nhỏ|400x400px| [[Bộ sưu tập nghệ thuật của Liên Hợp Quốc|Hãy cùng chúng tôi đánh gươm thành lưỡi cày trong vườn Liên Hợp Quốc (1957) ]]
Giải trừ vũ khí hay giải trừ quân bị là hành động giảm thiểu, hạn chế hoặc bãi bỏ vũ khí. Giải trừ vũ khí thường đề cập đến quân đội hoặc loại vũ khí cụ thể của một quốc gia. Giải trừ vũ khí thường được coi là loại bỏ hoàn toàn vũ khí hủy diệt hàng loạt, như vũ khí hạt nhân. Giải trừ vũ khí chung và toàn diện được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc định nghĩa là loại bỏ tất cả vũ khí hủy diệt hàng loạt, kết hợp với việc giảm cân bằng lực lượng vũ trang và vũ khí thông thường, dựa trên nguyên tắc an ninh không suy giảm của các bên nhằm thúc đẩy hoặc tăng cường ổn định ở cấp độ quân sự thấp hơn, có tính đến nhu cầu của tất cả các quốc gia để có thể bảo vệ an ninh của chính họ.
Lịch sử
Tại Hội nghị Hòa bình Hague năm 1899 và 1907, các phái đoàn chính phủ đã tranh luận về việc giải trừ quân bị và thành lập một tòa án quốc tế với các quyền lực ràng buộc. Tòa án được coi là cần thiết bởi vì người ta hiểu rằng các quốc gia không thể giải trừ vũ khí thành không còn gì. Sau Thế chiến I, sự phản đối vì các chi phí khủng khiếp của cuộc chiến đã lan rộng. Một niềm tin thường thấy là nguyên nhân của cuộc chiến là sự tích tụ vũ khí leo thang trong nửa thế kỷ trước giữa các cường quốc (xem thêm Cuộc chạy đua vũ trang của hải quân Anh-Đức). Mặc dù Hiệp ước Versailles đã giải giáp nước Đức một cách hiệu quả, một điều khoản đã được đưa vào nhằm kêu gọi tất cả các cường quốc cũng phải giải giáp dần dần trong một khoảng thời gian. Liên minh các quốc gia mới được thành lập đã biến điều này thành một mục tiêu rõ ràng trong giao ước của liên minh, cam kết các bên ký kết giảm vũ khí 'xuống điểm thấp nhất phù hợp với an toàn quốc gia và thực thi bằng hành động chung của nghĩa vụ quốc tế'.
nhỏ| Chiến hạm được tháo dỡ để lấy phế liệu ở [[Nhà máy đóng tàu Hải quân Philadelphia|Sân hải quân Philadelphia, sau khi Hiệp ước Hải quân Washington áp đặt giới hạn đối với các tàu chiến chủ lực ]]
nhỏ| [[Martin Kobler phát biểu trước những người tham dự tại một buổi lễ giải trừ quân bị ở Goma, Cộng hòa Dân chủ Congo ]]
Một trong những thành tựu sớm nhất trong việc giải trừ vũ khí đã đạt được với Hiệp ước Hải quân Washington. Được ký bởi chính phủ của Vương quốc Anh, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Pháp và Ý, nó đã ngăn cản việc tiếp tục đóng tàu lớn và các tàu hạn chế phân loại khác với lượng giãn nước dưới 10.000 tấn. Quy mô của hải quân ba nước (Hải quân Hoàng gia, Hải quân Hoa Kỳ và Hải quân Đế quốc Nhật Bản) được đặt ở tỷ lệ 5-5-3.
