Trương Văn Hiến (張文獻) là thầy dạy học của ba thủ lĩnh của phong trào Tây Sơn là Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ trong lịch sử Việt Nam.
Tiểu sử
Trương Văn Hiến là người Nghệ An , giỏi văn và giỏi võ. Có thuyết nói rằng ông là anh em thúc bá (anh em con chú con bác) với Trương Văn Hạnh (là một đại thần thờ chúa Nguyễn Phúc Khoát); có thuyết rằng ông chỉ là môn khách của ông ấy .
Tháng 7 năm 1765, chúa Nguyễn Phúc Khoát mất, để lại di chiếu nhường ngôi cho công tử thứ hai là Nguyễn Phúc Luân. Tuy nhiên, do biết Phúc Luân là người thông minh, quyết đoán khó lấn quyền được nên Trương Phúc Loan đã âm mưu cùng Thái giám Chữ Đức (khuyết họ) và Chưởng dinh Nguyễn Cửu Thông bắt giam công tử Luân, giết chết hai thầy học của Phúc Luân là Nội hữu Cai cơ Trương Văn Hạnh và Thị giảng Lê Cao Kỷ, đồng thời giả chiếu chỉ đưa công tử thứ mười sáu là Nguyễn Phúc Thuần mới 12 tuổi lên ngôi Chúa xưng hiệu là Định Vương. Khi ấy, Trương Văn Hiến sợ bị vạ lây bèn bỏ vào Nam.
Trên đường đi, Trương Văn Hiến có vào nghỉ chân trong một ngôi chùa, và trò chuyện với sư trụ trì Trí Viễn. Theo lời khuyên của thiền sư, Trương Văn Hiến vào Quy Nhơn lập nghiệp.
Nguyên tại ngoại thành Quy Nhơn có một bậc phú gia tên Phan Nghĩa, vốn là người đôn hậu, giao thiệp rộng rãi. Một hôm, ông Hiến bất ngờ thấy nhà ông Nghĩa bị kẻ cướp đến phá phách, nên xông vào cứu nguy, bảo toàn được cơ nghiệp cho họ Phan. Cảm ơn nghĩa ấy, ông Nghĩa đã giúp cho ông Hiến mở trường dạy văn và dạy võ ở Tuy Viễn .
Nghe tiếng đồn ông Hiến là thầy giỏi, ông Hồ Phi Phúc liền cho ba người con đến học. Ba người con ấy, sau đổi sang họ Nguyễn, rồi trở thành ba thủ lĩnh của phong trào Tây Sơn, đó là Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ. Trong suốt quá trình dựng nghiệp của anh em Nguyễn Nhạc, ông Hiến chỉ góp ý chứ không trực tiếp tham gia dù được họ thiết tha mời. Theo tài liệu, thì phò mã Trương Văn Đa (con rể của Nguyễn Nhạc) chính là con trai của ông .
Trương Văn Hiến mất năm nào không rõ.
Tài liệu liên quan
Chép về Trương Văn Hiến, sách triều Nguyễn là Đại Nam chính biên liệt truyện chỉ có mấy dòng ngắn ngủi như sau:
:Hiến là môn khách của Trương Văn Hạnh. Hạnh bị Trương Phúc Loan giết. Hiến trốn vào Quy Nhơn, ngụ ở ấp An Thái, lập trường văn võ mà dạy. Anh em Nguyễn Nhạc học ở đây.
Trong tập truyện thơ Nôm Tây Sơn danh tướng anh hùng truyện , thì thầy giáo Hiến được giới thiệu dài hơn. Trích:
:...''Trong triều có gã Phúc Loan,
:''Nắm quyền Thái phó tham gian vô cùng.
:''Bày mưu hãm hại tôi trung,
:''Giết Trương Văn Hạnh, Lê Dung mấy người.
:''Lại còn truyền lệnh nơi nơi,
:''Bắt Trương công tử kịp thời trừ căn.
:''Kiêm toàn thao lược võ văn,
:''Chàng Trương Văn Hiến thù hằn quyền quan.
:''Dãi dầu vượt chốn quan san,
:''Lánh nơi hổ khẩu băng ngàn vô Nam.
:''Lần mò ra chốn giang tân,
:''Xin ăn độ nhật, mười phân thẹn thùng...
Sau khi được phú ông Phan Nghĩa giúp mở trường, và nhận dạy ba người con của Hồ Phi Phúc thì:
:...''Đêm đêm vào khoảng canh tư,
:''Thầy đem côn kiếm, binh thư giãi bày.
