✨Hawara
Hawara (tiếng Ả Rập: هوارة) là một di chỉ khảo cổ ở Ai Cập nằm ở phía nam thành phố Faiyum. Nơi đây nổi tiếng với những bức chân dung còn sót lại được vẽ từ thời cổ đại Hy-La, được gọi là "Chân dung xác ướp Fayum"; và kim tự tháp của một nhà cai trị Ai Cập cổ đại, pharaon Amenemhat III thuộc Vương triều thứ 12.
Lịch sử khảo cổ
Cuộc khai quật đầu tiên được thực hiện bởi đoàn khảo cổ của Karl Lepsius vào năm 1843. Vào năm 1888, Flinders Petrie đã tái khảo sát nơi này, với mục đích là tìm kiếm những cuộn giấy cói thuộc thế kỷ 1 và 2 SCN, và ông đã phát hiện rất nhiều bức vẽ chân dung trên các cỗ quan tài thuộc thời kỳ La Mã, gọi là "Chân dung xác ướp Fayum".
Cũng trong năm 1843, Lepisus đã bước vào bên trong kim tự tháp của Amenemhat III, tiếp sau đó là Luigi Vassalli vào năm 1883. Năm 1889, Petrie cùng với G. A. Wainwright và Ernest Mackay mới chính thức khai quật kim tự tháp này. Mất khá nhiều thời gian thì họ mới đến được căn phòng chôn cất.
Kim tự tháp Hawara
trái|nhỏ|253x253px|Sơ đồ miêu tả kim tự tháp của vua [[Amenemhat III|Amenemhet III ]] Amenemhat III đã cho xây dựng Kim tự tháp Đen, kim tự tháp đầu tiên của ông, tại nghĩa trang hoàng gia Dahshur. Tuy nhiên, khi vừa mới được hoàn công thì kim tự tháp này đã nhanh chóng bị hư hại, sức nặng của chính kim tự tháp đã làm nó lún xuống mặt đất hơn 7 cm. Mất 15 năm trời xây dựng, kim tự tháp Đen đã bị bỏ phế. Amenemhat sau đó đã cho xây một phức hợp kim tự tháp thứ 2 tại Hawara và có thể đã đặt tên cho nó là "Cuộc sống của Amenemhat".
Rút kinh nghiệm từ sai lầm ở Kim tự tháp Đen, các kiến trúc sư đã cho giảm bớt số lượng các phòng phụ và hành lang. Căn phòng chôn cất được làm từ thạch anh nguyên khối nặng hơn 100 tấn. Sau đó các công nhân đã hạ nó xuống một căn phòng vừa khít với nó. Họ cho đục một cái hốc để đặt cỗ quan tài bằng gỗ và hai cái hốc khác để đặt hai cái rương đựng bình nội tạng của nhà vua. Trần phòng được xây theo hình mái nhọn bằng đá vôi, bên trên là một mái cong nữa bằng gạch bùn. Cho dù được xây dựng kỹ lưỡng và kiên cố, những tên trộm vẫn đột nhập được vào bên trong hầm mộ và đã đốt cháy một cái quan tài gỗ của vua.
Lối vào của kim tự tháp ngày nay đã bị ngập tới độ sâu 6 mét do nước từ kênh đào Bahr Yussef đổ vào.
Chân dung xác ướp Fayum
Đây là những bức tranh mô tả chân dung của người đã khuất, có niên đại từ thời kỳ Đế quốc La Mã cai trị Ai Cập. Chúng được vẽ trên những tấm vải liệm phủ trên thi hài hay những tấm ván gỗ, mà ngày nay đều được lấy ra khỏi xác ướp của chủ nhân. Có hơn 900 bức chân dung được tìm thấy, đa phần đến từ Faiyum, được cất giữ trong các bảo tàng Ai Cập trên thế giới. Những bức tranh này được bảo quản khá tốt, màu sơn của chúng vẫn không bị phai mờ theo tháng năm.