✨Song lang (phim)
Song lang là một bộ phim điện ảnh chính kịch âm nhạc của Việt Nam năm 2018 do Leon Lê đạo diễn kiêm dựng phim, đồng thời cũng là tác phẩm điện ảnh đầu tay của anh. Bộ phim do Ngô Thanh Vân và Irene Trịnh đảm nhiệm vai trò sản xuất, dựa trên phần kịch bản do Leon Lê và Nguyễn Thị Minh Ngọc chấp bút. Phim được The Creatv Company cùng Studio68 chịu trách nhiệm sản xuất và Lotte Entertainment giữ vai trò phân phối, với sự tham gia diễn xuất của Isaac, Liên Bỉnh Phát, Minh Phượng, Tú Quyên, Kiều Trinh và Thanh Tú. Lấy bối cảnh tại Thành phố Hồ Chí Minh những năm 1980, nội dung phim xoay quanh mối quan hệ giữa Linh Phụng, kép hát chính của đoàn cải lương Thiên Lý, và Dũng, một tay chuyên đòi nợ thuê có xuất thân từ gia đình cải lương. Xuyên suốt bộ phim, nghệ thuật cải lương được làm nổi bật và giữ vai trò dẫn dắt toàn bộ mạch truyện; bản thân tựa đề của phim cũng được đặt theo tên một loại nhạc cụ có vai trò giữ nhịp trong cải lương.
Kịch bản của Song lang được Leon Lê thai nghén từ năm 2012, tuy nhiên do ý tưởng ban đầu không khả thi nên sau vài năm anh đã tìm tới nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc để viết lại một kịch bản phù hợp hơn. Leon Lê mất một năm để tìm nhà đầu tư cho dự án nhưng đều bị từ chối; Ngô Thanh Vân là nhà sản xuất cuối cùng mà anh gửi kịch bản và cô đã đồng ý sản xuất tác phẩm chỉ sau hai ngày đọc bản thảo. Phim bắt đầu khai máy từ tháng 10 năm 2017. Quá trình ghi hình diễn ra trong 32 ngày không liên tục, với các cảnh quay chủ yếu được thực hiện tại quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh. Leon Lê cùng soạn giả Hoàng Song Việt đã viết mới hoàn toàn phần ca từ của các phân đoạn cải lương trong tác phẩm; phần tân nhạc và cổ nhạc cũng được đầu tư và hòa âm với các nhạc cụ của một đoàn hát những năm 1980.
Song lang có buổi họp báo công chiếu ra mắt tại rạp Lotte Cinema Nam Sài Gòn ở Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 16 tháng 8 năm 2018 và chính thức khởi chiếu thương mại tại các rạp chiếu phim của Việt Nam từ ngày 17 tháng 8 năm 2018 dưới định dạng 2D. Sau khi ra mắt, tác phẩm đã nhận được nhiều lời tán dương từ khán giả và giới chuyên môn nhưng lại không đạt thành công lớn về mặt thương mại, khi chỉ thu về chưa đến 5 tỷ VND so với kinh phí sản xuất lên tới 20 tỷ VND. Song lang đã chiến thắng nhiều giải thưởng điện ảnh quan trọng của Việt Nam, bao gồm giải Bông sen vàng cho phim truyện điện ảnh tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 21 và giải Cánh diều bạc cho phim truyện điện ảnh tại Giải Cánh diều 2018. Từ cuối năm 2018, phim đã được gửi đi tham dự và công chiếu tại nhiều liên hoan phim quốc tế, trong đó có Liên hoan phim quốc tế Tokyo và Liên hoan phim quốc tế Bắc Kinh, thu về hơn 30 giải thưởng tại các sự kiện điện ảnh này, đồng thời được cho là phim điện ảnh Việt Nam đoạt nhiều giải thưởng quốc tế nhất từ trước tới nay. Song lang ngoài ra cũng được khởi chiếu thương mại tại thị trường Nhật Bản và Hoa Kỳ.
