nhỏ|phải|Một kiểu nhà đơn giản ở Việt Nam, với kiến trúc hình chữ nhật, mái bằng không quá tốn kém, cầu kì
Kiến trúc bản xứ hay kiến trúc bản địa (Vernacular architecture) là kiến trúc xây dựng được thiết kế thực hiện ngoài khuôn khổ bất kỳ truyền thống học thuật kiến trúc nào và không có sự thiết kế và hướng dẫn chuyên nghiệp, đây thường là kiến trúc xây dựng kiểu dân gian, dân dụng, bình dân với việc ứng dụng kinh nghiệm vào xây dựng các công trình, tòa nhà khác nhau với các phương pháp xây dựng khác nhau từ khắp nơi trên thế giới trong lịch sử và hiện tại, đại diện cho phần lớn các công trình, tòa nhà và khu định cư được tạo ra trong các xã hội tiền công nghiệp. Kiến trúc bản địa chiếm đến 95% môi trường xây dựng trên thế giới theo ước tính của Amos Rapoport vào năm 1995 mà số liệu này được đo lường dựa trên tỷ lệ nhỏ các tòa nhà mới hàng năm do kiến trúc sư thiết kế và kỹ sư xây dựng. Tính bản địa là một tính chất chung nhưng biểu hiện của nó trong kiến trúc thì thay đổi theo không gian và thời gian tùy thuộc các yếu tố sinh thái tự nhiên và sinh thái nhân văn cụ thể ở mỗi địa phương, vùng miền.
Đại cương
nhỏ|phải|Một ngôi nhà ở nông thôn Việt Nam với đặc trưng của kiến trúc bình dân địa phương, có thể nhận thấy kiến trúc có một [[phòng lồi được thiết kế để trở thành phòng ngủ]]
Kiến trúc bản địa là một thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong thời gian gần đây để chỉ những kiến trúc dân gian tại các vùng địa văn hóa cụ thể. Thuật ngữ kiến trúc bản địa này được vay mượn từ ngôn ngữ học, trong đó tiếng địa phương đề cập đến việc sử dụng ngôn ngữ cụ thể cho một thời gian, địa điểm hoặc nhóm. Cụm từ này có từ ít nhất là năm 1857, khi nó được sử dụng do ông George Gilbert Scott, làm trọng tâm cho chương đầu tiên của cuốn sách "Nhận xét về Kiến trúc Thế tục & Nội địa, Hiện tại & Tương lai" ("Remarks on Secular & Domestic Architecture, Present & Future"). Đây là một khái niệm mới phản ánh sự chi phối của các đặc trưng văn hoá đối với kiến trúc trong phạm vi và ngữ cảnh của địa phương.
Sự hiện diện của yếu tố "bản địa" trong kiến trúc có tính phổ biến và có thể được xem là một tính chất đặc thù, có vai trò chi phối cách thức tổ chức không gian và xử lý hình thức kiến trúc. Tính chất đó có thể được gọi là "tính bản địa" trong kiến trúc. Từ diện mạo kiến trúc với các thành phần cơ bản là kiến trúc dân gian/truyền thống, kiến trúc hiện đại và đương đại thì kiến trúc dân gian/truyền thống (ở cả phương Đông và phương Tây) chính là kiến trúc bản địa theo quan điểm "đóng" nên phải mang đậm dấu ấn của "cái bản địa" như một đặc trưng không thể thiếu, cho thấy kiến trúc đó thuộc về vùng đất và của cộng đồng dân cư ở đó.
