Nhà hát Chèo Thái Bình là đơn vị hoạt động nghệ thuật chèo chuyên nghiệp gồm có 2 đoàn nghệ thuật chèo hoạt động chủ yếu tại tỉnh Thái Bình. Nhà hát chèo Thái Bình được thành lập từ ngày 1/8/1959. Nhà hát đóng tại đường Đoàn Nguyễn Tuấn, thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình. Đây là một đơn vị nghệ thuật thuộc chiếng Chèo xứ Nam, nơi có phong trào hát chèo không chuyên phát triển bậc nhất ở Việt Nam. Thái Bình hiện cũng là địa phương được giao chủ trì lập hồ sơ đề nghị UNESCO ghi danh nghệ thuật chèo đồng bằng sông Hồng là di sản văn hóa thế giới. Từ tháng 6/2019, Nhà hát Chèo Thái Bình lại có thêm Đoàn Cải lương Thái Bình và Đoàn Ca múa kịch Thái Bình sáp nhập về.
Nghệ thuật chèo ở Thái Bình
Nếu như Hà Nội (với 3 Nhà hát Chèo Việt Nam, Hà Nội và Quân đội) là cái nôi của nghệ thuật chèo chuyên nghiệp, kinh đô Hoa Lư (Ninh Bình) là đất tổ của sân khấu chèo thì Thái Bình được xem là cái nôi của phong trào hát chèo quần chúng. Trước Cách mạng tháng Tám số phường gánh hội chèo Thái Bình nở rộ khá đông đảo được hình thành, phát triển từ yêu cầu thưởng thức nghệ thuật của bà con lối xóm trong các hội làng, số phường gánh lớn mạnh thường gắn kết với số lễ hội có lịch sử lâu dài trong vùng thông qua những ước định về cúng tế lễ tiết hòa vào vô số ràng buộc của tín ngưỡng tập quán bản địa. Với ba vùng chèo: chèo Hà Xá, chèo Sáo Đền, chèo Khuốc, cùng với các nghệ nhân hát hay, diễn giỏi nổi tiếng: cụ Nguyễn Mầm, Tống Văn Ngũ (tức Năm Ngũ), Nguyễn Tích, Trần Văn Linh (tức Hai Sinh), Cao Kim Trạch, Giáo sư Hà Văn Cầu... chèo Thái Bình đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước.
Thống kê tới năm 2015 cho thấy Thái Bình cùng với Ninh Bình là 2 tỉnh sinh ra nhiều nghệ sĩ nhân dân hát chèo nhất với 5 NSND mỗi tỉnh. Đến năm 2021, Thái Bình đã vươn lên dẫn đầu với 8 NSND chèo.
Đoàn Chèo Thái Bình, thành lập theo quyết định của Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình. Nghệ thuật biểu diễn theo dòng chèo Khuốc, với các nghệ nhân như bác Na, bác Phụ. Những vở diễn chính: "Quan Âm Thị Kính", "Suý Vân", "Cô gánh hàng hoa", "Cô gái làng chèo". Năm 1986, đoàn được cử đi biểu diễn ở Bungari, Hungari và Tiệp Khắc nhân Tuần lễ văn hoá Việt Nam tổ chức ở các nước đó. Nghệ sĩ Ưu tú tiêu biểu: Mạnh Tường, Thuý Hiền. Cho đến nay nghệ sỹ ưu tú Đình Cương là nghệ sỹ được đông đảo quần chúng yêu mến và biết đến không chỉ trong nước mà còn cả ở nước ngoài.
Năm 2021 Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình đã xây dựng hồ sơ "Nghệ thuật chèo đồng bằng sông Hồng" để trình UNESCO đưa vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Các tác phẩm
Quan Âm Thị Kính, Suý Vân, Lưu Bình Dương Lễ, Trinh Nguyên, Trương Viên, Thạch Sanh, Tấm Cám, Phạm Ngũ Lão, Trần Quốc Toản ra quân, Nguyễn Trãi - Nhiếp Chính ỷ Lan, Cô Hàng Rau, Ni Cô Đàm Vân, Nàng Sita, Chiếc bóng oan khiên, Nữ tú tài, Chinh phụ hai chồng, Giông tố cuộc đời, Người tử tù mất tích - Cô gái làng chèo, Ngọc sáng vương triều, Nỗi đau tình mẹ, Tình oan Điện Ngọc, Tiếng hát đưa nôi, Kiếp người cần che chở, Đồng tiền vạn lịch, Nàng chúa ong, Tống Trân Cúc Hoa, Chuyện tình Nàng Kim Giao...