Nội dung
Ở Thành phố Hồ Chí Minh những năm 1980, Dũng – với biệt danh "Thiên Lôi" – là một tay đòi nợ thuê cho dì Nga, sẵn sàng bạo hành những khách hàng chậm trả nợ – mà một trong số những khách hàng đó là một gia đình có hai vợ chồng có hai con nhỏ. Cha mẹ Dũng từng theo đoàn hát cải lương, nhưng mẹ anh – Hồng Điểu – do không chịu được hoàn cảnh nên đã bỏ gia đình đi từ lúc anh còn bé. Một ngày nọ, Dũng đến rạp hát cải lương Thiên Lý để đòi nợ. Khi bà bầu của đoàn cải lương xin khất nợ, Dũng lôi hết trang phục sân khấu của đoàn ra định đốt bằng xăng. Linh Phụng – kép nam chính của đoàn – bước vào phòng vừa kịp lúc, tháo đồng hồ và dây chuyền vàng đưa Dũng nhận tạm, nhưng Dũng không lấy mà im lặng bỏ đi. Đêm hôm sau, Dũng mua vé xem vở cải lương Mỵ Châu – Trọng Thủy, với Linh Phụng vào vai Trọng Thủy, còn đào chính Thùy Vân vào vai Mỵ Châu. Dũng bị cuốn hút bởi vẻ đẹp và giọng hát của Linh Phụng. Sau khi vở diễn kết thúc, Dũng ra sau cánh gà và chợt gặp Linh Phụng, Linh Phụng bèn lấy tiền trả hết số nợ của đoàn hát cho Dũng. Dũng và Lan, con gái dì Nga, cũng thường xuyên ân ái với nhau vào mỗi tối.
Một ngày nọ, Linh Phụng đang ngồi một mình tại một quán ăn thì bị một khách nhậu gây sự, hắn hất nước vào mặt Linh Phụng và tỏ ý khinh rẻ nghệ sĩ cải lương. Linh Phụng tức giận gây gổ với vị khách, nhưng anh bị đánh đến ngất ra sàn. Dũng, người tình cờ có mặt ở đó, đã đánh lại kẻ gây sự và đuổi họ khỏi quán ăn. Tỉnh dậy tại nhà Dũng, Linh Phụng hối hận vì đã lỡ đêm diễn cải lương hôm đó và vội vàng chạy ra ngoài, nhưng nhận ra rằng mình đã đánh mất chìa khóa nên quay lại nhà Dũng. Lúc đầu cả hai còn bỡ ngỡ, nhưng sau khi cùng nhau chơi trò chơi điện tử, họ dần trở nên thân thiết hơn. Khi khu phố bỗng mất điện và không có lựa chọn nào khác, Dũng rủ Linh Phụng ra ngoài ăn. Trong khoảng thời gian này, Dũng đã tiết lộ cha anh là một người đệm đàn cải lương. Linh Phụng cũng chia sẻ bố mẹ anh phản đối việc anh trở thành nghệ sĩ nhưng cuối cùng vẫn chấp nhận để anh theo đuổi ước mơ. Tuy nhiên, trên đường đi xem con trai biểu diễn trên sân khấu lần đầu tiên trong vai trò kép chính, cả hai người đã qua đời vì tai nạn xe buýt.
Trở về nhà Dũng, Linh Phụng tìm thấy trên bàn của Dũng cuốn sách mà Linh Phụng vô cùng yêu thích. Kẹp ở giữa cuốn sách đó là một tờ giấy có lời bài hát mà cha Dũng đã viết ngày xưa. Dũng yêu cầu Linh Phụng hát theo những gì cha anh đã viết, nhưng Linh Phụng từ chối vì anh không thể hát mà không có nhạc đệm. Dũng sau đó đã lấy đàn nguyệt và song lang ra khỏi hộp và đệm đàn cho Linh Phụng hát; Dũng hồi tưởng về cha mình, một người đàn ông thất bại trong cuộc hôn nhân và bị vợ bỏ. Linh Phụng rất ấn tượng với kỹ năng của Dũng và khuyên anh nên quay lại với cải lương, thứ vốn là truyền thống của gia đình anh.
