Sinh vật vô cơ dưỡng là một nhóm sinh vật đa dạng sử dụng chất nền vô cơ (thường có nguồn gốc khoáng chất) để làm chất khử để sử dụng trong sinh tổng hợp (ví dụ, cố định cacbon dioxide) hoặc bảo tồn năng lượng (tức là sản xuất ATP) thông qua hô hấp hiếu khí hoặc kỵ khí. Được biết đến là vi sinh vật là loại duy nhất có kiểu hóa dưỡng này; không có hệ động vật nào có khả năng sử dụng các hợp chất vô cơ làm nguồn năng lượng. Động vật và sinh vật vô cơ dưỡng có thể hình thành các mối quan hệ cộng sinh, trong trường hợp này, các sinh vật vô cơ dưỡng được gọi là "các sinh vật cộng sinh nhân sơ". Một ví dụ về điều này là vi khuẩn hóa dưỡng trong giun ống khổng lồ hoặc lạp thể, là các bào quan trong các tế bào thực vật có thể đã tiến hóa từ các vi sinh vật giống như vi khuẩn quang hợp. Sinh vật vô cơ dưỡng thuộc về một trong hai nhóm vi khuẩn hoặc vi khuẩn cổ. Thuật ngữ "lithotroph" được tạo ra từ chữ Hy Lạp 'lithos' (đá) và 'troph' (sinh vật tiêu thụ), có nghĩa là "sinh vật ăn đá". Nhiều sinh vật vô cơ dưỡng là sinh vật ái cực, nhưng điều này không phổ quát như vậy.
Khác với sinh vật vô cơ dưỡng là sinh vật hữu cơ dưỡng, một sinh vật có được chất khử của nó từ sự dị hóa của các hợp chất hữu cơ.
Lịch sử
Thuật ngữ được đề xuất vào năm 1946 bởi André Michel Lwoff và các cộng tác viên.
Hóa sinh
Sinh vật vô cơ dưỡng tiêu thụ các hợp chất vô cơ bị oxy hóa (giàu electron).
Sinh vật hóa vô cơ dưỡng
Một sinh vật hóa vô cơ dưỡng (chemolithotroph) (được đặt tên sau khi quá trình hóa vô cơ dưỡng (chemolithotropy)) có thể sử dụng các hợp chất vô cơ bị oxy hóa như là một nguồn năng lượng. Quá trình này được thực hiện thông qua quá trình oxy hóa và tổng hợp ATP. Phần lớn các sinh vật hóa vô cơ dưỡng có thể cố định cacbon dioxide (CO2) thông qua chu trình Calvin, một con đường trao đổi chất trong đó cacbon đi vào dưới dạng CO2 và trở thành glucose. Đối với một số chất nền, các tế bào phải thải qua một lượng lớn chất nền vô cơ để bảo đảm chỉ một lượng nhỏ năng lượng. Điều này làm cho quá trình trao đổi chất của chúng không hiệu quả ở nhiều nơi và cản trở chúng phát triển mạnh. Nhóm sinh vật này bao gồm các vi khuẩn oxy hóa lưu huỳnh, vi khuẩn nitrat hóa, vi khuẩn oxy hóa sắt và các vi khuẩn oxy hóa hydro.
Thuật ngữ "chemolithotrophy" đề cập đến việc thu năng lượng của tế bào từ quá trình oxy hóa các hợp chất vô cơ, còn được gọi là các chất khử. Hình thức trao đổi chất này được cho là chỉ xảy ra ở sinh vật nhân sơ và lần đầu tiên được đặc trưng bởi nhà vi sinh học Sergei Winogradsky.
