Cừu núi Trung Á hay Cừu Urial (Danh pháp khoa học: Ovis orientalis vignei) là một phân loài của loài cừu Ovis orientalis. Chúng còn được gọi là Arkars hoặc Shapo là cũng được coi là một nhóm phân loài của Ovis orientalis. Chúng được tìm thấy ở miền tây Trung Á. Các nhóm phân loài khác của Ovis orientalis là nhóm cừu mouflon (Ovis orientalis orientalis). Hai nhóm này thường được coi là loài riêng biệt.
Phân bố
Cừu Urial được tìm thấy ở miền tây Trung Á từ vùng đông bắc Iran và miền Tây Kazakhstan đến Balochistan và Ladakh ở vùng Bắc Ấn Độ, Pakistan. Về phía đông nó được thay thế bởi các loài Ovis ammon lớn hơn và ở phía tây nam cừu mouflon châu Á. Môi trường sống của chúng bao gồm bãi cỏ dốc dưới đường rừng. Cừu Urial hiếm khi di chuyển tới những vùng núi đá của dãy núi. Ví dụ ở miền bắc Iran, chúng đã cho ra những con khi lai giống với Cừu mouflon châu Á trong điều kiện tự nhiên. Cừu Urial ăn chủ yếu là cỏ nhưng có thể ăn lá cây và cây bụi nếu cần thiết.
Tình trạng bảo tồn của cừu núi Trung Á bị đe dọa mất môi trường sống của chúng là hoàn toàn phù hợp vì phát triển con người ở nơi đây, Tuy nhiên, tổng số Cừu núi Trung Á đã phục hồi trong những năm gần đây. Các con cừu Urial Afghanistan tìm thấy ở huyện Musakhel trong Surghar và Torghar. trong năm 2005-2006, một cuộc khảo sát của WWF cho thấy tại Pakistan có 145 cá thể cừu Urial được tìm thấy trong Surghar, Srakhowa, Quận Musakhe.
Đặc điểm
Các đặc điểm đáng chú ý là bộ lông dài màu nâu đỏ mà sẽ rụng dần trong mùa đông, con đực được đặc trưng bởi một lớp lông cổ màu đen kéo dài từ cổ xuống ngực và đôi sừng lớn. Cừu núi Trung Á đực có sừng lớn, uốn ra tính từ đỉnh đầu quay vào để kết thúc ở đâu đó phía sau đầu, con cái có ngắn hơn, sừng nén.
Những chiếc sừng của những con đực có thể lên đến 100 cm (39 in). Chiều cao đến vai của một con cừu Urial lớn đối với con đực là từ 80 đến 90 cm (31 và 35 in). Cừu Mouflon có chiều cao đến vai khoảng 0,9 m và trọng lượng cơ thể 50 kg đối với con đực và 35 kg đối với con cái.
Nhóm phân loài
Các nhóm phân loài Ovis vignei bao gồm sáu phân loài cá thể:
- Cừu Urial Afghanistan hoặc cừu Turkmenian (Ovis orientalis cycloceros): miền nam Turkmenistan, miền đông Iran, Afghanistan, Balochistan bắc Pakistan
- Cừu Urial Transcaspian (Ovis orientalis arkal): Bồn địa Ustjurt (Turkmenistan, Uzbekistan, miền bắc Iran) và phía tây Kazakhstan
- Cùu Urial Blanford hoặc Cừu Urial Balochistan (Ovis orientalis blanfordi): Balochistan (Pakistan) thường có trong phân loài này.
- Cừu Urial Bukhara (Ovis orientalis bochariensis): Uzbekistan, Tajikistan, Turkmenistan, và những ngọn núi xung quanh sông Amu Darya
- Cừu Urial Punjab (Ovis orientalis punjabiensis): Là các động vật của tỉnh Punjab (Pakistan)
- Cừu Urial Ladakh (Ovis orientalis vignei): Phân bố tại Ladakh và miền bắc Pakistan, Kashmir con đực có sừng nhọn nhưng con cái thì có sừng phẳng.
Tập tính
Môi trường sống bình thường của chúng là rừng núi dốc gần hàng cây. Vào mùa đông, chúng di chuyển đến độ cao thấp hơn để tránh cái lạnh và kiếm thức ăn. Mùa giao phối bắt đầu vào tháng Chín. Những con cừu đực sống một cách riêng biệt vào những thời điểm khác sẽ chọn bốn hoặc năm con cừu cái, những con sẽ giao phối với chúng và đẻ cho chúnng và mỗi con sinh một con chiên sau khi một thai kỳ khoảng năm tháng.
