Song Kim (14 tháng 4 năm 1913 – 23 tháng 11 năm 2008) là một diễn viên sân khấu Việt Nam. Bà là một trong những nữ diễn viên kịch nói đầu tiên ở Việt Nam và là người vợ của nhà thơ Thế Lữ. Bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vào đợt 1 (1984).
Tiểu sử và sự nghiệp
Song Kim tên thật là Phạm Thị Nghĩa, sinh ngày 14 tháng 4 năm 1913 tại huyện Hoàn Long, tình Hà Đông (cũ) nay thuộc nội thành Hà Nội. Bà sinh ra trong gia đình quan lại, cha của bà là ông quan phủ Mẫn. Theo hồi ký Phạm Duy, thì bà là cô của Thái Thanh, Phạm Đình Chương, Thái Hằng. Lên trung học, bà học tại trường nữ học Ác-măng Rút-xô (Armand Rousseau).
Hai mươi tuổi, bà làm một giáo viên tại trường tư thục Khuê Anh và trường Victor Hugo. Khi những người bạn gái của bà là Khánh Vân, Minh Trâm, Lan Bình (sau này là vợ nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát) được mời vào Ban kịch Tinh Hoa (của Thế Lữ, Vũ Đình Hoè, Đoàn Phú Tứ...) để làm diễn viên, bà đã làm quen với Thế Lữ. Năm 1938, bà được Thế Lữ mời vào vai cô Mão trong vở Gái không chồng do nhóm kịch Thế Lữ dàn dựng, biểu diễn tại Nhà hát lớn Hải Phòng. Sau đó bà tiếp tục đóng những vai cô vũ nữ Xuyến trong Sau cuộc khiêu vũ (Đoàn Phú Tứ), Cụ phán bà trong Ông ký cóp (Vi Huyền Đắc), bà vú nhè trong Lọ vàng (Mai Phương phóng tác từ Cái nồi của Plot) cùng một số vai khác trong các vở của nhóm kịch Thế Lữ và được đánh giá là một diễn viên tài năng đầy hứa hẹn. Bà kết hôn với Thế Lữ vào cuối năm 1938.
Năm 1942, Song Kim – Thế Lữ tiếp tục hoạt động trong đoàn kịch Thế Lữ (mới thành lập và có sự tham gia của Lê Đại Thanh, Linh Tâm, Tú Mỡ, Nguyễn Tuân, Văn Chung, Kỳ Ngung, Nguyễn Xuân Khoát, Nguyễn Văn Tỵ, Minh Trâm, Kim Bình...). Sau đó bà lại tham gia vào đoàn kịch Anh Vũ (chuyển từ đoàn Thế Lữ sang) cho đến Cách mạng tháng Tám thành công. Sau Tổng khởi nghĩa ở Thanh Hóa, đoàn Anh Vũ tiếp tục đi lưu diễn nhưng với những vở kịch mới ca ngợi cách mạng. Sau đó khi về đến Hà Nội, đoàn Anh Vũ dần giải tán, nhiều thành viên tham gia lập các đoàn mới như Hoa Lan và Đông Phương.
Năm 1947, kháng chiến bùng nổ. Thế Lữ – Song Kim tham gia kháng chiến từ những ngày đầu, làm kịch kháng chiến, tham gia ban sân khấu Đoàn văn hoá kháng chiến rồi Đoàn sân khấu Việt Nam. Năm 1949, Đoàn sân khấu Việt Nam chuyển thành Đoàn kịch Chiến Thắng. Bà cùng đoàn đi biểu diễn nhiều nơi, đóng hàng loạt vở kịch ngắn, dài với nội dung cách mạng. Một số vai bà đóng như như Cô chủ quán trong Tay người đàn bà, Mẹ anh Sơ trong Anh Sơ đầu quân, bà sếp Thịnh trong Giác ngộ, chị Đơi trong Vợ người thương binh... (phần lớn những vở kịch là của Nguyễn Huy Tưởng).
Thế Lữ và Song Kim những năm 1960.
Năm 1952, Đoàn văn công nhân dân Trung ương thành lập. Bà được học lớp chèo do các nghệ sĩ như Cả Tam (Trịnh Thị Lan), Năm Ngũ, Dịu Hương dạy và đóng một số vai chèo như già Đa trong Chị Tấm anh Điền (cải bên từ vở Tấm Cám; Hàn Thế Du, Lưu Quang Thuận và Song Kim viết), chị Nông trong Chị Trầm (Tú Mỡ). Sau kháng chiến, bà tham gia Đoàn kịch nói trung ương (1955-1971). Bà đóng thành công nhiều vai, nhất là những vai về các bà mẹ, như bà cụ Mạo trong Một đảng viên, bà mẹ Nguyên trong Quê hương Việt Nam, bà Thà trong Đôi bạn, bà mẹ trong Lửa hậu phương, Đâu có giặc là ta cứ đi... hay vai phản diện như cụ Đại Lợi trong Quẫn. Bà đã đóng trên dưới 40 vai trong các vở kịch nói và là một trong những diễn viên kỳ cựu của kịch nói Việt Nam cùng Thế Lữ, Trúc Quỳnh, Đào Mộng Long...