Năm 1921, Ủy ban hỗn hợp tạm thời về vũ khí được thành lập bởi Liên minh các quốc gia để khám phá khả năng giải giáp. Các đề xuất khác nhau, từ việc bãi bỏ chiến tranh hóa học và ném bom chiến lược đến giới hạn của các vũ khí thông thường hơn, như xe tăng. Một hiệp ước dự thảo đã được tập hợp vào năm 1923, khiến chiến tranh xâm lược trở thành bất hợp pháp và ràng buộc các quốc gia thành viên để bảo vệ các nạn nhân của sự xâm lược bằng vũ lực. Vì thực tế, trách nhiệm sẽ thuộc về các cường quốc của Liên minh, nên đã bị Vương quốc Anh phủ quyết, vì sợ rằng cam kết này sẽ làm căng thẳng cam kết của chính mình để cảnh sát hóa Đế quốc Anh.
Một ủy ban nữa vào năm 1926, được thành lập để khám phá các khả năng giảm quy mô quân đội, gặp những khó khăn tương tự, khiến Ngoại trưởng Pháp Aristide Briand và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Frank Kellogg soạn thảo một hiệp ước được gọi là Hiệp ước Kellogg-Briand, mà tố cáo chiến tranh xâm lược. Mặc dù có 65 quốc gia ký hiệp ước, nhưng hiệp ước không đạt được gì, vì nó không đưa ra hướng dẫn nào cho hành động trong trường hợp chiến tranh.
Một nỗ lực cuối cùng đã được thực hiện tại Hội nghị giải trừ quân bị tại Geneva từ năm 1932 đến 1937, do cựu Bộ trưởng Ngoại giao Anh Arthur Henderson chủ trì. Đức yêu cầu sửa đổi Hiệp ước Versailles và trao quyền ngang bằng quân sự với các cường quốc khác, trong khi Pháp quyết tâm giữ Đức phi quân sự vì an ninh của chính mình. Trong khi đó, người Anh và người Mỹ không sẵn sàng đưa ra các cam kết an ninh của Pháp để đổi lấy hòa giải với Đức. Các cuộc đàm phán đã bị phá vỡ vào năm 1933, khi Adolf Hitler rút Đức ra khỏi hội nghị.
Giải trừ vũ khí hạt nhân
nhỏ| Kho dự trữ [[Vũ khí hạt nhân|vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ và Liên Xô / Nga, năm 1945,2002006. Những con số này bao gồm các đầu đạn không được triển khai tích cực, bao gồm cả những đầu đạn đang trong tình trạng dự trữ hoặc được lên kế hoạch tháo dỡ. Tổng số kho dự trữ không nhất thiết phản ánh khả năng hạt nhân vì chúng bỏ qua kích thước, phạm vi, loại vũ khí và chế độ phân phối. ]]
nhỏ| Công nhân cắt ống phóng cho tên lửa hạt nhân trong [[Chương trình hợp tác làm giảm thiểu mối đe dọa|chương trình Giảm thiểu mối đe dọa hợp tác. ]]
Giải trừ vũ khí hạt nhân đề cập đến cả hành động giảm hoặc loại bỏ vũ khí hạt nhân và đến trạng thái kết thúc của một thế giới không có hạt nhân, trong đó vũ khí hạt nhân bị loại bỏ hoàn toàn.
