Bản đồ biển Caspi, khu màu vàng chỉ vùng trũng Caspi.
Biển Caspi là hồ nước lớn nhất trên thế giới tính về cả diện tích và thể tích. Diện tích mặt nước là 371.000 km² và thể tích 78.200 km³. Vì không thông với đại dương nên đây đúng là một hồ nước tuy mang tên "biển" vì độ rộng lớn của nó. Hồ cũng được gọi là biển vì nước hồ có vị mặn của muối. Độ mặn của nước hồ là khoảng 1,2%, xấp xỉ 1/3 nồng độ muối của nước biển.
Biển Caspi nằm giữa Nga ở bờ phía bắc và Iran ở bờ phía nam. Đông tây giáp các nước Turkmenistan, Kazakhstan và Azerbaijan. Độ sâu tối đa của hồ là khoảng 1.025 m.
Sông Volga, con sông dài nhất châu Âu là nguồn nước chính đổ vào biển Caspi.
Địa lý
Biển Caspi được bao bọc bởi Liên bang Nga dọc theo khu vực được kiểm soát phía nam. (Dagestan, Kalmykia, tỉnh Astrakhan), Azerbaijan có gần 20 thành phố gần biển Caspi, Iran (tỉnh Gilan, Mazandaran và Golestan), Turkmenistan và Kazakhstan, với các thảo nguyên Trung Á ở phía bắc và đông. Ở bờ biển phía đông Turkmenistan đầm Garabogazköl.
Vùng trũng Caspi nằm ở phía bắc vùng biển.
Biển được nối với Biển Azov bởi Kênh đào Manych và Kênh đào Volga-Don.
Độ mặn
Phụ thuộc vào lưu lượng nước ngọt chảy vào, biển Caspi là một hồ nước ngọt ở phần phía bắc. Ở bờ biển Iran, nó mặn hơn. Đầm Garabogazköl còn mặn hơn độ mặn của nước biển.
Các thành phố gần biển Caspi
Các thành phố lớn gần biển Caspi:
- Azerbaijan
Alyat
Astara
Avrora
Baku
Bank
Buzovna
Gobustan
Kala
Khudat
Khachmaz
Lankaran
Massally
Nabran
Neft Daşları
Syzan
Sangachaly
Sumqayit
Primorisk
** Prishib
- Iran
Astara
Babolsar
Bandar Anzali
Chaloos
Noshahr
Ramsar
Rasht
Sari
- Kazakhstan
Atyrau (trước đây là Guriev)
Aqtau (trước đây là Shevchenko)
- Nga
Astrakhan
Derbent
** Makhachkala
- Turkmenistan
** Türkmenbaşy (trước đây là Krasnovodsk)
Đảo
[[Stenka Razin Biển Caspi (Vasily Surikov)]]
- Ashuradeh
- Bulla
- Çikil
- Çilov
- Gil
- Nargin
- Pirallahı
- Ogurchinskiy (Turkmenistan)
- Qara Su
- Qum
- Səngi Muğan
- Vulf
- Zənbil
Lịch sử
Khoa học phỏng ước Biển Caspi hình thành cách đây 30 triệu năm, nguyên thủy là Biển Tethys, sau hình thành Biển Đen, Biển Aral và Biển Caspi. Khoảng 5,5 triệu năm trước, vùng lòng chảo Caspi mất lối thông ra đại dương khi mực nước rút xuống thấp và Biển Caspi hoàn toàn tách biệt với các vùng biển lân cận.
Về phía nhân chủng học thì khai quật ở động Huto gần thị trấn Behshahr, Mazandaran (vùng phía nam biển Caspi) cho thấy con người đã có mặt ở đây khoảng 75.000 năm trước.[https://web.archive.org/web/20070710075729/http://www.iran-daily.com/1385/2717/html/focus.htm]
Thời cổ đại, người Hy Lạp và Ba Tư gọi nó là đại dương Hyrcania. Thời Ba Tư cổ đại, cũng như ngày nay ở Iran, nó được biết đến như là biển Khazar hay biển Mazandaran. Tại các quốc gia nói tiếng Turk, nó được gọi là biển Khazar. Các nguồn sử liệu Nga cổ gọi nó là biển Khvalyn theo Khvalis, tên gọi những cư dân của Khwarezmia (Hoa Thích Tử Mô). Các nguồn sử liệu Ả Rập gọi nó là Bahr-e-Qazvin — biển Qazvin.