Thành tích
Cuộc thi chèo
Năm 2020, Tại Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên Chèo toàn quốc năm 2020 đã diễn ra tại Hà Nam, Nhà hát Chèo Việt Nam đã xuất sắc giành 1 huy chương vàng (Lê Thị Hồng Vân) và 3 huy chương bạc (Tuyết Nhung, Minh Tâm, Vũ Thị Chuyên) và 2 giải triển vọng khác, xếp thứ sáu các đoàn tham gia theo thành tích huy chương.
Năm 2019, Tại Liên hoan sân khấu chèo toàn quốc diễn ra tại Bắc Giang, chèo Thái Bình đã xuất sắc giành huy chương vàng cho vở diễn "Trọn nghĩa non sông"; giành 4 huy chương vàng cá nhân (Ánh Điện, Thúy Hà, Xuân Du, Văn Hà) và 4 huy chương bạc, xếp thứ 3/16 đơn vị tham gia theo thành tích huy chương.
Năm 2017, Cuộc thi Tài năng trẻ Diễn viên sân khấu Tuồng, Chèo chuyên nghiệp toàn quốc diễn ra ở Thanh Hóa, Chèo Thái Bình và chèo Việt Nam cùng xếp thứ nhất 2 HCV của Ngô Thị Hồng Nhung, Đặng Thị Thu Hà và 2 HCB của Lê Thị Hồng Vân, Bùi Thị Hoài.
Năm 2014, Tại "Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc - 2014" diễn ra ở Ninh Bình, Nhà hát Chèo Thái Bình giành 01 HCV (Phạm Thị Thanh Hiện) và 02 HCB (Tạ Thị Miên, Phạm Thị Thúy Hà). Đoàn Thái Bình xếp thứ 3 chung cuộc theo thành tích huy chương.
Năm 2013, Tại cuộc thi Nghệ thuật Sân khấu chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2013 diễn ra ở Hải Phòng Nhà hát Chèo Thái Bình giành Huy chương bạc vở diễn "Doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ". Giải cá nhân có 02 Huy chương vàng (Thanh Hiện, NSƯT Ánh Điện) và 06 Huy chương bạc (Quang Lai, Việt Hà, Thạch Bàn, Quang Dũng, NSƯT Văn Bằng, Thúy Hà). Cơ cấu giải thưởng cuộc thi có tổng 03 vở diễn đạt HCV và 06 vở diễn đạt HCB, 42 HCV cá nhân, 68 HCB cá nhân. Xếp thứ 6/17 đoàn tham dự theo thành tích huy chương.
Năm 2011, Tại Liên hoan Sân khấu Chèo về đề tài hiện đại – 2011 diễn ra ở Thái Bình, Chèo Thái Bình giành Huy chương vàng vở diễn "Đất làng". Giải cá nhân có 04 Huy chương vàng (Phạm Thị Hồng Tươi, Nguyễn Thị Diệu Hằng, NSƯT. Thúy Nga, Quang Lai) và 02 Huy chương bạc (Thanh Khâm, NS. Ánh Điện). Cơ cấu giải thưởng cuộc thi có tổng 03 vở diễn đạt HCV và 03 vở diễn đạt HCB, 27 HCV cá nhân, 50 HCB cá nhân. Xếp hạng 3/13 đoàn tham dự theo thành tích huy chương.
*Năm 2009, Tại Hội diễn sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc - 2009 diễn ra ở Quảng Ninh Nhà hát Chèo Thái Bình giành Huy chương bạc vở diễn "Bát Nàn tướng quân" (Cơ cấu giải hội diễn có 02 vở diễn đạt Huy chương vàng và 05 vở diễn đạt Huy chương bạc). Giải cá nhân có 01 Huy chương vàng (Xuân Du) và 03 Huy chương bạc (Thúy Hà, NSƯT Văn Bằng, Anh Điện). Xếp thứ 7/17 đoàn tham dự về số lượng huy chương.
Khen thưởng
Huân chương Lao động hạng Ba (1966)
Huân chương Lao động hạng Nhì (1984)
Huân chương Lao động hạng Nhất(1992)
Huân chương Độc lập hạng Ba (1997)
Huân chương Độc lập hạng Ba (2009)
Và nhiều bằng khen của Bộ Văn hóa, Ủy ban nhân dân các tỉnh và thành phố và Bộ tư lệnh Quân khu.