Môi trường sinh thái tự nhiên là nhân tố bản địa nguồn thiên tạo dẫn tới sự hình thành các nguyên mẫu bản địa (Prototype) trong kiến trúc. Các yếu tố địa hình, khí hậu, cảnh quan địa phương quyết định hình thái và cấu trúc của kiến trúc. Trong đó, địa hình luôn là yếu tố khách quan tiền định và chi phối cảnh quan. Kiến trúc thích ứng với môi cảnh thì con người cảm thấy thuận tiện và gắn bó với địa điểm. Trong quá khứ, môi cảnh tự nhiên vẫn được xem là bất biến/ổn định nhưng hiện nay biến đổi khí hậu đang diễn ra cực đoan trên phạm vi toàn cầu, đòi hỏi kiến trúc đương đại phải tìm cách thích ứng bằng những giải pháp mới, theo những nguyên tắc mới. Môi trường sinh thái nhân văn được tích lũy theo thời gian, trở thành nhân tố bản địa nhân tạo có vai trò ngày càng quan trọng quyết định sự lựa chọn cụ thể của con người (về vật liệu, kỹ thuật và kiểu cách) để biểu hiện tính bản địa trong kiến trúc, tạo nên các biến thể (Variations), hoàn thiện các kiểu mẫu cụ thể (Patterns) trên cơ sở nguyên mẫu bản địa.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|phải|Một kiểu nhà đơn giản ở Việt Nam, với kiến trúc hình chữ nhật, mái bằng không quá tốn kém, cầu kì **Kiến trúc bản xứ** hay **kiến trúc bản địa** (_Vernacular architecture_) là kiến
**Kiến trúc thuộc địa Tây Ban Nha chấn hưng** là một phong cách kiến trúc ở Hoa Kỳ nổi lên vào đầu thế kỷ 20 dựa theo kiến trúc thuộc địa Tây Ban Nha của
**Đà Lạt** là phường may mắn sở hữu nhiều di sản kiến trúc giá trị, ví dụ như bảo tàng lưu trữ kiến trúc thuộc địa thế kỷ XX,... Từ một đô thị nghỉ dưỡng
phải| Đền Parthenon ở Athens, [[Hy Lạp]] **Kiến trúc** là một ngành nghệ thuật và khoa học về tổ chức sắp xếp không gian, lập hồ sơ thiết kế các công trình kiến trúc. Kiến
nhỏ|[[Đền Parthenon trong khi được trùng tu năm 2008]] nhỏ|Đền thờ Concordia ở [[Thung lũng Đền thờ tại Agrigento ]] **Kiến trúc Hy Lạp cổ đại** ra đời và hình thành trên một vùng đất
[[Trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt|Trường Cao đẳng Sư phạm, một trong những công trình nổi tiếng nhất của thành phố.]] **Thành phố Đà Lạt** được ví như một bảo tàng kiến trúc châu
**Công trình kiến trúc của Le Corbusier, một đóng góp nổi bật cho Phong trào kiến trúc hiện đại ** là một Di sản thế giới được UNESCO công nhận bao gồm 17 công trình,
**Józef Gosławski**, còn được gọi là **Iosif Vikentievich Goslavsky** (; 1865 – 30 tháng 1 năm 1904) là một kiến trúc sư người Ba Lan. Ông chủ yếu hoạt động ở Baku, Azerbaijan. ## Cuộc
**Kiến trúc Romanesque** là một phong cách kiến trúc của châu Âu Trung Đại, đặc trưng bởi các vòm nửa hình tròn. Người ta chưa đạt được đồng thuận về thời điểm bắt đầu của
phải|[[Bách khoa toàn thư về kiến trúc xuất bản năm 1729]] **Lịch sử kiến trúc** nghiên cứu sự phát triển và lịch sử của nền kiến trúc thế giới thông qua việc nghiên cứu các
**Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh** (_, thường được gọi tắt là **UAH**)_ là trường đại học chuyên ngành, giữ vai trò tiên phong trong lĩnh vực đào tạo và nghiên
Ziggurat **Lưỡng Hà** (_Mesopotamia_) là một bình nguyên nằm giữa hai con sông Tigris và Euphrates thuộc Tây Á, ngày nay là miền nam của Iraq. ## Giai đoạn 4000 năm trước Công nguyên Các
thế=Tượng tháp chùa, cổ vật thời Lý khai quật tại khu di tích Hoàng Thành Thăng Long.|nhỏ|Tượng tháp chùa, cổ vật thời Lý khai quật tại khu di tích Hoàng Thành Thăng Long. Thấy rõ
