghĩa khác xem bài Đá lửa (định hướng)_. nhỏ|Cục đá lửa trong lớp đá vôi [[Onondaga (địa
**Chất độc da cam** (viết tắt: **CĐDC**, tiếng Anh: _Agent Orange_—**Tác nhân da cam**) là một loại hóa chất diệt cỏ và làm rụng lá cây được quân đội Hoa Kỳ sử dụng tại Việt
**Bóng đá tại Việt Nam** do Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) điều hành. Liên đoàn quản lý các đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam bao gồm các đội tuyển nam và
**Giải vô địch bóng đá thế giới 1950** (tên chính thức là **1950 Football World Cup - Brazil** hay **IV Campeonato Mundial de Futebol** trong tiếng Bồ Đào Nha) là giải vô địch bóng đá
**Đá vôi** là loại một loại đá trầm tích, về thành phần hóa học chủ yếu là khoáng vật calcit và aragonit (các dạng kết tinh khác nhau của calci cacbonat CaCO3). Đá vôi ít
**Đà Lạt** là thành phố tỉnh lỵ cũ trực thuộc tỉnh Lâm Đồng nằm trên cao nguyên Lâm Viên, thuộc vùng Tây Nguyên, Việt Nam. Từ xa xưa, vùng đất này vốn là địa bàn
**Giải bóng đá Vô địch Quốc gia** (tiếng Anh: **V.League 1**, hiện tại còn được gọi là **LPBank V.League 1** vì lý do tài trợ) là giải đấu bóng đá chuyên nghiệp cấp câu lạc
**Bóng đá** (hay còn gọi là **túc cầu**, **đá bóng**, **đá banh**; tiếng Anh-Anh: _association football_ hoặc ngắn gọn là _football_, tiếng Anh-Mỹ: _soccer_) là một môn thể thao đồng đội được chơi với quả
**Da** là lớp mô bên ngoài, thường mềm và đàn hồi bao phủ cơ thể của động vật có xương sống. Da có ba chức năng chính: bảo vệ, điều tiết và cảm giác. Các