An Nam đô hộ phủ (chữ Hán: 安南都護府) là tên gọi một vùng lãnh thổ nằm dưới quyền kiểm soát của nhà Đường giai đoạn 679–866, tương ứng với một phần tây nam Quảng Tây (Trung Quốc), miền Bắc và miền Trung Việt Nam ngày nay, có địa bàn từ Hà Tĩnh trở ra.
Hành chính
Tháng 8 năm Điều Lộ thứ nhất (679), nhà Đường đổi Giao Châu đô đốc phủ (lập năm 624) thành An Nam đô hộ phủ, bao gồm 12 châu với 59 huyện:
- Giao Châu
- Lục Châu
- Phong Châu
- Ái Châu
- Hoan Châu
- Trường Châu
- Phúc Lộc Châu
- Thang Châu
- Chi Châu
- Vũ Nga Châu
- Diễn Châu
- Vũ An Châu
- Các châu kimi
Tên gọi
Năm 757, nhà Đường đổi là An Nam đô hộ phủ, chín năm sau lấy lại tên cũ. Năm 825, lị sở An Nam đô hộ phủ đặt tại Tống Bình (Hà Nội ngày nay). Chức quan đứng đầu An Nam đô hộ phủ là Kinh lược sứ. An Nam đô hộ phủ không được xem ngang hàng như các "quân" - đơn vị hành chính ở Trung Quốc đương thời. Cho tới năm 866, Đường Ý Tông theo thỉnh cầu của Cao Biền, thăng An Nam đô hộ phủ làm Tĩnh Hải quân.
Lịch sử
Năm 687, các thủ lĩnh bản địa là Lý Tự Tiên và Đinh Kiến nổi dậy, giết chết vị quan nhà Đường là Lưu Diên Hựu. Nhà Đường phái Tào Huyền Tĩnh sang trấn áp.
Cuối thế kỷ 7, đạo Hồi và người Ả rập đã có mặt tại Giao Châu.
Năm 713, Mai Thúc Loan lãnh đạo một cuộc nổi dậy của bản địa, chiếm được lị sở Tống Bình, giữ được độc lập trong vòng 10 năm. Nhà Đường phải huy động 10 vạn quân mới tái chiếm được.
Năm 757 - 758, các thương nhân người Ba Tư và Ả Rập nổi dậy làm loạn ở thành Tống Bình.
Năm 761 -767, Abe no Nakamaro (阿倍仲麻呂, tức là Triều Hành) người Nhật Bản du học và làm quan cho nhà Đường được cử làm người đứng đầu An Nam đô hộ phủ.
Năm 767, các thế lực quân sự Srivijaya từ đảo Java (các tư liệu lịch sử cũ gọi là Chà Và) tấn công vào Chu Diên.
Năm 791, hào trưởng bản địa là Phùng Hưng, đánh chiếm được thành Tống Bình, giữ độc lập được một thời gian.
Cuối thế kỷ 8, Cảnh giáo đã xuất hiện tại Giao Châu.
Đầu thế kỷ 9, Hoàn vương quốc (tiền thân là Lâm Ấp) tấn công biên giới phía Nam. Năm 808, tiết độ sứ là Trương Chu tấn công Hoàn vương quốc và giành thắng lợi.
Năm 819, thủ lĩnh bản địa là Dương Thanh nổi dậy giết quan nhà Đường là Lý Tượng Cổ, giữ được 2 năm thì bị dẹp.
Từ năm 846, Nam Chiếu nhiều lần tấn công An Nam đô hộ phủ. Mãi đến năm 866, Cao Biền mới đánh lui được hoàn toàn quân Nam Chiếu.
Trong quan hệ ngoại giao đời sau
Khác với tên gọi Tĩnh Hải quân sau đó chỉ được các triều đình phương Bắc dùng làm một tên gọi Việt Nam trong vòng 50 năm sau khi tên gọi này chấm dứt (968), tên gọi An Nam được các triều đình phương Bắc dùng gần như suốt thời kỳ quân chủ để gọi Việt Nam.
Dù không còn là "đô hộ phủ" khi Việt Nam đã chính thức độc lập, có quốc hiệu và niên hiệu riêng, tên gọi "An Nam" vẫn được dùng trong quan hệ ngoại giao với Trung Quốc. Nhiều vua Việt Nam từ thời Lý tới thời Tây Sơn đã nhận danh hiệu An Nam quốc vương do vua Trung Quốc phong.