Một ví dụ về mặt tiền của [[Nhà thờ Vilnius với phong cách Tân cổ điển.]] **Kiến trúc tân cổ điển** là một phong cách kiến trúc do trào lưu tân cổ điển tạo ra,
thế=Saint Basil's Cathedral, with multicolored onion-shaped domes against a blue sky|nhỏ|354x354px|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vasily|Nhà thờ chính tòa Saint Basil (1482–95) là một ví dụ điển hình của kiến trúc Moskva Nga.]] **Kiến trúc
[[Nhà hát lớn Hải Phòng]] **Kiến trúc của thành phố Hải Phòng** là sự pha trộn hài hòa giữa 2 nền văn hóa Á - Âu. Sự pha trộn này tạo ra cho thành phố
Một **tập lệnh**, hoặc **kiến trúc tập lệnh** (tiếng Anh: instruction set architecture, viết tắt _ISA_), là một phần của kiến trúc máy tính liên quan đến lập trình, bao gồm các bản địa các
**Kiến trúc thời kỳ Phục hưng** là kiến trúc của thời kỳ giữa thế kỷ 14 và đầu 17 đầu ở các vùng khác nhau của châu Âu, thể hiện một sự hồi sinh và
nhỏ|phải|Bia đá mạ vàng trên bảo tháp [[Thích Ca Phật Đài ở Thiền Lâm Tự, Bà Rịa-Vũng Tàu]] **Bia** (_chữ Hán_:碑; phiên âm: "_bi_") là vật tạo tác dạng phiến dẹp có mặt phẳng thường
thế=Ngọ Môn - Huế|nhỏ|Ngọ Môn, lối vào [[Hoàng thành Huế, nhìn từ phía điện Thái Hòa nhìn ra|317x317px]] **Quy thức kiến trúc cổ Việt Nam** là một trật tự hoặc những quy cách thống nhất
**Kiến trúc sư** (chữ Hán: 建筑师; bính âm: _Jiànzhúshī_; phiên âm: _kiến trúc sư_; tạm dịch: _người thầy có chuyên môn kỹ thuật và thẩm mỹ về kiến tạo cấu trúc_) là người thông qua
thumb|481x481px|Một thiết kế đường ống của kiến trúc MIPS. Đường ống là một khái niệm quan trọng trong kiến trúc máy tính. Trong kỹ thuật máy tính, **kiến trúc máy tính** () là thiết kế
nhỏ|Mặt tiền [[nhà thờ Gesù, tòa nhà Baroque thực sự đầu tiên.]] **Kiến trúc Baroque** (Ba Rốc) là một phong cách xây dựng xuất hiện vào đầu thế kỷ 17 ở Ý rồi sau đó
**Kiến trúc theo phong cách Zakopane**, ra đời vào năm 1890 và được khởi xướng bởi kiến trúc sư người Litva, Stanislaw Witkiewicz. Phong cách kiến trúc này được lấy tên theo thị trấn Zakopane,
nhỏ|240x240px|[[Kinkakuji|Kinkaku-ji, Kyoto, được xây từ năm 1397 (thời kỳ Muromachi)]] là quy thức xây cất truyền thống của Nhật Bản với một số đặc điểm: nhà cửa chủ yếu làm bằng gỗ, sàn nâng cao
**Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội** (_, thường được gọi tắt là **HAU**)_ là một trường đại học chuyên ngành, thuộc nhóm hàng đầu trong đào tạo nhóm ngành xây dựng và thiết kế
thế=Kiến trúc vòm|nhỏ|Kiến trúc vòm **Mái vòm** (từ tiếng Latin: _domus_) là một yếu tố kiến trúc giống với nửa trên rỗng của một hình cầu. Định nghĩa chính xác là một vấn đề gây
nhỏ|phải|Kiến trúc lầu chuông ở [[Tu viện Vĩnh Nghiêm tại Quận 12]] nhỏ|phải|[[Chùa Huê Nghiêm ở Thủ Đức]] nhỏ|phải|Chùa Pisesaram ở Trà Vinh **Kiến trúc Phật giáo** (_Buddhist architecture_) được hình thành, phát triển ở
thumb|Sơ đồ kiến trúc Von Neumann **Kiến trúc von Neumann** - còn được gọi là **mô hình von Neumann** hoặc **kiến trúc Princeton** - là kiến trúc máy tính dựa trên mô tả năm 1945
thumb|NOAH, the New Orleans Arcology Habitat, được thiết kế bởi Ahearn Schopfer and Associates**Kiến trúc sinh thái**, một từ ghép giữa " kiến trúc" và "sinh thái", là tầm nhìn về các nguyên tắc thiết
phải|nhỏ|300x300px| Phía nam của Nhà [[Nhà thờ Đức Bà Paris|thờ Đức Bà Paris, nhìn từ sông Seine ]] **Kiến trúc Pháp** xếp hạng cao trong số nhiều thành tựu của Pháp. Những dấu hiệu cho
