Kaysone Phomvihane (phiên âm: Cay-xỏn Phôm-vi-hẳn hoặc Cay-xỏn Phôm-vi-hản, tên Việt: Nguyễn Cai Song, tên khác: Nguyễn Trí Mưu, 13/12/1920–21/11/1992), là lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào từ năm 1955 trên cương vị Tổng bí thư, dù Souphanouvong đóng vai trò là nhân vật dẫn đầu hình thức nhưng có ít thực quyền hơn. Ông là Thủ tướng đầu tiên của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và sau đó từ 1991 là Chủ tịch cho đến khi mất năm 1992. Kaysone Phomvihane được coi là lãnh tụ của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào cũng như của đất nước Lào.
Tiểu sử
Phomvihane sinh tại làng Na Seng, huyện Khanthaboury, tỉnh Savannakhet, Lào. Cha ông là một người Việt tên là Nguyễn Trí Loan và mẹ ông là người Lào .
Năm 1935, với tên gọi Nguyễn Trí Mưu, ông đến Hà Nội để dự thi vào Trường Bưởi (nay là Trường phổ thông trung học Chu Văn An, Hà Nội). Trong những ngày học tại Trường Bưởi, ông đã đi theo đường lối của Đảng Cộng sản Đông Dương và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Sau đó, ông học đại học luật khoa ở Hà Nội và tham gia phong trào học sinh, sinh viên chống thực dân Pháp và phát xít Nhật ở Việt Nam. Mùa thu 1945, ông tham gia khởi nghĩa giành chính quyền ở Savannakhet, sau đó trực tiếp xây dựng khu du kích Hủaphăn, thành lập đội vũ trang Latxavông đầu tiên.
Năm 1946, ông làm việc tại Ban liên lạc Lào - Việt Nam ở Hà Nội và phụ trách những người yêu nước Lào ở Việt Nam chống Pháp. Năm 1948, ông trở về nước, lãnh đạo phong trào kháng chiến chống Pháp ở vùng Đông Bắc Lào.
Ông gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương từ 1949 và cũng vào năm đó chủ trì lễ thành lập Quân đội Itxala (Quân đội nhân dân Lào), đơn vị Latxavông được vinh dự làm hạt nhân cho việc thành lập Quân đội Lào Itxala, ông được cử làm Tư lệnh.
Tháng 8-1950, Chính phủ kháng chiến Lào Itxala do Hoàng thân Souphanouvong làm Chủ tịch được thành lập, Kaysone được cử làm Phó chủ tịch, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
Tháng 2-1951, ông dẫn đầu Đoàn đại biểu Lào tham dự Đại hội II Đảng Cộng sản Đông Dương.
Theo chỉ đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, ngày 22-3-1955, tại tỉnh Hủaphăn, ông đã chủ trì Đại hội thành lập Đảng Nhân dân Lào (22-3 – 6-4-1955). Cùng với các nhà lãnh đạo cách mạng Lào ông đã tổ chức ra Đảng Nhân dân Lào (Phắc Paxaxôn Lào) trên cơ sở Đảng bộ Lào thuộc Đảng Cộng sản Đông Dương. Ông được bầu làm Bí thư thứ nhất của Ban lãnh đạo Đảng, Bí thư Quân ủy trung ương, đồng thời là Tư lệnh tối cao.
Sau Hiệp định Geneve năm 1954 về Đông Dương, ông chỉ đạo cuộc đấu tranh bảo vệ hai tỉnh tập kết Sầm Nưa và Phongxalì. Năm 1956, thực hiện đường lối hòa hợp dân tộc, đoàn kết các bộ tộc và các tầng lớp nhân dân, Đảng Nhân dân Lào đã thành lập Mặt trận Lào yêu nước (Neo Lào Hăcsạt). Cayxỏn Phômvihản được bầu giữ chức Phó Chủ tịch.
Tháng 2-1972, Đảng Nhân dân Lào triệu tập Đại hội lần thứ II, đổi tên là Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, và bầu ông làm Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương.
Tháng 2-1973, sau Hiệp định Viêng Chăn về việc lập lại hòa bình, thực hiện hòa hợp dân tộc ở Lào, Đảng Nhân dân cách mạng Lào đẩy mạnh cuộc đấu tranh hoàn thành cách mạng dân chủ nhân dân trong cả nước. Ngày 2-12-1975, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ra đời, ông được cử làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng.
Ông còn tiếp tục làm Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng các khóa III và IV (1982, và 1986) và đến Đại hội Đảng lần V (3-1991) ông được bầu giữ chức Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào. Đầu năm 1991, ông được bầu làm Chủ tịch nước.