Từ biển Caspi có nguồn gốc từ Caspi, tên gọi một dân tộc cổ đại đã sống ở phía tây biển này, trong khu vực Transkavkaz. Strabo đã viết rằng "thuộc về quốc gia của người Albania còn có lãnh thổ gọi là Caspiane, được đặt tên theo bộ tộc Caspi, cũng là tên gọi của biển; nhưng bộ tộc này hiện nay đã biến mất". Ngoài ra, cổng Caspi, là tên gọi của một khu vực tại tỉnh Tehran của Iran, là một mảng chứng cứ có thể khác cho rằng họ đã di cư tới phía nam của biển này.
nhỏ|250 px|phải|Biển Caspi, nhìn từ [[Baku, Cộng hòa Azerbaijan]]
Các thành phố lịch sử ven biển bao gồm
- Hyrcania, thành bang cổ đại ở miền bắc Iran
- Tamisheh, (tỉnh Mazandaran của Iran)
- Anzali, (tỉnh Gilan của Iran)
- Atil, Khazaria
- Khazaran
- Baku, Azerbaijan
- Sumgait, Azerbaijan
- Astara, Iran, Azerbaijan
Động vật bản địa
Phong cảnh bờ biển phía nam biển Caspi, nhìn từ đỉnh [[Alborz|dãy núi Alborz ở Mazandaran, Iran.]]
Biển Caspi có một lượng lớn cá tầm, với trứng của nó được chế biến thành món trứng cá muối. Trong những năm gần đây việc đánh bắt thái quá đã đe dọa quần thể cá tầm tới mức các nhà bảo vệ môi trường chủ trương ngăn cản việc đánh bắt cá tầm hoàn toàn cho đến khi quần thể này được phục hồi. Tuy nhiên, do giá của trứng cá tầm là đủ cao để các ngư dân có thể hối lộ nhiều cho các quan chức tham nhũng, làm cho các quy định tại nhiều khu vực là không hiệu quả. Việc thu hoạch trứng cá tầm còn đe dọa trầm trọng thêm quần thể cá, do nó nhắm tới những cá cái sinh sản.
Hải cẩu Caspi (Phoca caspica/Pusa caspica) là loài đặc hữu của biển Caspi, một trong số rất ít các loài hải cẩu sinh sống trong các vùng nước nội địa (xem thêm hải cẩu Baikal).
Tên gọi của một vài loài chim, như mòng biển Caspi (Larus cachinnans) hay nhàn Caspi (Hydroprogne caspia) lấy theo tên gọi của biển này.
Có một vài loài cá đặc hữu của biển Caspi, bao gồm cá kutum (Rutilus frisii kutum), cá dầy (Rutilus rutilus), cá vền (Abramis brama), và một vài loài cá hồi. Cá hồi Caspi hiện trong tình trạng cực kỳ nguy cấp.
