Dinh Norodom là một tòa dinh thự từng được sử dụng làm nơi ở và làm việc của Toàn quyền Đông Dương tại Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) dưới thời Pháp thuộc. Từ năm 1955, công trình này trở thành dinh của Tổng thống Việt Nam Cộng hòa. Vào năm 1962, dinh hư hại nặng nề sau một vụ đánh bom nên sau đó đã bị đập bỏ và thay thế bằng tòa nhà Dinh Độc Lập ngày nay.
Lịch sử
Thiết kế và xây dựng
Khi đô đốc Bonard làm Thống đốc Nam Kỳ từ năm 1861, ông đã cho đặt mua một căn nhà bằng gỗ từ Singapore về Sài Gòn và dựng tại khu đất mà về sau là Trường La San Taberd (nay là Trường Trung học phổ thông chuyên Trần Đại Nghĩa) để làm nơi ở tạm thời.
trái|nhỏ|Dinh Toàn quyền được thắp đèn ban đêm vào năm 1922
Đến năm 1863, Chính phủ Pháp cử Phó đô đốc Pierre-Paul de La Grandière sang làm Thống đốc Nam Kỳ, ông đã yêu cầu tìm kiến trúc sư để thiết kế một dinh thự mới thay cho căn nhà gỗ. Cuộc thi thiết kế dinh được công bố trên tờ báo Courrier de Saigon (Thư tín Sài Gòn) ngày 5 tháng 2 năm 1865, giải thưởng dành cho bản vẽ được chọn là 4.000 franc. Tuy nhiên, chỉ có hai bản phác họa được gửi đến và đều không đạt yêu cầu. Cùng thời điểm đó, tại Hồng Kông cũng tổ chức một cuộc thi thiết kế Tòa thị chính và Achille-Antoine Hermitte, một kiến trúc sư trẻ tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Paris đã đoạt giải. Lúc này hai Chuẩn đô đốc Roze and Ohier đang ở Hồng Kông, khi biết tin đã đề xuất với Thống đốc de La Grandière mời Hermitte thiết kế dinh mới. Sau khi xem qua bản phác họa của Hermitte, Thống đốc rất hài lòng và đồng ý trả lương cho anh lên đến 36.000 franc/năm để chỉ huy công trình. Ngày 23 tháng 3 năm 1868, Thống đốc de La Grandière đã làm lễ đặt viên đá đầu tiên khởi công xây dựng dinh mới, tuy nhiên chỉ hai tháng sau đó ông đã phải trở về Pháp do bệnh. Công trình trải qua 5 đời Thống đốc Nam Kỳ, đến năm 1873 khi Đô đốc Marie Jules Dupré đang là Thống đốc mới xây dựng xong.
Từ Dinh Thống đốc đến Dinh Toàn quyền
Từ khi xây dựng xong cho đến năm 1887, dinh là nơi ở của Thống đốc Nam Kỳ nên được gọi là Dinh Thống đốc. Vào năm 1887, chính phủ Pháp thành lập chức vụ Toàn quyền Đông Dương, Dinh Norodom trở thành nơi ở của Toàn quyền Đông Dương tại Sài Gòn nên lúc này được gọi là Dinh Toàn quyền.
Vào ngày 27 tháng 2 năm 1962, hai phi công Quân lực Việt Nam Cộng hòa là Nguyễn Văn Cử và Phạm Phú Quốc đã lái hai máy bay AD6 ném bom tấn công, làm sập toàn bộ cánh trái của dinh. Ngô Đình Diệm sau đó đã cho phá dỡ dinh để xây dinh mới trên nền cũ theo bản thiết kế của kiến trúc sư Ngô Viết Thụ.