:''Anh em Hồ Nhạc mê say,
:''Văn ôn, võ luyện, đợi ngày lập công...
Không chỉ dạy văn võ, ông còn khuyên anh em Hồ Nhạc lập chí để gây nghiệp lớn:
:''...Bấy lâu triều chính nhiễu nhương,
:''Máy trời chắc mở rộng đường Võ Thanh.
:''Ra tài tế thế an bang,
:''Khai cơ lập nghiệp huy hoàng mai sau...
Tuy từ chối lời mời cộng tác, nhưng ông vẫn bảo ban anh em Hồ Nhạc:
:''Hiến nghe Thơm nói mỉm cười:
:''- Xưa nay nhân định thắng trời nhiều phen.
:''Thầy đây đức mỏng, phận hèn,
:''Giúp em dựng nghiệp, phần riêng khó lòng.
:''Thượng du lắm kẻ anh hùng,
:''Các em về đó vẫy vùng tốt hơn.
:''Nghĩa kỳ dựng tạo Tây Sơn,
:''Tận trung báo quốc rửa hờn cho dân.
:''Sau này rạng rỡ đai cân,
:''Phải dùng đức trị mười phân vẹn mười.
:''Nhớ câu thu phục lòng người,
:''Ân uy tinh dụng muôn đời chính ngôn!...
Theo tác giả quyển thơ này, thì chính ông Hiến là người bày cho anh em Hồ Nhạc đổi họ, và đổi tên cho Nguyễn Huệ:
:...''Các em đổi họ cho mau,
:''Từ Hồ sang Nguyễn ứng câu sấm truyền
:''"Thơm' thành ra "Huệ" mới yên,
:''Binh thư, đao kiếm, côn quyền gia công...
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Trương Văn Hiến** (張文獻) là thầy dạy học của ba thủ lĩnh của phong trào Tây Sơn là Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ trong lịch sử Việt Nam. ## Tiểu sử Trương Văn
**Lê Văn Hiến** (15 tháng 9 năm 1904 – 15 tháng 11 năm 1997) là một nhà cách mạng, chính trị gia, nguyên Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ Lao động nước Việt Nam
**Đại học Văn Hiến** là một đại học tư thục tại Việt Nam, được thành lập theo quyết định số 517/QĐ-TTg ngày 11/7/1997 và quyết định 58/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. ## Chủ sở
**Nguyễn Văn Hiến** (sinh năm 1954) là một tướng lĩnh về hưu của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông nguyên là Phó Tư lệnh tham mưu trưởng Quân chủng Hải quân Việt Nam (2003-2004),
**Trương Chí Hiền** (, Teo Chee Hean; sinh ngày 27 tháng 12 năm 1954) là một chính trị gia người Singapore. Ông là một thành viên trong Đảng Hành động Nhân dân cầm quyền, hiện
là một vị trí được hợp pháp hóa vào ngày 6 tháng 1 năm 2001 do việc thi hành Đạo luật Thành lập Văn phòng Nội các đi kèm với việc tổ chức lại các
**Trương Văn Đa** (張文多, ? - ?) là phò mã của vua Thái Đức (Nguyễn Nhạc) và là danh tướng nhà Tây Sơn trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế và sự nghiệp **Trương
**Vũ Văn Hiền** (1910 - 1961) là một nhà báo, chính khách, chuyên gia về Luật và Tài chính Việt Nam. Ông đồng sáng lập báo Thanh Nghị dưới thời Pháp thuộc, và là Bộ
**Trương Văn Phước** (sinh ngày 17 tháng 2 năm 1959) là tiến sĩ kinh tế, công chức nhà nước và doanh nhân người Việt Nam. Ông hiện là một trong 16 thành viên trong Tổ
**Trương Văn Binh** (tiếng Trung giản thể: 张文兵, bính âm Hán ngữ: _Zhāng Wénbīng_, sinh tháng 11 năm 1971, người Hán) là chính trị gia nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Ông là Ủy
**Trần Văn Hiển** là nhà cách mạng và chính khách Việt Nam, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa IV, Bộ trưởng Bộ Nội thương. Ông còn có tên
**Trương Văn Hổ** (chữ Hán: 张文虎, 1808 – 1885), tự **Vu Bưu**, **Khiếu Sơn**, hiệu **Thiên Mục Sơn Tiều**, người trấn Chu Phố, huyện Nam Hối, tỉnh Giang Tô , học giả đời Thanh trong
**Trương Văn Nọ** (sinh 1/1/1964) là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIV, khóa XII, thuộc đoàn đại biểu Long An. ## Tiểu sử Ngày sinh: 1/1/1964 Giới tính: Nam Dân tộc: Kinh Tôn
- Tên trường: Đại học Văn Hiến - Tên tiếng Anh: Van Hien University (VHU) - Mã trường: DVH - Loại trường: Dân lập - Hệ đào tạo: Cao đẳng - Đại học - Sau
**Trương** (giản thể: 张 ; phồn thể: 張) là một họ của người Việt Nam. Họ Trương cũng có tại Trung Quốc (Zhang), Triều Tiên / Hàn Quốc (Jang), Đài Loan (Chang), và Singapore (Chong).
