nhỏ|[[Carl Theodor Dreyer, ảnh chụp năm 1965, đạo diễn bộ phim năm 1928 - The Passion of Joan of Arc, được coi là một bộ phim nghệ thuật điển hình.]]
Phim nghệ thuật thường là một bộ phim độc lập nhằm vào khán giả ở một thị trường ngách hơn là thị trường đại chúng. Phim nghệ thuật được tạo ra "như là một tác phẩm nghệ thuật nghiêm túc, thường mang tính thể nghiệm và không để thu hút nhóm khán giả đại chúng"; "chủ yếu vì lý do thẩm mỹ chứ không phải lợi nhuận thương mại", và chứa "nội dung không theo quy ước hoặc mang tính biểu tượng cao".
Các nhà phê bình phim và các nhà nghiên cứu phim thường định nghĩa phim nghệ thuật là những tác phẩm có "đặc điểm hình thức khiến chúng khác biệt so với phim Hollywood đại chúng". Những đặc điểm này có thể bao gồm tính hiện thực xã hội, sự nhấn mạnh vào phong cách thể hiện của đạo diễn và trọng tâm đặt vào vào suy nghĩ, ước mơ hoặc động cơ của nhân vật thay vì đi theo câu chuyện rõ ràng có mục tiêu cụ thể. Học giả điện ảnh David Bordwell miêu tả phim nghệ thuật là "một thể loại phim vì nó có những quy ước riêng biệt".
Các nhà sản xuất phim nghệ thuật thường chiếu phim ở các rạp phim chuyên biệt (ở phương Tây thường là các revival house ("rạp chiếu phim xưa"), ở Việt Nam thường là các buổi hội thảo chuyên đề và một số quán cà phê) và tại các liên hoan phim. Vì được nhắm đến nhóm khán giả thị trường ngách, dòng phim này hiếm khi được cấp nguồn kinh phí sản xuất lớn như các phim bom tấn, vốn để phát hành rộng rãi. Các đạo diễn phim nghệ thuật bù đắp những hạn chế này bằng cách tạo ra một kiểu phim khác, sử dụng các diễn viên điện ảnh ít được biết đến hơn, thậm chí các diễn viên nghiệp dư, và sử dụng những phim trường khiêm tốn để làm phim tập trung nhiều hơn vào việc phát triển ý tưởng, khám phá các kỹ thuật kể chuyện hoặc thử các quy ước làm phim mới.
So với bom tấn đại chúng (ở Việt Nam hay gọi là phim thương mại) vốn thiên về cách kể chuyện tuyến tính và phục vụ nhu cầu giải trí phổ thông, thì phim nghệ thuật đối lập rõ rệt. Nhà phê bình Roger Ebert từng miêu tả Trùng Khánh sâm lâm – một bộ phim nghệ thuật được đánh giá cao năm 1994 – là "một trải nghiệm đầy trí óc" mà khán giả thưởng thức "dựa trên những gì [họ] biết về điện ảnh". Tuy nhiên, phim nghệ thuật đôi khi vẫn thu hút tập khán giả rộng hơn bằng cách kết hợp các yếu tố từ các thể loại quen thuộc như tài liệu hay tiểu sử. Để quảng bá, các phim này chủ yếu dựa vào đánh giá của giới phê bình được thảo luận trên các chuyên mục nghệ thuật, blogger, và truyền miệng từ khán giả. Nhờ chi phí sản xuất thấp, phim nghệ thuật chỉ cần một lượng nhỏ khán giả đại chúng để có lãi.
Thoát ly khỏi chuẩn mực phim đại chúng
Nhà nghiên cứu phim David Bordwell đã đưa ra định nghĩa học thuật của phim nghệ thuật, theo đó so sánh phim nghệ thuật với phim đại chúng của điện ảnh Hollywood cổ điển. Phim kiểu Hollywood tuân theo lối kể chuyện rõ ràng, trong đó có "các sự kiện 'nhân' trong không gian và thời gian" với mỗi cảnh đều hướng đến một mục tiêu cụ thể, hay 'quả'. Cốt truyện được thúc đẩy bởi một nhân vật chính được miêu tả rõ ràng, cùng hệ thống các nhân vật được xây dựng hoàn chỉnh và được củng cố bằng "tư duy hỏi và đáp, quy trình giải quyết vấn đề, [và] cấu trúc cốt truyện trong một thời hạn". Mạch phim có nhịp độ nhanh, cùng nhạc nền để khơi gợi cảm xúc cho khán giả và lối dựng phim chặt chẽ, liền mạch.