Sáng hôm sau, Linh Phụng tỉnh dậy; anh đi sửa chìa khóa và nhìn thấy một sợi dây chuyền treo ở hàng khóa nên đã mua và gói lại làm quà để tặng Dũng. Sau khi biết người vợ của gia đình mà mình từng đến đòi nợ đã tự tử vì không đủ tiền trả, Dũng đã bán tài sản của mình để trả nợ cho gia đình này, đồng thời nói với dì Nga là anh sẽ bỏ nghề. Tối hôm đó, Dũng đến trước cửa rạp hát cải lương cùng với cây đàn cha anh để lại, cùng lúc đó, Linh Phụng cũng đang diễn vở Mỵ Châu – Trọng Thủy bên trong. Tại ngưỡng cửa, Dũng bị chồng của người vợ đã tự tử đâm dao vào lưng và gục ngã, cùng lúc đó Linh Phụng trên sân khấu dường như cũng cảm nhận được cái chết của Dũng. Trời đổ mưa và xác của Dũng được xe cấp cứu đưa đi; Linh Phụng sau khi hết vở diễn cũng bước ra khỏi rạp và trở về nhà.
Diễn viên
- Isaac vai Linh Phụng
Kép nam chính của đoàn cải lương Thiên Lý, dù sở hữu kỹ thuật hát điêu luyện nhưng vẫn thiếu đi phần hồn khi trình diễn. Leon Lê từng phản đối gắt gao khi Ngô Thanh Vân đề nghị lựa chọn Isaac vào vai diễn này, tuy nhiên sau cùng vẫn quyết định lựa chọn nam diễn viên do "khi anh diễn cải lương, vẫn có thể tin đó là nghệ sĩ cải lương, còn khi anh đóng các phân đoạn phim thì vẫn có tố chất điện ảnh". - Liên Bỉnh Phát vai Dũng
Một tên đòi nợ thuê, sống tại một căn tập thể cũ và không có ai thân thích. Liên Bỉnh Phát cho biết đây là lần đầu tiên anh được một đoàn làm phim trực tiếp gọi đi thử vai. Đạo diễn cho rằng Liên Bỉnh Phát hợp vai diễn cả về ngoại hình lẫn tâm hồn, "chỉ cần tưởng tượng chuyện gia đình mình bị đập tan là cậu ấy đủ cảm xúc để diễn tả sự mất mát". Diễn viên nhí Bảo Bảo vào vai Dũng năm 8 tuổi, còn Thịnh Vinh vào vai Dũng năm 14 tuổi. - Tú Quyên vai Thùy Vân
Đào chính của gánh hát Thiên Lý. Tú Quyên cho biết dù tham gia tuyển vai chỉ một lần nhưng "may mắn được chọn ngay vòng đầu tiên". Đây cũng là vai diễn điện ảnh đầu tiên của cô. - Kiều Trinh vai Hồng Điểu
Mẹ của Dũng, đã bỏ nhà ra đi khi Dũng còn nhỏ. Kiều Trinh chia sẻ cô coi Hồng Điểu là vai diễn đặc biệt trong suốt 15 năm hoạt động nghệ thuật và đã phải luyện tập rất nhiều cho vai diễn này. - Thanh Tú vai Lan
Người tình xinh đẹp và cá tính của Dũng. Phim có sự tham gia diễn xuất của các diễn viên phụ bao gồm nghệ sĩ Kim Phương trong vai bà Bầu của đoàn cải lương Thiên Lý và NSƯT Hữu Quốc trong vai kép đẹp Khánh Linh – người vào vai An Dương Vương trong vở cải lương Mỵ Châu – Trọng Thủy.
Chủ đề
Tên bộ phim Song lang được lấy từ tên một nhạc cụ cầm canh tiết tấu trong dàn nhạc cải lương, đờn ca tài tử Nam Bộ và ca Huế, mang nhiều ý niệm không chỉ trên sân khấu mà còn cả trong đời sống tâm linh của người nghệ sĩ. Dù bản chất song lang không phải là một nhạc cụ chính, nhưng việc một dàn nhạc cải lương không thể thiếu đi nhịp song lang cũng tượng trưng cho việc Linh Phụng và Dũng không thể sống thiếu nhau, mà theo Leon Lê thì "Linh Phụng chính là chiếc song lang của Dũng".
