✨Eo biển Gibraltar

Eo biển Gibraltar

Eo biển Gibranta nhìn từ không gian

Eo biển Gibraltar (tiếng Ả Rập: مضيق جبل طارق; tiếng Tây Ban Nha: Estrecho de Gibraltar; tiếng Anh: Strait of Gibraltar) là một eo biển hẹp nối liền Địa Trung Hải với Đại Tây Dương và tách Gibraltar và bán đảo thuộc Tây Ban Nha ở châu Âu khỏi Morocco và Ceuta (Tây Ban Nha) ở châu Phi. Cái tên bắt nguồn từ Rock of Gibraltar, tiếng Ả Rập: Jebel Tariq (nghĩa là "Núi Tariq" ) được đạt theo tên của vị tướng Hồi giáo người Berber là Tariq ibn Ziyad. Nó cũng được biết dưới cái tên eo biển Gibraltar, ruột của Gibraltar (mặc dù là cách gọi cổ xưa) , STROG (Strait Of Gibraltar) mà NATO sử dụng , và Bab Al Maghrib (tiếng Ả Rập: باب المغرب), "Cánh cổng phía Tây". Vào thời Trung cổ, người Hồi giáo gọi nó là Al-Zuqaq, "The Passage", người La Mã gọi nó là Fretum Gatitanum (Eo biển Cadiz), và trong thời cổ đại nó được gọi là " những cây cột của Hercules " (tiếng Hy Lạp: αἱ Ἡράκλειοι στῆλαι).

Châu Âu và châu Phi cách nhau 7,7 hải lý (14.3 km; 8.9 mi) tại điểm hẹp nhất của eo biển. Độ sâu của eo biển trong khoảng 300 và 900 mét (160 và 490 fathoms; 980 và 2,950 ft) Phà đi qua giữa hai lục địa mỗi ngày chỉ trong 35 phút. Phía eo biển Tây Ban Nha được bảo vệ dưới Công viên Tự nhiên El Estrecho.

Lịch sử

Eo biển này được hình thành từ cách đây 6 triệu năm về trước.

Bằng chứng về nơi cư trú đầu tiên của con người trong khu vực của người Neanderthal có từ 125.000 năm trước. Người ta tin rằng eo biển Gibraltar có thể là một trong những tiền đồn cuối cùng của người Neanderthal trên thế giới, với bằng chứng về sự hiện diện của họ ở đó có niên đại gần 24.000 năm trước .Bằng chứng khảo cổ về cư dân Homo sapiens của khu vực bắt nguồn từ 40.000 năm trước.

Khoảng cách tương đối ngắn giữa hai bờ đã đóng vai trò là điểm giao cắt nhanh chóng cho các nhóm và nền văn minh khác nhau trong suốt lịch sử, bao gồm cả người Carthage chống lại Rome, người La Mã đi giữa các tỉnh của Hispania và Mauritania, Vandals đột kích vào phía nam từ Germania qua Tây Rome và vào Bắc Châu Phi vào thế kỷ thứ 5, người Moors và người Berber ở thế kỷ thứ 8 thế kỷ thứ 11, và Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha vào thế kỷ 16.

Bắt đầu từ năm 1492, eo biển bắt đầu đóng một vai trò văn hóa nhất định trong vai trò là rào cản chống lại sự chinh phục qua eo biển và dòng chảy văn hóa và ngôn ngữ sẽ tự nhiên đi theo một cuộc chinh phục như vậy. Vào năm đó, chính phủ Hồi giáo cuối cùng ở phía bắc eo biển đã bị một lực lượng Tây Ban Nha lật đổ. Kể từ đó, các eo biển đã thúc đẩy sự phát triển của hai nền văn hóa rất khác biệt và đa dạng ở hai bên eo biển sau khi chia sẻ nhiều nền văn hóa giống nhau và mức độ khoan dung hơn trong hơn 300 năm từ thế kỷ thứ 8 đến đầu thế kỷ 13.

Ở phía bắc, văn hóa Kitô giáo châu Âu vẫn chiếm ưu thế kể từ khi trục xuất quốc vương Hồi giáo cuối cùng vào năm 1492, cùng với ngôn ngữ Tây Ban Nha, trong khi ở phía nam, Hồi giáo-Ả Rập / Địa Trung Hải đã chiếm ưu thế kể từ khi đạo Hồi lan rộng vào Bắc Phi vào những năm 700, cùng với tiếng Ả Rập. Trong 500 năm qua, sự không khoan dung về tôn giáo và văn hóa, hơn cả rào cản du lịch nhỏ mà eo biển hiện nay, đã trở thành một tác nhân thực thi mạnh mẽ của sự tách biệt văn hóa tồn tại giữa hai nhóm này.