Những người đứng đầu
Trong thời gian tồn tại từ năm 679 đến 866, An Nam đô hộ phủ gồm có những người đứng đầu (với chức danh khác nhau) sau đây (danh sách không đầy đủ, những người chết vì cuộc chiến tại An Nam đô hộ phủ có tên in nghiêng):
! Thứ tự
! Thời vua
! Chức danh
! Tên họ
! Niên đại
|-----
| 1
| Đường Cao Tông
| đô đốc
| Lưu Diên Hựu
| 681-687
|-
| 2
| Đường Huyền Tông
| Đô hộ
| Quang Sở Khách
| 722-?
|-----
| 3
| Đường Huyền Tông
| Đô hộ
| Triều Hành
| 761-767
|-----
| 4
| Đường Đại Tông
| Kinh lược sứ
| Trương Bá Nghi
| 767-777
|-
| 5
| Đường Đại Tông,
Đường Đức Tông
| Đô hộ
| Ô Sùng Phúc
| 777-787
|-----
| 6
| Đường Đức Tông
| Đô hộ
| Trương Đình
| 788-789
|-
| 7
| Đường Đức Tông
| Đô hộ
| Bàng Phục
| 789-790
|-----
| 8
| Đường Đức Tông
| Đô hộ
| Cao Chính Bình
| 790-791
|-
| 9
| Đường Đức Tông
| Đô hộ
| Triệu Xương
| 792-802
|-----
| 10
| Đường Đức Tông
| Đô hộ
| Bùi Thái
| 802-803
|-
| 11
| Đường Đức Tông,
Đường Thuận Tông,
Đường Hiến Tông
| Đô hộ
| Triệu Xương
| 804-806
|-----
| 12
| Đường Hiến Tông
| Đô hộ
| Trương Chu
| 806-810
|-
| 13
| Đường Hiến Tông
| Đô hộ
| Mã Tống
| 810-813
|-----
| 14
| Đường Hiến Tông
| Đô hộ
| Trương Lệ
| 813
|-
| 15
| Đường Hiến Tông
| Đô hộ
| Bùi Hành Lập
| 813-817
|-----
| 16
| Đường Hiến Tông
| Đô hộ
| Lý Tượng Cổ
| 818-819
|-
| 17
| Đường Hiến Tông
| Đô hộ
| Quế Trọng Vũ
| 820
|-----
| 18
| Đường Hiến Tông
| Đô hộ
| Bùi Hành Lập
| 820
|-
| 19
| Đường Mục Tông
| Đô hộ
| Vương Thừa Điển
| 822
|-----
| 20
| Đường Mục Tông,
Đường Kính Tông
| Đô hộ
| Lý Nguyên Hỷ
| 822-826
|-
| 21
| Đường Văn Tông
| Đô hộ
| Hàn Ước
| 827-828
|-----
| 22
| Đường Văn Tông
| Đô hộ
| Trịnh Xước
| 831-832
|-
| 23
| Đường Văn Tông
| Đô hộ
| Lưu Mân
| 833
|-----
| 24
| Đường Văn Tông
| Đô hộ
| Hàn Hy
| 834-835
|-
| 25
| Đường Văn Tông
| Đô hộ
| Điền Tảo
| 835
|-----
| 26
| Đường Văn Tông
| Đô hộ
| Mã Thực
| 836-840
|-
| 27
| Đường Vũ Tông
| Kinh lược sứ
| Vũ Hồn
| 841-843
|-----
| 28
| Đường Tuyên Tông
| Đô hộ
| Bùi Nguyên Dụ
| 846-848
|-
| 29
| Đường Tuyên Tông
| Đô hộ
| Điền Tại Hựu
| 849-850
|-----
|30
| Đường Tuyên Tông
| Đô hộ
| Thôi Cảnh
| 851-852
|-
|31
| Đường Tuyên Tông
| Đô hộ
| Lý Trác
| 853-855
|-----
|32
| Đường Tuyên Tông
| Đô hộ
| Lý Hoàng Phủ
| 856-857
|-
|33
| Đường Tuyên Tông
| Đô hộ
| Tống Nhai
| 857
|-----
|34
| Đường Tuyên Tông
| Kinh lược sứ
| Vương Thức
| 858-859
|-
|35
| Đường Ý Tông
| Đô hộ
| Lý Hộ
| 859-860
|-----
|36
| Đường Ý Tông
| Kinh lược sứ
| Vương Khoan
| 861
|-
|37
| Đường Ý Tông
| Kinh lược sứ
| Sái Tập
| 862-863
|-----
|38
| Đường Ý Tông
| Kinh lược sứ
| Tống Nhung
| 863
|-
|39
| Đường Ý Tông
| Kinh lược sứ
(từ 866 là Tiết độ sứ)
| Cao Biền
| 864-866
|}
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**An Nam đô hộ phủ** (chữ Hán: 安南都護府) là tên gọi một vùng lãnh thổ nằm dưới quyền kiểm soát của nhà Đường giai đoạn 679–866, tương ứng với một phần tây nam Quảng Tây