Nhiều khán giả sau khi xem tác phẩm đã tự đặt ra câu hỏi về mối quan hệ giữa hai nhân vật Dũng và Linh Phụng: Đó có phải là tình yêu, hay chỉ đơn thuần là sự đồng điệu, gắn kết, thương cảm trong thoáng chốc của hai tâm hồn xa lạ đang cô đơn đến cùng cực? Cây viết Quang Đức của Zing News so sánh mối quan hệ này với xúc tác giữa hai nhân vật chính trong phim điện ảnh Hàn Quốc Nhà vua và chàng hề, "một thứ tình huynh đệ keo sơn, đồng điệu, chẳng thể gọi tên", mà trong đó "Ánh mắt và ngoại hình của Isaac trong vai Linh Phụng có nét giống ánh mắt Lee Joon-gi trong vai Lee Gong-gil, một vẻ sắc rất nữ tính. Trong khi Liên Bỉnh Phát với Dũng Thiên Lôi như Kam Woo-sung với vai Jang-saeng, cũng bụi phủi, bất cần." Anh chia sẻ rằng mình cảm thấy "bức bối với cách những nhân vật đồng tính được khắc họa trong những bộ phim điện ảnh thời gian qua" và anh muốn Song lang là một "bộ phim mà trong đó, các nhân vật chính không có bất kỳ tương tác nào về mặt thể xác." Ở đoạn cuối phim, hai nhân vật chính không thể đến được với nhau, điều này đi theo quan niệm cá nhân của đạo diễn là "tình chỉ đẹp khi còn dang dở". Nhiều cây viết so sánh đoạn kết này với kết thúc của Elio Perlman và Oliver trong Call Me by Your Name (2017) và cho rằng sự dở dang của Song lang có phần nào nặng nề hơn. Tuy nhiên, sớm nhận ra việc thực hiện cải lương trên sân khấu không khả thi về mặt nghệ thuật, anh đã nhanh chóng chuyển ý tưởng đó thành dự án phim. Kịch bản phim được thai nghén từ năm 2012, trong đó ý tưởng ban đầu của Leon Lê là thực hiện một phim điện ảnh về cải lương những năm 1960 với ghe thuyền ở chợ sông. Tuy nhiên sau nhiều năm theo đuổi ý tưởng, anh cho rằng bối cảnh này tốn quá nhiều kinh phí, đồng thời đòi hỏi phải có hiểu biết thực tế về thời kỳ đó, mà anh thì hiểu rõ về cải lương những năm 1980 hơn. Anh đã tìm đến sự giúp đỡ của nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc để viết lại một kịch bản có tính khả thi cao hơn, với bản nháp đầu tiên của kịch bản được hoàn thành vào năm 2016. Ý tưởng cho nhân vật Dũng của Song lang cũng đến từ Năm Cam, một trùm tội phạm khét tiếng nhưng lại "rất mê xem hát và luôn mở tiệc ở nhà mời đào kép tới". Anh cho rằng nếu nhân vật chính cũng mê một kép nữ thì quá bình thường, vậy nên anh cho nhân vật kép chính là đàn ông. Dù vậy, Leon Lê cho biết anh muốn thể hiện một câu chuyện tình yêu khác với hầu hết các phim điện ảnh đề tài đồng tính khác mà anh từng xem.
Leon Lê cho biết anh mất một năm để tìm nhà đầu tư cho dự án, tuy nhiên tất cả đều từ chối do "rất thích kịch bản, nhưng không ai sẽ đến rạp xem bộ phim này". Ngô Thanh Vân là nhà sản xuất cuối cùng anh liên hệ sau nhiều lần bị các nhà đầu tư trong nước từ chối, dù anh cũng không đặt nhiều hy vọng. Tuy nhiên chỉ sau hai ngày nhận kịch bản, cô đã đồng ý sản xuất Song lang mà không yêu cầu chỉnh sửa gì ở phần kịch bản. Leon Lê cho rằng có thể cô đã nhìn ra được tiềm năng cùng yếu tố thương mại ở một bộ phim về cải lương, đồng thời bản thân tác phẩm cũng đúng với hướng đi của Studio68 – một phim điện ảnh mang yếu tố văn hóa cổ truyền. Việc từng tham gia diễn xuất trong một số phim điện ảnh và truyền hình của Việt Nam cùng với kinh nghiệm đạo diễn các phim ngắn trước đây là tiền đề để anh thực hiện tác phẩm điện ảnh đầu tay này. Thời lượng cải lương trong phim được đạo diễn tính toán để vừa đủ thỏa mãn các khán giả ái mộ, nhưng cũng không quá dài để gây nhàm chán cho khán giả đại chúng. Leon Lê đã ngồi bốn tiếng nói chuyện với nam diễn viên để tìm ra hướng đi của Liên Bỉnh Phát với vai diễn.