Ông qua đời ngày 21-11-1992 tại Thủ đô Viêng Chăn, hưởng thọ 72 tuổi.
Sự nghiệp cách mạng
Ông được xem là kiến trúc sư cho việc xây dựng Đảng Nhân dân cách mạng Lào và xây dựng nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào hiện đại.
Ông đặc biệt đề cao mối quan hệ gắn bó với Việt Nam và không ngừng vun đắp cho mối quan hệ trong suốt cuộc đời. Theo ông, thắng lợi của cách mạng Lào cũng là thắng lợi của tình đoàn kết chiến đấu chặt chẽ giữa cách mạng của ba nước Đông Dương. Ông từng nói: "Nhân dân Lào chúng tôi vô cùng hãnh diện có nhân dân Việt Nam anh hùng vừa là đồng chí vừa là anh em thân thiết của mình" .
Thông tin khác
Ông được Nhà nước Việt Nam trao tặng Huân chương Sao Vàng, huân chương cao quý nhất của Việt Nam.
Hiện nay, ở Lào, ông vẫn được xem như một biểu tượng của cách mạng. Tượng của ông xuất hiện nhiều nơi trên nước Lào và xuất hiện trên các khánh tiết chính thức của Đảng và Chính phủ Lào.
Bảo tàng Kaysone được xây dựng vào những năm 2000 tại thủ đô Viêng Chăn năm trên km thứ 6 quốc lộ 13. Công trình được xây dựng với nguồn vốn hỗ trợ từ chính phủ Việt Nam (3 triệu USD). Dự kiến sửa chữa lại vào năm 2009 bằng kinh phí của Việt Nam.
Tên của ông được đặt cho thành phố Savannakhet, tỉnh lỵ của tỉnh cùng nhân kỷ niệm 85 năm ngày sinh của ông. Thành phố Kaysone Phomvihane có tên chính thức năm 2005.
Gia đình riêng
Thongvin Phomvihan, vợ ông Kaysone Phomvihane, từng là ủy viên trung ương đảng Nhân dân cách mạng. Con trai ông, Saysomphone Phomvihane, nhiều năm là ủy viên trung ương, tỉnh trưởng Savannakhet, Thống đốc ngân hàng trung ương, và Bộ trưởng. Hiện nay Saysomphone Phomvihane từng Phó chủ tịch Quốc hội,hiện là Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước. Năm 2021, Saysomphone Phomvihane làm Chủ tịch Quốc hội Lào
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Kaysone Phomvihane** (phiên âm: _Cay-xỏn Phôm-vi-hẳn_ hoặc _Cay-xỏn Phôm-vi-hản_, tên Việt: **Nguyễn Cai Song**, tên khác: **Nguyễn Trí Mưu**, 13/12/1920–21/11/1992), là lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào từ năm 1955 trên cương
nhỏ|Một nút giao thông ở thành phố Kaysone Phomvihane có tượng khủng long [[Tangvayosaurus hoffetti. Người ta từng phát hiện bộ xương Tangvayosaurus hoffetti hóa thạch ở Tang Vay, một thị trấn khoảng 120 km
**Tư tưởng Kaysone Phomvihane** () là hệ tư tưởng chính trị dựa trên chủ nghĩa Mác–Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh với triết lý chính trị do Kaysone Phomvihane, nhà lãnh đạo đầu tiên
**Bảo tàng Kaysone Phomvihane** là bảo tàng tưởng niệm mang tên nhà lãnh đạo đầu tiên của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Bảo tàng này khánh thành vào ngày 13 tháng 12 năm 1995
**Saysomphone Phomvihane** (tiếng Lào:ໄຊ ສົມ ພອນ ພົມ ວິ ຫານ, sinh ngày 05 tháng 12 năm 1956 tại tỉnh Houaphanh) là một chính trị gia người Lào và là đảng viên Đảng Nhân dân Cách mạng
**Đảng Nhân dân Cách mạng Lào** là đảng cầm quyền ở Lào theo Hiến pháp. Đảng Nhân dân Cách mạng Lào chính thức thành lập vào ngày 22 tháng 3 năm 1955. Đảng đã lãnh
Bài viết này trình bày chi tiết về **lịch sử của Lào kể từ sau năm 1945**. ## Thế chiến 2 Xứ ủy Ai Lao, phân bộ của Đảng Cộng sản Đông Dương được thành
**Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa II** () được tổ chức từ ngày 3 đến ngày 6 tháng 2 năm 1972 tại tỉnh Hủa Phăn. Đại hội có 125 đại biểu tham
**Khamtay Siphandone** (, phiên âm: _Khăm-tày Xỉ-phăn-đon_; 8 tháng 2 năm 1924–2 tháng 4 năm 2025) là một chính khách và tướng lĩnh người Lào. Sinh ra tại Champasack, Khamtay đã theo học tại Viêng
**Hủa Phăn** (; chuyển tự: **Houaphan**) là một tỉnh nằm ở phía đông bắc Lào, tỉnh lị đặt ở Sầm Nưa. Vùng đất này từng là một phần của địa danh **Trấn Ninh** thời Hậu
**Ban Bí thư Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào** là cơ quan trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. ## 1972-1982 1.Kaysone Phomvihane 2.Nouhak Phoumsavan 3.Phoun Sipaseut
**Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa IV** () được tổ chức từ ngày 13 đến ngày 15 tháng 11 năm 1986 tại thành phố Viêng Chăn. Đại hội có 303 đại biểu
**Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa I** () được tổ chức từ ngày 22 tháng 3 đến ngày 6 tháng 4 năm 1955 tại tỉnh Hủa Phăn. Đại hội có 40 đại
**Đảng Cộng sản Việt Nam** là đảng cầm quyền và là chính đảng duy nhất được phép hoạt động tại Việt Nam theo Hiến pháp. Theo Cương lĩnh và Điều lệ chính thức hiện nay,
**Trường Trung học phổ thông Chuyên Chu Văn An** (còn được gọi là **Trường Chu Văn An**, **Trường Bưởi**, **Trường Chu** hay trước đây là **Trường Trung học phổ thông Quốc gia Chu Văn An,**
**Savannakhet** (tiếng Lào: **ສະຫວັນນະເຂດ**, phiên âm: Xa-van-na-khẹt) là một tỉnh tại Trung Lào. Tỉnh lị của tỉnh này là thành phố Kaysone Phomvihane. Tỉnh này giáp tỉnh Khammuane về phía bắc, tỉnh Saravane về phía
phải|205x205px **Quốc lộ 9** là tuyến giao thông đường bộ quan trọng ở Nam Lào, nằm trọn trong tỉnh Savannakhet. Phần từ điểm giao cắt với quốc lộ 13 Nam gần Xeno chạy về phía
**Mặt trận Lào Xây dựng Đất nước** (, _Neo Lao Sang Xat_) được thành lập vào năm 1979, và được lãnh đạo bởi Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Nhiệm vụ là tổ chức quần
Dưới đây là những nhà lãnh đạo cùng những nhân vật chính trị và quân sự quan trọng trong Chiến tranh Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975. ## Lực lượng Khối XHCN ###
**Phạm Đỗ Chí** là một kinh tế gia. Ông đã từng tư vấn cho Tổng bí thư Kaysone Phomvihane của Lào và Tổng thống Togo. ## Tiểu sử Phạm Đỗ Chí sinh ra trong một
**Ban Tổ chức Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào** () là cơ quan trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào; là một cơ quan chuyên môn tham
**Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa V** () được tổ chức từ ngày 27 đến ngày 29 tháng 3 năm 1991 tại thành phố Viêng Chăn. Đại hội có 367 đại biểu
**Quan hệ Trung Quốc – Lào** là mối quan hệ song phương giữa Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trên nhiều lĩnh vực, trong đó có thương
**Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa III** () được tổ chức từ ngày 27 đến ngày 30 tháng 4 năm 1982 tại thành phố Viêng Chăn. Đại hội có 228 đại biểu
**Ngày 21 tháng 11** là ngày thứ 325 trong mỗi năm thường (thứ 326 trong mỗi năm nhuận). Còn 40 ngày nữa trong năm. ## Sự kiện * 235 – Anterus được bầu cử làm
Ngày **15 tháng 8** là ngày thứ 227 (228 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 138 ngày trong năm. ## Sự kiện *398 – Vài tháng sau khi soán Hậu Yên của họ Mộ
Ngày **13 tháng 12** là ngày thứ 347 (348 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 18 ngày trong năm. ## Sự kiện *552 – Sau khi tiêu diệt cuộc nổi loạn của Hầu Cảnh,
**Đỗ Mười** (tên khai sinh: **Nguyễn Duy Cống**; 2 tháng 2 năm 1917 – 1 tháng 10 năm 2018) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông từng đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch
Bằng chứng về sự hiện diện của con người ở các vùng cao nguyên phía bắc và trung tâm bán đảo Đông Dương đã tạo nên lãnh thổ của dân tộc Lào hiện đại từ