Tề Dượng vương **Vũ Văn Hiến** (chữ Hán: 宇文宪, 544 - 578), tên tự là **Bì Hà Đột**, người trấn Vũ Xuyên, Đại Quận , dân tộc Tiên Ti, là tướng lĩnh, hoàng thân nhà
nhỏ|Ô nhiễm không khí từ các nhà máy trong thời kỳ [[Chiến tranh thế giới thứ hai|chiến tranh thế giới lần 2]]**Ô nhiễm môi trường** là hiện tượng môi trường tự nhiên bị ô nhiễm
**Trương Xuân Hiền** (sinh tháng 5 năm 1953) là chính khách nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, được biết đến nhờ nhiệm kỳ là Bí thư Khu ủy Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ
**Văn Hiến hoàng hậu** (chữ Hán: 文獻皇后, 544 - 10 tháng 9, 602), hay thường gọi **Độc Cô hoàng hậu** (獨孤皇后), là vị Hoàng hậu duy nhất dưới thời Tùy Văn Đế Dương Kiên, vị
** Trần Văn Hiện** (sinh năm 1963) là một cựu chính khách Việt Nam. Ông từng là Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Cà Mau nhiệm kỳ 2019-2024; Chủ tịch
**Simon Hòa Nguyễn Văn Hiền** (1906–1973) là một giám mục của Giáo hội Công giáo Roma tại Việt Nam, ông là người Việt thứ 11 được tấn phong giám mục, giám mục người Việt đầu
**Nguyễn Văn Hiền** (sinh ngày 22 tháng 2 năm 1967) là một tướng lĩnh Quân đội nhân dân Việt Nam, cấp bậc Thượng tướng. Ông hiện là Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng
nhỏ|phải|Cổng chào của khu du lịch Đại Nam nhỏ|phải|Cổng Thanh Vân **Lạc cảnh Đại Nam Văn Hiến **(hay còn gọi là **Đại Nam Du lịch thần tiên**, tên giao dịch: **Công ty Cổ Phần Đại
**Nguyễn Văn Hiển** (sinh ngày 16 tháng 2 năm 1974) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện là Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp, đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa
**Trương Văn Từ** là nữ nghệ sĩ Hồng Kông, cựu nữ nghệ sĩ truyền hình châu Á (ATV), hiện cô là nghệ sĩ hợp đồng của TVB và là nữ nghệ sĩ của Shaw Brothers
**Hồ Văn Hiển** (1825-1885) là một võ quan của nhà Nguyễn. Ông là một trong những chỉ huy quân Đại Nam tấn công bất thành đồn Mang Cá dẫn đến thất thủ kinh đô Huế
**Thất bại của thị trường** là một thuật ngữ kinh tế học miêu tả tình trạng thị trường không phân bổ thật hiệu quả các nguồn lực. Các nhà kinh tế chính thức sử dụng
**Văn Hiến Vương** (chữ Hán: 文憲王 hoặc 文献王) là thụy hiệu của một số vị quân chủ và phiên vương trong lịch sử Trung Quốc. ## Danh sách Văn Hiến Vương (文憲王) *An Bình Văn
Đại học Văn Hiến đã “kích hoạt” phương thức xét học bạ từ rất sớm và đang nhận hồ sơ đợt 01 đến hết ngày 30/5. Tính đến thời điểm hiện tại, hình thức xét
**Lạc Phủ** (chữ Hán: 洛甫; 1900 - 1976) tên thật **Trương Văn Thiên** (Tiếng Trung giản thể: 张闻天; Tiếng Trung phồn thể: 張聞天; bính âm: Zhang Wéntiān) là Tổng Bí thư thứ VI của Đảng
**Trương Văn Thái Quý** (sinh 22 tháng 8 năm 1997) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Việt Nam hiện đang thi đấu ở vị trí tiền vệ cho câu lạc bộ Hà
**Phêrô Trương Văn Đường** là một thầy giảng tử vì đạo dưới triều vua Minh Mạng, được Giáo hội Công giáo Rôma phong Hiển Thánh vào năm 1988. Ông sinh năm 1808 tại Kẻ Sở,
**Nguyễn Văn Hiên** (sinh ngày 3 tháng 6 năm 1953), quê ở Bình Định, là