**An Đông đô hộ phủ** là một chính quyền quân sự được nhà Đường thiết lập tại Bình Nhưỡng vào năm 668. Bộ máy này đóng vai trò quan trọng trong những sự kiện náo
**Đô hộ phủ** (chữ Hán: 都護府) là các cơ quan quản lý các khu vực biên giới của một số triều đại phong kiến ở Trung Quốc. Nhà Đinh và nhà Trần ở An Nam
**An Nam** (Chữ Nho: 安南) là một quốc danh Việt Nam cũ, thông dụng trong giai đoạn 679 - 1945. ## Lịch sử Tư tưởng _[[dĩ Hoa vi Trung_ coi Hán – Đường – Tống
**Lịch sử Việt Nam** nếu tính từ lúc có mặt con người sinh sống thì đã có hàng vạn năm trước Công Nguyên, còn tính từ khi cơ cấu nhà nước được hình thành thì
**Lãnh thổ Việt Nam qua từng thời kỳ** là sự biến đổi không gian sinh tồn của người Việt. Sự biến đổi này mang tính chất phức tạp, lúc bị mất lãnh thổ về các
**Hành chính Việt Nam thời Bắc thuộc lần 3** phản ánh bộ máy cai trị tại Việt Nam của hai triều đại phương Bắc là nhà Tùy và nhà Đường từ năm 602 đến năm
**Hành chính Việt Nam thời Hồ** trong lịch sử Việt Nam phản ánh hệ thống chính quyền từ trung ương đến địa phương nước Đại Ngu từ năm 1400 đến năm 1407. Từ khi thái
nhỏ|Động Thất Quán (七綰洞) và châu/huyện Lâm Tây (林西) trong Bản đồ vương quốc Nam Chiếu. **Lý Do Độc** (Hán tự: 李由獨; ? – ?) là tù trưởng người Thổ Man khởi binh nổi dậy
**Bắc thuộc** là danh từ chỉ thời kỳ Việt Nam bị đặt dưới quyền cai trị của các triều đại Trung Quốc, được coi như một đơn vị hành chính của Trung Quốc, tùy theo
**Việt Nam** qua các thời kỳ, triều đại nhà nước khác nhau với những tên gọi hoặc quốc hiệu khác nhau. Bên cạnh đó, cũng có những danh xưng chính thức hoặc không chính thức
**Họ Khúc** là dòng họ nắm quyền cai trị Việt Nam đầu thế kỷ X, mở đầu Thời kỳ tự chủ Việt Nam sau hơn 1000 năm Bắc thuộc. Họ Khúc truyền nối làm chức
nhỏ|230x230px|Quang cảnh một góc khu đô thị Phú Mỹ Hưng tại Nam Sài Gòn nhỏ|230x230px|Khu đô thị Phú Mỹ Hưng - Đại lộ Nguyễn Văn Linh **Khu đô thị Phú Mỹ Hưng** là một khu
**Quan hệ Nhật Bản–Việt Nam** tắt là **quan hệ Việt-Nhật** (tiếng Nhật:日越関係) bắt đầu từ cuối thế kỷ 16 khi các nhà buôn Nhật Bản đến Việt Nam buôn bán. Việt Nam chính thức lập
nhỏ|phải|Khỉ đuôi sóc là loài chuyên ăn nấm **Động vật ăn nấm** (_Fungivore_ hoặc _mycophagy_) là một hành vi ăn uống của một nhóm động vật với đặc trưng là quá trình các sinh vật
**Nam Chiếu quốc** (chữ Hán: 南詔國), cũng gọi **Đại Lễ** (大禮), người Thổ Phồn gọi **ljang yul** (tiếng Tạng: ), là một vương quốc của người Bạch, người Miêu và người Di (người Lô Lô),
**Tiết độ sứ** (節度使) ban đầu là chức võ quan cai quản quân sự một phiên trấn có nguồn gốc vào thời nhà Đường, Trung Quốc khoảng năm 710-711 nhằm đối phó với các mối
Vị trí căn cứ Hồi Hồ thời [[12 sứ quân được đánh số 4]] **Hồi Hồ** là một địa danh lịch sử, thời 12 sứ quân là căn cứ quân sự của sứ quân Kiều
**Nam Hán** () là một vương quốc tồn tại từ năm 917 đến năm 971, chủ yếu là trong thời kỳ Ngũ Đại Thập Quốc (907-960), nằm dọc theo bờ biển phía nam Trung Quốc.