14 nghệ sĩ được tặng thưởng huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng Hai
10 nghệ sĩ được tặng thưởng huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng Ba
16 nghệ sĩ được tặng thưởng huy chương kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất
Nhà hát Chèo Thái Bình có tổng 65 diễn viên, nhạc công trong đó 30 nghệ sĩ là hội viên hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam.
Đề nghị UNESCO ghi danh
Trong Nghị quyết số 35/2020/NQ-HĐND của Tỉnh Thái Bình ngày 9 tháng 12 năm 2020 đã xác định: Thái Bình sẽ phối hợp hoàn thiện hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận nghệ thuật hát Chèo (đồng bằng sông Hồng) là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Tại Kết luận Số: 6/TB-VPCP của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Thái Bình ngày 12 tháng 1 năm 2021, Chính phủ Việt Nam đã cho phép tỉnh Thái Bình chủ trì, phối hợp với các địa phương có liên quan lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận nghệ thuật hát Chèo đồng bằng sông Hồng là di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại: Đồng ý tỉnh Thái Bình chủ trì; giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hướng dẫn Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình về trình tự thủ tục, hoàn thiện hồ sơ và trình duyệt theo quy định của pháp luật về Di sản văn hóa. Bộ Ngoại giao hỗ trợ, thúc đẩy trong quá trình UNESCO xem xét, công nhận nghệ thuật hát chèo là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
*Thời gian thực hiện việc xây dựng hồ sơ "Nghệ thuật Chèo đồng bằng sông Hồng" diễn ra từ năm 2021 – 2025, nhằm vinh danh nghệ thuật Chèo đồng bằng sông Hồng là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; quảng bá, giới thiệu nghệ thuật Chèo ở quy mô quốc gia và quốc tế; huy động nguồn lực để bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống nghệ thuật Chèo đồng bằng sông Hồng nói chung, nghệ thuật Chèo ở Thái Bình nói riêng.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nhà hát Chèo Thái Bình** là đơn vị hoạt động nghệ thuật chèo chuyên nghiệp gồm có 2 đoàn nghệ thuật chèo hoạt động chủ yếu tại tỉnh Thái Bình. Nhà hát chèo Thái Bình
Cổng vào nhà hát Chèo Ninh Bình Một cảnh trong vở Tiếng hát đại ngàn **Nhà hát Chèo Ninh Bình** là đơn vị hoạt động nghệ thuật chèo chuyên nghiệp, gồm 2 đoàn chèo. Nhà
**Nhà hát Chèo Việt Nam** là trung tâm biểu diễn, nghiên cứu và đào tạo nghệ thuật Chèo Việt Nam. Cơ quan chủ quản của Nhà hát là Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam 2016]] **Nhà hát Chèo Bắc Giang** là đơn vị hoạt động nghệ thuật, có trụ sở tại thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. Với lịch sử
Một buổi diễn của nhà hát Chèo Hải Dương Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam 2016]] **Nhà hát Chèo Hải Dương** là đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần chi phí
**Thái Bình** là một tỉnh cũ ven biển thuộc vùng đồng bằng sông Hồng. Theo quy hoạch phát triển kinh tế, Thái Bình thuộc vùng duyên hải Bắc Bộ. Theo cuộc Tổng điều tra dân
Cổng Nhà hát Chèo Hà Nam Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam năm 2016]] **Nhà hát Chèo Hà Nam** nguyên là đơn vị hoạt động nghệ thuật chèo chuyên nghiệp tồn tại từ
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam 2016]] **Nhà hát Chèo Hưng Yên** là đơn vị sự nghiệp công lập có thu trực thuộc Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch Hưng
Cổng vào nhà hát Chèo Hà Nội **Nhà hát Chèo Hà Nội** là đơn vị hoạt động nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp của thủ đô, thành lập trên cơ sở nâng cấp từ _Đoàn