Dinh tọa lạc tại trung tâm một khuôn viên hình chữ nhật 450 m x 300 m. Trong khuôn viên có nhiều con đường nội bộ, trong đó gồm một con đường bao vòng quanh khuôn viên và tám con đường nối từ các mặt của dinh ra con đường này.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Dinh Norodom** là một tòa dinh thự từng được sử dụng làm nơi ở và làm việc của Toàn quyền Đông Dương tại Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) dưới thời Pháp
**Dinh Độc Lập** là một tòa dinh thự tại Thành phố Hồ Chí Minh, từng là nơi ở và làm việc của Tổng thống Việt Nam Cộng hòa trước Sự kiện 30 tháng 4 năm
**Norodom Sihamoni** (, , phát âm như: "No-rô-đom Xơi-ha-mô-ni" hay "No-rô-đom Xi-ha-mô-ni, tên đầy đủ là: **Preah Karuna Preah Bat Samdech Preah Boromneath Norodom Sihamoni**, sinh 14 tháng 5 năm 1953 tại Phnôm Pênh) là
**Vương thất Norodom** () là hoàng gia cai trị Campuchia. Các thành viên của nó là hậu duệ trực tiếp của Quốc vương Norodom (1860–1904), con trai của "Đại quốc vương", Ang Duong. Người đứng
**Norodom Sihanouk** (tiếng Khmer: , phát âm như "No-rô-đom Xơi-ha-nụ" hay "No-rô-đom Xi-ha-núc, , Tập tin:ltspkr.png ; 31 tháng 10 năm 1922 – 15 tháng 10 năm 2012) là cố Quốc vương, Thái thượng vương
Hoàng thân **Norodom Phurissara** (; 13 tháng 10 năm 1919 – tháng 4 năm 1976) là một chính trị gia cánh tả nổi tiếng của Campuchia trong các thập niên 1950, 1960 và 1970, người
**Norodom Jenna** (, ; sinh ngày 11 tháng 3 năm 2012) là công chúa Campuchia và là thành viên của hoàng gia Campuchia. Cô là cháu gái của Quốc vương Norodom Sihamoni, con gái thứ
thumbnail|Hình Norodom Chantaraingsey trong bộ quân phục **Norodom Chantaraingsey** (1924 hoặc 1926 – 1976?) là nhà dân tộc chủ nghĩa và thành viên hoàng tộc Campuchia. Ban đầu ông là người chỉ huy nhóm du
**Norodom Vichara** (; 17 tháng 8 năm 1946 – 28 tháng 7 năm 2013) là công chúa và chính khách Campuchia. Bà là con gái của Quốc vương Norodom Suramarit và là em gái cùng
Samdech Norodom Sihanouk cai trị vương quốc Kampuchea các giai đoạn 1941-5 và 1993-2004. Ngài đồng thời vang danh vì là nhà chế tác điện ảnh, kiêm nhiệm các vị trí trọng yếu: Chủ nhiệm,
**Dinh Thượng thơ** là một tòa nhà cổ tại địa chỉ số 59–61 đường Lý Tự Trọng, phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Tòa nhà này từng là trụ sở của
|Tượng vua Norodom I trong hoàng cung Campuchia **Norodom** (1834-1904), còn có tên là **Ang Vody** (Norodom là tên hiệu khi lên ngôi, sách sử cũ của Việt Nam gọi Ang Vody là Nặc Ông
**Hoàng thân Norodom Ranariddh** (2 tháng 1 năm 1944 – 28 tháng 11 năm 2021) là con trai cả của cựu Quốc vương Norodom Sihanouk của Campuchia và là anh em cùng cha khác mẹ
**Hiệp định Hòa bình Paris** (, ), có tiêu đề chính thức là **Hiệp định Hòa bình Toàn diện Campuchia**, được ký kết vào ngày 23 tháng 10 năm 1991, nhằm mục đích chấm dứt
**Đảng Norodom Ranariddh** (**NRP**, _Kanakpak Norodom Ranariddh_) là đảng phái chính trị Campuchia do Hoàng thân Norodom Ranariddh sáng lập, ông chính là người đã rời khỏi đảng Bảo hoàng FUNCINPEC mà mình là lãnh
Chiến tranh Đông Dương là một trong những điểm nóng tiêu biểu trong Chiến tranh lạnh. Trong cuộc chiến này, Cơ quan tình báo Trung ương Mỹ CIA đã đóng một vai trò đặc biệt
