nhỏ|Hình 1: Các thành phần chính của GTF (màu hồng), chuỗi xoắn kép màu xanh là gen.
Yếu tố phiên mã chung là tập hợp các phân tử giúp enzym RNA polymerase tiến hành phiên mã, từ đó tổng hợp ra RNA ở vi khuẩn (nhân sơ) và RNA sơ khai ở sinh vật nhân thực.,
- Thuật ngữ này dịch từ nguyên gốc tiếng Anh: General transcription factors, cũng còn được gọi là yếu tố phiên mã cơ bản (basal transcriptional factors) dùng để chỉ một hoặc nhiều phân tử chủ yếu là protein, liên kết với nhau tạo thành phức hợp, kết hợp với RNA polymerase (viết tắt là Pol) bắt đầu từ vùng khởi động (promoter) trên gen, giúp Pol nhận biết vùng khởi động này, đồng thời kích hoạt chức năng "sao chép" thông tin di truyền của gen sang RNA, nghĩa là tiến hành phiên mã hoàn chỉnh. Trong các tài liệu chuyên môn tiếng Anh cũng như nhiều tài liệu tiếng Việt hiện nay, thuật ngữ này được viết tắt là GTF (từ General Transcription Factors).
- Theo nghĩa rộng hơn, GTF bao gồm cả PIC (Phức hợp tiền khởi đầu phiên mã), yếu tố trung gian (mediator) và Yếu tố kết thúc phiên mã, nghĩa là nó bao gồm cả một số cấu trúc của gen liên quan, các cấu trúc giúp Pol (RNA polymerase) khởi đầu, kéo dài và kết thúc phiên mã. GTF liên quan chặt chẽ đến quá trình biểu hiện gen, điều hòa gen và nhiều quá trình thiết yếu khác cho sự sống. Theo nghĩa hẹp hơn, thì yếu tố phiên mã chung là phức hợp protein giúp Pol định vị chính xác vùng khởi động (promotor) của gen, tách mạch kép gen và bắt đầu phiên mã.
Các kiểu chính
Ở nhân sơ
- Ở vi khuẩn, tổ hợp tiền khởi đầu phiên mã (PIC) "khởi động" RNA polymerase chỉ gồm một yếu tố GTF duy nhất gọi là yếu tố sigma (σ factor).
- Yếu tố sigma này là một protein cần thiết cho sự bắt đầu phiên mã ở vi khuẩn. Nó được xem là tương đồng với yếu tố phiên mã B và yếu tố TFIIB của nhân thực. Yếu tố sigma cụ thể được sử dụng để bắt đầu phiên mã của một gen cụ thể là không giống nhau, nghĩa là tùy thuộc vào loại gen và tuỳ thuộc vào cả tín hiệu nội bào để bắt đầu phiên mã của gen đó. Xem thêm ở trang Yếu tố sigma.
*Yếu tố sigma liên kết với RNA polymerase họp thành phức hợp được gọi là holoenzym RNA polymerase (RNA polymerase holoenzyme). Mỗi một holoenzym này chỉ gồm 1 một tiểu đơn vị yếu tố sigma ở vi khuẩn Escherichia coli. Vi khuẩn E. coli có bảy loại yếu tố sigma khác nhau, thường gọi tên theo trọng lượng phân tử của mỗi loại, chẳng hạn: σ70 là yếu tố sigma có trọng lượng phân tử 70 kDa.
- Khi liên kết RNA-polymerase với yếu tố sigma đã hoàn chỉnh, thì tổ hợp này gồm 6 tiểu đơn vị:
-
tiểu đơn vị sigma (σ),
-
hai tiểu đơn vị alpha (α),
-
một tiểu đơn vị beta (β hoặc β'),
-
một tiểu đơn vị omega (Ω),
-
một tiểu đơn vị lõi enzym này (~ 450 kDa).