Tiền kỳ
thế=|nhỏ|Song lang được quay chủ yếu tại khu phố người Hoa thuộc [[quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh, nơi Leon Lê cho rằng vẫn còn giữ được "nét đẹp mộc mạc vốn có trước đây của thành phố".]] Đa phần bối cảnh trong phim là ở khu phố người Hoa thuộc quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh, nơi mà đạo diễn cho rằng vẫn còn giữ được "nét đẹp mộc mạc vốn có trước đây của thành phố". Đoàn làm phim cũng gặp khó khăn trong việc tìm kiếm rạp hát cải lương phù hợp với bối cảnh sau giải phóng năm 1975, do phần lớn rạp hát cải lương hiện tại đã bị chuyển đổi mục đích sử dụng hoặc phục dựng lại khác trước. Leon Lê không muốn phải xây dựng bất cứ công trình nào để tạo bối cảnh, vậy nên các cảnh ngoại đều chủ yếu giữ nguyên so bối cảnh hiện tại của thành phố. Một số ít bối cảnh được đoàn làm phim dàn dựng mới là biển hiệu Sinco trên sân thượng tòa nhà và nội thất bên trong rạp hát Kim Châu. Chiếc áo lông ngỗng của Mỵ Châu trong vở diễn của Song lang do nhà thiết kế Công Trí thực hiện trong 30 ngày cùng 5 người thợ. Thời gian đầu trước khi thực hiện chiếc áo, Leon Lê và Công Trí đã cùng xem lại toàn bộ tư liệu liên quan đến bộ trang phục. Hàng nghìn chiếc lông ngỗng đã được vận chuyển từ Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh để thực hiện gắn thủ công trên chiếc áo. Máy trò chơi điện tử trong phim được sử dụng từ các thiết bị nhái của Trung Quốc và Thái Lan. Isaac và Liên Bỉnh Phát cũng được đạo diễn tạo cơ hội gặp nhau để thân thiết và có những tương tác tự nhiên hơn trước ống kính, trong đó có việc tập thoại và tập chơi trò chơi điện tử cùng nhau nhiều lần; Phân cảnh được quay trong ngày đầu tiên ghi hình là cảnh nhân vật Dũng đòi nợ trong chợ ở đầu phim. Lựa chọn cuối cùng của cả hai là máy quay Alexa Mini với ống kính Zeiss Super Speed Mark III. Tỷ lệ khung hình này được nhìn nhận là truyền tải được tinh thần của tác phẩm: một bộ phim kinh phí thấp, không hoành tráng, với nội dung về một thời kỳ trong lịch sử. Tác phẩm "Lý bông dừa (Vọng cổ)" đã được Tú Quyên trình diễn trực tiếp tại sự kiện WeChoice Awards 2018 vào ngày 5 tháng 1 năm 2019. Một số phân cảnh trong phim có lồng ghép các bài nhạc vào nền âm đài phát thanh, loa phường, rạp hát, cụ thể là khi nhạc phẩm "Hương thầm" do Phan Thị Thanh Nhàn và Vũ Hoàng sáng tác vang lên từ loa nhà hát trong cảnh lần đầu Dũng gặp Linh Phụng hay lúc loa phường phát bài "Hát về cây lúa hôm nay" của tác giả Hoàng Vân ở cảnh buổi sáng khi Linh Phụng và Dũng tỉnh dậy. Trần Thị Ánh Nguyệt trong bài phê bình cho Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật đã đánh giá cao sự "tinh tế" này khi các bài hát được chèn vào đều "gợi dẫn về tâm trạng qua đó dẫn dắt mạch cảm của người xem". Tôn Thất An cho biết anh cùng với Leon Lê đã trao đổi rất nhiều về phần nhạc nền của tác phẩm. Ban đầu Leon Lê muốn đưa các yếu tố cải lương vào phần nhạc nền, nhưng Tôn Thất An cho rằng nên để bộ phim được "thở". Do nhạc cải lương đã chiếm nhiều ưu thế, cùng với việc bầu không khí phim noir trong tác phẩm làm liên tưởng đến dòng phim điện ảnh Hồng Kông đầu thập niên 1990, anh quyết định biên soạn phần âm nhạc của phim theo hướng này. Album nhạc nền phim với 20 bản nhạc do nhà soạn nhạc Tôn Thất An đảm nhiệm được phát hành trên Bandcamp vào ngày 16 tháng 8 năm 2018 với tựa đề Song lang.