Song Kim về hưu năm 1971. Bà đã viết hai cuốn hồi ký Cuộc đời sân khấu của chúng tôi và Những chặng đường sân khấu. Năm 1984, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân đợt đầu tiên.
Thế Lữ qua đời năm 1989. Hai ông bà không có người con nào, tuy nhiên bà là người góp phần nuôi dạy người con riêng của Thế Lữ với người vợ trước, đó là đạo diễn Nguyễn Đình Nghi).
Nghệ sĩ Song Kim mất vào 4h30' sáng ngày 23 tháng 11 năm 2008, hưởng thọ 95 tuổi.
Một số vai diễn
Nguồn tham khảo
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|Một đoạn sông Kim Sa trong tỉnh Vân Nam. **Sông Kim Sa** (金沙江, Hán Việt: _Kim Sa giang_) là một đoạn thượng du sông Trường Giang từ cửa sông Ba Đường trong huyện Ngọc Thụ
**Sông Kim Ngưu** là một dòng sông tại Hà Nội. Kim Ngưu (chữ Hán Việt 金牛) có nghĩa là trâu vàng. Theo truyện cổ dân gian, trâu vàng ở bên Tàu khi nghe thấy tiếng
**Song Kim** (14 tháng 4 năm 1913 – 23 tháng 11 năm 2008) là một diễn viên sân khấu Việt Nam. Bà là một trong những nữ diễn viên kịch nói đầu tiên ở Việt
**Kim Jong-il** (lúc mới sinh có tên **Yuri Irsenovich Kim**; Chosŏn'gŭl: 김정일; Hancha: 金正日; Hán Việt: _Kim Chính Nhật_; 16 tháng 2 năm 1941 – 17 tháng 12 năm 2011) là lãnh tụ tối cao
**Kim Tiểu Long** (sinh ngày 1 tháng 5 năm 1974 tại Vĩnh Long) tên thật **Trương Hoàng Kép** là một nam nghệ sĩ cải lương người Việt Nam. Hiện tại, Kim Tiểu Long đang sinh
**Kim Ha-neul** (; sinh ngày 21 tháng 2 năm 1978), là một nữ diễn viên người Hàn Quốc. Cô bắt đầu sự nghiệp với vai trò là một người mẫu rồi chuyển hướng sang diễn
nhỏ|300x300px| Sóng xung kích kim cương là vùng sáng được nhìn thấy trong ống xả của động cơ Pratt & Whitney J58 gắn tĩnh này khi đang kích hoạt bộ đốt sau hết công suất,
**Sông Lừ** là tên một dòng sông tại Hà Nội, chảy trong địa bàn các quận Đống Đa, Thanh Xuân và Hoàng Mai. ## Mô tả Sông Lừ cổ là một phân lưu của sông
nhỏ|Một ống dẫn [[sóng vô tuyến có thiết diện là hình chữ nhật]] Trong điện từ học, thuật ngữ **ống dẫn sóng** được dùng để chỉ các cấu trúc để dẫn hướng cho sóng điện
**Sông Sét** là một phân lưu của sông Kim Ngưu. Nó tách khỏi Kim Ngưu ở Phương Liệt. Tại chỗ sông Sét tách ra, Kim Ngưu đổi hướng chảy lên phía Bắc tới khu vực
**Sông Lại Giang** hay **Lợi Gieng** là sông lớn thứ hai trong bốn con sông lớn của tỉnh Bình Định, nhỏ hơn sông Côn và lớn hơn sông Hà Thanh, sông La Tinh . ##
**Kimberly Denise Jones** (sinh ngày 11 tháng 7 năm 1974), được biết đến nhiều hơn với nghệ danh **Lil' Kim** là một rapper, diễn viên và người mẫu Hoa Kỳ. Lil' Kim sinh ra và
**Trần Thị Kim Tuyến** (sinh ngày 21 tháng 3 năm 1987), thường được biết đến với nghệ danh **Kim Tuyến**, là một nữ diễn viên người Việt Nam. Cô được khán giả biết đến vào
**Đạm Thủy** (, _Đạm Thủy hà_) là một dòng sông ở miền bắc Đài Loan. Nơi khởi nguồn của dòng sông là núi Phẩm Điền tại huyện Tân Trúc. Từ đây, dòng sông này chảy
Sông Đà. **Sông Đà** (còn gọi là **sông Bờ** hay **Đà Giang**) là phụ lưu lớn nhất của sông Hồng. Sông dài 927 km (có tài liệu ghi 983 km hoặc 910 km), diện tích