Viết tắt công thức (không có lõi) = α2βΩσ, cũng có khi = α2ββ′σ
- Yếu tố sigma trong phức hợp holoenzym RNA là bắt buộc để bắt đầu phiên mã, sau đó nó được tách ra khỏi phức hợp và Pol tự tiếp tục giai đoạn kéo dài.
nhỏ|Phức hợp tiền khởi đầu phiên mã của sinh vật nhân thực
Ở nhân thực
Trong các yếu tố phiên mã chung (GTF) có nhóm PIC (phức hợp tiền khởi đầu phiên mã) gồm 6 tiểu đơn vị (subunit) chủ yếu (Luse, 2014; Sainsbury, Bernecky, & Cramer, 2015):
• TFIID liên kết với chất hoạt hóa thông qua hoạt động của protein liên kết hộp TATA (TBP). Sự tăng số lần lặp lại bộ ba CAG / CAA quá mức bình thường được gọi là "bành trướng" (expansion). Ở người, sự bành trướng như vậy xảy ra tại vùng mã hóa của gen gắn protein TATA (TBP) do đột biến đã dẫn đến bệnh rối loạn thần kinh do thoái hóa "spinocerebellar ataxia 17" (SCA17) hoặc bệnh Huntington-like-4.
• TFIIB cũng có vai trò liên kết với gen, cụ thể là các yếu tố nhận dạng B gần vùng khởi động.
• TFIIH có chức năng helicase làm dãn xoắn gen. Ở người, một dạng đột biến gen này đã gây bệnh rối loạn sắc tố da và khô da gọi là xeroderma (phát âm IPA: /ˌzirəˈdərmə/).
• TFIIE "kết nạp" TFIIH cho PIC.
• TFIIF liên kết cả phức hợp với Pol II.
• TFIIA không cần thiết cho chức năng trực tiếp khởi động, nhưng nó ổn định liên kết giữa TFIID với gen.
Đây là các tiểu đơn vị chính của PIC nói chung. Ngoài ra còn nhiều yếu tố khác nữa tuỳ loại tế bào cụ thể. Chẳng hạn: GTF2I (yếu tố phiên mã chung IIia) tạo thành một phần của phức hợp TFII, nếu gen mã hoá nó có đột biến mất (xóa) đã gây Hội chứng Williams, đặc trưng bởi các bất thường về tim và cơ thể chậm phát triển (Borralleras, Sahun, Pérez-Jurado, & Campuzano, 2015).
Ở nhân thực
- Việc đầu tiên chuẩn bị cho phiên mã nhân thực tiến hành được là lắp ráp PIC (phức hợp tiền khởi đầu phiên mã), tóm tắt theo các bước:
Protein liên kết TATA (TBP), một tiểu đơn vị của TFIID (GTF lớn nhất) liên kết với hộp TATA.
Lắp ráp TFIIA.
Lắp ráp TFIIB.
Lắp ráp TFIIF, TFIIE và TFIIH.
TFIIA / B / E / H rời đi sau khi sang giai đoạn kéo dài. TFIID sẽ ở lại cho đến khi kết thúc.