Giao thông vận tải
Trên biển Caspi có một số dịch vụ phà chuyên tuyến, đó là:
- tuyến phà nối giữa Turkmenbashi, Turkmenistan (trước đây là Krasnovodsk) và Baku
- tuyến phà nối giữa Baku và Aktau
Đóng băng
Về mùa đông, phần phía Bắc của biển Caspi bị đóng băng. Trong những mùa đông giá lạnh nhất thì ở phía nam của biển Caspi cũng có băng.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Bản đồ biển Caspi, khu màu vàng chỉ vùng trũng Caspi. **Biển Caspi** là hồ nước lớn nhất trên thế giới tính về cả diện tích và thể tích. Diện tích mặt nước là 371.000
**_Larus cachinnans_** là một loài chim trong họ Laridae. Mòng biển Caspi là loài mòng biển lớn tại có thân dài 56–68 cm (22–27 in), với sải cánh dài 137–155 cm (54–61 in) và cân nặng cơ thể của
**Tiểu Hạm đội Caspi** (tiếng Nga: _Каспийская флотилия_, hay **Đội tàu Caspi** là một đơn vị của Hải quân Nga hoạt động tại các vùng biển Caspi chịu trách nhiệm phòng thủ cho nước Nga
**Hải cẩu Caspi** (_Pusa caspica_) là một loài động vật có vú trong họ Hải cẩu thật sự, bộ Ăn thịt. Loài này được Gmelin mô tả năm 1788. Hải cẩu Caspi độc đáo ở
**Cá bống Caspi**, tên khoa học **_Neogobius caspius_**, là một loài cá bống đặc hữu của biển Caspi, nơi nó chỉ được tìm thấy trong vùng nước lợ. Nó đạt đến một độ dài 34,5 cm
nhỏ|Bờ biển miền trung Chile thumb|upright=1.35|Một con sóng đánh vào bờ biển tại [[Vịnh Santa Catalina]] **Biển** nói chung là một vùng nước mặn rộng lớn nối liền với các đại dương, hoặc là các
nhỏ|phải|Bản đồ biển Đen **Biển Đen** hay **Hắc Hải** là một biển nội địa nằm giữa Đông Nam châu Âu và vùng Tiểu Á. Biển Đen được nối với Địa Trung Hải qua eo biển
thumb|Biển Aral năm 1989 (trái) và 2014 (phải) thumb|Quá trình thu hẹp của biển Aral từ năm 1960 **Biển Aral** (tiếng Kazakh: Арал Теңізі (_Aral Tengizi_), tiếng Uzbek: Orol dengizi, tiếng Nga: Аральскοе мοре (_Aral'skoye
thumb|Biển cận biên theo định nghĩa của [[Tổ chức Hàng hải Quốc tế]] Bài này chứa **danh sách biển** – các bộ phận lớn của đại dương thế giới, bao gồm các khu vực nước,
:_Từ hải âu trong tiếng Việt không trùng toàn bộ với họ này mà được coi là bộ Procellariiformes._ :_Từ mòng còn được dùng để chỉ các loài mòng két (một bộ phận của họ
**Chi Mòng biển** (**_Larus_**) là một chi lớn thuộc Họ Mòng biển. Các cá thể của chi này được phân bố rộng khắp trên thế giới, tuy nhiên tính đa dạng loài của nó có
**Biển Azov** (, _Azóvskoje móre_; , _Azóvśke móre_; , _Азакъ денъизи_, ازاق دﻩﯕىزى) là một biển ở Đông Âu. Về phía nam nó được nối với biển Đen qua eo biển Kerch (rộng ), và
**Mòng biển Vega**, **mòng biển đông Siberia**, hay **mòng biển cá trích đông Siberia** (tên khoa học **_Larus vegae_**) là 1 loài mòng biển lớn của phức hợp mòng biển săn cá trích/mòng biển nhỏ
thumb|_Larus michahellis atlantis_ **Mòng biển chân vàng** (danh pháp hai phần: _Larus michahellis_) là một loài chim thuộc họ Laridae. Mòng biển chân vàng là một loài mòng biển lớn của châu Âu, Trung Đông
nhỏ|phải|Ngựa Caspi **Ngựa Caspi** là một giống ngựa nhỏ có nguồn gốc từ Bắc Iran. Mặc dù chiều cao ban đầu của nó có thể dao động từ 36 đến 46 inch (91 và 117 cm)