**Sông Nhã Lung** (tiếng Trung: 雅砻江, Hán-Việt: Nhã Lung giang, tiếng Tạng: _nyag-chu_) hoặc **Nyag Chu** là một con sông dài nằm ở tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Sông Nhã Lung là môt nhánh của
nhỏ|300x300px|Bản đồ miêu tả chiến tranh Kim–Tống **Chiến tranh Kim – Tống** là một loạt các cuộc xung đột giữa nhà Kim (1115–1234) của người Nữ Chân và nhà Tống (960–1279) của người Hán. Năm
**Nhà Kim** (, tiếng Nữ Chân: Tập tin:Amba-an Ancu-un.svg 1115-1234) là một triều đại do người Nữ Chân gây dựng trong lịch sử Trung Quốc. Người Nữ Chân nguyên là phiên thuộc của triều Liêu,
**Kim Jong-un** (; sinh ngày 8 tháng 1 năm 1982) là một chính trị gia người Bắc Triều Tiên, Lãnh đạo tối cao Đảng Lao động Triều Tiên và là Chủ tịch Quân ủy Trung
**Kim So-hyun** (, sinh ngày 4 tháng 6 năm 1999) là một nữ diễn viên người Hàn Quốc. Cô bắt đầu sự nghiệp diễn xuất từ năm 7 tuổi, ban đầu cô nhận được sự
Vùng sinh thái phù sa ven biển đặc trưng ở bãi ngang - [[cồn nổi (Kim Sơn, Ninh Bình)]] Vị trí 3 tiểu khu (màu đỏ) của khu dự trữ sinh quyển thế giới châu
**Đại Kim tự tháp Giza** là Kim tự tháp Ai Cập lớn nhất và là lăng mộ của Vương triều thứ Tư của pha-ra-ông Khufu. Được xây dựng vào đầu thế kỷ 26 trước Công
**Kim Jong-nam** (10 tháng 5 năm 1971 – 13 tháng 2 năm 2017) là con trai cả của cố lãnh đạo Kim Jong-il của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Kể từ năm
**Kim Thái Tổ** (chữ Hán: 金太祖, 1 tháng 8 năm 1068 – 19 tháng 9 năm 1123) là miếu hiệu của vị hoàng đế khai quốc của nhà Kim trong lịch sử Trung Hoa, trị
Cầu Trì Chính qua sông Vạc, nằm trên quốc lộ 10 đoạn qua [[phát Diệm|thị trấn Phát Diệm]] **Sông Vạc** là 1 trong 4 con sông thuộc tỉnh Ninh Bình là tuyến đường thủy quốc
**Kim Il-sung** (, truyền thông Việt Nam gọi ông bằng tên Hán-Việt phổ biến hơn tên gốc tiếng Triều Tiên), tên khai sinh là **Kim Song-ju** (, 15 tháng 4 năm 1912 – 8 tháng
là một bộ manga do Arakawa Hiromu sáng tác kiêm minh họa. Thế giới trong _Cang giả kim thuật sư_ được xây dựng theo phong cách châu Âu thời cách mạng công nghiệp. Bộ truyện
nhỏ|269x269px|Bầu khí quyển của Sao Kim khi nhìn dưới tia cực tím bởi [[Pioneer Venus Orbiter vào năm 1979.]] Sự suy đoán về **sự sống hiện đang tồn tại trên Sao Kim** đã giảm đi
**Chiến tranh Kim–Tống (1217–1223)** hay **Kim quân tam đạo công Tống chi chiến** (金军三道攻宋之战) là một loạt những cuộc giao tranh giữa quân đội hai nước Kim và Nam Tống kéo dài trong suốt sáu
**Kim Eun-sook** (sinh năm 1973) là một nhà biên kịch người Hàn Quốc. Cô đã viết các bộ phim truyền hình nổi tiếng như _Chuyện tình Paris_ (2004), _Sóng gió hậu trường_ (2008), _Khu vườn
**Kim Cương sơn bát tiên nữ truyền thuyết** ( / **Kim Cương sơn bát tiên nữ toàn thể**, , ) là một phim đồng thoại do Kim Jun-ok đạo diễn, xuất phẩm năm 2008 trên
**Sông Càn** là một con sông nằm ở vùng giáp ranh giới hai tỉnh Ninh Bình và Thanh Hóa ở Việt Nam. Thực chất sông Càn là đoạn hạ lưu của bốn con sông khác
**Mông Cổ chinh phạt nhà Kim** (chữ Hán: 蒙古罰金; phiên âm: _Mông Cổ phạt Kim_), hay **Chiến tranh