Các tiểu đơn vị trong TFIIH có hoạt tính ATPase và helicase, do đó làm cho đoạn của gen ở "bóng phiên mã" dãn xoắn và tách mạch.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|Hình 1: Các thành phần chính của GTF (màu hồng), chuỗi xoắn kép màu xanh là gen. **Yếu tố phiên mã chung** là tập hợp các phân tử giúp enzym RNA polymerase tiến hành phiên
nhỏ|Hình 1: Sơ đồ tóm tắt tổng hợp mRNA ở nhân thực. Một [[lô-cut gen ở nhiễm sắc thể (màu vàng) là một đoạn DNA gồm nhiều đoạn mã hoá (intrôn)]] **Phiên mã nhân thực**
nhỏ|Sơ đồ các miền của một yếu tố sigma. **Yếu tố Sigma** (IPA theo tiếng Anh: /ˈsɪgmə/, tiếng Việt: x_ích-ma_ hay đôi khi là _zíc-ma_) là một prôtêin cần thiết đảm bảo cho quá trình
**Yếu tố hoại tử khối u** là các chất thuộc nhóm xitôkin được tiết ra bởi đại thực bào trong cơ thể, có khả năng tiêu huỷ nhiều tế bào của một số loại khối
nhỏ|Hình 1: Các thành phần chính của PIC (phức hợp tiền khởi đầu phiên mã). **Phức hợp tiền khởi đầu phiên mã** là tập hợp các phần tử cần thiết giúp cho quá trình phiên
**Phiên họp chung của Quốc hội Hoa Kỳ** là phiên họp triệu tập các thành viên của cả hai viện trong Quốc hội: Thượng viện và Hạ viện. Phiên họp chung có thể được tổ
nhỏ|Hình 1: Phân bố các vùng chính của RNA trưởng thành nói chung. CAP (màu tím): chóp RNA. UTR (cam): chuỗi không dịch mã. CDS (đỏ): [[vùng mã hoá. PôlyA (xanh) là đuôi RNA. ]]
**Yếu tố tăng trưởng nội mạch** hay **yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu** (tiếng Anh: _vascular endothelial growth factor_, viết tắt: **VEGF**) hay **yếu tố thấm mạch** (_vascular permeability factor_, viết tắt: **VPF**),
**Yếu tố khởi đầu ở sinh vật nhân thực** (eukaryotic initiation factor - eIFs) là các protein hoặc các phức hợp protein tham gia vào giai đoạn khởi đầu của dịch mã của sinh vật
nhỏ|Hình 1: Mô tả hộp TATA và quá trình khởi đầu [[phiên mã nhân thực.]] **Prôtêin liên kết hộp TATA** là một loại prôtêin đặc hiệu chỉ liên kết với đoạn nuclêôtit có trình tự
**Phiên tòa Scopes**, tên chính thức tiếng Anh: **_The State of Tennessee v. John Thomas Scopes_,** và thường được gọi là **Phiên tòa Khỉ Scopes**, là một vụ kiện pháp lý ở Hoa Kỳ, diễn
**Who Wants to Be a Millionaire** (_Ai muốn trở thành triệu phú?_, viết tắt là WWTBAM, đôi khi còn được gọi với cái tên **Millionaire**, ở Việt Nam chương trình được biết tới với tên
**Minh Thành Tổ** (chữ Hán: 明成祖, 1360 – 1424), ban đầu truy tôn là **Minh Thái Tông** (明太宗), là hoàng đế thứ ba của nhà Minh, tại vị từ năm 1402 đến năm 1424. Ông
phải|khung|Insulin là một [[hormone peptide chứa hai chuỗi liên kết chéo bởi các cầu nối disulfide.]] **Insulin** (, từ Latin _insula,_ nghĩa đen: 'đảo') là một hormone peptide được sản xuất bởi các tế bào
**Legion Romana** tức **Quân đoàn La Mã**, **Binh đoàn La Mã** là một đơn vị tổ chức của Quân đội La Mã trong giai đoạn từ Cộng hòa La Mã tới Đế quốc La Mã.