Phát hành
Song lang có buổi họp báo và công chiếu ra mắt tại rạp Lotte Cinema Nam Sài Gòn, Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 16 tháng 8 năm 2018. Phim được khởi chiếu rộng rãi tại Việt Nam vào ngày 17 tháng 8 năm 2018 dưới định dạng 2D. Phim vốn sẽ bị rút khỏi rạp sau 2 tuần ra mắt, tuy nhiên đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp đã kêu gọi kéo dài thời gian công chiếu của phim với chiến dịch trực tuyến "Cho Song lang thêm một tuần nữa" và đã nhận được sự hưởng ứng từ khán giả cũng như giới nghệ sĩ. Suất chiếu đêm ngày 6 tháng 9 năm 2018, vốn là suất chiếu cuối cùng của phim sau chiến dịch này, đã không còn ghế trống vì có quá nhiều khán giả đến thưởng thức tác phẩm.
Ngày 28 tháng 10 năm 2018, Song lang ra mắt khán giả Nhật Bản tại Liên hoan phim quốc tế Tokyo lần thứ 31 với tên gọi quốc tế là The Tap Box. Trong thời gian này, tác phẩm cũng được gửi đi tham dự Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ 5. trong đó có Liên hoan phim châu Á Five Flavours lần thứ 12, Liên hoan phim quốc tế Bắc Kinh 2019, và Liên hoan phim quốc tế Campuchia lần thứ 10. Do những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, một số liên hoan phim trong năm 2020 công chiếu Song lang dưới hình thức trực tuyến, bao gồm Liên hoan phim OUTstream và Liên hoan phim LGBT Pittsburgh Reel Q.
Ngày 21 tháng 3 năm 2019, các nguồn tin cho biết Song lang sẽ được phát hành tại các thị trường quốc tế, trong đó hãng Rain Trail Pictures sẽ phụ trách phân phối tác phẩm tại Nhật Bản, Bắc Mỹ và Đông Nam Á, còn IDEA Media Sales là đơn vị phụ trách những thị trường khác thông qua các hội chợ phim. Phim được khởi chiếu tại thị trường Nhật Bản từ ngày 22 tháng 2 năm 2020 với tựa đề Son Ran no Hibiki, trở thành tác phẩm điện ảnh thứ hai của Việt Nam được công chiếu thương mại tại quốc gia này sau Vợ ba (2019). Phiên bản đĩa DVD của phim cũng được phát hành tại Nhật Bản từ ngày 4 tháng 9 năm 2020. Tại thị trường Hoa Kỳ, phim do hãng Breaking Glass Pictures nắm quyền phân phối và phát hành dưới phương thức rạp chiếu thực tế ảo từ ngày 9 tháng 10 năm 2020 với tựa đề Two Men theo thỏa thuận giữa hãng này và Rain Trail Pictures. Phiên bản DVD được phát hành vào ngày 11 tháng 11 cùng năm, cùng với đó là sự xuất hiện trên các nền tảng số như Amazon Prime, Vudu và iTunes. Bản phim phát hành tại thị trường Hoa Kỳ có một vài điểm thay đổi nhỏ so với phiên bản chiếu rạp ở Việt Nam, tuy nhiên theo Leon Lê thì chỉ anh mới nhận ra những điểm thay đổi đó. Đoạn teaser thứ hai dài hơn 1 phút được ra mắt vào ngày 3 tháng 7 năm 2018. Khác với teaser đầu tiên vốn chỉ tập trung vào phần cải lương, teaser thứ hai cho thấy rõ hơn tuyến truyện về mối quan hệ giữa hai nhân vật nam chính. Sau khi teaser này được đăng tải, nhiều người hâm mộ cho rằng Song lang là một phim điện ảnh mang đề tài đồng tính, hoặc mang nội dung "xuyên không" từ quá khứ đến hiện tại do sự xuất hiện của câu thoại liên quan đến việc du hành vượt thời gian trong đoạn teaser – điểm này giống với phần cốt truyện đi xuyên thời gian của Cô Ba Sài Gòn (2017) vốn được Ngô Thanh Vân cố tình giấu kín trong quá trình quảng bá.
