nhỏ|[[Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Pháp nằm trong vườn bách thảo]]
Vườn bách thảo Paris (tiếng Pháp: Jardin des plantes) là một khu vườn thực vật được mở cửa cho công chúng, nằm tại quận 5, Paris. Có vị trí ở giữa nhà thờ Hồi giáo và khu học xá Jussieu, vườn bách thảo rộng 23,5 hecta với Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Pháp nằm trong khuôn viên vườn.
Lịch sử
trái|nhỏ|Vườn của vua năm 1636
Vườn bách thảo vốn là khu vườn hoàng gia dành cho các cây dược liệu, nằm ở vùng ngoại ô Saint-Victor, bờ sông Bièvre. Bắt đầu bằng đề nghị của Jean Héroard, thầy thuốc thứ nhất của vua Louis XIII, và Guy de La Brosse, nhà thực vật học và cũng là thầy thuốc của vua, chỉ dụ nằm 1635 cho phép thành lập khu vườn này. Đến năm 1640, khu vườn mới thực sự hoàn thành, mang tên chính thức Vườn hoàng gia dành cho các cây dược liệu (Jardin royal des plantes médicinales), thường được gọi là Vườn của vua (Jardin du roi). Nơi đây trở thành khu vườn cho khoa học cổ nhất nước Pháp.
Từ năm 1640, Vườn hoàng gia dành cho các cây dược liệu là nơi giảng dạy về thực vật học, hóa học, lịch sử tự nhiên. Nhiều nhà khoa học đã trưởng thành ở đây như các anh em nhà Jussieu, Geoffroy Saint-Hilaire, Bernard Germain de Lacépède, Georges Cuvier, René Just Haüy... Dưới thời Louis XVI, nhờ Georges-Louis Leclerc de Buffon và Louis Jean-Marie Daubenton, khu vườn được mở rộng, thực sự trở thành một trung tâm nghiên cứu. Vào thời kỳ Cách mạng Pháp thì khu vườn thuộc vào nội ô của Paris và được đổi tên thành Vườn bách thảo (Jardin des plantes). Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre giữ chức quản lý trong khoảng thời gian 1792 tới 1793.
Ngay từ khi mới thành lập, các công trình đã bắt đầu được xây dựng trong khuôn viên của vườn. Năm 1650 là dinh thự Magny. Tiếp đó là tiểu đình Buffon của kiến trúc sư Edme Verniquet năm 1788, giảng đường Verniquet năm 1794... và phòng trưng bày về động vật học hoàn thành năm 1889. Các bức tượng của những nhân vật khoa học nổi tiếng cũng được đặt tại vườn.
Từ năm 1793, vườn bách thảo chính thức trở thành Bảo tàng quốc gia Lịch sử tự nhiên với nhiệm vụ gìn giữ sự đa dạng của bộ sưu tập thực vật, nghiên cứu cơ bản và ứng dụng, giảng dạy trong lĩnh vực khoa học tự nhiên. Cho đến ngày nay, vườn bách thảo vẫn giữ các chức năng này.
Vườn bách thảo
thumb|center|Vườn bách thảo Paris
Vườn bách thảo Paris nằm cạnh sông Seine, bên bờ trái. Với diện tích 235.000 m², một bãi cỏ lớn dài 500 mét chạy dọc cạnh phía Nam của vườn, từ quảng trường Valhubert tới tòa nhà của Bảo tàng quốc gia Lịch sử tự nhiên. Bãi cỏ này được chia thành hai phần mang các tên Milne-Edwards, giám đốc của bảo tàng từ 1890 tới 1900, nằm gần bảo tàng và Lamarck nằm phía sông Seine, tên nhà hóa học Jean-Baptiste de Lamarck. Trên bãi cỏ, gần bảo tàng, có đặt một bức tượng đồng của nhà tự nhiên, toán học, sinh học Georges-Louis Leclerc de Buffon.
Trong vườn bách thảo có một vài công trình, các vườn nhỏ, nhà kính...