Tại Vương quốc Anh, Chiến dịch giải trừ vũ khí hạt nhân (CND) đã tổ chức một cuộc họp công khai khai mạc tại Hội trường trung tâm, Westminster, vào ngày 17 tháng 2 năm 1958, với sự tham dự của năm nghìn người. Sau cuộc họp vài trăm người đã tụ tập lại để biểu tình tại Phố Downing.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|400x400px| _[[Bộ sưu tập nghệ thuật của Liên Hợp Quốc|Hãy cùng chúng tôi đánh gươm thành lưỡi cày_ trong vườn Liên Hợp Quốc (1957) ]] **Giải trừ vũ khí** hay **giải trừ quân bị** là
**Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân** là điều ước quốc tế mang tính ràng buộc pháp lý đầu tiên cấm vũ khí hạt nhân nhằm hướng tới giải trừ hạt nhân hoàn toàn. Hiệp
**Chiến dịch quốc tế nhằm loại bỏ vũ khí hạt nhân **tiếng Anh là **International Campaign to Abolish Nuclear Weapons** (viết tắt là **ICAN**, phát âm **_EYE**-kan_) là một liên minh xã
thumb|right|[[Những biểu tượng hòa bình|Biểu tượng hoà bình (☮) là biểu tượng của Chiến dịch giải trừ hạt nhân, được thiết kế bởi Gerald Holtom vào năm 1958.]] **Giải trừ vũ khí hạt nhân** là
**Văn phòng Liên Hợp Quốc về Giải trừ quân bị**, viết tắt tiếng Anh là **UNODA** (United Nations Office for Disarmament Affairs) được thành lập vào tháng 1 năm 1998 với tư cách là Vụ
**Vũ khí hủy diệt hàng loạt** (tiếng Anh: _weapon of mass destruction_, gọi tắt là **WMD**) là loại vũ khí có khả năng gây cho đối phương tổn thất rất lớn về sinh lực, phương
Cộng hòa nhân dân Trung Hoa đã phát triển và trang bị các vũ khí hủy diệt hàng loạt, gồm vũ khí hóa học và vũ khí hạt nhân. Trung Quốc đã tiến hành thử
**Công ước Vũ khí Sinh học (BWC)** hoặc **Công ước Vũ khí Sinh học và Độc tố (BTWC)** là một hiệp ước giải trừ quân bị về vũ khí sinh học và độc tố bằng
nhỏ|Xe tăng T-54A nhỏ|Súng của Mỹ và đồng minh nhỏ|Pháo tự hành M110 Bài viết này liệt kê **những vũ khí được sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam**. Đây là một cuộc chiến khốc
nhỏ|Vụ thử bom nguyên tử 14 kiloton tại [[Nevada, Hoa Kỳ.]] **Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân** là một hiệp ước quốc tế nhằm mục đích hạn chế việc sở hữu các
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Dangerous_weapons_seized_from_holiday_flights_at_Manchester_Airport.jpg|phải|nhỏ|Các vũ khí được các nhân viên an ninh tìm thấy tại [[sân bay]] **Vũ khí** hay **hung khí** (Tiếng Anh: _weapon_, chữ Hán: 武器, nghĩa Hán Việt: _vũ_ là vũ lực/võ lực; _khí_
nhỏ|295x295px|[[Đám mây hình nấm của quả bom nguyên tử _Fat Man_ ném xuống thành phố Nagasaki, Nhật Bản vào ngày 9 tháng 8 năm 1945.]] **Vũ khí hạt nhân** (chữ Nôm: 武器核仁, tiếng Anh: _nuclear
nhỏ|Các thành viên của Hội nghị giải trừ quân bị **Hội nghị giải trừ quân bị** (tiếng Anh: **Conference on Disarmament**, viết tắt là **CD**) là một diễn đàn đa phương thương thuyết về giải
nhỏ|Những trẻ em bị nhiễm chất hóa học ở Ghouta **Việc sử dụng vũ khí hóa học trong Nội chiến Syria** đã được khẳng định bởi Liên Hợp Quốc. Các cuộc tấn công chết người