Áp phích chính thức của Song lang được công bố vào ngày 1 tháng 8 năm 2018, với cùng cách phối màu với các áp phích quảng bá trước đó và cách sắp xếp bố cục thể hiện ẩn ý của đạo diễn và đội ngũ sản xuất. Ngày 6 tháng 8, hãng Studio68 cho ra mắt trailer chính của phim với độ dài 2 phút rưỡi. Trong thời gian trước khi công chiếu, nhiều video hậu trường của phim cũng được đăng tải. Ngoài ra, nhằm quảng bá cho Song lang cũng như kỷ niệm 100 năm cải lương Việt Nam, Leon Lê cùng Ngô Thanh Vân đã phát động chiến dịch "Tôi muốn bảo tồn văn hóa Việt" trên Facebook và nhận được sự ủng hộ của nhiều nghệ sĩ cải lương gạo cội.
Cuối tháng 7 năm 2019, Leon Lê xác nhận anh đã hoàn thành cuốn sách nói về quá trình thực hiện Song lang, với thời điểm phát hành dự kiến vào mùa thu cùng năm nhằm kỷ niệm một năm ra mắt phim. Theo nhu cầu của người hâm mộ quốc tế, phiên bản giới hạn bằng tiếng Anh của cuốn sách với tên gọi Song Lang: Behind the Curtain được phát hành vào tháng 11 năm 2020. Phim được phát hành cùng thời điểm với Alpha: Người thủ lĩnh, Thám tử lừng danh Conan: Kẻ hành pháp Zero cùng các suất chiếu sớm của Chàng vợ của em. Sau ba ngày ra mắt, phim được tiết lộ là có doanh thu mở màn cao hơn doanh thu mở màn trước đây của Cô Ba Sài Gòn (2017) – một tác phẩm cũng do Ngô Thanh Vân sản xuất.
Đánh giá chuyên môn
Song lang nhận được nhiều ý kiến tích cực từ khán giả và giới chuyên môn cả trong nước lẫn quốc tế. Trên hệ thống tổng hợp kết quả đánh giá Rotten Tomatoes, phim nhận được 100% lượng đồng thuận dựa theo 7 bài đánh giá. Quang Đức của Zing News khen ngợi Song lang "đẹp đến từng cảnh quay [...]. Từ giọt nước rơi xuống vũng máu, từ trang sách cũ, từ ánh nhìn của nhân vật hay những góc quay trung, cận cảnh đều cho thấy sự chỉn chu, kỹ lưỡng đến mức hoàn hảo, khó có thể chê trách." Cây viết Mi Ty từ Thế giới Điện ảnh khen ngợi đạo diễn Leon Lê vì đã "thổi một luồng gió mới cho điện ảnh Việt với một bộ phim đủ chiều sâu và mực thức." Tạp chí Elle Man Vietnam đặc biệt nhấn mạnh phong cách tối giản của phim "dù vẫn còn non nớt", nhận định cách mà phim nói về cải lương "không dài dòng, không bi lụy, không kêu gọi 'Hãy bảo tồn tôi đi', mà rạng ngời, hấp dẫn và tự thân nó chứng minh những giá trị không thời gian nào có thể tàn phá." Trong khi đó, Nguyễn Tuấn của Thanh Niên thì ví tác phẩm như "một mùi hương vương vấn trong lòng khán giả để rồi có đôi chút tiếc nuối, có đôi chút nhớ nhung và cũng có đôi chút buồn man mác". Nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm cũng đưa tên Song lang vào cuốn sách 101 bộ phim Việt Nam hay nhất xuất bản năm 2018 của anh, đồng thời ví tác phẩm như một "viên ngọc" của điện ảnh Việt Nam khi đã thể hiện được vẻ đẹp của sự "nguyên bản".