**Chung Hán Lương** (, tiếng Anh: **Wallace Chung**, sinh ngày 30 tháng 11 năm 1974), là một trong những nam diễn viên, ca sĩ, vũ công nổi tiếng nhất người Hồng Kông gốc Trung Quốc
**Phiên vương quốc** (Hán-Việt: 藩王國, tiếng Anh: Princely state), gọi tắt **phiên quốc**, hoặc **thổ bang**, là một quốc gia chư hầu nằm dưới quyền cai trị của các hoàng tộc bản địa Ấn Độ,
**Kẽm** là nguyên tố kim loại chuyển tiếp có ký hiệu là **Zn** và số nguyên tử là 30. Kẽm là nguyên tố đầu tiên trong nhóm 12 của bảng tuần hoàn. Kẽm là nguyên
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Gene_enhancer.svg|nhỏ|262x262px Trong di truyền học, **trình tự tăng cường** hay **enhancer** là một đoạn DNA ngắn (50–1500 bp) có thể được gắn với các protein (các chất hoạt hóa) giúp làm tăng khả năng phiên
**Đá phiến dầu** là một loại đá trầm tích hạt mịn giàu chất hữu cơ và chứa một lượng lớn kerogen có thể chiết tách các loại hydrocarbon lỏng. Các nhà địa chất không xếp
**Robin** là một nhân vật hư cấu, một siêu anh hùng trong các ấn phẩm từ DC Comics. Robin từ lâu đã được cố định trong các truyện tranh Batman là trợ tá của Batman.
**Phân biệt chủng tộc ở châu Á** bắt nguồn từ những sự kiện đã xảy ra ở khắp nơi từ hàng ngàn năm trước cho đến nay. ## Bangladesh Vào năm 2015, Elias Mollah, thành
Đặc tính sản phẩm Ủ TRẮNG CHANH PHIÊN BẢN MỚI QLADY!⚡Lemon White Fruit Mask là dòng ủ trắng da toàn thân phiên bản nâng cấp mới dưỡng trắng da trong lần đầu tiên sử dụngVới
Đặc tính sản phẩm Ủ TRẮNG CHANH PHIÊN BẢN MỚI QLADY!⚡Lemon White Fruit Mask là dòng ủ trắng da toàn thân phiên bản nâng cấp mới dưỡng trắng da trong lần đầu tiên sử dụngVới
nhỏ|Tòa chung cư thấp tầng ở bên trái của Đại lộ Americas ở [[Manhattan, kề sát tòa chung cư tòa chọc trời]] nhỏ|Một tòa nhà chung cư ở [[Thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương]]
**Sở Giao dịch Chứng khoán New York** (_NYSE_, biệt danh "The Big Board") là một sở giao dịch chứng khoán của Mỹ tại Khu tài chính Lower Manhattan ở Thành phố New York. Cho đến
**Họ Phiên hạnh** (danh pháp khoa học: **_Aizoaceae_** hay **Ficoidaceae**) là một họ thực vật hạt kín hai lá mầm. Họ này được nhiều nhà phân loại học công nhận, mặc dù có thời nó
**Đế quốc La Mã** hay **Đế quốc Rôma** ( ; ) là giai đoạn tiếp nối Cộng hòa La Mã cổ đại. Chính thể Đế chế La Mã, được cai trị bởi các quân chủ
phải|Chọn một số ngẫu nhiên lớn để sinh cặp khóa. phải|Dùng khoá công khai để mã hóa, nhưng dùng khoá bí mật để giải mã. phải|Dùng khoá bí mật để ký một thông báo;dùng khoá
Sự thay đổi về cương thổ của Cộng hòa La Mã, Đế quốc La Mã và Đế quốc Đông La Mã qua từng giai đoạn phát triển. Hình động, click vào để xem sự thay
Trong mật mã học, **RSA** là một thuật toán mật mã hóa khóa công khai. Đây là thuật toán đầu tiên phù hợp với việc tạo ra chữ ký điện tử đồng thời với việc