Vườn hồng
nhỏ|Bảo tàng quốc gia Lịch sử tự nhiên
Nhà kính
Gấu của vườn thú
Được hoàn thành năm 1990, vườn hồng có mục đính nghiên cứu và giới thiệu với công chúng các giống, loài hoa hồng khác nhau. Vườn có 170 thứ hồng ghi lại lịch sử của hòa hồng châu Âu, cùng 180 loài mới cũng được giới thiệu. Vườn hồng được trồng dọc theo lối đi Haüy - mang tên của René Just Haüy, người tiên phong của khoáng vật học - và kéo dài theo phòng trưng bày thực vật và địa chất. Vườn còn được trang trí hai bức tượng L'Amour prisonnier của nhà điêu khắc Félix Sanzel và Venus genitrix của Louis-Marie Dupaty.
Nhà kính
3 nhà kính với khung kim loại nằm thẳng hàng dọc cạnh phía Nam của vườn, 2 trong số đó được mở cửa cho công chúng:
Vườn kính mùa đông rộng 750 m², với khí hậu ấm và ẩm, 22 °C. Được trang trí theo phong cách nghệ thuật Art Déco, công trình này là tác phẩm của kiến trúc sư René Berger. Trong vườn có các cây leo, cây sung, vả, cọ và chuối.
Vườn kính Mexico, tác phẩm của Rohault de Fleury, báo trước các công trình sử dụng kim loại ở Pháp. Vườn này tập hợp các loài thực vật thuộc vùng cằn cỗi châu Mỹ, vùng phía Nam châu Phi và Madagascar: xương rồng, cây xương khô, cây thùa, cây lê tàu, cây cà phê, hồ tiêu...
*Vườn kính Úc, cùng là tác phẩm của Rohault de Fleury, không được mở cửa cho công chúng.
Vườn thú
Vườn thú của vườn bách thảo Paris nằm trong số những sở thú cổ nhất thế giới. Vườn thú này được thành lập năm 1795, do sáng kiến của Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre, bằng cách chuyển các con thú từ vườn hoàng gia của cung điện Versailles và các vườn thú tư nhân về. Vào thời kỳ Công xã Paris, những người dân Paris đang bị vây hãm đã giết một số con thú để ăn thịt. Trong lịch sử, nơi đây đã giới thiệu số lượng lớn các loài động vật cho dân chúng Paris, như hươu cao cổ, voi, gấu nâu và trắng, chó biển.
Tới giữa thế kỷ 20 thì vườn thú trong vườn bách thảo Paris bắt đầu đi xuống, bị hai vườn thú ở Vincennes và Thoiry làm lu mờ. Tiếp đó, sở thú này còn đối mặt với phòng trào bảo vệ thú vật. Đến thập niên 1980 Vườn thú của vườn bách thảo Paris được đổi mới, chỉ giữ lại các con thú phù hợp trong điều điện nội ô thành phố Paris. Ngày nay trên một diện tích 5,5 hecta nơi đây còn 240 động vật có vú, 500 chim và 130 bò sát.
Ngoài ra trong vườn bách thảo còn có một vài cơ sở khác. Trường thực vật học nằm trong hai tòa nhà ở góc lối đi Cuvier và lối đi chính. Ở đây có 4500 thực vật xếp theo họ, loài hay thứ... Trường thực vật học có mục đích giúp các sinh viên, những người làm vườn, những người yêu thích thực vật tìm hiểu các kiến thức. Vườn Alps rộng 4000m² với 2000 cây vùng núi có nguồn gốc đa dạng, từ Pyrénées, Kavkaz, Corse, Alps, Nam Mỹ và Himalaya. Thư viện của bảo tàng chuyên về khoa học tự nhiên. Được thành lập vào thời Cách mạng Pháp, thư viện này lưu trữ 7000 cuốn sách giấy da bê, 3000 bản viết tay và 800.000 sách in. Vườn Iris được mở năm 1964 với 150 thứ thực vật đuôi diều.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|[[Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Pháp nằm trong vườn bách thảo]] **Vườn bách thảo Paris** (tiếng Pháp: Jardin des plantes) là một khu vườn thực vật được mở cửa cho công chúng,
