thumb|Mô hình [[Phát sinh chủng loại học|phát sinh loài của H. sapiens trong 600 Ka (trục tung). Trục hoành là vị trí địa lý; trục tung thể hiện thời gian trong hàng nghìn năm trước. Homo heidelbergensis được chứng minh là phân biệt thành người Neanderthal, Denisova và H. sapiens. Với sự mở rộng của H. sapiens sau 200 Ka, người Neanderthal, người Denisovan và các hominin châu Phi cổ chưa xác định được hiển thị như một lần nữa được đưa vào dòng dõi H. sapiens. Các sự kiện thẩm nhập phụ gia có thể xảy ra liên quan đến một số nhóm dân số hiện đại ở Châu Phi cũng được hiển thị.]]
Có nhiều bằng chứng về sự giao phối giữa người cổ xưa và người hiện đại trong thời kỳ Paleolithic giữa và đầu Paleolithic muộn. Sự giao phối giữa các loài đã xảy ra trong một số sự kiện độc lập bao gồm người Neanderthal và người Denisova, cũng như một số hominin không xác định.
Ở lục địa Âu-Á, sự giao phối giữa người Neanderthal và người Denisova với người hiện đại về giải phẫu đã diễn ra nhiều lần. Các sự kiện thẩm nhập (introgression) vào người hiện đại được ước tính đã xảy ra khoảng 47-65 Ka BP (Mega/Kilo annum before present: triệu/ngàn năm trước) với người Neanderthal và khoảng 44-54 Ka BP với người Denisova.
DNA có nguồn gốc từ người Neanderthal được tìm thấy trong bộ gen của tất cả các dân số hiện đại, có thay đổi đôi chút theo vùng. Nó chiếm 1–4 % bộ gen hiện đại của những người bên ngoài khu vực châu Phi Hạ Sahara, mặc dù các ước tính khác nhau, và không hoặc có thể lên đến 0,3% - theo nghiên cứu gần đây - đối với những người ở châu Phi . Tỷ lệ này cao nhất ở người Đông Á, trung bình ở người châu Âu và thấp hơn ở người Đông Nam Á.
Theo một số bằng chứng khác, tỷ lệ này ở người Melanesia cũng thấp hơn so với cả người Đông Á và Châu Âu. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy lượng phụ gia của người Neanderthal cao hơn ở người Châu Đại Dương, cũng như ở các nhóm người Mỹ bản địa, so với người Châu Âu (mặc dù không cao hơn ở người Đông Á).
Tổ tiên có nguồn gốc từ Denisova không có trong các quần thể hiện đại ở Châu Phi và vùng tây Âu-Á. Tỷ lệ phụ gia Denisova cao nhất đã được tìm thấy ở một số quần thể người Châu Đại Dương và một số quần thể Đông Nam Á, với ước tính 4–6 % bộ gen của người Melanesia hiện đại có nguồn gốc từ người Denisova. Trong khi một số quần thể Negrito ở Đông Nam Á mang phụ gia Denisova, những quần thể khác không có, chẳng hạn như người Andaman. Ngoài ra, các dấu vết thấp của tổ tiên có nguồn gốc Denisova đã được tìm thấy ở lục địa Châu Á, với tổ tiên Denisova tương đối cao ở các quần thể Nam Á.
Ở châu Phi, các alen cổ phù hợp với một số sự kiện phụ gia độc lập ở tiểu lục địa đã được tìm thấy. Hiện tại vẫn chưa biết những hominin châu Phi cổ xưa này là ai.
Tập tin:Reconstruction of Neanderthal woman.jpg |Tái tạo một phụ nữ Neanderthal.