Một ví dụ về kiến trúc cảnh quan: Central Park ở New York **Kiến trúc cảnh quan** là nghệ thuật, lập kế hoạch phát triển, thiết kế, quản lý, bảo tồn và phục chế lại
nhỏ|280x280px|Chi tiết mặt tiền của [[Lâu đài Praha|Vườn Hoàng gia Praha. Các thức cột Ionic Bonifác Wohlmut xây dựng vào năm 1569]] phải|nhỏ|280x280px|[[Lâu đài Litomyšl do Ulrico Aostalli xây dựng vào năm 1575–81]] **Kiến trúc
Tòa nhà chính của Trường [[Đại học Quốc gia Moskva|Trường Đại học Quốc gia Moskva]] **Kiến trúc Stalin** (tiếng Nga: Сталинский стиль, phiên âm: _Stalinskiy stil′)_ hay **phong cách** **Cổ điển Xã hội chủ nghĩa**
**Nhà và xưởng làm việc của kiến trúc sư Luis Barragán** còn được gọi chung là **Casa Luis Barragán**, là nơi kiến trúc sư Luis Barragán đã từng sinh sống và làm việc tại thành
**Công trình kiến trúc thế kỷ 20 của Frank Lloyd Wright** là một Di sản thế giới được UNESCO công nhận bao gồm 8 công trình nằm khắp Hoa Kỳ được thiết kế bởi kiến
**Khu quần thể kiến trúc Mahabalipuram** là một tập hợp các di tích tôn giáo có niên đại thế kỷ 7-8 nằm tại thị trấn nghỉ mát bên bờ biển Mamallapuram, thuộc tiểu bang Tamil
[[DJ Q-bert đang điều khiển một chiếc máy quay đĩa bằng tay tại một cuộc thi xoay bàn đĩa (hòa âm) ở Pháp năm 2006.]] nhỏ|Ảnh chụp nhà vô địch thế giới về xoay bàn
**Người Canada bản địa** hay còn gọi là **Thổ dân Canada**, là những người dân bản địa trong ranh giới của Canada ngày nay. Chúng bao gồm các quốc gia đầu tiên Inuit, Inuit và
nhỏ|trái|Mộ đá (_dolmen_) ở Ireland Ở Tây Nam Á, thời kì đồ đá trong lịch sử kiến trúc bắt đầu từ khoảng 10000 năm trước Công nguyên ở vùng Cận Đông (_levant_), từ thời kì
**ARM** (được viết cách điệu là **arm**, trước đây là từ viết tắt của **Advanced RISC Machine**, ban đầu là **Acorn RISC Machine**) là một họ kiến trúc dạng RISC cho các vi xử lý
**Bảo tàng Kiến trúc Nông thôn Sanok** () là một trong những bảo tàng ngoài trời lớn nhất ở Ba Lan. Nó được thành lập vào năm 1958 bởi Aleksander Rybicki và có 200 tòa
**Quan chế phong kiến Nhật Bản** tính từ thời kỳ Nara đến năm 1866 khi Thiên hoàng Minh Trị tiến hành Duy tân bãi bỏ hoặc thay đổi hầu hết quan chế cũ. ## Lịch
**Hội Kiến trúc sư Việt Nam** là hội nghề nghiệp của các kiến trúc sư trên toàn lãnh thổ Việt Nam, là một hội thành viên của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật
**Chính quyền địa phương ở Việt Nam** là một bộ phận hợp thành của chính quyền nhà nước, thực hiện các chức năng quản lý và quyết định các biện pháp thực hiện nhiệm vụ
Thuật ngữ **Người bản địa kỹ thuật số** được đề cập lần đầu tiên trong bài nghiên cứu của Marc Prensky với tựa đề "Digital Natives, Digital Immigrants" (Người bản địa kỹ thuật số và
**Thuộc địa của các Nghệ sĩ Darmstadt** đề cập đến một nhóm các nghệ sĩ theo phong cách Thanh niên cũng như các tòa nhà tại **Mathildenhöhe** ở Darmstadt, nơi mà các nghệ sĩ sống
**Trường Đại học Kiến trúc Sài Gòn** là một trường đại học thuộc Viện Đại học Sài Gòn, tồn tại từ 1954 đến 1975. Trường này là tiền thân của Trường Đại học Kiến trúc
**Sự kiện Mẫu Đơn Xã** () là một sự kiện quân sự và ngoại giao xảy ra ở Đài Loan vào năm 1874. Nhật Bản đã lấy cớ rằng thủy thủ đoàn trên thuyền vương
The X Window System logo Trong vi tính, **Hệ thống X Window** (thường được gọi tắt là **X11** hoặc **X**) là một hệ thống cửa sổ xuyên dụng mạng dùng để hiển thị đồ họa