**_Tính hợp pháp của việc đe dọa hoặc sử dụng vũ khí hạt nhân_** [http://www.worldlii.org/int/cases/ICJ/1996/3.html [1996] ICJ 3] là một vấn đề pháp luật quốc tế bước ngoặc. Tòa án Quốc tế có kết luận
thumb|right|[[Tên lửa đạn đạo Kh-47M2 Kinzhal mang bởi máy bay tiêm kích đánh chặn MiG-31K]] **Vũ khí siêu vượt âm** là các loại vũ khí (như tên lửa) di chuyển với tốc độ từ 5
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên tuyên bố rằng mình sở hữu vũ khí hạt nhân và nhiều người tin rằng quốc gia này có vũ khí hạt nhân. CIA đánh giá rằng
**Dự án chế tạo bom hạt nhân của Liên Xô** (Russian: Советский проект атомной бомбы, _Sovetskiy proyekt atomnoy bomby_) là một chương trình nghiên cứu và phát triển vũ khí bí mật của Liên Xô,
[[File:NPT_parties.svg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:NPT_parties.svg|phải|nhỏ|400x400px|Tư cách tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân ]] **Danh sách các bên tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân** bao gồm các quốc gia đã
**Hiệp ước Khu vực phi vũ khí hạt nhân Đông Nam Á** (**SEANWFZ**), cũng được gọi là **Hiệp ước Băng Cốc**, là một hiệp ước thiết lập khu vực phi vũ khí hạt nhân tại
**Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học** (, viết tắt là **OPCW**) là một tổ chức tự trị liên chính phủ, cơ sở chính nằm ở Den Haag, Hà Lan. Nó được thành lập để
Theo thuyết Vụ Nổ Lớn, [[vũ trụ bắt nguồn từ một trạng thái vô cùng đặc và vô cùng nóng (điểm dưới cùng). Một lý giải thường gặp đó là không gian tự nó đang
Trong Thủy thủ Mặt Trăng, mỗi Chiến binh thủy thủ đều có những món phụ kiện và vũ khí đặc biệt để chiến đấu với kẻ xấu. Có rất nhiều những phụ kiện góp phần
**Công ước Vũ khí Hoá học** (CWC) là một hiệp ước kiểm soát vũ khí làm trái phép sản xuất, tàng trữ và sử dụng vũ khí hóa học và tiền chất của họ. Tên
**Vụ ném bom nguyên tử Hiroshima và Nagasaki** là sự kiện hai quả bom nguyên tử được Quân đội Hoa Kỳ, theo lệnh của Tổng thống Harry S Truman, sử dụng trong Chiến tranh thế
thumb|right|169.000 người đã tham dự cuộc biểu tình chống hạt nhân ở [[Bonn, Tây Đức, ngày 14 tháng 10 năm 1979, sau Sự cố Three Mile Island.]] thumb|Biểu tình chống hạt nhân ở [[Colmar, đông
là một loại bom khinh khí cầu không người lái được Nhật Bản chế tạo để tấn công phá hoại Hoa Kỳ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Loại vũ khí này bao gồm
nhỏ|Những người ủng hộ WikiLeaks biểu tình trước [[Đại sứ quán Vương quốc Anh, Madrid|Đại sứ quán Anh ở Madrid, ngày 11 tháng 12 năm 2010]] Vào ngày 28 tháng 11 năm 2010, WikiLeaks và
Ngày 6 tháng 1 năm 2016, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên đã tiến hành một vụ thử hạt nhân dưới lòng đất tại địa điểm thử hạt nhân Punggye-ri, khoảng 50 km về
**Vụ nổ tại Quan Độ 2018** là một vụ nổ xảy ra vào khoảng 4 giờ 30 phút (UTC+07:00) ngày 3 tháng 1 năm 2018 tại thôn Quan Độ xã Văn Môn, huyện Yên Phong
**Solange Fernex** (15.4.1934 - 11.9.2006) là chính trị gia người Pháp đã đoạt Giải Tương lai phi hạt nhân năm 2001. ## Sự nghiệp Solange Fernex (nhũ danh Solange de Turckheim) sinh ngày 15.4.1934 ở
**Vũ trụ** bao gồm tất cả các vật chất, năng lượng và không gian hiện có, được xem là một khối bao quát. Vũ trụ hiện tại chưa xác định được kích thước chính xác,
Trong phạm vi của ngành vũ trụ học, **hằng số vũ trụ** (hay **hằng số vũ trụ học**) là dạng mật độ năng lượng đồng nhất gây ra sự _giãn nở gia tốc_ của vũ