Tập tin:Le Moustier skull in Berlin reconstitution.jpg |Tái tạo Neanderthal Le Moustier theo hộp sọ, tại Neues Museum Berlin
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Người Neanderthal** (phát âm tiếng Anh: , còn được viết là **Neandertal**, phiên âm tiếng Việt: **Nêanđectan**, với các danh pháp khoa học: **_Homo neanderthalensis_** hay **_Homo sapiens neanderthalensis_**) Nhiều học giả khác đề xuất
**Vốn tư nhân** ( **PE** ) là cổ phần trong một công ty tư nhân không chào bán cổ phiếu cho công chúng. Trong lĩnh vực tài chính, vốn cổ phần tư nhân được cung
**_Người Sắt 3_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Iron Man 3_**, viết cách điệu trên màn ảnh là **_Iron Man Three_**) là phim điện ảnh siêu anh hùng của Mỹ năm 2013 dựa trên nhân vật
**Chương trình giáo dục phổ thông 2018** (gọi tắt là **Chương trình 2018**, hay CTGDPT **2018**) là chương trình định hướng giáo dục và đào tạo cho mọi cấp học phổ thông do Bộ Giáo
thumb|upright=1.5|Sự phân tán liên tiếp của
_[[Homo erectus_ (vàng),
_Homo neanderthalensis_ (son) và
_Homo sapiens_ (đỏ).]] thumb|Bản đồ về sự đa dạng hóa ban đầu của loài người hiện đại,
thumb|Hộp sọ [[Cro-Magnon 1 của một cá nhân già lão]] **Người hiện đại Châu Âu sơ khai** (; viết tắt là **EEMH**), hay **người Cro-Magnon** (phiên âm tiếng Việt: **Crômanhôn** hay **Crô-manhông**), là các quần
**Người Ukraina** (, ) là một dân tộc Đông Slav bản địa tại Ukraina. Bản ngữ của người Ukraina là tiếng Ukraina. Đa số người Ukraina là tín đồ Chính thống giáo Đông phương, một
**Đoàn Cố vấn Việt Nam Đại học Tiểu bang Michigan** (, thường gọi là **Đoàn Đại học Tiểu bang Michigan** và viết tắt là **MSUG**) là một chương trình hỗ trợ kỹ thuật được cung
**Sở giao dịch chứng khoán Úc** (ASX) là sở giao dịch chứng khoán sơ cấp của Úc. Nó được tạo thành bởi sự sáp nhập của Sở giao dịch cổ phiếu Úc và Sở giao
**Đại học Quốc tế Florida** là một trường đại học nghiên cứu công lập với khuôn viên chính tại University Park, Florida, Hoa Kỳ. Được thành lập vào năm 1965 bởi Quốc hội Florida, trường
**Tôn giáo** là một hình thái ý thức xã hội. Đặc điểm quan trọng trong ý thức tôn giáo là một mặt nó phản ánh tồn tại xã hội. Mặt khác, nó lại có xu
**Sàn giao dịch chứng khoán** (tiếng Anh: **stock exchange**, **securities exchange** hoặc **bourse**) là một hình thức sàn giao dịch cung cấp cho những người môi giới cổ phiếu và người mua bán cổ phiếu
Sự gián đoạn trên toàn thế giới do Đại dịch COVID-19 tạo ra đã mang lại nhiều tác động tích cực đến môi trường và khí hậu. Việc giảm hoạt động của con người hiện
[[Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam trong buổi hòa nhạc tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội]] **Giao hưởng** là các tác phẩm lớn trong nền âm nhạc cổ điển phương Tây, thường được
thumb|Phân bố của _Homo neanderthalensis_ và các di chỉ chính. Phía bắc và đông có thể kéo dài đến Okladnikov ở [[Dãy núi Altay|Altay và Mamotnaia ở Ural]] thumb|Quá trình người hiện đại tiền sử