**Chùa Bái Đính** là một quần thể chùa lớn với nhiều kỷ lục châu Á và Việt Nam được xác lập như chùa có tượng Phật bằng đồng dát vàng lớn nhất châu Á, chùa
**Tùng Lâm** tên đầy đủ là **Lâm Nguơn Phẩm** (1 tháng 3 năm 1934 – 15 tháng 10 năm 2023) là nam nghệ sĩ hài nổi tiếng Việt Nam, được biết đến là một trong
**Si Votha** (tiếng Khmer: **ស៊ីវត្ថា**, hay **Si Vattha**) (khoảng 1841 - 31 tháng 12 năm 1891) là một hoàng tử của Campuchia. Ông đã dành cả cuộc đời của mình để chiến đấu với người
**_Đóa hồng Bokor_** (, ) là một bộ phim điện ảnh do vương công Campuchia Norodom Sihanouk làm tổng giám chế, được phát hành ngày 14 tháng 11 năm 1969 tại Phnôm Pênh. ## Lịch
**Achar Sva** (được phiên âm là **A-cha Xoa**/**Acha Xoa**, hay **Asoa**, Á Xoa, Ong Bướm theo cách gọi của sử Việt; không rõ năm sinh và năm mất) là thủ lĩnh cuộc chiến chống Pháp
**Đường Lê Duẩn** là một con đường tại trung tâm Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, chạy từ Dinh Độc Lập đến Thảo Cầm Viên. ## Lịch sử trái|nhỏ|Đại lộ Norodom nhìn về hướng
**Không bao giờ gặp lại, hỡi Kampuchea yêu dấu** (, , , ) là một phim cổ trang lãng mạn do Norodom Sihanouk biên kịch và đạo diễn, xuất phẩm năm 1991 tại Bình Nhưỡng.
**Bóng mờ phủ Angkor** (, , ) là một phim gián điệp do Norodom Sihanouk biên kịch và đạo diễn, xuất phẩm năm 1968 tại Tashkent. ## Lịch sử Thập niên 1960, trong bối cảnh
**Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh** là một bảo tàng ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam, lạc tại số 65 Lý Tự Trọng, thuộc Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, trên
**Vương thất Sisowath** (, UNGEGN: , ALA-LC: ; ) là một trong hai hoàng tộc của Campuchia cùng với Vương thất Norodom. Cả nó và nhà chị em của hoàng tộc này đều có quyền
**Hà Âm** (chữ Hán: 河陰) là một huyện cũ thuộc tỉnh An Giang thời nhà Nguyễn Việt Nam. Ngày nay là phần đất thuộc các huyện phía Nam của tỉnh Takéo Campuchia, vùng đất phía
**Thống đốc Nam Kỳ** (tiếng Pháp: _Gouverneur de la Cochinchine_) là chức vụ đứng đầu Nam Kỳ thời Pháp thuộc. ## Bối cảnh Sự cai trị của Pháp ở Nam Kỳ được tổ chức thành
**Louis Charles Georges Jules Lafont** (ngày 24 tháng 4 năm 1825 – ngày 31 tháng 1 năm 1908) là sĩ quan hải quân người Pháp từng giữ chức Thống đốc Nam Kỳ từ ngày 16
**Liên minh chính phủ Campuchia Dân chủ** (Tiếng Khmer: រដ្ឋាភិបាល ចំរុះ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ), năm 1990 đổi tên thành **Chính phủ Quốc gia Campuchia** (Tiếng Khmer: រដ្ឋាភិបាល ជាតិ នៃ កម្ពុជា), là một liên minh chính phủ lưu
**Pháp thuộc** là một giai đoạn trong lịch sử Việt Nam kéo dài 61 năm, bắt đầu từ 1884 khi Pháp ép triều đình Huế kí Hòa ước Giáp Thân cho đến 1945 khi Pháp
**Phan Khắc Thận** (潘克慎, 1798-1868), hiệu: _Châu Lưu_, là quan nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế & sự nghiệp **Phan Khắc Thận** sinh năm Mậu Ngọ (1798) tại làng Tư Cung,
nhỏ|232x232px|Biểu tượng Toàn quyền Đông Dương thumb|Dinh Toàn quyền hay [[Dinh Norodom vừa xây dựng xong tại Sài Gòn, hình chụp khoảng năm 1875]] **Đông Dương tổng thống toàn quyền đại thần** (chữ Hán: 東洋總統全權大臣,