Nhà phê bình Elizabeth Kerr của The Hollywood Reporter ví bộ phim đầu tay của đạo diễn Leon Lê như "một sự hòa quyện đặc biệt giữa Tâm trạng khi yêu của Vương Gia Vệ và Trước lúc bình minh của Richard Linklater" mà vẫn mang đậm tinh thần Việt Nam. Viết cho trang Cinefil của Nhật Bản, Vivienne Sato nhận định: "Tác phẩm này ngợi ca vẻ đẹp của sự vô định, không chắc chắn và mơ hồ. Có những câu chuyện ở khắp nơi trên thế giới mà không ai có thể nhìn thấy hay kể lại [...]. Tuy nhiên, [những câu chuyện ấy] vẫn sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến chúng ta, những người đã biết tới nó." Cây bút Higashi Shinpei của Note thì so sánh Song lang với Bá vương biệt Cơ (1993) – một phim điện ảnh sử dụng Kinh kịch Trung Hoa làm chủ đề chính – và bình luận: "Gặp gỡ ai đó và yêu ai đó cũng đồng nghĩa với việc một ngày nào đó bạn sẽ phải chia tay người đó. [...] Nếu bạn có thể gặp một người như vậy dù chỉ trong một khoảng thời gian ngắn ngủi, thì cuộc sống của bạn thực sự không hề đáng quên lãng." Còn đối với Alix Turner của Ready Steady Cut – người đã chấm bộ phim số điểm tuyệt đối 5 trên 5, Song lang là "một tác phẩm đầu tay đẹp đẽ, tự nhiên và dịu dàng" đã làm anh phải "choáng váng". Song lang cũng là phim điện ảnh Việt Nam duy nhất được Pitchfork xếp vào danh sách 30 phim âm nhạc queer xuất sắc nhất.
Bên cạnh vô số lời tán dương, vẫn có ý kiến cho rằng quá trình phát triển và chuyển biến tâm lý của nhân vật còn thiếu chiều sâu, đồng thời tuyến nhân vật phụ cũng chưa được tập trung phát triển. Ân Nguyễn từ VnExpress cho rằng cốt truyện của Song lang còn "mỏng" và bình luận: "Nhân vật Dũng trải qua hành trình để tìm lại tình yêu với nghệ thuật nhưng quá trình chuyển đổi quá nhanh, chỉ trong thời gian ngắn. [...] Dưới đường dây chính, biên kịch chưa phát triển câu chuyện ngầm đủ mạnh nên nhân vật chưa có chiều sâu, xung đột nội tâm hay trở ngại của nhân vật còn nhẹ."
Giải thưởng
Song lang đã chiến thắng nhiều giải thưởng điện ảnh quan trọng của Việt Nam. Phim chiến thắng 5 giải thưởng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 21, bao gồm giải Bông sen vàng cho phim truyện điện ảnh. Từ cuối năm 2018, tác phẩm đã được gửi đi tham dự và công chiếu tại nhiều liên hoan phim quốc tế và thu về hơn 30 giải thưởng cho phim truyện, đạo diễn và nam diễn viên chính xuất sắc, chủ yếu đến từ các liên hoan phim dành cho phim LGBT. Liên hoan phim queer Seattle lần thứ 24, Liên hoan phim người Mỹ gốc Á Seattle 2020 và Festival Mix: Cine y Diversidad Sexual lần thứ 24. Song lang được cho là phim điện ảnh Việt Nam đoạt nhiều giải thưởng quốc tế nhất từ trước tới nay.