Nơi sống của sinh vật hóa vô cơ dưỡng
Sự tồn tại của các vi khuẩn này phụ thuộc vào các điều kiện lý hóa môi trường của chúng. Mặc dù chúng nhạy cảm với các yếu tố nhất định như gia trị của chất nền vô cơ, chúng có thể phát triển mạnh dưới một số điều kiện khắc nghiệt nhất trên thế giới, chẳng hạn như nhiệt độ trên 110 độ C và dưới 2 độ pH. Yêu cầu quan trọng nhất đối với cuộc sống sinh vật hóa vô cơ dưỡng là một nguồn dồi dào các hợp chất vô cơ phong phú. Những hợp chất này rất quan trọng đối với sinh vật hóa dưỡng vì chúng cung cấp nguồn năng lượng thích hợp / chất khử mà từ đó các vi sinh vật có thể cố định CO2 và tạo ra năng lượng cần thiết để tồn tại. Vì quá trình hóa tổng hợp có thể xảy ra trong trường hợp không có ánh sáng mặt trời, các sinh vật này được tìm thấy chủ yếu xung quanh các miệng phun thủy nhiệt và các vị trí khác giàu chất nền vô cơ.
Năng lượng thu được từ quá trình oxy hóa vô cơ thay đổi tùy thuộc vào chất nền và phản ứng. Ví dụ, quá trình oxy hóa hydro sulfide thành lưu huỳnh đơn chất tạo ra ít năng lượng hơn (50,1 kcal / mol hoặc 210,4 kJ / mol) so với quá trình oxy hóa lưu huỳnh đơn chất thành sunfat (149,8 kcal / mol hoặc 629,2 kJ / mol). Phần lớn các sinh vật vô cơ dưỡng cố định cacbon dioxide thông qua chu trình Calvin, một quá trình tiêu tốn nhiều năng lượng. Các sinh vật hóa vô cơ dưỡng có được sản phẩm tốt nhất khi hô hấp hiếu khí, có nghĩa là chúng sử dụng oxy trong quá trình trao đổi chất của chúng. Độ âm điện cao của oxy và dẫn đến tăng năng lượng lớn làm cho nó trở nên lý tưởng để sử dụng như một chất nhận điện tử đầu cuối (TEA). Danh sách các vi sinh vật sử dụng hô hấp kỵ khí mặc dù đang tăng lên. Tại trung tâm của quá trình trao đổi chất này là một hệ thống vận chuyển điện tử tương tự như của sinh vật hóa hữu cơ dưỡng. Sự khác biệt chính giữa hai vi sinh vật này là các sinh vật hóa vô cơ dưỡng trực tiếp cung cấp các electron cho chuỗi truyền điện tử, trong khi sinh vật hóa hữu cơ dưỡng phải tạo ra năng lượng riêng của tế bào bằng cách oxy hóa các hợp chất hữu cơ. Sinh vật hóa vô cơ dưỡng bỏ qua điều này bằng cách lấy lực khử của chúng trực tiếp từ chất nền vô cơ hoặc bằng phản ứng truyền điện tử ngược. Một số vi khuẩn hóa vô dưỡng chuyên dụng sử dụng các dẫn xuất khác nhau của hệ thống Sox; một con đường trung tâm cụ thể cho quá trình oxy hóa lưu huỳnh.
Dưới đây là một vài ví dụ về các lộ trình hóa vô cơ dưỡng, bất kỳ cách nào trong số đó có thể sử dụng oxy, lưu huỳnh hoặc các phân tử khác như là những chất nhận điện tử:
Sinh vật quang vô cơ dưỡng
Sinh vật quang vô cơ dưỡng lấy năng lượng từ ánh sáng và do đó sử dụng các chất cho điện tử vô cơ chỉ để phản ứng sinh tổng hợp (Ví dụ: cố định cacbon dioxide trong lithoautotrophs).
Ý nghĩa địa chất
Sinh vật vô cơ dưỡng tham gia vào nhiều quá trình địa chất, chẳng hạn như sự hình thành đất và chu trình sinh địa hóa cacbon, nitơ, và các yếu tố khác. Sinh vật vô cơ dưỡng cũng kết hợp với vấn đề hiện tại về thoát dòng thải axit mỏ. Loại sinh vật này có thể có mặt trong một loạt các môi trường, bao gồm các mặt đất, dưới mặt đất sâu, các loại đất, các mỏ, và trong các cộng đồng endolith.