**Phùng An** là vua Việt Nam trong thời thuộc Đường đầu thế kỷ thứ 9. ## Thân thế Phùng An là con của Bố Cái Đại vương Phùng Hưng, người đã giành quyền tự chủ
nhỏ|phải|Lãnh thổ thời tự chủ Việt Nam. **Tự chủ** là thời kỳ đầu khôi phục lại nền độc lập của Việt Nam đầu thế kỷ 10 sau hơn 1000 năm Bắc thuộc. Thời kỳ này,
(701 – 770), là một chính trị gia kiêm nhà thơ gốc Nhật thời Đường ở Trung Quốc. Thời kỳ làm quan tại Trung Quốc ông có tên gọi bằng tiếng Trung là **Triều Hoành**
thumb|Bán đảo Triều Tiên **Quan hệ Việt Nam – Bán đảo Triều Tiên **là mối quan hệ từ xa xưa giữa nước Việt Nam và quốc gia từng tồn tại trên bán đảo Triều Tiên
**Công an Thành phố Hồ Chí Minh** là cơ quan Công an thành phố trực thuộc Trung ương (Loại đặc biệt) ở Việt Nam, thuộc hệ thống tổ chức của lực lượng Công an nhân
**Trấn Nam** (chữ Hán: 鎮南) là một đơn vị hành chính quân sự của nhà Đường trong lịch sử Trung Quốc, bao gồm phần lớn miền Bắc và một phần miền Trung Việt Nam ngày
**Đỗ Anh Hàn** (Hán tự: 杜英翰; ? – 791), là thủ lĩnh Giao Châu quê ở làng Đường Lâm, Phong Châu thuộc An Nam đô hộ phủ, cùng với Phùng Hưng khởi binh chống lại
nhỏ|phải|họ Đỗ viết bằng chữ Hán **Đỗ** (chữ Hán: 杜; bính âm: _Dù_; Hangul: 두) là một họ phổ biến đứng thứ 10 dân số 1,4% tại Việt Nam, Trung Quốc và Hàn Quốc. Trong
phải|[[Khâm định Việt sử thông giám cương mục (《欽定越史通鑑綱目》): Doãn Tư Tư (尹子思) đi sứ sang Nam Tống, vua Tống (Hiếu Tông) phong cho vua Lý (Anh Tông) là An Nam quốc vương (安南國王), (ngày
**Lý Anh Tông** (chữ Hán: 李英宗 tháng 4 năm 1136 - 14 tháng 8 năm 1175) là vị hoàng đế thứ sáu của nhà Lý trong lịch sử Việt Nam, trị vì từ năm 1138
Dân cư sinh sống có tổ chức trên lãnh thổ Việt Nam xuất hiện tương đối sớm so với trên thế giới, tuy nhiên việc hình thành nhà nước chuyên chế lại tương đối muộn
**Câu lạc bộ bóng đá Công an Thành phố Hồ Chí Minh** là một câu lạc bộ bóng đá có trụ sở ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đội bóng này là hậu thân của
**Vụ án Năm Cam và đồng phạm** hay **Chuyên án Z5.01** là vụ án về tội phạm có tổ chức đặc biệt, có tính đặc thù, đây là một vụ án lớn và phức tạp,
**Hổ phù** (Hán văn: 虎符) là một tín vật của nhà binh. ## Lịch sử Hổ phù được hiểu nôm na là _cái bùa hình con hổ_, vì là tín vật của các thống soái
Thành lập vào ngày 04/02/2008, là một thành viên của Tập đoàn Phú Cường, hoạt động trong lĩnh vực đầu tư và phát triển bất động sản.Phú Cường Kiên Giang thành lập vào ngày 04/02/2008,
Thành lập vào ngày 04/02/2008, là một thành viên của Tập đoàn Phú Cường, hoạt động trong lĩnh vực đầu tư và phát triển bất động sản.Phú Cường Kiên Giang thành lập vào ngày 04/02/2008,