Ngược lại, Bordwell khẳng định rằng "phim nghệ thuật dẫn dắt cốt truyện của mình dựa trên hai nguyên tắc: tính hiện thực và phong cách biểu đạt của đạo diễn". Phim nghệ thuật thoát ly khỏi chuẩn mực Hollywood "cổ điển" vốn theo cấu trúc kể chuyện theo chương hồi bằng việc "nới lỏng sự ràng buộc của quan hệ nhân quả".
Phim đại chúng vẫn quan tâm đến các nan đề đạo đức và khủng hoảng danh tính, và những vấn đề này thường được giải quyết vào cuối phim. Trong khi đó, phim nghệ thuật tìm hiểu và đào sâu các nan đề này một cách trầm tư, và thường không có sự giải đáp dứt khoát ở cuối phim.
Trong phim nghệ thuật, cốt truyện thường đóng vai trò thứ yếu so với việc phát triển nhân vật và khám phá ý tưởng thông qua các đoạn hội thoại dài. Nếu có cốt truyện thì thường là chuỗi các sự kiện không được xác định rõ ràng hoặc mang tính mơ hồ, và được đặt trôi dạt trong phim. Có thể có những khoảng trống không được giải thích trong phim, những đoạn phim mơ hồ một cách cố ý hoặc không liên quan đến các cảnh trước đó, khiến người xem phải tự suy tưởng và hiểu theo góc nhìn của họ về thông điệp của bộ phim. Phim nghệ thuật thường "mang một phong cách hình ảnh riêng" và cách nhìn nghệ thuật riêng của đạo diễn. Các phim này thường không đưa ra các "kết luận dễ trả lời", thay vào đó tạo cho khán giả nhiệm vụ suy nghĩ "câu chuyện được kể như thế nào? Tại sao kể bằng cách này?"
Bordwell khẳng định rằng "phim nghệ thuật là một thể loại phim vì chính nó có những quy ước riêng biệt". Nhà lý luận phim Robert Stam cũng cho rằng "phim nghệ thuật" là một thể loại phim. Ông cho rằng một bộ phim được coi là phim nghệ thuật dựa trên vai trò nghệ thuật của nó, cũng như các thể loại phim có thể dựa trên các mặt khác của phim như ngân sách để xếp vào phim bom tấn hoặc phim hạng B, hoặc độ nổi tiếng của diễn viên để gọi là phim Adam Sandler.
Phê bình phim nghệ thuật và phim nói chung
Một số nhà nghiên cứu cho rằng những bộ phim thị trường, như phim do Hollywood sản xuất, thường hướng đến khán giả ít khắt khe hơn. Nhóm khán giả này có xu hướng tìm đến các nhà phê bình phim—những người được coi là giới tinh hoa văn hóa—để được định hướng đến những bộ phim sâu sắc và có giá trị nghệ thuật cao hơn.
Để thu hẹp khoảng cách giữa thị hiếu đại chúng và văn hóa hàn lâm, các nhà phê bình phim có vai trò giải thích những khái niệm lạ, giúp khán giả tiếp cận và đánh giá phim nghệ thuật theo cách dễ hiểu hơn. Chẳng hạn, thông qua các bài phê bình, họ có thể cung cấp thuật ngữ phân tích, giúp người xem suy ngẫm nghiêm túc hơn về bộ phim. Khi những chủ đề gây tranh cãi được đưa vào phim, khán giả cũng sẽ không vội vàng bác bỏ hay chỉ trích, mà có thể nhìn nhận giá trị của tác phẩm—chẳng hạn như cách phim thể hiện tính hiện thực—dưới góc nhìn của các nhà phê bình.
Trong bối cảnh này, các rạp chiếu phim nghệ thuật (art theaters hoặc art houses) được xem là "không gian khai sáng văn hóa", thu hút cả giới phê bình lẫn khán giả trí thức. Đây không chỉ là nơi thưởng thức phim, mà còn là môi trường mang đậm chất nghệ thuật, nơi các nhà phê bình có thể tìm kiếm tư liệu, cảm hứng và đào sâu hiểu biết văn hóa.