Chúng là động vật xã hội. Những con cừu Mouflon đực có một hệ thống phân cấp thống trị rất nghiêm ngặt. Trước khi mùa giao phối là từ cuối mùa thu đến đầu mùa đông, cừu đực cố gắng để tạo ra một hệ thống phân cấp thống trị để xác định quyền tiếp cận vào các con cừu cái để phục vụ cho việc giao phối. Các con cừu Mouflon đực chiến đấu với nhau để có được sự thống trị và giành chiến thắng nhằm có một cơ hội để giao phối với con cái.
Các con cừu Mouflon thành thục sinh dục ở tuổi 2-4 năm. Những con cừu non cần phải có được sự thống trị trước khi chúng nhận được một cơ hội giao phối, mà phải mất 3 năm nữa để chúng bắt đầu giao phối. Cừu Mouflon đực cũng trải qua một quá trình hệ thống cấp bậc tương tự nhau về địa vị xã hội trong 2 năm đầu tiên, nhưng có thể sinh sản ngay cả ở trạng thái thấp. Chu kỳ mang thai ở con cái kéo dài 5 tháng, trong đó chúng cho ra đời từ 1-2 con.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Cừu núi Trung Á** hay **Cừu Urial** (Danh pháp khoa học: _Ovis orientalis vignei_) là một phân loài của loài cừu Ovis orientalis. Chúng còn được gọi là **Arkars** hoặc **Shapo** là cũng được coi
**Trung Á** là một vùng của châu Á không tiếp giáp với đại dương. Có nhiều định nghĩa về Trung Á, nhưng không có định nghĩa nào được chấp nhận rộng rãi. Các tính chất
thumb|Các cách hiểu phạm vi Trung Á khác nhau. Theo cách hiểu của UNESCO, phạm vi Trung Á là toàn bộ 3 vùng màu vàng nhạt, vàng xậm và vàng nâu. Theo cách hiểu này,
nhỏ|phải nhỏ|phải|Một con cừu Soay **Cừu Soay** là một giống cừu nhà nhà có nguồn gốc từ xứ Scotland. Chúng hậu duệ của một dân số của loài cừu hoang sống trên 250 mẫu Anh
**Cừu Marco Polo** (_Ovis Ammon Polii_) là một phân loài của Cừu núi Argali, được đặt tên theo nhà thám hiểm Marco Polo. Môi trường sống của chúng là khu vực miền núi của Trung
**Dãy núi Pamir** là một dãy núi nằm tại Trung Á, được tạo thành từ sự nối liền hay điểm nút của các dãy núi Thiên Sơn, Khách Lạt Côn Lôn, Côn Lôn và Hưng
**Núi tuyết Ngọc Long** (; Tiếng Nạp Tây: ) là một khối núi gần Lệ Giang, tỉnh Vân Nam, tây nam Trung Quốc. Đỉnh cao nhất của nó được đặt tên **Phiến Tử Đẩu** (扇子陡,
**Cưu-ma-la-thập** (chữ Nho: 鳩摩羅什; tiếng Phạn: **Kumārajīva**; dịch nghĩa là **Đồng Thọ**; sinh năm 344, mất năm 413) là một dịch giả Phật học nổi tiếng, chuyên dịch kinh sách từ văn hệ tiếng Phạn
**Địa lý châu Á** được coi là phức tạp và đa dạng nhất trong số các châu lục trên mặt đất. Châu Á được phân biệt với các châu khác không chỉ bởi có biển
thumb|right|Trung Quốc thumb|[[Cờ năm màu (Ngũ sắc kỳ 五色旗), biểu thị khái niệm Ngũ tộc cộng hòa. ]] thumb|[[Lương Khải Siêu, người đưa ra khái niệm Dân tộc Trung Hoa. ]] [[Vạn Lý Trường Thành,
thumb|Một nhóm núi lửa bùn ở [[Gobustan Rock Art Cultural Landscape|Gobustan, Azerbaijan]] thumb|Núi lửa bùn ở Htee Pwint Kan Umbrella Pond ([[Myanmar).]] thumb|upright=1.4|Trầm tích chứa hydrat, thường liên quan đến hoạt động núi lửa bùn.
**Sư tử châu Á** hay **sư tử Ấn Độ**, **sư tử Á-Âu** (danh pháp ba phần: _Panthera leo persica_) là một phân loài sư tử sống ở Ấn Độ. Phạm vi phân bố hiện tại
**Kazakhstan** (phiên âm tiếng Việt: _Ca-dắc-xtan_; tiếng Kazakh: Қазақстан Республикасы, _Qazaqstan Respublikasy_; tiếng Nga: Республика Казахстан, _Respublika Kazakhstan_), tên chính thức là **Cộng hòa Kazakhstan** là một quốc gia có chủ quyền trải rộng trên
**Núi Trường Bạch**, còn gọi là **núi Bạch Đầu**, **núi Paektu**, là một ngọn núi dạng núi lửa nằm trên biên giới giữa Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên và Trung Quốc. Với
**Bán đảo Ả Rập** ( __, "đảo Ả Rập") là một bán đảo nằm ở Tây Á, tọa lạc ở phía đông bắc châu Phi, trên mảng Ả Rập. Theo góc nhìn địa lý, đây
nhỏ|phải|Một con cừu đang gặm cỏ nhỏ|phải|Cừu ở Patagonia, Argentina **Nuôi cừu** hay **chăn nuôi cừu** là việc thực hành chăn nuôi các giống cừu. Đây là một bộ phận trong chăn nuôi gia súc.