Mông–Kim** (chữ Hán: 蒙金戰爭; phiên âm: _Mông-Kim chiến tranh_), là cuộc xâm lược toàn diện của người
**Kim Dung** (10 tháng 3 năm 1924 – 30 tháng 10 năm 2018), tên khai sinh là **Tra Lương Dung**, là một trong những nhà văn có tầm ảnh hưởng nhất đến văn học Trung
**Hãn quốc Kim Trướng** là một hãn quốc Hồi giáo gốc Mông Cổ, sau này đã Đột Quyết hoá, được thành lập ở vùng phía tây Đế quốc Mông Cổ sau chiến dịch xâm lược
**Kim Thế Tông** (chữ Hán: 金世宗; 1123 – 1189), tên thật là **Hoàn Nhan Ô Lộc**, tên khác là **Hoàn Nhan Ung**, là vị hoàng đế thứ năm của nhà Kim trong lịch sử Trung
**Kim Ai Tông ** (chữ Hán: 金哀宗, bính âm: **_Jin Aizong_**, 25 tháng 9 năm 1198 - 9 tháng 2 năm 1234), tên Hán là **Hoàn Nhan Thủ Lễ** (完顏守禮) hay **Hoàn Nhan Thủ Tự**
**Kim Go-Eun** (; sinh ngày 2 tháng 7 năm 1991) là nữ diễn viên và người mẫu người Hàn Quốc. Cô bắt đầu sự nghiệp diễn xuất với bộ phim _A Muse_ (2012) và tiếp
**Nguyễn Thị Kim Hiền**, thường được biết đến với nghệ danh **Kim Hiền** (sinh ngày 6 tháng 1 năm 1982), là một nữ diễn viên, người mẫu kiêm người dẫn chương trình người Việt Nam.
**Sông Đáy**, còn gọi là **Hát Giang** (喝江) là dòng sông chảy từ phía Tây Hà Nội, xuyên qua tỉnh rồi thành ranh giới giữa Ninh Bình và trước khi đổ ra biển Đông tại
**Quảng trường Kim Nhật Thành** hay **Quảng trường Kim Il-sung** là một quảng trường ở quận Trung thành phố Bình Nhưỡng, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, và được đặt tên theo nhà
phải|nhỏ|Các [[kim tự tháp Ai Cập ở quần thể kim tự tháp Giza, nhìn từ trên không. Quần thể này được xây dựng vào khoảng năm 2600 TCN.]] phải|nhỏ|Đền Prasat Thom ở [[Koh Ker, Campuchia]]
**_Kim Bình Mai_** (金瓶梅, _Jīnpíngméi_), tên đầy đủ là **_Kim Bình Mai từ thoại_** (_Truyện kể có xen thi từ về Kim Bình Mai_); là bộ tiểu thuyết dài gồm 100 hồi và là một
**Hồng Kim Hạnh** (nghệ danh mới 2024 là Hanii) (sinh ngày 18 tháng 7 năm 1988) là một diễn viên người Việt Nam. Cô sinh ra và lớn lên tại Thành phố Hồ Chí Minh,
**Kim Hyon-hui** (Hangul: 김현희, Hanja: 金賢姬, Hán Việt: Kim Hiền Cơ; sinh ngày 27 tháng 1 năm 1962), còn được gọi là **Ok Hwa**, là một cựu đặc công Cộng hòa Dân chủ Nhân dân
nhỏ|Một vài nhân vật trong _[[Giả kim thuật sư|Fullmetal Alchemist_ trong anime đầu tiên.]] Anime và manga _Fullmetal Alchemist_ tập hợp một số lượng khổng lồ các nhân vật hư cấu được tạo ra bởi
**Kim Sung-kyu (**김성규**)** (sinh ngày 28 tháng 4 năm 1989), được biết đến với nghệ danh **Sungkyu**, là một ca sĩ, nhạc sĩ, diễn viên và MC người Hàn Quốc. Anh giữ vai trò trưởng
**Kim Ji-won** (; sinh ngày 19 tháng 10 năm 1992) là một nữ diễn viên người Hàn Quốc. Cô trở nên nổi tiếng thông qua những vai diễn trong các bộ phim truyền hình _Người
**Kim Jae-wook** (; sinh ngày 2 tháng tư, năm 1983) là một ca sĩ, người mẫu, diễn viên Hàn Quốc. ## Cuộc đời và sự nghiệp ### Cuộc đời và sự bắt đầu Jae-wook được
**Kim Rae-won** (tiếng Hàn: 김래원; sinh ngày 19 tháng 3 năm 1981) là một nam diễn viên Hàn Quốc. Sau phim điện ảnh _Plum Blossom (2000)_, anh bắt đầu được giới chuyên môn đánh giá