thumb|Các sắc màu mùa thu ở [[Vườn phong cảnh kiểu Anh|vườn phong cảnh Stourhead không trồng hoa]] **Vườn** là một không gian quy hoạch, thường ở ngoài trời, dùng để trồng trọt, trưng bày, hay
Họa phẩm _Vườn Luxembourg_ của [[Henri Rousseau]] Toàn thành phố Paris, ngoài hai khu rừng Boulogne và Vincennes nằm ở cực Tây và cực Đông, còn có tổng cộng khoảng 20 công viên, hơn 400
## Tiền sử Khu vực Île-de-France có sự hiện diện của con người cách đây ít nhất 40 ngàn năm trước. Các công cụ lao động bằng đã được tìm thấy bên bờ sông Seine
**Cầu Austerlitz** (tiếng Pháp: _Pont d'Austerlitz_) là một cây cầu bắc qua sông Seine thuộc địa phận thành phố Paris, Pháp. Cây cầu này nối liền phố Ledru-Rollin (thuộc quận 12) với Vườn bách thảo
**Đại học Paris-Sud** () hoặc **Đại học Paris XI** là một trường đại học nghiên cứu công lập cũ ở Paris, Pháp, hoạt động từ năm 1971 đến năm 2019. Trường đại học này có
**Bảo tàng quốc gia lịch sử tự nhiên** (tiếng Pháp: _Muséum national d'histoire naturelle_) là một cơ quan của Pháp có nhiệm vụ nghiên cứu và phổ biến các kiến thức về tự nhiên. Với
**Dương tử kinh** (danh pháp hai phần: **_Bauhinia blakeana_**) (chữ Hán: ) (tên thông dụng ở Việt Nam là **hoa hoàng hậu**, **hoa móng ngựa** hoặc là **hoa móng bò**) là một loại cây thân
**Trần Đại Nghĩa** (13 tháng 9 năm 1913 – 9 tháng 8 năm 1997) là một Giáo sư, Viện sĩ, kỹ sư quân sự, nhà bác học, Tướng lĩnh Quân đội nhân dân Việt Nam,
nhỏ|phải|Cửa hàng bách hóa [[Galeria Kaufhof ở Köln ]] nhỏ|Trong [[Galeries Lafayette Haussmann, Paris]] thumb|Nội thất của [[Le Bon Marché ở Paris]] **Cửa hàng bách hóa** là một cơ sở bán lẻ cung cấp một
phải|nhỏ| Alfred Moquin-Tandon **Christian Horace Benedict Alfred Moquin-Tandon** (7 tháng 5 năm 1804 tại Montpellier - 15 tháng 4 năm 1863 tại Paris) là một nhà tự nhiên học, bác sĩ và nhà văn người
**Thành phố Paris** hiện sở hữu hệ thống gồm hơn 136 bảo tàng, trong đó có 14 bảo tàng thuộc Hiệp hội bảo tàng quốc gia và 14 bảo tàng do chính quyền thành phố
Dưới đây là danh sách và thông tin về các chương trình Paris By Night được sản xuất và phát hành lần đầu trong thập niên 2000. Kể từ Paris by Night 67, chương trình
thumb|Nhà nguyện Chính tòa Sorbonne **Đại học Sorbonne** (, ) là một trường đại học công lập ở Paris, Pháp. Đại học Sorbonne là một trong những cơ sở đào tạo bậc đại học và
Lịch cộng hòa 1794, tranh của [[Louis-Philibert Debucourt.]] **Lịch Cộng hòa Pháp** () hay **Lịch Cách mạng Pháp** () là một loại lịch của Pháp được thiết lập trong Cách mạng Pháp và được sử
**Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier de Lamarck** (1 tháng 8 năm 1744 – 18 tháng 12 năm 1829), hay **Lamarck**, là nhà tự nhiên học người Pháp. Ông là một người lính, nhà sinh
**Bernard Germain de Lacépède** (26 tháng 12 năm 1756 – 6 tháng 10 năm 1825) là một nhà tự nhiên học người Pháp và là một nhà hoạt động tự do. Ông được biết đến
Hộp sinh thái mini hay còn gọi là bồn cảnh thủy tinh mở Hộp sinh thái với cây lớn Một phòng sinh thái ở Oracle, Arizona Một [[Insectarium nuôi chứa loài bọ hung _Pachnoda marginata_]]