**Giang Tô** (江苏) là một tỉnh ven biển ở phía đông Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Giản xưng của Giang Tô là "Tô" (苏, sū), tức chữ thứ hai trong tên tỉnh. Năm 2018,
**Video theo yêu cầu** (VOD) hay **âm thanh và video theo yêu cầu** (AVOD) là hệ thống cho phép người dùng lựa chọn và xem / nghe nội dung video hoặc âm thanh khi họ
**Tô Lâm** (sinh ngày 10 tháng 7 năm 1957) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện đang giữ chức vụ Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt
**Việc chuyển giao chủ quyền của Ma Cao** từ Cộng hòa Bồ Đào Nha sang Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) xảy ra vào ngày 20 tháng 12 năm 1999. Ma Cao được các
Hangy Store tự hào là đơn vị phân phối chính hãng độc quyền tại Việt Nam các sản phẩm máy tăm nước và phụ kiện của hãng h2ofloss trong suốt nhiều năm qua. Chúng tôi
**Hội chứng Asperger** (tiếng Anh: **Asperger syndrome**, viết tắt là **AS**, hay **Asperger's**) là chứng rối loạn phát triển thần kinh đặc trưng bởi những khó khăn đáng kể trong tương tác xã hội và
Ấn tượng về tuýp kem này khi Fairfood giới thiệu cho khách của mình bị tàn nhang nám lâu năm mà vẫn đang trong quá trình chiến đấu, cô khá bất ngờ vào có chia
**Người Mã Lai** hay **Người Malay** (; chữ Jawi: ملايو) là một dân tộc Nam Đảo nói Tiếng Mã Lai chủ yếu sinh sống trên bán đảo Mã Lai cùng các khu vực ven biển
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Diagram_human_cell_nucleus.svg|nhỏ|350x350px|Nhân của một tế bào người cho thấy vị trí của vùng dị nhiễm sắc **Vùng dị nhiễm sắc** là một dạng DNA được đóng gói rất chặt, gồm có nhiều loại. Những loại này
thumb|upright=1.4|alt=World map with the words "40 years of the model list of essential medicines 1977–2017" |Năm 2017 đánh dấu 40 năm xuất bản Danh sách các thuốc thiết yếu của WHO. **Danh sách các thuốc
Máy tăm nước h2ofloss HF- 2 phiên bản cải tiến của HF-6, nhập khẩu chính hãng h2ofloss bởi HANGY Hangy Store tự hào là đơn vị phân phối chính hãng độc quyền lớn tại Việt
nhỏ|321x321px|Hình tượng trưng một con ma **Ma** còn được gọi là **hồn ma**, là một khái niệm theo quan niệm dân gian để chỉ hồn của người chết (hoặc các sinh vật đã chết khác
**Quần đảo Mã Tổ** (; phiên âm tiếng Phúc Châu: Mā-cū liĕk-dō̤), gọi chính thức là **huyện Liên Giang** (; phiên âm tiếng Phúc Châu: Lièng-gŏng-gâing), là một quần đảo gồm 36 đảo trên biển
**Đế quốc Tây La Mã** là phần đất phía tây của Đế quốc La Mã cổ đại, từ khi Hoàng đế Diocletianus phân chia Đế chế trong năm 285; nửa còn lại của Đế quốc
nhỏ|Bản đồ cho thấy Đế quốc La Mã (màu tím) và Parthia (màu vàng) cùng nhau chia sẻ [[Đế quốc Seleukos (màu xanh ở giữa) và qua đó giúp họ trở thành quốc gia mạnh
thumb|right|Bản đồ các tỉnh của Nhật Bản (1868) với tỉnh Nagato được đánh dấu , còn gọi là , là một phiên (_han_) của Mạc phủ Tokugawa tại Nhật Bản trong thời Edo từ năm
Máy tăm nước h2ofloss HF- 9P phiên bản mới nhập khẩu chính hãng bởi Hang Store, là sản phẩm chủ lực cho dòng máy tăm nước cầm tay năm 2021 của hãng h2ofloss với nhiều
**Methamphetamin** (tên đầy đủ **_n_-methylamphetamin**, thường gọi là **ma túy đá**) là một chất kích thích hệ thần kinh trung ương nhóm amphetamin từng được sử dụng không phổ biến như một phương pháp điều
nhỏ|294x294px|Florigen là một hormone liên quan đến sự nở hoa. **Florigen** (hoặc **hormone nở hoa**) là phân tử giả thuyết giống như hormone và chịu trách nhiệm kiểm soát và/hoặc kích thích sự ra hoa