Vùng đất nhỏ của Anh ở thành phố Gibraltar trình bày một nhóm văn hóa thứ ba được tìm thấy ở eo biển. Vùng đất này được thành lập lần đầu tiên vào năm 1704 và từ đó được Anh sử dụng để hoạt động như một sự bảo đảm cho việc kiểm soát các tuyến đường biển vào và ra khỏi Địa Trung Hải.

Sau cuộc đảo chính của Tây Ban Nha vào tháng 7 năm 1936, Hải quân Cộng hòa Tây Ban Nha đã cố gắng phong tỏa Eo biển Gibraltar để cản trở việc vận chuyển quân đội của Châu Phi từ Ma-rốc Tây Ban Nha đến Bán đảo Tây Ban Nha. Vào ngày 5 tháng 8 năm 1936, Convoy de la victoria đã có thể đưa ít nhất 2.500 người qua eo biển, phá vỡ sự phong tỏa của phe cộng hòa.

Vị trí

nhỏ|Bản đồ Eo biển Ở phía bắc của eo biển này là Tây Ban Nha và Gibraltar, còn ở phần phía nam là Maroc và Ceuta, phần lãnh thổ hải ngoại của Tây Ban Nha ở Bắc Phi.

Đường ranh giới này còn được biết đến với cái tên cổ xưa là Những cây cột của Hécquyn. Có tên gọi này là vì theo thần thoại Hy Lạp, dũng sĩ Hécquyn trên đường đi lập kỳ công thứ 10 trong số 12 kỳ công phi thường của mình đã đến đại dương mênh mông nhưng lại gặp phải quả núi khổng lồ bít kín lấy biển. Hécquyn bèn dùng sức lực ghê gớm của mình xẻ núi, thông suốt biển bên trong và bên ngoài, bên phía đông và bên phía tây. Trong khi xẻ núi, Hécquyn khuân đá xếp sang hai bên đá chồng lên nhau như hai câu cột khổng lồ.