**Nhà hát Chèo Quân đội ** là đơn vị hoạt động nghệ thuật sân khấu chèo chuyên nghiệp, trực thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam. Nhà hát được thành lập trên cơ sở nâng
**Thái Bình** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Thái Bình cũ, Việt Nam. Thành phố Thái Bình là trung tâm kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa học, quốc phòng... của tỉnh và
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam]] **Đoàn Chèo Thái Nguyên** (tồn tại: 1962 - 2002) nay chỉ còn là **Đội Chèo Thái Nguyên** thuộc Đoàn Nghệ thuật Thái Nguyên đóng tại Tổ 39,
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam]] **Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hoá** là đơn vị hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp được thành lập năm 2018 trên cơ sở hợp nhất,
**Nghệ sĩ chèo ở Việt Nam** là những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu chèo, gồm những nghệ sĩ chuyên nghiệp trong các nhà hát chèo và các nghệ nhân không
nhỏ|275x275px|Các nghệ sĩ [[Nhà hát Chèo Việt Nam biểu diễn ở bờ Bắc sông Bến Hải, năm 1956)]] Một cảnh trong vở "Tiếng hát đại ngàn" của Đoàn chèo 2 - [[Nhà hát Chèo Ninh
**Quan Âm Thị Kính** là một trong bảy vở chèo cổ đầu tiên của nghệ thuật sân khấu chèo Việt Nam. Các vở chèo kinh điển của nghệ thuật chèo được lưu giữ lại đến
**Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Thái Bình** được thành lập năm 1975 =Quá trình hình thành và phát triển= Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Thái Bình (tiền thân là Trường Nghiệp
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam 2016]] **Đoàn Chèo Nam Định** (mỹ danh: _Chiếng chèo thành Nam_) là đơn vị hoạt động nghệ thuật chèo chuyên nghiệp tồn tại từ năm 1959 đến
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam]] **Nhà hát Chèo Vĩnh Phúc** (2005-2018), nay đã sáp nhập vào Nhà hát nghệ thuật Vĩnh Phúc là đơn vị hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, đóng
**Nguyễn Thị Huyền Phin** thường được biết đến với nghệ danh **Huyền Phin** (sinh ngày 11 tháng 09 năm 1964) là một ca sĩ chèo và đại biểu quốc hội Việt Nam. ## Lịch sử
_Bài này viết về **Đoàn Chèo Thanh Hóa** cũ, nay là Bộ môn Chèo thuộc **Nhà hát Nghệ thuật Truyền thống Thanh Hóa**_ Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam]] **Đoàn Chèo Thanh Hóa**
**Ngô Thị Quắm** (sinh năm 1950), còn được biết tới với nghệ danh **Thanh Hoài** là nghệ sĩ chèo Việt Nam. Ngoài chèo, bà còn biểu diễn một số loại hình nghệ thuật dân gian
**Nguyễn Thanh Tùng** (sinh ngày 5 tháng 7 năm 1994), thường được biết đến với nghệ danh **Sơn Tùng M-TP**, là một nam ca sĩ kiêm nhạc sĩ sáng tác bài hát, nhà sản xuất
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam]] **Đoàn Chèo Quảng Ninh** (tồn tại từ 1963 - 2018) nguyên là tên một đơn vị hoạt động nghệ thuật chèo chuyên nghiệp, hoạt động từ năm
**Lương Thùy Linh** (sinh năm 1983) là một nghệ sĩ chèo Việt Nam. Cô được nhiều khán giả biết đến qua các vở diễn như _Thương nhớ trầu cau, Hai mươi năm thù hận, Bài
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam 2016]] **Đoàn Chèo Hải Phòng** là đơn vị hoạt động nghệ thuật, đóng tại số 49 đường Hai Bà Trưng , thành phố Hải Phòng. Đây là
Số làn điệu chèo theo ước tính có khoảng trên 200 làn điệu, chủ yếu được hình thành và bắt nguồn từ các làn điệu dân ca, ca dao, thơ giàu chất văn học đằm