**Stephen William Hawking** (8 tháng 1 năm 1942 – 14 tháng 3 năm 2018) là một nhà vật lý lý thuyết, nhà vũ trụ học và tác giả người Anh, từng là giám đốc nghiên
**Giả thuyết về sự kết thúc của vũ trụ** là một chủ đề trong vật lý vũ trụ. Các giả thiết khoa học trái ngược nhau đã dự đoán ra nhiều khả năng kết thúc
Các **phim điện ảnh của Vũ trụ Điện ảnh Marvel (MCU)** (tránh nhầm với các phim truyền hình của Vũ trụ Điện ảnh Marvel) là một loạt các tác phẩm siêu anh hùng chiếu trên
nhỏ|Vỏ bọc cách nhiệt của [[Mars Exploration Rover (MER) theo hình dung của họa sĩ]] **Xâm nhập khí quyển** là chuyển động của một vật thể ngoài không gian đi vào và xuyên qua lớp
**Mikhail Sergeyevich Gorbachyov** (chính tả tiếng Anh: **Gorbachev**; phiên âm tiếng Việt: **Goóc-ba-chốp**; 2 tháng 3 năm 1931 – 30 tháng 8 năm 2022) là một chính khách người Nga, nhà lãnh đạo thứ tám
**Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc** (giản thể: 中国人民解放军, phồn thể: 中國人民解放軍, phiên âm Hán Việt: Trung Quốc Nhân dân Giải phóng Quân), gọi tắt là **Giải phóng quân**, cũng được gọi là **Quân
**Phan Văn Anh Vũ** (sinh ngày 2 tháng 11 năm 1975), biệt danh **Vũ nhôm**, là một doanh nhân Việt Nam. Ông sống tại quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng, được xem là _trùm_
**_Oppenheimer_** là một bộ phim điện ảnh AnhMỹ thuộc thể loại tiểu sửtâm lýgiật gânchính kịch ra mắt vào năm 2023 do Christopher Nolan làm đạo diễn, viết kịch bản và đồng sản xuất. Tác
**_Giải mã bí ẩn Ngân Hà_** (tên gốc tiếng Anh: **_Ad Astra_**) là phim điện ảnh khoa học viễn tưởng của Mỹ năm 2019 do James Gray sản xuất, đồng biên kịch và đạo diễn.
**Quan Vũ** (, 158?–220), hay **Quan Công**, tự **Vân Trường** (雲長), là một vị tướng nổi tiếng thời kỳ cuối nhà Đông Hán và thời Tam Quốc ở Trung Quốc. Ông là người đã góp
**Vụ án phố Ôn Như Hầu** là vụ án xảy ra tại Hà Nội năm 1946. Sở Công an Bắc Bộ điều tra và thu thập được nhiều chứng cứ, bao gồm các vũ khí,
thumb|upright=1.35|right|alt=Bản đồ toàn cầu về sự tăng nhiệt độ nước biển từ 0,5 đến 300 độ Celsius; nhiệt độ đất liền tăng từ 10000 đến 20000 độ Celsius; và nhiệt độ vùng Bắc cực tăng
Cuộc **Chiến tranh nhân dân giải phóng Nam Tư** là một bộ phận quan trọng của Mặt trận phía đông trong Chiến tranh thế giới thứ hai ở châu Âu. Cuộc chiến bắt đầu từ
thumb|Theo như mô hình [[thuyết Vụ Nổ Lớn, vũ trụ mở rộng từ một điểm rất đặc và nóng và tiếp tục mở rộng cho đến bây giờ. Phép loại suy phổ biết giải thích
thumb|link=File:WatergateFromAir.JPG|Bức ảnh trên không của khu phức hợp Watergate tại [[Washington, D.C.]] **Vụ bê bối Watergate** là một vụ bê bối chính trị lớn ở Hoa Kỳ liên quan đến chính quyền của Tổng thống
**Giải vô địch bóng đá thế giới 2022** (hay **Cúp bóng đá thế giới 2022**, , ) là lần thứ 22 của Giải vô địch bóng đá thế giới, diễn ra tại Qatar từ ngày
**Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer** hoặc **Quân lực Quốc gia Khmer** (tiếng Pháp: _Forces Armées Nationales Khmères_ - FANK), là lực lượng quốc phòng vũ trang chính thức của nước Cộng hòa Khmer,