Hình thành đất
Một ví dụ chủ yếu của sinh vật vô cơ dưỡng đóng góp vào sự hình thành đất là vi khuẩn lam. Nhóm vi khuẩn này là sinh vật quang vô cơ dưỡng cố định đạm có khả năng sử dụng năng lượng từ ánh sáng mặt trời và các chất dinh dưỡng vô cơ từ đá làm chất khử. Khả năng này cho phép sự tăng trưởng và phát triển của chúng trong tự nhiên, các loại đá oligotrophic và trong quá trình lắng đọng tiếp theo của chất hữu cơ (chất dinh dưỡng) của chúng để các sinh vật khác xâm chiếm. Qua trình xâm chiếm có thể bắt đầu quá trình phân hủy hợp chất hữu cơ: một yếu tố chính cho nguồn gốc đất. Cơ chế như vậy đã được quy cho là một phần của quá trình tiến hóa ban đầu đã giúp định hình sinh học Trái đất.
Chu trình sinh địa hóa
Chu trình sinh địa hóa của các yếu tố là một thành phần thiết yếu của sinh vật vô cơ dưỡng trong môi trường vi sinh vật. Ví dụ, trong chu trình cacbon, có một số vi khuẩn được phân loại là sinh vật quang vô cơ dưỡng tạo ra cacbon hữu cơ từ khí cacbon dioxide trong khí quyển. Một số vi khuẩn hóa vô cơ dưỡng nhất định cũng có thể tạo ra cacbon hữu cơ, một số thậm chí trong trường hợp không có ánh sáng. Tương tự như thực vật, các vi khuẩn này cung cấp một dạng năng lượng có thể sử dụng cho sinh vật để tiêu thụ. Ngược lại, có những chất xúc tác có khả năng lên men, ngụ ý khả năng chuyển đổi cacbon hữu cơ thành dạng hữu dụng khác. Một ví dụ khác là chu trình nitơ. Nhiều vi khuẩn vô cơ dưỡng đóng một vai trò trong việc giảm nitơ vô cơ (khí nitơ) thành nitơ hữu cơ (amoni) trong một quá trình gọi là cố định đạm. Tương tự như vậy, có rất nhiều vi khuẩn vô cơ dưỡng cũng chuyển đổi amoni thành khí nitơ trong một quá trình gọi là khử nitơ. Cacbon và nitơ là các chất dinh dưỡng quan trọng, cần thiết cho quá trình trao đổi chất, và đôi khi có thể là yếu tố hạn chế ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của sinh vật. Do đó, chất xúc tác là những thứ quan trọng trong việc cung cấp và loại bỏ các nguồn tài nguyên quan trọng này.
Sinh học vũ trụ
Việc này đã được gợi ý rằng sinh khối có thể là chỉ số quan trọng của sự sống ngoài trái đất và do đó có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc tìm kiếm sự sống trong quá khứ hoặc hiện tại trên hành tinh sao Hỏa. Hơn nữa, các thành phần hữu cơ (chữ ký sinh học) thường gắn liền với sinh khối được cho là đóng vai trò quan trọng trong cả pre-biotic và biotic.
Vào ngày 24 tháng 1 năm 2014, NASA báo cáo rằng các nghiên cứu hiện tại của Curiosity và Opportunity rovers trên sao Hỏa hiện đang tìm kiếm bằng chứng về sự sống cổ đại, bao gồm sinh quyển dựa trên các vi sinh vật tự dưỡng, hóa dưỡng và/hoặc hóa vô cơ dưỡng, cũng như nước cổ, bao gồm môi trường fluvio-lacustrine (đồng bằng liên quan đến các con sông hoặc hồ cổ) có thể có thể sinh sống. Việc tìm kiếm bằng chứng về sinh cảnh, mồ học (liên quan đến hóa thạch), và cacbon hữu cơ trên hành tinh sao Hỏa hiện là mục tiêu chính của NASA.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Sinh vật vô cơ dưỡng** là một nhóm sinh vật đa dạng sử dụng chất nền vô cơ (thường có nguồn gốc khoáng chất) để làm chất khử để sử dụng trong sinh tổng hợp