**Thúy Ngần** (sinh ngày 17 tháng 10 năm 1964), tên khai sinh là **Vũ Thúy Ngần**, là một diễn viên chèo người Việt Nam, được nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam]] **Đoàn Chèo Phú Thọ** (tồn tại: 1959 - 2018) nguyên là đơn vị hoạt động nghệ thuật, đóng tại thành phố Việt Trì, Phú Thọ. Đây là
**Đình Cương** (sinh 1969) là một nghệ sĩ hát chèo Việt Nam. Anh được Nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2015. ## Thân thế sự nghiệp Anh tên
Các đoàn [[chèo, nhà hát chèo Việt Nam]] **Đoàn Chèo Yên Bái** (tồn tại: 1962 - 2005) nguyên là đơn vị hoạt động nghệ thuật, hiện nay đã được sáp nhập vào Đoàn Nghệ thuật
**Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật** là 1 trong 2 lĩnh vực của Giải thưởng Nhà nước, do Chủ tịch nước Việt Nam ký quyết định, tặng thưởng cho những tác giả
Lễ tế cổ truyền tại đền Vua Đinh Tiên Hoàng Sân khấu lễ hội Hoa Lư tại quảng trường [[cố đô Hoa Lư]] Rồng vàng trong lễ hội Cờ Lau **Lễ hội Hoa Lư** là
**Thanh Ngoan** là một nghệ sĩ nổi tiếng trong làng chèo và xẩm Việt Nam. Hiện tại bà đang là Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam ## Tiểu sử Thanh Ngoan tên thật là
**Thảo Quyên** là một nghệ sĩ ưu tú nổi tiếng trong lĩnh vực sân khấu chèo, hiện đang công tác tại Nhà hát Chèo Hà Nội. Sinh ra trên quê hương của nghệ thuật chèo
**Trần Thị Diệu**, nghệ danh **Huyền Diệu** là một nghệ sĩ ưu tú tiêu biểu trong làng chèo Việt Nam. Hiện là phó trưởng Đoàn chèo 1 nhà hát Chèo Ninh Bình. Huyền Diệu là
**Mai Thủy** hay **Mai Thị Thủy** là một nghệ sĩ nhân dân, hiện đang công tác tại nhà hát Chèo Ninh Bình và là phó giám đốc nhà hát Chèo này. NSND Mai Thủy một
Cổng đền Vân Thị, nơi thờ bà chúa chèo Phạm Thị Trân phải|Đường vào đền Vân Thị đi qua [[Nhà hát Chèo Ninh Bình]] Đền Vân Thị, nơi thờ bà tổ hát chèo Phạm Thị
**Bình Định** là một tỉnh cũ ven biển nằm ở phía bắc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, miền Trung, Việt Nam. Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết số
**Phạm Đức Nhân** (sinh ngày 24 tháng 10 năm 1954) là một nhạc sĩ Chuyên ngành sáng tác, chủ yếu là nghệ thuật chèo. Ông cũng là Trưởng khoa Âm nhạc Trường Đại học Sân
_Đối với các định nghĩa khác, xem_ _Ninh Bình (định hướng)._ **Ninh Bình** là tỉnh nằm ở cửa ngõ phía Nam của thủ đô Hà Nội và thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, miền Bắc,
**Hoa Lư** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Hoa Lư từng là kinh đô của Việt Nam giai đoạn (968 – 1010) với ba triều đại phong kiến liên
**Hải Điệp** (sinh năm 1952) là nam diễn viên chèo người Việt Nam nhưng thường được biết đến qua các bộ phim hài điện ảnh lẫn truyền hình. Một số vai diễn nổi bật của
**Nhã nhạc cung đình Huế** là thể loại nhạc của cung đình thời phong kiến, được biểu diễn vào các dịp lễ hội (vua đăng quang, băng hà, các lễ hội tôn nghiêm khác) trong
**Quốc Chiêm** tên đầy đủ là **Trần Quốc Chiêm**, giảng viên, diễn viên Chèo, Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội nhiệm kỳ XII và XIII. Năm 2016, ông được phong
**Trường Trung học cơ sở Trương Hán Siêu** là một trường Trung học cơ sở nằm trên địa bàn thành phố Ninh Bình, được thành lập năm 1993 và được mang tên theo danh nhân
**Hoài Anh** là một nghệ sĩ ưu tú, biên đạo múa trong lĩnh vực Sân khấu Việt Nam, nhiều năm liền cô đảm nhiệm vai trò biên đạo múa tại Nhà hát Chèo Hà Nội
Những người hát xẩm ở [[Hải Phòng thời thuộc Pháp.|thế=]] **Xẩm** là một loại hình dân ca của Việt Nam, phổ biến ở đồng bằng và trung du Bắc Bộ. "Xẩm" còn được dùng để
Biểu trưng và khẩu hiệu của ngành Du lịch Việt Nam giai đoạn 2012-2015 do Tổng cục Du lịch Việt Nam đưa ra. [[Vịnh Hạ Long]] nhỏ|Du khách thăm [[Đền Ngọc Sơn và cầu Thê
**Cá voi lưng gù** (danh pháp hai phần: **_Megaptera Novaeangliae_**) là một loài cá voi tấm sừng hàm. Là một loài cá voi lớn, nó có chiều dài từ và cân nặng khoảng 30-50 tấn.