**Cơ chế thị trường** là tổng thể các yếu tố cung, cầu, giá cả và thị trường cùng các mối quan hệ cơ bản vận động dưới sự điều tiết của các quy luật thị
**_Người Nhện 3_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Spider-Man 3_**) là một bộ phim siêu anh hùng của Mỹ năm 2007 dựa trên nhân vật Người Nhện của Marvel Comics. Nó được đạo diễn bởi Sam
Đại dịch COVID-19 đã được xác nhận đã lan sang Azerbaijan khi trường hợp đầu tiên được xác nhận vào tháng 2 năm 2020. Tính đến hết ngày 13 tháng 4 năm 2024, Azerbaijan ghi
**Kiểm soát nguy cơ nơi làm việc với COVID-19** là việc ứng dụng các biện pháp an toàn và vệ sinh lao động trong kiểm soát các nguy cơ nhằm phòng ngừa bệnh virus corona
**Đại dịch COVID-19** được xác nhận lan sang Hồng Kông vào tháng 1 năm 2020, khi hai khách du lịch Trung Quốc được xét nghiệm dương tính với virus này ở Hồng Kông. Tính đến
thumb|Mẫu vật [[Skhul V có niên đại 100-80 ngàn năm trước, được phát hiện ở Israel]] Thuật ngữ **người hiện đại sơ khai** (; viết tắt là **EMH**), **người hiện đại về mặt giải phẫu**
**Giáo triều Rôma** () là cơ quan điều hành trung ương, được Giáo hoàng trao quyền quản lý Thành quốc Vatican và phục vụ Giáo hội Công giáo hoàn vũ với Giáo hoàng, người kế
**Người**, **con người**, **loài người** hay **nhân loại** (danh pháp khoa học: **_Homo sapiens_** hay **_Homo sapiens sapiens_**, nghĩa đen: **người tinh khôn**) là loài linh trưởng đông đảo và lan rộng nhất. Người có
**Châu Đại Dương** hay **Châu Úc** (_Oceania_) là một khu vực địa lý bao gồm Melanesia, Micronesia, Polynesia và Australasia. Châu lục này trải trên Đông Bán cầu và Tây Bán cầu, có diện tích
**Người Hoa Indonesia** () hoặc (tại Indonesia) chỉ gọi đơn thuần là **Trung Hoa** () là sắc tộc có nguồn gốc từ những người nhập cư trực tiếp từ Trung Quốc hoặc gián tiếp từ
thumb|Đền [[Parthenon, một ngôi đền được xây dựng cho nữ thần Athena nằm trên khu vực Acropolis ở Athens, là một trong những biểu tượng tiêu biểu nhất cho văn hóa và sự tài hoa
**Giao tiếp** thường được định nghĩa là sự truyền tải thông tin. Hiện chưa có thống nhất về định nghĩa chính xác của thuật ngữ, đồng thời có nhiều tranh cãi về việc giao tiếp
**Chiến tranh Pháp – Đại Nam** hoặc **chiến tranh Pháp – Việt**, hay còn được gọi là **Pháp xâm lược Đại Nam** là cuộc xung đột quân sự giữa nhà Nguyễn của Đại Nam và
là một bộ phim điện ảnh Nhật Bản thuộc thể loại chính kịch ra mắt vào năm 2008 do Takita Yōjirō làm đạo diễn, với sự tham gia diễn xuất của các diễn viên chính
**Abū Sulaymān Khālid ibn al-Walīd ibn al-Mughīrah al-Makhzūmī** (; 585–642), còn được người đời tôn sùng là **Sayf Allāh al-Maslūl** (; _Lưỡi gươm của Allah_), là người bạn đồng hành của Môhamet và là một
**Vai trò của Kitô giáo với nền văn minh nhân loại** rất lớn và phức tạp. Nó đan xen với lịch sử và sự hình thành của xã hội phương Tây, và nó đã đóng
**Đại dịch COVID-19** là một đại dịch bệnh truyền nhiễm với tác nhân là virus SARS-CoV-2 và các biến thể của nó đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu. Khởi nguồn vào cuối tháng
**Truyền thông đại chúng** đề cập đến một loạt các công nghệ truyền thông