**Irkutsk** (tiếng Nga: **Ирку́тск**) là một thành phố nằm Đông Nam nước Nga, trung tâm hành chính của tỉnh Irkutsk với dân số khoảng 606.000 (năm 2024). Đây là thành phố lớn thứ năm ở
nhỏ | Palais Bourbon nhìn từ phía [[sông Seine.]] **Palais Bourbon** (_Cung điện Bourbon_) là tên thường gọi của tòa nhà Quốc hội Pháp hiện nay, công trình nằm bên bờ sông Seine, thuộc Quận
phải|nhỏ|386x386px| Jean Baptiste Louis Pierre phải|nhỏ|333x333px| Tượng bán thân của Pierre ở Thảo cầm viên Sài Gòn **Jean Baptiste Louis Pierre** (23 tháng 10 năm 1833 - 30 tháng 10 năm 1905), còn được biết
**Seoul** (Hangul: 서울, ), tên chính thức là **Thành phố Đặc biệt Seoul** (Hangul: 서울특별시) là thủ đô kiêm đô thị lớn nhất của Hàn Quốc. Seoul nằm ở phía tây bắc sông Hán và
Bản đồ Rio de Janeiro, 1895 **Rio de Janeiro** (phát âm IPA ; theo tiếng Bồ Đào Nha nghĩa là "dòng sông của tháng Giêng"), hay còn gọi tắt là **Rio** là thành phố tại
**Cách mạng tháng Bảy** (Pháp) còn được gọi là **Cách mạng Pháp lần thứ hai** hoặc **_Trois Glorieuses_** (_Ba ngày vinh quang)_ hay **Cách mạng năm 1830** là cuộc cách mạng tại Pháp, diễn ra
**Napoli** (; tiếng Hy Lạp cổ đại: Νεάπολις – _Neapolis_ có nghĩa là "_thành phố mới_", còn phổ biến với tên gọi **Naples** trong tiếng Anh và tiếng Pháp) là thành phố lớn thứ ba
phải **Huy hiệu hoa bách hợp,** còn gọi là **hoa ly** (tiếng Pháp: _fleur-de-lis_ hoặc _fleur-de-lys_; nghĩa là "hoa loa kèn", "hoa huệ Tây") là một mẫu cách điệu (dựa vào hoa thật để tạo
**Viên** (phiên âm theo tên tiếng Pháp: _Vienne_) hay **Wien** (tên gốc tiếng Đức, ; tiếng Bavaria: _Wean_) là thủ đô liên bang của Cộng hòa Áo, đồng thời là thành phố lớn nhất, và
nhỏ|Năm 1605, Oxford vẫn là một thành phố có tường bao quanh, nhưng một số trường cao đẳng đã được xây dựng bên ngoài tường thành (phía bắc nằm ở cuối bản đồ này). **Viện
**Linz** (; ; ) là thành phố thủ phủ của Thượng Áo và là thành phố lớn thứ ba ở Áo. Nó nằm ở phía bắc đất nước Áo, trên sông Danube cách biên giới
Mùa đầu tiên của **_Supermodel po-ukrainsky_** được dựa theo _America's Next Top Model_ của Tyra Banks. Host của mùa giải này là siêu mẫu Alla Kostromichova cùng với dàn giám khảo là: Serhiy Nikityuk, Sonya
**Đại học Kỹ thuật Đan Mạch** (tiếng Đan Mạch: _Danmarks Tekniske Universitet_, viết tắt là **DTU**) là một Đại học Bách khoa và Trường Kỹ thuật. Được thành lập vào năm 1829 theo sáng kiến
**Jeanne Baret** (27 tháng 07 năm 1740 – 05 tháng 08 năm 1807), tên gọi khác là **Baré**, **Barret**, hay **Barer**, nhà thám hiểm nữ, nhà thực vật học, và là một thành viên đoàn
**Buenos Aires** () là thủ đô và là thành phố lớn nhất của Argentina. Thành phố tọa lạc bên bờ nam của sông La Plata, duyên hải đông nam của Nam Mỹ, đối diện với
nhỏ| Đèn đường lúc [[hoàng hôn ở Nam Phi ]] nhỏ|225x225px| Một đèn đường chạy bằng sức gió ở [[Urmia, Iran ]] phải|nhỏ|150x150px| Đèn đường tại [[Amerika Plads ở Copenhagen ]] **Đèn đường** là một