Thành lập vào ngày 04/02/2008, là một thành viên của Tập đoàn Phú Cường, hoạt động trong lĩnh vực đầu tư và phát triển bất động sản.Phú Cường Kiên Giang thành lập vào ngày 04/02/2008,
**_An Nam chí lược_** , là một bộ sách sử viết bằng văn xuôi chữ Hán do Lê Tắc (1263 - 1342) biên soạn khi sống lưu vong tại Trung Quốc ở khoảng nửa đầu
thumb|
Logo của Dự án [[Quá trình tự nhân đôi DNA.]] **Dự án Bản đồ gen Người** (tiếng Anh: _Human Genome Project_ - HGP) là một dự án nghiên cứu khoa học quốc tế có mục**Vụ án năm Canh Tý** xảy ra vào tháng 9 năm Canh Tý (1780). Đây là một vụ án lớn đã xảy ra ngay trong phủ chúa Trịnh, mà bên nguyên đơn là Nguyễn Huy
**Dự án Khu đô thị đại học quốc tế Tây Bắc Thành phố Hồ Chí Minh** là một dự án vừa được chấp thuận đầu tư tại Thành phố Hồ Chí Minh. Dự án này
**Vũ Hồn** (**武浑**, chữ bên tả là bộ thủy, chữ bên hữu là bộ quân ghép lại là chữ Hồn 浑 với nghĩa là hồn hậu; nết tốt đẹp; 804 - 853) là quan nhà
**Thái Tập** hay **Sái Tập** (chữ Hán: 蔡襲; ?-863) là tướng nhà Đường trong lịch sử Trung Quốc, tham gia cuộc chiến chống Nam Chiếu tại An Nam đô hộ phủ (tên gọi Việt Nam
**Tranh chấp dự án thăm dò khí đốt Repsol ** là việc Trung Quốc, một đối tác toàn diện của Việt Nam, đã đe dọa sẽ tấn công các căn cứ của nước này tại
**U Châu tiết độ sứ** () còn gọi là **U Kế tiết độ sứ**, **Yên Kế tiết độ sứ**, **Phạm Dương tiết độ sứ**, **Lư Long tiết độ sứ** là chức tiết độ sứ được
**Ruồi ăn nấm** (tiếng Anh: fungus gnat) là các loài ruồi nhỏ, màu sẫm, có vòng đời ngắn bao gồm các họ Sciaridae, Diadocidiidae, Ditomyiidae, Keroplatidae, Bolitophilidae và Mycetophilidae (bộ Hai cánh), đôi khi được
**An Đông**, (), là một tỉnh cũ tại Đông Bắc Trung Quốc, lãnh thổ của An Đông nay trở thành các phần của hai tỉnh Liêu Ninh và Cát Lâm. Tỉnh giáp với Triều Tiên
**_Hổ phù truyền kỳ_** (chữ Hán:虎符传奇) là một bộ phim truyền hình Trung Quốc được sản xuất năm 2010, công chiếu vào đầu năm 2012. Bộ phim kể về điển tích **Tín Lăng quân trộm
**Yêu sách của nhân dân An Nam** còn gọi là **Thỉnh nguyện thư của dân tộc An Nam** (tiếng Pháp: _Revendications du peuple annamite_) là bản yêu sách được gửi ngày 18 tháng 6 năm
**Kỹ thuật của người An Nam** (tiếng Pháp: "Technique du peuple Annamite", tiếng Anh: "Mechanics and crafts of the Annamites") là một công trình nghiên cứu văn minh vật chất ở An Nam khoảng 100
**An Nam tứ đại khí** (Chữ Hán: 安南四大器), là bốn kỳ quan, bốn quốc bảo và là bốn công trình nghệ thuật bằng đồng của văn hóa thời Lý, Trần bao gồm: * Tượng Phật