Một **sinh vật tự dưỡng** còn gọi là **sinh vật sản xuất**, là một tổ chức sản xuất ra các hợp chất hữu cơ phức tạp (ví dụ như cacbohydrat, chất béo và protein) từ
**Sinh vật quang dị dưỡng** (tiếng Anh: Photoheterotroph; tiếng Hy Lạp: photo = quang, hetero = dị, troph = dưỡng) là sinh vật quang dưỡng theo hình thức dị dưỡng—tức là, chúng là những sinh
thumb|right|_[[Escherichia coli_ là một sinh vật đơn bào vi mô, cũng như một prokaryote.]] thumb|[[Amip (Amoeba) là các sinh vật đơn bào eukaryote]] thumb|right|upright=0.8|Nấm [[polypore và thực vật có hoa (angiosperm) là các sinh vật
phải|nhỏ|Một [[miệng phun thủy nhiệt dưới lòng Đại Tây Dương, nó cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng cho sinh vật hóa dưỡng tại đây.]] **Sinh vật hóa dưỡng** là những sinh vật hấp
phải|nhỏ| Một [[Tập đoàn (sinh học)|tập đoàn sinh học của vi khuẩn _Escherichia coli_ được chụp hình phóng đại 10.000 lần.]] **Vi sinh vật** (, hay _microbe_) là một sinh vật có kích thước siêu
**Sinh vật huyền thoại Trung Hoa** là những sinh vật (động vật) trong các câu chuyện thần thoại, truyền thuyết, huyền thoại và trong các tác phẩm văn học của Trung Hoa và có sự
thế=Filamentous cyanobacterium|nhỏ|[[Vi khuẩn lam thực hiện quá trình quang hợp. Sự xuất hiện của chúng đã báo trước sự tiến hóa của nhiều loại thực vật quang hợp, tạo ra bầu không khí oxy của
nhỏ|phải|[[Hươu đùi vằn trong một thời gian dài được cho là sinh vật kỳ bí, sau này đã được khám phá]] **Sinh vật bí ẩn** hay **sinh vật kỳ bí** (tiếng Anh: **cryptid** bắt nguồn
**Hệ động vật ở Mông Cổ** là tập hợp các quần thể động vật đang sinh sống tại Mông Cổ hợp thành hệ động vật ở quốc gia này. Đặc trưng của hệ sinh thái
phải|nhỏ|Quang dưỡng trên cạn và thủy sinh: thực vật mọc trên một gốc cây đổ trôi nổi trên mặt nước nhiều tảo. **Sinh vật quang dưỡng** là các sinh vật thực hiện bắt giữ photon
phải|nhỏ| Một chiếc [[đĩa agar nuôi cấy vi sinh vật]] **Vi sinh vật học** (tiếng Anh: _microbiology_, ) là ngành khoa học nghiên cứu về vi sinh vật, chúng có thể là đơn bào, đa
nhỏ|[[Kim quy]] **Sinh vật huyền thoại Việt Nam** gồm các loài vật trong các câu chuyện thần thoại Việt Nam, trong truyền thuyết, câu chuyện cổ tích cho đến những câu chuyện dân gian, những
nhỏ|upright=1.35|Con người giẫm [[nho để ép nước rồi đem ủ men thành rượu cất trong lọ bảo quản. Hình lấy tại lăng mộ Nakht, Vương triều thứ 18, Thebes, Ai Cập cổ đại]] **Tương tác
thumb|right|[[Cỏ biển và hai con _Polyplacophora_ trong ao thủy triều.]] **Sinh vật đáy** là những quần xã sinh vật sống trên hoặc gần đáy biển. Quần xã này sống trong hoặc gần các môi trường
nhỏ|400x400px|Diễn biến tiến hoá của lớp vỏ hải dương. **Vỏ hải dương** (chữ Anh: oceanic crust), hoặc gọi **lớp** **vỏ đại dương**, là một bộ phận của nham thạch quyển, do nham thạch tầng sima
thumb|upright=1.5|alt=see caption|Một con bướm _Amblypodia anita_ (bướm xanh lá tím) thu thập chất dinh dưỡng từ phân chim. **Dinh dưỡng** () là quá trình sinh hóa và sinh lý trong đó sinh vật sử dụng