Chỉ trích
Phim nghệ thuật thường bị chỉ trích là quá kiểu cách và mang tính thỏa mãn cá nhân để khán giả đại chúng có thể xem.
Cây bút phê bình phim của tờ LA Weekly từng gọi Gummo (1997) là "loại phim nghệ thuật khai thác sốc" và cho rằng Amores Perros (2000) là điển hình cho "những khuôn mẫu về phim nghệ thuật, khi cảnh chó nằm chết còn nhiều hơn cả Where the Red Fern Grows và tất cả những quyển sách mà bạn phải đọc ở trường cấp 2."
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|[[Carl Theodor Dreyer, ảnh chụp năm 1965, đạo diễn bộ phim năm 1928 - _The Passion of Joan of Arc_, được coi là một bộ phim nghệ thuật điển hình.]] **Phim nghệ thuật** thường là
**Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại** (tiếng Anh: **Museum of Modern Art**, viết tắt là **MoMA**) là một bảo tàng nghệ thuật tại Midtown Manhattan, Thành phố New York, nằm trên 53rd Street, giữa Fifth
Một số đặc trưng của nghệ thuật Việt Nam: [[Phụ nữ Việt Nam với áo tứ thân, áo dài, nón quai thao đang chơi các nhạc cụ như đàn bầu, tam thập lục, đàn tứ,
**Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Toàn quốc** () là lễ phát thưởng thường niên do Tổng thống Việt Nam Cộng hòa sáng lập và điều hành các giai đoạn 1957−1963, 1966−1970, 1971−1975. Mục đích
**Trường học điện ảnh và truyền hình thuộc Học viện nghệ thuật biểu diễn tại Praha** ( hay viết tắt là **FAMU**) là một trường học điện ảnh tại Praha, Cộng hòa Séc, được thành
Các nhà hoạt động xã hội và nghệ sĩ tham gia các cuộc biểu tình ở Hồng Kông năm 2019 – 2020 đã sử dụng tác phẩm nghệ thuật, hội họa, âm nhạc và các
**Học viện nghệ thuật biểu diễn tại Praha** ( hay viết tắt là **AMU**) là một trường đại học nằm ở trung tâm thủ đô Praha, Cộng hòa Séc chuyên về các lĩnh vực âm
**Giải thưởng Nghệ thuật Baeksang** (; Hán Nôm: _Bách Tưởng nghệ thuật đại thưởng_), hay **Giải thưởng Nghệ thuật Paeksang**, là một lễ trao giải ghi nhận những thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực
Lễ trao giải **Giải thưởng Nghệ thuật Baeksang lần thứ 57** () do _Ilgan Sports_ và JTBC Plus tổ chức, buổi lễ trao giải được tổ chức tại KINTEX, Ilsanseo-gu, tỉnh Gyeonggi vào ngày 13
alt=|thumb|Bàn tay phước lành của Stepan Ryabchenko tại Saatchi Gallery ở [[London, mô tả bàn tay của Chúa]] **Nghệ thuật ánh sáng** là một loại hình nghệ thuật thị giác sử dụng ánh sáng làm
Lễ trao giải **Giải thưởng Nghệ thuật Baeksang lần thứ 58** () do tập đoàn JoongAng tổ chức, buổi lễ trao giải được tổ chức tại KINTEX, Ilsanseo-gu, tỉnh Gyeonggi vào ngày 6 tháng 5
thế=|nhỏ|350x350px|Thông báo được dán trước cửa một [[thư viện công cộng ở Island Bay, New Zealand rằng nó bị đóng cửa do đại dịch và sẽ miễn tất cả phí trả lại trễ]] Đại dịch
Lễ trao giải **Giải thưởng Nghệ thuật Baeksang lần thứ 60** () được tổ chức tại COEX, Seoul vào ngày 7 tháng 5 năm 2024, lúc 17:00 (KST). Shin Dong-yup, Bae Suzy và Park Bo-gum
Lễ trao giải **Giải thưởng Nghệ thuật Baeksang lần thứ 59** () do Tập đoàn JoongAng tổ chức, buổi lễ trao giải được tổ chức tại Incheon Paradise City, Incheon vào ngày 28 tháng 4