nhằm tiếp cận một lượng lớn khán giả thông qua giao tiếp đại chúng. Các công nghệ mà truyền thông đại
**Đạo giáo** (tiếng Trung: 道教) (_Đạo_ nghĩa là con đường, đường đi, _giáo_ là sự dạy dỗ) hay gọi là _Tiên Đạo_, là một nhánh triết học và tôn giáo của Trung Quốc, được xem
**Giáo hội Công giáo**, gọi đầy đủ là **Giáo hội Công giáo Rôma**, là giáo hội Kitô giáo được hiệp thông hoàn toàn với vị giám mục giáo phận Rôma, hiện tại là Giáo hoàng
**Mông Cổ** là một quốc gia nội lục nằm tại nút giao giữa ba khu vực Trung, Bắc và Đông của châu Á. Lãnh thổ Mông Cổ gần tương ứng với vùng Ngoại Mông trong
Tranh vẽ của Nhật Bản mô tả [[Khổng Tử, người sáng lập ra Nho giáo. Dòng chữ trên cùng ghi "_Tiên sư Khổng Tử hành giáo tượng_"]] **Nho giáo** (chữ Hán: ) hay **Nho gia**
Biểu trưng thường gặp của các tôn giáo Abraham: [[Ngôi sao David (ở trên cùng) của Do Thái giáo, Thánh giá (ở dưới bên trái) của Cơ Đốc giáo, và từ Allah được viết theo
**Thực vật có hoa**, còn gọi là **thực vật hạt kín** hay **thực vật bí tử** (danh pháp khoa học **Angiospermae** hoặc **Anthophyta** hay **Magnoliophyta**) là một nhóm chính của thực vật. Chúng tạo thành
Mặt tiền tòa nhà hành chính của [[Viện Đại học Sài Gòn, cơ sở giáo dục đại học lớn nhất tại Việt Nam Cộng hòa, hình chụp năm 1961.]] **Nền giáo dục Việt Nam Cộng
**IPTV** (tiếng Anh viết tắt của _Internet Protocol Television_, có nghĩa: Truyền hình giao thức Internet) là một hệ thống dịch vụ truyền hình kỹ thuật số được phát đi nhờ vào giao thức Internet
Phong cảnh cố đô nhìn từ núi Mã Yên Cửa Đông vào [[đền Vua Đinh Tiên Hoàng]] **Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư** là hệ thống các di tích về kinh đô Hoa
**Tên người Việt Nam** được các nhà nghiên cứu cho rằng bắt đầu có từ thế kỷ 2 TCN và càng ngày càng đa dạng hơn, trong khi có ý kiến khác cho rằng: "sớm
thumb|[[Hình thất giác đều không thể dựng được thước kẻ và compa; Điều này có thể chứng minh sử dụng trường của số dựng được.]] Trong toán học, một **trường** là một tập hợp mà
**Giáo dục Việt Nam** dưới chính thể Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (từ 1976 đến nay) là một sự tiếp nối của giáo dục thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Khi
**Lê Đại Cương** (chữ Hán: 黎大綱, 1771 - 1847) còn gọi là **Lê Đại Cang**, tự **Thống Thiện**, hiệu **Kỳ Phong**. Ông là một vị quan nổi tiếng tài năng, trung chính thời Nguyễn, trải
**Công nghệ thông tin và truyền thông** (tiếng Anh: _Information and communications technology_, ICT) là cụm từ thường dùng như từ đồng nghĩa rộng hơn cho công nghệ thông tin (IT), nhưng thường là một
**Người Hoa** () là một dân tộc có nguồn gốc từ Trung Quốc và được công nhận là một trong 54 dân tộc của Việt Nam. Các tên gọi khác của họ là **người Minh**,
**Đại số** là một nhánh của toán học nghiên cứu những hệ thống trừu tượng nhất định gọi là cấu trúc đại số và sự biến đổi biểu thức trong các hệ thống này. Đây
thumb|Một ví dụ về lấy dữ liệu đầu ra từ truy vấn cơ sở dữ liệu SQL. **Cơ sở dữ liệu** () là một tập hợp các dữ liệu có tổ chức liên quan đến