thumb|Tổng quan chu trình giữa [[sinh vật tự dưỡng|tự dưỡng và _dị dưỡng_]] **Sinh vật dị dưỡng** là một nhóm sinh vật tiêu thụ hoặc hấp thụ cacbon hữu cơ (thay vì cố định cacbon
nhỏ|phải|Bò trắng là sinh vật thần thoại trong [[Ấn Độ#Văn hoá|văn hóa Ấn Độ cũng như trong Phật giáo, người Ấn Độ theo Ấn Độ giáo rất tôn sùng con bò và không giết mổ
thumb|Sinh sản vô tính ở [[rêu tản: một chiếc lá của cây đang nảy mầm|185x185px]] **Sinh sản vô tính** là hình thức sinh sản mà cơ thể con chỉ được sinh ra từ cơ thể
**Sinh vật đáng sợ** (_Fearsome critters_) là những sinh vật (hầu hết là động vật) trong những câu chuyện hư cấu và thường được đem ra để đùa giỡn, bỡn cợt rằng đây là những
**Sinh vật huyền thoại Nhật Bản** gồm các loài vật trong các câu chuyện thần thoại Nhật Bản, trong truyền thuyết ở Nhật Bản cho đến những câu chuyện dân gian của Nhật Bản, trong
**_Sinh vật huyền bí và nơi tìm ra chúng_** (tên gốc tiếng Anh: **_Fantastic Beasts and Where to Find Them_**) là một phim điện ảnh kỳ ảo do David Yates đạo diễn. Đây là bộ
**Sinh vật sản xuất sơ cấp** là những sinh vật trong một hệ sinh thái mà sản xuất ra sinh khối từ những hợp chất vô cơ (sinh vật tự dưỡng). Trong hầu hết các
**Sinh vật nhân sơ** hay **sinh vật tiền nhân** hoặc **sinh vật nhân nguyên thủy** (**Prokaryote**) là nhóm những sinh vật mà tế bào không có màng nhân gồm cổ khuẩn và vi khuẩn. Tuy
Những **sinh vật lớn nhất** trên Trái Đất được xác định theo những tiêu chí khác nhau: khối lượng, thể tích, diện tích, chiều dài, chiều cao hoặc thậm chí là kích thước của bộ
[[Nai và nai con đang ăn lá]] **Động vật ăn cỏ** là động vật sống dựa vào việc ăn các nguồn thức ăn từ thực vật. _Hebivory_ là một hình thức tiêu thụ, trong đó
**_Sinh vật huyền bí: Những bí mật của Dumbledore_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Fantastic Beasts: The Secrets of Dumbledore_**) là bộ phim kỳ ảo ra mắt năm 2022 được đạo diễn bởi David Yates với
**Cổ khuẩn** hoặc **vi sinh vật cổ** (danh pháp khoa học: _Archaea_) là một vực các vi sinh vật đơn bào nhân sơ. Chúng không có nhân tế bào hay bất cứ bào quan nào
**Sinh vật huyền bí trong bộ truyện Harry Potter** gồm rất nhiều sinh vật hư cấu được nhà văn J. K. Rowling sáng tạo ra với chủng loại, kích thước khác nhau trong đó có
thumb|Bản vẽ của một nghệ sĩ về một [[tiểu hành tinh cách nhau vài km va chạm vào Trái Đất. Một tác động như vậy có thể giải phóng năng lượng tương đương với vài
Nature’s Bounty® Ultra Strength Probiotic 10 đáp ứng cho nhu cầu probiotic hàng ngày của bạn. Được hình thành bởi hơn 20 năm nghiên cứu lâm sàng, Probiotic 10 cung cấp 20 tỷ lợi khuẩn
Nature’s Bounty® Ultra Strength Probiotic 10 đáp ứng cho nhu cầu probiotic hàng ngày của bạn. Được hình thành bởi hơn 20 năm nghiên cứu lâm sàng, Probiotic 10 cung cấp 20 tỷ lợi khuẩn
nhỏ|288x288px|Dương vật ở người, mềm và cương cứng. **Kích cỡ dương vật người** có kích thước khác nhau dựa trên một số cách đo, bao gồm cả chiều dài và chu vi khi mềm và