**The British Academy of Film and Television Arts (BAFTA)** - **Viện Hàn lâm Nghệ thuật Điện ảnh và Truyền hình Anh Quốc** là một tổ chức từ thiện độc lập được thành lập năm 1947
[[Vincent van Gogh|Van Gogh: _Church at Auvers_ (1890)]] **Nghệ thuật thị giác ** hay **Nghệ thuật trực quan** là một hình thức nghệ thuật tạo ra các sản phẩm bắt nguồn tự nhiên, chủ yếu
nhỏ|304x304px|Bức tranh trừu tượng màu nước đầu tiên của [[Wassily Kandinsky|Kandinsky, 1910 ]] **Nghệ thuật Trừu tượng** là trào lưu hội họa đầu thế kỷ 20, vào những năm 1910 đến 1914. Nghệ thuật trừu
Một **tác phẩm nghệ thuật** hoặc **đối tượng nghệ thuật** là một vật phẩm có tính thẩm mỹ hoặc một sáng tạo có tính nghệ thuật. Ngoại trừ "tác phẩm nghệ thuật", có thể được
**Giải thưởng nghệ thuật Baeksang cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất – phim truyền hình** () là giải thưởng được trao hàng năm tại lễ trao Baeksang Arts Awards do _Ilgan Sports_ và
phải|[[Isadora Duncan, một trong những người phát triển bộ môn múa tự do.]] **Nghệ thuật biểu diễn** là những hình thức nghệ thuật sử dụng cơ thể, tiếng nói và sự có mặt của chính
nhỏ| _[[Sự tạo dựng Adam_; bởi Michelangelo; 1508-1512; bích họa; 480,1 × 230,1 cm (15,7 × 7,5 ft); Nhà nguyện Sistine (Thành phố Vatican) ]] **Lịch sử nghệ thuật** tập trung vào các hiện vật
**Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie** là một bảo tàng ở Warsaw, Ba Lan. Bảo tàng được thành lập vào năm 2005. Cho đến khi xây dựng bảo tàng mới, Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại
**Trung tâm Văn hóa và Nghệ thuật Bangkok** (tiếng Anh: Bangkok Art and Culture Centre, viết tắt **BACC**; ) là một trung tâm nghệ thuật đương đại ở Bangkok, Thái Lan. Các sự kiện nghệ
thumb|Một bức họa trên tường bởi Diego Rivera tại National Palace. **Nghệ thuật México** gồm nhiều dạng nghệ thuật thị giác khác nhau phát triển ở khu vực địa lý ngày nay là México. Quá
nhỏ|261x261px| Một lá cờ của Trường Tisch (với logo cũ) được treo ở lối vào chính của tòa nhà, 2007. **Trường Nghệ thuật Tisch của Đại học New York** (thường được gọi
**Nghệ thuật kích dục**, **văn hóa phẩm kích dục** hay **tài liệu kích dục** chỉ đến các tác phẩm, hình thức nghệ thuật miêu tả hoạt động quan hệ tình dục của con người bao
phải|Đoàn làm phim và thiết bị làm phim trong một cảnh quay. Một **đoàn làm phim** hay **đội ngũ làm phim** là một nhóm người được thuê bởi một công ty sản xuất cho mục
**_Song lang_** là một bộ phim điện ảnh chính kịch âm nhạc của Việt Nam năm 2018 do Leon Lê đạo diễn kiêm dựng phim, đồng thời cũng là tác phẩm điện ảnh đầu tay
**_The Uncanny Counter_** (), tại Việt Nam được biết với tên gọi **Nghệ thuật săn quỷ và nấu mì** là một bộ phim truyền hình Hàn Quốc ra mắt năm 2020, với sự tham gia
**Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Cần Thơ** là Trường cao đẳng đầu tiên và duy nhất vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, chuyên đào tạo nhóm ngành nghệ thuật được thành lập theo
**Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Thái Bình** được thành lập năm 1975 =Quá trình hình thành và phát triển= Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Thái Bình (tiền thân là Trường Nghiệp
**_Avatar_** (còn được tiếp thị là **_James Cameron's Avatar_**) là một bộ phim khoa học viễn tưởng sử thi năm 2009 do James Cameron đạo diễn, viết kịch bản, đồng sản xuất và đồng biên
**_Titanic_** là một bộ phim điện ảnh Mỹ thuộc thể loại thảm họa – lãng mạn – sử thi – chính kịch ra mắt vào năm 1997 do James Cameron làm đạo diễn, viết kịch
**Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật** là 1 trong 2 lĩnh vực của Giải thưởng Nhà nước, do Chủ tịch nước Việt Nam ký quyết định, tặng thưởng cho những tác giả
thumb|Cảnh phim của _[[The Birth of a Nation_ (1915), phim câm có doanh thu cao nhất.]] Tập tin:Silentfilm.png **Phim câm** là những bộ phim không có tiếng động hoặc lời thoại đồng bộ với hình
Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật được trao cho tác giả của các lĩnh vực âm nhạc, văn học, sân khấu, mỹ thuật, nhiếp ảnh, múa, điện ảnh, văn nghệ dân
**_7 viên ngọc rồng: Thời đại tiến hóa_** (tiếng Anh: **_Dragonball Evolution_**) là bộ phim điện ảnh thuộc thể loại hành động - phiêu lưu - kỳ ảo do Hoàng Nghị Du làm đạo diễn,
**Kỹ thuật điện ảnh** hay **kỹ thuật quay phim** (tiếng Pháp: _cinématographie_ - xuất phát từ tiếng Hy Lạp _κίνημα_ - kínēma có nghĩa là _chuyển động_, còn _γράφειν_ - _gráphein_ có nghĩa là _ghi
thế=Một Võ sư Võ cổ truyền Việt Nam.|nhỏ|Một [[Võ sư Võ cổ truyền Việt Nam.|225x225px]] **Võ thuật** là hệ thống được mã hóa và truyền thống chiến đấu được thực hành vì một số lý
Mục từ "Computer-generated imagery" dẫn đến bài này.
Một ví dụ về bức ảnh phong cảnh tĩnh, giống tự nhiên được mô phỏng bằng máy tính **Công nghệ mô phỏng hình ảnh bằng máy
**_Ký sinh trùng_** (tiếng Hàn: 기생충, Hán tự: 寄生蟲, RR: _Gisaengchung_, tiếng Anh: _Parasite_) là một bộ phim điện ảnh Hàn Quốc thuộc thể loại hài đengiật gânchính kịch công chiếu năm 2019 do Bong
**Một người Mỹ ở Paris** (tiếng Anh: **An American in Paris**) là một phim ca nhạc do hãng MGM sản xuất năm 1951, lấy hứng từ bản nhạc An American in Paris do George Gershwin
phải|Một phim đang được quay tại Phố Bracka ở [[Warszawa]] **Quá trình làm phim** là tổng hợp các công đoạn để tạo nên một bộ phim, từ giai đoạn xây dựng ý tưởng, cốt truyện
**_A Phi chính truyện_** (chữ Hán phồn thể: 阿飛正傳; giản thể: 阿飞正传; tiếng Anh: _Days of Being Wild_ hay _The True Story of Ah Fei_) là một bộ phim nghệ thuật của Hồng Kông, phát
**_Alice ở xứ sở thần tiên_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Alice in Wonderland_**) là một bộ phim điện ảnh kỳ ảo đen tối của Mỹ được công chiếu năm 2010. Bộ phim do Tim Burton
**_The Great Gatsby_** (_tạm dịch:_ **_Đại gia Gatsby_**) là một bộ phim thuộc thể loại chính kịch - lãng mạn - lịch sử ra mắt vào năm 2013 do Baz Luhrman đạo diễn và đồng
**_Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên_** () là một phim truyền hình do Michael Landon tổng đạo diễn, được xuất phẩm trong giai đoạn 1974—1983 trên sóng NBC. ## Lịch sử Thập niên 1970, hoàn
**_Cavalcade_** là một bộ phim Mỹ sản xuất năm 1933, do Frank Lloyd đạo diễn, với kịch bản của Reginald Berkeley và Sonya Levien dựa trên vở kịch cùng tên năm 1931 của Noël Coward.
**_Bác sĩ Zhivago_** (tiếng Ý: _Il dottor Živago_; tiếng Anh: _Doctor Zhivago_) là một phim của Anh được sản xuất năm 1965 do David Lean đạo diễn và dựa theo truyện nổi tiếng cùng tên
**_Ben-Hur_** là phim sử thi của Hoa Kỳ sản xuất năm 1959 do William Wyler đạo diễn, với các diễn viên Charlton Heston, Stephen Boyd, Jack Hawkins, Hugh Griffith và Haya Harareet. Phim này đã