một nhạc sĩ Việt Nam, từng hoạt động trong phong trào thanh niên từ sau năm 1975 và tốt nghiệp
**Nguyễn Văn Hiến** (sinh năm 1962) là chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện là Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Ông từng là đại biểu Quốc hội
**Trương Vân Long** (, sinh ngày 2 tháng 3 năm 1988 tại Đại Liên, Liêu Ninh, Trung Quốc) tên tiếng Anh **Leon Zhang** là một diễn viên Trung Quốc. ## Sự nghiệp Trương Vân Long
Nằm trong chiến lược phát triển kinh doanh và nâng cao chất lượng phục vụ quý đối tác và khách hàng, ngày 14/11 vừa qua, SUM Group chính thức khai trương văn phòng tại Lô
**Phêrô Trương Văn Thi** là một linh mục tử vì đạo, được Giáo hội Công giáo Rôma tôn phong Hiển Thánh vào năm 1988. Ông sinh năm 1763 tại xứ Kẻ Sở (nay là giáo
**Nguyễn Văn Hiện** (sinh ngày 19 tháng 9 năm 1954) là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 13, thuộc đoàn đại biểu Sơn La. Ông làm Ủy viên Trung ương Đảng khóa IX, X,
nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vasily trên Quảng trường Đỏ, ở Moskva|thế=]] **Văn hóa Nga** có truyền thống lâu đời về nhiều mặt của nghệ thuật, đặc biệt khi nói đến văn học, múa dân
**Tự Lực văn đoàn** (chữ Hán: , tiếng Pháp: ) là tổ chức văn học mang tính hội đoàn, một nhóm nhà văn đã tạo nên một trường phái văn học, một phong trào cách
**Trường Đại học Vinh** () là một đại học đa ngành, đa lĩnh vực, cấp vùng Bắc Trung Bộ, trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo , là một trường đại học lớn có
**Đảng Lập hiến Đông Dương** (tiếng Pháp: _Parti Constitutionaliste Indochinois_) là một chính đảng hoạt động ở Nam Kỳ trong thập niên 1910 đến 1930. Đảng này do Bùi Quang Chiêu, một kỹ sư canh
**Trường Đại học Mỏ – Địa chất** (tiếng Anh: _Hanoi University of Mining and Geology_) là một trường đại học đa ngành hàng đầu tại Việt Nam, thuộc nhóm 95 trường đại học hàng đầu
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
**Trường Trung học phổ thông Bùi Thị Xuân, Đà Lạt** là một trường trung học phổ thông công lập nằm trên đường Bùi Thị Xuân, phường 2, thành phố Đà Lạt. Trường được thành lập
**Sinh thái nhân văn** hay **sinh thái học nhân văn** là một khoa học liên ngành và xuyên ngành về mối quan hệ giữa con người với môi trường tự nhiên, xã hội và môi
nhỏ|phải|Vận chuyển bò bằng xe máy qua biên giới Việt Nam-Campuchia nhỏ|phải|Chuyên chở gia cầm bằng xe máy ở Thành phố Hồ Chí Minh **Vận chuyển động vật** (_Transportation of animals_) hay **vận chuyển vật
nhỏ|289x289px|_Khuê Văn Các_ - biểu tượng của Thủ đô [[Hà Nội. Đây là nơi học sinh thường hay chụp ảnh trong những lễ tốt nghiệp]]**Văn Miếu – Quốc Tử Giám** là quần thể di tích
**Hiến pháp Hoa Kỳ** là điều luật cao nhất của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, lúc đầu có bảy điều. Điều I, Điều II, và Điều III thành lập chính phủ liên bang, phân lập
**Jean-Baptiste Petrus Trương Vĩnh Ký** (chữ Hán: 張永記, 1837–1898), tên hồi nhỏ là **Trương Chánh Ký**, hiệu **Sĩ Tải**, là một nhà văn, nhà ngôn ngữ học, nhà giáo dục và khảo cứu văn hóa,