Eo biển này có một vai trò rất quan trọng, là một con đường cực kỳ quan trọng để tàu thuyền đi từ Địa Trung Hải ra Đại Tây Dương và ngược lại. Mọi tàu thuyền đi qua nơi đây đều có thể được giám sát từ Núi Gibraltar.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Eo biển Gibranta nhìn từ không gian **Eo biển Gibraltar** (tiếng Ả Rập: مضيق جبل طارق; tiếng Tây Ban Nha: _Estrecho de Gibraltar_; tiếng Anh: _Strait of Gibraltar_) là một eo biển hẹp nối liền
phải|Một bức ảnh chụp [[eo biển Bêring từ vệ tinh ]] **Eo biển** là đường biển tự nhiên dài và hẹp nằm ở giữa hai khoảng đất, thường là hai lục địa nối liền hai
thumb|[[Bosphorus (màu đỏ), Dardanelles (màu vàng), và Biển Marmara) ở giữa, được gọi chung là các Eo biểnThổ Nhĩ Kỳ ]] thumb|Hình ảnh vệ tinh của [[Bosphorus, được lấy từ ISS vào tháng 4 năm
**Gibraltar** ( , ) là một Lãnh thổ hải ngoại thuộc Anh và tồn tại như một thành bang nằm ở mũi phía nam của Bán đảo Iberia. Nó có diện tích 6,7 km2 (2,6
nhỏ|phải|Bản đồ biển Alboran. **Biển Alboran** là vùng biển cực tây của Địa Trung Hải, nằm giữa Tây Ban Nha về phía bắc và Maroc và Algérie về phía nam. Eo biển Gibraltar, eo biển
**Ṭāriq ibn Ziyād** (tiếng Ả Rập: طارق بن زياد), còn được gọi đơn giản là **Tarik** trong tiếng Anh, là một chỉ huy người Berber, người đã phục vụ Caliphate Umayyad và khởi xướng Người
**USS _Gregory_ (DD-82/APD-3)** là một tàu khu trục lớp _Wickes_ của Hải quân Hoa Kỳ trong giai đoạn Chiến tranh Thế giới thứ nhất, và được cho tái hoạt động như một tàu vận chuyển
**_U-108_** là một tàu ngầm tuần dương thuộc phân lớp Type IXB được Hải quân Đức Quốc Xã chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nhập biên chế năm 1939, nó đã thực
**HMS _Limbourne_ (L57)** là một tàu khu trục hộ tống lớp Hunt Kiểu III của Hải quân Hoàng gia Anh Quốc được hạ thủy và nhập biên chế năm 1942. Nó đã hoạt động trong
**HMS _Keith**_ là một soái hạm khu trục dẫn đầu lớp tàu khu trục B được Hải quân Hoàng gia Anh Quốc chế tạo vào năm 1930. Thoạt tiên được phân về Hạm đội Địa
**Singapore** (, , ), quốc hiệu là **Cộng hòa Singapore**, là một đảo quốc và thành quốc có chủ quyền ở Đông Nam Á, nằm ngoài khơi về mũi phía nam của bán đảo Mã
**_U-572_** là một tàu ngầm tấn công thuộc phân lớp Type VIIC được Hải quân Đức Quốc Xã chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nhập biên chế năm 1941, nó đã thực
**USS _Traw_ (DE-350)** là một tàu hộ tống khu trục lớp _John C. Butler_ từng phục vụ cùng Hải quân Hoa Kỳ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy
**USS _Pope_ (DD-225)** là một tàu khu trục lớp _Clemson_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo vào cuối Chiến tranh Thế giới thứ nhất, và đã tiếp tục phục vụ trong Chiến tranh Thế
**HMS _Blanche_ (H47)** là một tàu khu trục thuộc lớp B được Hải quân Hoàng gia Anh Quốc chế tạo vào năm 1930. Được phân về Hạm đội Địa Trung Hải, trong cuộc Nội chiến
**_Lophius piscatorius_** là một loài cá thuộc họ Lophiidae, sinh sống ở vùng nước ven bờ đông bắc Địa Trung Hải, từ biển Barents, qua eo biển Gibraltar vào Địa Trung Hải và biển Đen.
**_Chromis chromis_** là một loài cá biển thuộc chi _Chromis_ trong họ Cá thia. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1758. ## Từ nguyên Từ định danh _chromis_ có lẽ bắt
thumb|right|upright|Lãnh thổ Tây Ban Nha ở Bắc Phi thumb|right|Isla de Perejil nằm phía tây Ceuta thumb|right|Quang cảnh trên không của hòn đảo **Đảo Perejil** (, hay , ), còn được gọi là **Đảo Parsley**, là
**Baelo Claudia** là tên của một thị trấn La Mã cổ đại cổ, nằm bên ngoài Tarifa 22 km, gần thị trấn Bolinia, phía nam Tây Ban Nha. Nằm trên bờ eo biển Gibraltar, thị trấn
**_U-133_** là một tàu ngầm tấn công thuộc phân lớp Type VIIC được Hải quân Đức Quốc Xã chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nhập biên chế năm 1941, nó đã thực
**Chiến dịch Pedestal** (, **Trận chiến giữa tháng Tám**), được người dân Malta gọi là **** (, **Đoàn vận tải Santa Maria**), là một chiến dịch tiếp vận đảo Malta của Hải quân Hoàng gia
thumb|Đám mây Levant hình thành đi ngang qua các vách đá phía đông của [[núi Gibraltar.]] **Gió levant** là một cơn gió đông thổi ở Tây Địa Trung Hải và miền Nam nước Pháp, một