**Nhàn Caspi** (danh pháp hai phần: _Hydroprogne caspia_) là một loài chim nhàn phân bố rải rác toàn cầu thuộc họ Mòng biển (Laridae). Mặc dù có phạm vi phân bố rộng, nhàn Caspi lại
**Rừng hỗn hợp Hyrcania Caspi** là khu rừng đất thấp rậm rạp và vùng sinh thái thuộc quần xã sinh vật Rừng lá rộng và hỗn hợp ôn đới. Nó có diện tích khoảng ,
nhỏ|trái|Đầu**Cá tầm Nga** (danh pháp hai phần: _Acipenser gueldenstaedtii_), là một loài cá tầm, là một trong những loài cá có giá trị lớn nhất trong các con sông ở Nga, tại đây chúng được
**Sông Volga** (tiếng Nga: Волга река, phiên âm: **Vôn-ga**) nằm ở phía đông phần lãnh thổ châu Âu nước Nga với độ dài 3.690 km (2.293 dặm), tạo thành nền tảng của hệ thống sông lớn
**Cá tầm Ba Tư** (danh pháp hai phần: **_Acipenser persicus_**) là một loài cá tầm. Cá tầm Ba Tư có một cơ thể thon dài, cồng kềnh với màu hơi xanh biển. Đây là loại
**Atyrau** (, **', أتيراو, ; , ), hay tên khác là **Guryev''' (, ) cho tới trước năm 1991, là một thành phố của Kazakhstan và thủ phủ vùng Atyrau. Thành phố nằm bên cửa
**Türkmenbaşy** tên cũ là **Krasnovodsk** () và **Kyzyl-Su**, là một thành phố ở Turkmenistan, tỉnh Balkan. Thành phố nằm bên Biển Caspi, nằm ở khu vực có độ cao 27 mét. Dân số năm 2004
**Derbent** (tiếng Nga: _Дербент_; tiếng Lezgian: _Дербенд_; tiếng Azerbaijan: _Dərbənd_; tiếng Ba Tư: دربند _Darband_) là một thành phố của Liên bang Nga, thuộc nước cộng hòa tự trị Dagestan. Nó là thành phố xa
**Makhachkala** (; ; tiếng Lak: Гьанжи; tiếng Avar: МахӀачхъала; tiếng Lezgi: Магьачкъала; tiếng Rutul: МахаӀчкала) là thủ đô của nước Cộng hòa Dagestan, Nga. Nó nằm cạnh bờ biển phía tây của biển Caspi. Nhà
**Chilov** (, còn được đánh vần là **Zhiloy** và **Jiloi**) là một hòn đảo ở biển Caspi. Nó nằm ngoài khơi bán đảo Absheron, cách Baku về phía đông. ## Địa lý Đảo Chilov nằm
**Cá tầm Beluga** (danh pháp hai phần: **_Huso huso_**) là một loài cá có hành vi ngược dòng sông để đẻ trứng trong họ Acipenseridae của bộ Acipenseriformes. Nó được tìm thấy chủ yếu trong
**Baku** (, ) là thủ đô và thành phố lớn nhất của Azerbaijan, cũng như thành phố lớn nhất nằm bên bờ biển Caspi và vùng Kavkaz. Baku tọa lạc tại nơi có độ cao
**Sông Ural** (, ) hay **Jayıq**/**Zhayyq** (, , , ), còn gọi là **Yaik** () trước năm 1775, là một con sông chảy qua Nga và Kazakhstan. Nó bắt nguồn từ phía nam dãy núi
**_Benthophilus abdurahmanovi_** là một loài cá nước lợ thuộc họ Cá bống trắng. Loài này được tìm thấy ở phía bắc biển Caspi và hạ lưu của các con sông Volga và Terek. FishBase xem
**_Zostera_** là một chi của Họ Rong lá lớn, thường được gọi là **cỏ lươn biển**, hoặc đơn giản là cỏ biển hoặc cỏ lươn, và còn được một số ngư dân và người chèo
**_Pungitius platygaster_** là một loài cá thuộc họ Gasterosteidae. Nó được tìm thấy ở Afghanistan, Bulgaria, Iran, Kazakhstan, Moldova, România, Nga, Serbia, Montenegro, và Ukraina (Biển Đen, Biển Azov, biển Aral và lưu vực biển
**Cá bống tròn**, tên khoa học **_Neogobius melanostomus_**, là một loài cá bống sống ở tầng đáy của họ Gobiidae, có nguồn gốc từ trung tâm lục địa Á-Âu bao gồm cả Biển Đen và
**Lankaran** (; cũng là, **Länkäran**, **Lencoran**, và **Lenkoran’**) là một thành phố ở Azerbaijan, bên bờ biển Caspi, gần biên giới phía nam với Iran. Thành phố có dân số 83.300 người (tổng điều tra
**Chiến tranh Ba Tư-Nga giai đoạn 1804 - 1813** là một loạt các cuộc chiến diễn ra giữa Đế quốc Nga và Đế quốc Ba Tư vào trong giai đoạn từ năm 1804 đến 1813.