**România** (tiếng România: _România_ , trong tiếng Việt thường được gọi là **Rumani** theo ), là một quốc gia nằm tại đông nam châu Âu, với diện tích 238.391 km². România giáp với Ukraina và Moldova
**Augsburg** (phiên âm tiếng Việt: **Au-xbuốc**; , , ; ) là một thành phố nằm tại Schwaben, bang Bayern, miền nam Đức. Đây là thành phố lớn thứ ba ở bang sau Munich và Nuremberg
thumb|220x124px | right| Nhà hát Opera Sydney về đêm năm 2008 **Sydney** là một thành phố cảng nằm ở đông nam của Úc. Đây là thành phố lớn nhất, nổi tiếng nhất và lâu đời
**Padova** là một trong các thành phố lâu đời nhất của Ý. Thành phố có khoảng 300.000 dân nằm ở rìa đồng bằng sông Po, cách Venezia khoảng 30 km về phía tây và là tỉnh
nhỏ|phải|[[Hoa hồng đỏ|Bông hồng đỏ thắm tượng trưng cho tình yêu nồng nàn, cháy bỏng, lời tỏ tình lãng mạn. Từ những năm 1880, hoa hồng đỏ đã trở thành biểu tượng của chủ nghĩa
thumb|[[Stradun (đường)|Stradun, đường chính của Dubrovnik]] thumb|Phố cổ nhìn từ trên cao thumb|right|upright|[[Lâu đài Rector]] thumb|right|[[Tường thành Dubrovnik|Tháp Minčeta]] thumbnail|Cảnh phố cổ **Dubrovnik** (; tên cũ ) là một thành phố của Croatia nằm trên
phải|nhỏ| Các nhà thám hiểm Daniel Solander (ngoài cùng bên trái) cùng [[Joseph Banks (trái, ngồi) tháp tùng James Cook (giữa) trong chuyến đi đến Úc.
Tác phẩm của John Hamilton Mortimer. ]] **Các môn
**Tromsø** (phát âm tiếng Na Uy: [trʊmsø] (nghe); tiếng Bắc Sami: Romsa; Kven: Tromssa) là một thành phố và đô thị ở hạt Troms, Na Uy. Trung tâm hành chính của đô thị là thành
**Claude Eugène-Henri Simon** (10 tháng 10 năm 1913 – 6 tháng 7 năm 2005) là nhà văn Pháp đoạt giải Nobel Văn học năm 1985. ## Tiểu sử Claude Simon sinh ở Antananarivo, Madagascar, là
**Jacobus Henricus van 't Hoff** (30 tháng 8 năm 1852 - 1 tháng 3 năm 1911) là một nhà vật lý học và hóa học người Hà Lan và là người đầu tiên được nhận
**James Lauritz Reveal** (29 tháng 3 năm 1941 – 9 tháng 1 năm 2015) là một nhà thực vật học Hoa Kỳ nổi tiếng với những đóng góp về chi _Eriogonum_ và các công trình
**Eugen Warming**, tên đầy đủ **Johannes Eugenius Bülow Warming**, (3 tháng 11 năm 1841 - 2 tháng 4 năm 1924) là một nhà thực vật học người Đan Mạch và là người đặt nền tảng
**Bảo tàng Prado** ( ; ) hay còn có tên chính thức là **Museo Nacional del Prado,** là viện bảo tàng nghệ thuật nằm tại thủ đô Madrid nước Tây Ban Nha. Nơi đây được
:_"Kinh đô thế giới" hay "Thủ đô thế giới" được đổi hướng tới trang này._ nhỏ| [[Roma, thủ đô của Đế quốc La Mã trong thời kỳ đỉnh cao bành trướng lãnh thổ đến mức
**Victor-Marie Hugo** (; (26 tháng 2, 1802 - 22 tháng 5, 1885 tại Paris) là một chính trị gia, thi sĩ, nhà văn, và kịch gia thuộc chủ nghĩa lãng mạn nổi tiếng của Pháp.
**Thế vận hội** hay **Olympic** , còn có tên gọi cũ là _Thế giới vận động hội_, là cuộc tranh tài trong nhiều môn thể thao giữa các quốc gia trên toàn thế giới. Thế