Giai đoạn từ năm 1431 đến năm 1863 trong lịch sử Campuchia được gọi là **thời kỳ Hậu Angkor** hoặc **thời kỳ Đen Tối, thời kỳ Trung Đại****.** Năm 1431, quân Ayutthaya của người Thái
**Nội chiến Campuchia** là cuộc chiến giữa lực lượng của Đảng Cộng sản Campuchia (được biết đến với tên gọi Khmer Đỏ) và đồng minh của họ, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt
**Chiến tranh biên giới Việt Nam – Campuchia**, hay còn được gọi là **Chiến tranh biên giới Tây Nam**; , UNGEGN: _Sângkréam Kâmpŭchéa-Viĕtnam_; Những người theo chủ nghĩa dân tộc Khmer gọi là **Việt
**Vương cung Campuchia** ở thủ đô Phnôm Pênh là một tổ hợp các tòa nhà nơi Vương thất Vương quốc Campuchia được xây dựng từ hơn một thế kỷ trước để phục vụ việc ăn
**Wat Preah Morakat**, còn được gọi là **Chùa Bạc** hay **Chùa Phật ngọc lục bảo**, là một ngôi chùa nổi tiếng của Campuchia. Sở dĩ được gọi là Chùa Bạc vì ngôi chùa có đến
thumb|Tòa nhà Stanvac ở Sài Gòn, mới được xây dựng vào năm 1955 và là trụ sở tạm thời cho ACS. **Trường Cộng đồng Mỹ tại Sài Gòn** được thành lập vào năm 1954 nhằm
**Phục bích** (), còn được phiên âm là **phục tích** hay **phục tịch**, nghĩa đen là "khôi phục ngôi vua" là trường hợp một quân chủ đã từ nhiệm hoặc đã bị phế truất hay
Hoàng thân **Rajavong Sisowath Sirik Matak** (1914 – 1975) là chính trị gia và Phó Thủ tướng Cộng hòa Khmer, xuất thân từ hoàng tộc Campuchia thuộc vương triều Varman dưới sự trị vì của
**Hun Sen** (tiếng Khmer: ហ៊ុន សែន, đọc là _Hun-sen_; tên kèm danh hiệu đầy đủ là **Samdech Akeakmohasenapadey Decho Hun Sen**, bí danh tiếng Việt là **Mai Phúc**, sinh ngày 5 tháng 8 năm 1952)
**Pu Kom Pô** (hay **Pucômbô**, ? - 1867) là tên (theo cách gọi của người Việt) một nhà sư người Khmer, và là thủ lĩnh cuộc kháng Pháp và triều đình Campuchia thân Pháp, khởi
**Xung đột năm 1997 tại Campuchia** (phía chỉ trích Thủ tướng Hun Sen gọi là cuộc đảo chính 1997) là cuộc tranh chấp quyền lực giữa 2 phe của đồng Thủ tướng Hun Sen và
**Cộng hòa Khmer** (, ) là một nước cộng hòa đầu tiên của Campuchia. Thời Việt Nam Cộng hòa thường được gọi là _Cộng hòa Cao Miên_ hay _Cao Miên Cộng hòa_, được thành lập
thumb|Một vũ công [[người Khmer trong trang phục Apsara ở Angkor Wat, Campuchia]] thumb|Một bức tượng đá Apsara từ thế kỷ 12 ở [[Uttar Pradesh, Ấn Độ]] **Apsara** (tiếng Hindi:अप्सरा) là một dạng tiên nữ
**Xứ Bảo hộ Campuchia** (tiếng Khmer: កម្ពុជាសម័យអាណានិគម, tiếng Pháp: _Protectorat français du Cambodge_), hoặc **Campuchia thuộc Pháp** (tiếng Pháp: _Cambodge français_) là một thành viên của Liên bang Đông Dương. Với sự vận động của
**In Tam** (1916 – 2006) là chính khách và cựu Thủ tướng Campuchia từ ngày 6 tháng 5 đến ngày 9 tháng 12 năm 1973. ## Tiểu sử ### Thuở ban đầu In Tam sinh
**Thái thượng vương** (chữ Hán:太上王), hay **Thái thượng quốc vương** (太上國王), gọi tắt là **Thượng Vương** (上王), là ngôi vị mang nghĩa là "vua bề trên" trong triều đình phong kiến ở khu vực Á
**Trung ương Cục miền Nam** là một bộ phận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao Động Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, thường xuyên do Bộ