**Võ Duy Dương** (; Hán Việt: _Vũ Duy Dương_; 1827-1866), còn gọi là **Thiên hộ Dương** (千戶楊, do giữ chức Thiên hộ), là lãnh tụ cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp (1862-1866) ở Đồng
Với công thức “ĐỘT PHÁ, VƯỢT TRỘI” kết hợp công nghệ Nano phân tách phân tử ở kích thước siêu nhỏ giúp bộ đôi trị gàu và nấm da đầu Serum Gừng đen và Dầu
thumb|right|Một cái nhìn thoáng qua về các rạn san hô Maldive, có nhiều loại động vật khác nhau, [[rạn san hô vòng Ari]] thumb|right|Đảo Maldives **Sinh vật hoang dã ở Maldives** bao gồm hệ thực
right|thumb|Vùng địa lý sinh vật Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương **Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương** (tiếng Anh: _Indo-Pacific_), còn gọi là **Ấn Độ Dương–Tây Thái Bình Dương** (tiếng Anh: _Indo-West Pacific_) hay **Ấn–Thái Dương**, là
**_Sinh vật huyền bí và nơi tìm ra chúng_** là một quyển sách được xuất bản năm 2001, bởi tác giả J. K. Rowling (dưới bút danh hư cấu là Newt Scamander) viết về những
Ưu điểm của sản phẩm DEMAR REBORN SKINDEMAR REBORN SKIN được sản xuất bởi Genie Corporation – tập đoàn mỹ phẩm hàng đầu Hàn Quốc. Sản phẩm này thực chất là một loại vi tảo
Ưu điểm của sản phẩm DEMAR REBORN SKINDEMAR REBORN SKIN được sản xuất bởi Genie Corporation – tập đoàn mỹ phẩm hàng đầu Hàn Quốc. Sản phẩm này thực chất là một loại vi tảo
Ưu điểm của sản phẩm DEMAR REBORN SKINDEMAR REBORN SKIN được sản xuất bởi Genie Corporation – tập đoàn mỹ phẩm hàng đầu Hàn Quốc. Sản phẩm này thực chất là một loại vi tảo
nhỏ|Sinh vật cơ khí hóa **Sinh vật cơ khí hóa**, **sinh vật cơ khí**, **sinh vật sinh hóa**, **sinh vật điều khiển học** hay **sinh học bán cơ khí** (tiếng Anh: **Cyborg**), là một tồn
MÔ TẢ SẢN PHẨMCollagen tươi với nhiều dưỡng chất, có khả năng làm trăng da, giảm thâm nám là sản phẩm mà bất kì chị em phụ nữ nào cũng muốn sở hữu.Sau khi sinh
MÔ TẢ SẢN PHẨMCollagen tươi với nhiều dưỡng chất, có khả năng làm trăng da, giảm thâm nám là sản phẩm mà bất kì chị em phụ nữ nào cũng muốn sở hữu.Với xuất xứ
**Cá vồ cờ** (danh pháp khoa học: **_Pangasius sanitwongsei_**) là một loài cá nước ngọt thuộc họ Cá tra (Pangasiidae) của bộ Cá da trơn (Siluriformes), sinh sống trong lưu vực sông Chao Phraya và
nhỏ|Cây thuốc bỏng _[[Kalanchoe pinnata_ đang tạo ra cá thể mới dọc theo mép lá có tiếp xúc với đất ẩm. Cây nhỏ phía trước cao khoảng 1 cm.]] nhỏ|Cây thuốc bỏng _[[Kalanchoe daigremontiana_ tạo
**Đảo Phục Sinh** ( ; ) là một đảo và lãnh thổ đặc biệt của Chile nằm ở phần đông nam Thái Bình Dương, tại điểm cực đông nam của Tam giác Polynesia thuộc châu
thumb|mô hình đơn giản về quá trình trao đổi chất của tế bào thumb|right|Cấu trúc của [[adenosine triphosphate (ATP), một chất trung gian quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng]] **Trao đổi chất**
**Độc lực** là phương thức để phát động quá trình nhiễm trùng và gây bệnh của vi khuẩn. ## Các yếu tố bám dính Bước quan trọng đầu tiên trong quá trình tương tác giữa