**HMS _Ark Royal_ (91)** là một tàu sân bay của Hải quân Hoàng gia Anh đã từng hoạt động trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Đây là loại tàu sân bay kiểu cũ có
**HMS _Lightning_ (G55)** là một tàu khu trục lớp L được Hải quân Hoàng gia Anh Quốc chế tạo vào cuối những năm 1930. Nó đã nhập biên chế và phục vụ trong Chiến tranh
**HMS _Laforey_ (G99)** là một tàu khu trục lớp L được Hải quân Hoàng gia Anh Quốc chế tạo vào cuối những năm 1930. Nó đã nhập biên chế và phục vụ trong Chiến tranh
thumb|right|Eo biển Gibraltar là một vị trí án ngữ hải quân quan trọng, vì chỉ có một vài con tàu có thể chặn lối vào toàn bộ Biển Địa Trung Hải. **Vị trí án ngữ**
**Thời đại Khám phá** hay **Thời đại Thám hiểm** là cách gọi phổ thông về những khám phá địa lý của châu Âu vào khoảng thời kỳ cận đại, phần lớn trùng lặp với kỷ
**USS _Beale_ (DD-471/DDE-471)** là một tàu khu trục lớp _Fletcher_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến thứ hai của Hải quân Mỹ
**Chiến dịch Bó đuốc** (_Operation Torch_, lúc đầu được đặt tên **Chiến dịch Gymnast**) là cuộc tấn công của liên minh Hoa Kỳ–Anh lên lãnh thổ Bắc Phi thuộc Pháp trong Chiến tranh thế giới
**USS _Edgar G. Chase_ (DE-16)** là một tàu hộ tống khu trục lớp _Evarts_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất
**USS _Wallace L. Lind_ (DD-703)** là một tàu khu trục lớp _Allen M. Sumner_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất
**Cá voi vây** (_Balaenoptera physalus_), còn gọi là **cá voi lưng xám**, là một loài động vật có vú sống ở biển thuộc phân bộ cá voi tấm sừng hàm. Chúng là loài cá voi
**_U-455_** là một tàu ngầm tấn công thuộc phân lớp Type VIIC được Hải quân Đức Quốc Xã chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nhập biên chế năm 1941, nó đã thực
**Hải chiến mũi St. Vincent** () là trận hải chiến diễn ra vào chiều muộn và đêm ngày 16 tháng 1 năm 1870 ngoài khơi bờ biển Bồ Đào Nha trong cuộc chiến tranh giành
**_U-340_** là một tàu ngầm tấn công thuộc phân lớp Type VIIC được Hải quân Đức Quốc Xã chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nhập biên chế năm 1942, nó đã thực
**Tây Ban Nha** ( ), tên gọi chính thức là **Vương quốc Tây Ban Nha** (), là một quốc gia có chủ quyền với lãnh thổ chủ yếu nằm trên bán đảo Iberia tại phía
**USS _Waldron_ (DD-699)** là một tàu khu trục lớp _Allen M. Sumner_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của Hải
**USS _Arkansas_ (BB-33)** là một thiết giáp hạm của Hải quân Hoa Kỳ, là chiếc thứ hai trong lớp _Wyoming_ vốn bao gồm hai chiếc. Nó là chiếc tàu chiến thứ ba của Hải quân
**_U-109_** là một tàu ngầm tuần dương thuộc phân lớp Type IXB được Hải quân Đức Quốc Xã chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nhập biên chế năm 1940, nó đã thực
**USS _Basilone_ (DD-824/DDE-824)** là một tàu khu trục lớp _Gearing_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo vào giai đoạn cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến đầu tiên của
phải|Bản đồ động chỉ ra các vùng nước đại dương của thế giới. Một khối nước liên tục bao quanh [[Trái Đất, Đại dương thế giới (toàn cầu) được chia thành một số các khu
**_U-375_** là một tàu ngầm tấn công thuộc phân lớp Type VIIC được Hải quân Đức Quốc Xã chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nhập biên chế năm 1941, nó dành toàn
**USS _Trippe_ (DD-403)** là một tàu khu trục lớp _Benham_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo vào cuối những năm 1930. Nó là chiếc tàu chiến thứ ba của Hải quân Hoa Kỳ được
**Động đất Al Haouz 2023** (, ) hay **Động đất Marrakech-Asfi** là trận động đất xảy ra ở miền bắc Maroc vào lúc 23:11 DST (05:11 ngày 9 tháng 9 theo giờ Việt Nam) ngày
**_U-569_** là một tàu ngầm tấn công thuộc phân lớp Type VIIC được Hải quân Đức Quốc Xã chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nhập biên chế năm 1941, nó đã thực
**HMS _Lamerton_ (L88)** là một tàu khu trục hộ tống lớp Hunt Kiểu II của Hải quân Hoàng gia Anh Quốc được hạ thủy năm 1940 và đưa ra phục vụ năm 1941. Nó đã
**USS _Tomich_ (DE-242)** là một tàu hộ tống khu trục lớp _Edsall_ từng phục vụ cùng Hải quân Hoa Kỳ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của
**USS _Sellstrom_ (DE-255/DER-255)** là một tàu hộ tống khu trục lớp _Edsall_ từng phục vụ cùng Hải quân Hoa Kỳ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của
**HMS _Electra_ (H27)** là một tàu khu trục lớp E được Hải quân Hoàng gia Anh Quốc chế tạo vào đầu những năm 1930. Trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, nó đã chứng kiến
**USS _Wilhoite_ (DE-397)** là một tàu hộ tống khu trục lớp _Edsall_ từng phục vụ cùng Hải quân Hoa Kỳ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của