**Aktau** (, ), tên cũ là **Shevchenko** (, 1964–1991) là thành phố thủ phủ tỉnh Mangistau. Thành phố có dân số 166.962 theo điều tra năm 2009. Thành phố có cảng duy nhất của quốc
**Đồng bằng sông Volga** là vùng đồng bằng sông lớn nhất ở châu Âu, sông chảy vào biển Caspi ở Nga, về phía đông bắc của Cộng hoà Kalmykia. Đồng bằng sông thuộc đồng bằng
**Sumqayit** (; ; cũng viết là **Sumgait** hoặc **Sumqayyt**) là thành phố lớn thứ ba của Azerbaijan. Thành phố nằm gần biển Caspi, cách thủ đô Baku khoảng 31 km. Sumqayit có dân số 308.700 (tổng
**_Benthophilus baeri_** là một loài cá thuộc họ Cá bống trắng trải rộng ở phía nam và trung biển Caspi, đến phía nam Lankaran. Loài này cũng được tìm thấy gần đảo Chechen, quần đảo
thumb|[[Cá voi lưng gù (_Megaptera novaeangliae_)]] thumb|[[Hải cẩu báo (_Hydrurga leptonyx_)]] **Thú biển** hay **động vật có vú biển** là các loài thú (động vật có vú) sống dựa vào đại dương và các hệ
**Họ Mòng biển** (danh pháp khoa học: **Laridae**) là một họ chim biển thuộc bộ Choi choi (Charadriiformes), bao gồm mòng biển, nhàn, xúc cá và chim cướp biển. Họ này bao gồm 100 loài,
phải|thumb|Bản đồ Úc năm 1830 mô tả một 'Con sông Lớn' và một 'Biển giả thuyết' mà cả hai được chứng minh không tồn tại. Một **biển nội hải**, hay **biển nội địa** là một
**Cá tầm sao** (_Acipenser stellatus_), trong tiếng Nga gọi là "sevruga" (cеврюга), là một loài cá tầm có nhiều tại các con sông chảy ra biển Đen và biển Azov. Chúng có mõm dài và
**Hiệp ước Gulistan** (còn được viết là **Golestan**: tiếng Nga: Гюлистанский договор, chuyển tự Gyulistanskiy dogovor; tiếng Ba Tư: عهدنامه گلستان, chuyển tự Ahdnāme-ye Golestān) là một hiệp ước hòa bình được ký kết giữa
**Sankt-Peterburg** (; đọc là **Xanh Pê-téc-bua** từ tiếng Pháp: **Saint-Pétersbourg** nghĩa là "Thánh Phêrô") là một thành phố liên bang của Nga. Đây là đô thị lớn thứ nhì của Liên bang Nga và cũng
thumb|upright|Bản đồ vị trí hồ Huron và cái hồ khác trong [[Ngũ Đại Hồ ]] **Hồ Huron** là một hồ nằm trong Ngũ Đại Hồ thuộc Bắc Mỹ. Về mặt thủy văn học, hồ bao
**Batumi** () là thành phố lớn thứ hai Gruzia, nằm giáp Biển Đen, ở Tây Nam nước này. ## Lịch sử ### Sơ khai Batumi thuộc khu vực thuộc địa Colchis của Hi Lạp cổ
right|thumb|[[Cổ địa lý học đại dương Tethys trong Rupelia tuổi (33,9–28,4 triệu năm trước). Các đường màu đen biểu thị các đường bờ biển ngày nay.]] **Biển Paratethys**, **Đại dương Paratethys** hay chỉ là **Paratethys**
**Cá tầm nhỏ** (Sterlet - từ tiếng Nga cтерлядь) (_Acipenser ruthenus_, một số tài liệu gọi là cá tầm sông Danube, nhưng thực ra rất ít khi đánh bắt được chúng tại sông này), là
Hồ Erie, nhìn về phía nam từ dốc nông thôn cao gần [[Leamington, Ontario]] **Hồ Erie** (tiếng Pháp: _lac Érié_; tiếng Anh _Lake Erie_, phát âm như "I-ri"), kề cận về phía bắc với tỉnh
**_Benthophiloides brauneri_** là một loài cá thuộc họ Gobiidae. Nó được tìm thấy ở Bulgaria, România, Nga, và Ukraina. _Benthophiloides brauneri_ là một loài hiếm sống ở duyên hả, hạ lưu các sông, nước hơi