**Nội chiến Lào** là cuộc chiến tranh thường được tính bắt đầu từ tháng 5 năm 1959 và kết thúc vào tháng 12 năm 1975, theo các tài liệu truyền thống tại phương Tây, tại
**Pathet Lào** (tiếng Lào: ກຸ່ມປະເທດລາວ) là một phong trào chính trị và tổ chức cộng sản, dân tộc chủ nghĩa ở Lào được thành lập vào giữa thế kỷ 20. Tổ chức này cuối cùng
Hoàng thân **Souphanouvong** (phiên âm: _Xu-pha-nu-vông_, 13 tháng 7 năm 1909 - 9 tháng 1 năm 1995) cùng với hoàng thân cùng cha khác mẹ Souvanna Phouma và hoàng thân Boun Oum của Champasak, là
**Tổng Bí thư** (hay tên gọi tương đương là **Bí thư thứ nhất**) là chức vụ cao nhất trong Đảng Cộng sản (nếu như chức Chủ tịch đảng không còn nữa) tại một số quốc
**Huyện** (tiếng Lào: ເມືອງ, _muang_) là cấp đơn vị hành chính địa phương thứ hai ở Lào, dưới tỉnh và trên xã (_ban_). Tập tin:Laos Districts.png Hiện tại, cả nước Lào có 143 huyện, tính
**Hành lang Kinh tế Đông - Tây** (chữ Anh: _East-West Economic Corridor_ - EWEC) là một chương trình hợp tác phát triển kinh tế thuộc tiểu vùng sông Mê Kông, là tuyến đường bộ dài
phải|195x195px nhỏ|Quốc lộ 13 Nam, Lào nhỏ|Quốc lộ 13 Nam, [[Pakxane]] **Quốc lộ 13** là tuyến giao thông đường bộ quan trọng nhất của Lào. Tuyến này chạy dọc bờ trái sông Mê Kông và
**Quân đội Nhân dân Lào** (, _Kongthap Pasaxon Lao_) là lực lượng vũ trang chính quy của Lào, giữ trọng trách bảo vệ đất nước. Về danh nghĩa, Quân đội Nhân dân Lào đặt dưới
**Quan hệ Lào – Việt Nam** hay còn được biết đến với tên thông dụng là **Quan hệ hữu nghị Việt – Lào** là mối quan hệ cấp đặc biệt, đồng minh chiến lược theo
Hiệu kỳ Hoàng gia Lào (1952 - 1975). **Chính phủ Hoàng gia Lào** là chính phủ cầm quyền Vương quốc Lào từ năm 1947 cho đến khi phe Cộng sản giành được chính quyền vào
**Phiêng Khoài** là một xã thuộc huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La, Việt Nam. Xã có diện tích 91,09 km², dân số năm 1999 là 7577 người, mật độ dân số đạt 83 người/km². Tại đây
**Ban chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào** ( được thành lập vào năm 1955, là cơ quan cao nhất của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Được bầu định kỳ 5
**Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào** là người đứng đầu Chính phủ của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Kể từ khi Lào là một quốc gia
**Somsavat Lengsavad** (, phiên âm: **Xổm-xa-vạt Lềnh-xa-vắt**, sinh năm 1945) là phó thủ tướng Lào. Là người Lào gốc Hoa với tên tiếng Hoa là Lăng Tự Quang (凌绪光), ông là người Luang Prabang có
**Moukdavanyh Santiphone** () là một nữ ca sĩ Lào ## Đầu đời Cô sinh ngày 6 tháng 6 năm 1997 tại nhà Ing-hang, Thành phố Kaysone Phomvihane (Savannakhet), Savannakhet, Láo trong một gia đình thực
**Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa XI** được bầu tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào vào ngày 15
**Điều lệ Đảng Nhân dân Cách mạng Lào** là văn bản pháp luật của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Điều lệ quy định các quy tắc tổ chức, nhiệm vụ đảng viên, hệ tư
**Ngô Xuân Bính** (sinh năm 1957) là một giáo sư, viện sĩ và võ sư người Việt Nam, định cư tại Nga. Ông nổi danh trong rất nhiều lĩnh vực như là võ sư sáng
**Bảo tàng tỉnh Champasak** là một bảo tàng địa phương ở Pakse, Lào. Đây chính là nơi lưu giữ lịch sử độc đáo của tỉnh và tập hợp tất cả các loại hiện vật và