**Dãy núi Kavkaz**, hoặc gọi **mạch núi Cáp-ca** (chữ Anh: Caucasus Mountains) là mạch núi phân chia giới hạn hai châu lục. Đỉnh núi cao nhất của nó là En-bơ-rút, chiều cao so với mức
thumb|[[Nhà núi lửa học lấy mẫu dung nham bằng búa đá và xô nước]] **Núi lửa học** là ngành khoa học nghiên cứu về núi lửa, dung nham, magma, và các hiện tượng địa chất,
nhỏ|phải|Dưới chân núi rặng Altai **Dãy núi Altay** hay **dãy núi Altai** hay **rặng Altai** là một dãy núi ở trung tâm châu Á, nằm trên khu vực biên giới Nga, Trung Quốc, Mông Cổ
**Cộng hòa Ả Rập Yemen**, (tiếng Ả Rập: الجمهوريّة العربية اليمنية [_al-Jamhūrīyah al-`Arabīyah al-Yamanīyah_]) còn được biết đến với cái tên **Bắc Yemen** hay **Yemen Sana'a**, là một quốc gia tồn tại từ năm 1962
**Cừu** vốn được biết đến nhiều ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là văn hóa phương Tây nơi những con cừu trở thành loại gia súc phổ biến nhất của ngành chăn nuôi.
**Ẩm thực Trung Quốc** (, ) là một phần quan trọng của văn hóa Trung Quốc, bao gồm ẩm thực có nguồn gốc từ các khu vực đa dạng của Trung Quốc, cũng như từ
nhỏ|phải|Cừu Merino nhỏ|phải|Cừu Merino đực **Cừu Merino** là một giống cừu nổi tiếng về việc cho lông cừu làm len, đây là giống cừu có ảnh hưởng kinh tế được đánh giá cao. Các giống
**Nam Bắc triều** (, 420-589) là một giai đoạn trong lịch sử Trung Quốc, bắt đầu từ năm 420 khi Lưu Dụ soán Đông Tấn mà lập nên Lưu Tống, kéo dài đến năm 589
, cũng thường được gọi với tên phiên âm của nó là **Kuomintang** (**KMT**; ), là chính đảng do Tôn Trung Sơn và các chí sỹ của ông sáng lập và tồn tại cho đến
**Sơn dương núi Pakistan**, thường được gọi là **Sơn dương Markhor**, tiếng Anh: **Markhor** (_Capra falconeri_; _marǧūmi_; Ba Tư/Urdu: ) là một loài dê lớn hoang dã sinh sống tại đông bắc Afghanistan, bắc và
**Dê núi sừng ngắn** hay còn gọi là con **Tahr** tên gọi thông dụng ở vùng Trung Á chỉ về ba loài động vật móng guốc cỡ lớn và vừa ở vùng miền Trung châu
phải| Trên đường Gò Cây Thị nhìn về núi Ba Thê **Núi Ba Thê** còn được gọi là **núi Thê Sơn**, là một ngọn núi trong **Cụm núi Ba Thê** gồm 5 núi là: Ba
**Nam Á** (còn gọi là **tiểu lục địa Ấn Độ**) là thuật ngữ dùng để chỉ khu vực miền nam của châu Á, gồm các quốc gia hạ Himalaya và lân cận. Về mặt địa
**Chiến tranh Trung – Nhật** (1937–1945) là một cuộc xung đột quân sự giữa Trung Hoa Dân Quốc và Đế quốc Nhật Bản. Hai thế lực đã chiến đấu với nhau ở vùng biên giới
**Giống cừu** là tập hợp các giống vật nuôi có nguồn gốc từ loài cừu nhà (Ovis aries). Đây là một trong những giống vật nuôi đa dạng được con người lai tạo, chọn giống
nhỏ|Trận Poitiers qua bức họa "Bataille de Poitiers en Octobre 732" của [[Charles de Steuben]] **Sơ kỳ Trung cổ** là một thời kỳ lịch sử của châu Âu kéo dài từ năm 600 tới khoảng
**Quan hệ La Mã – Trung Quốc** là các tiếp xúc chủ yếu gián tiếp, quan hệ mậu dịch, luồng thông tin và các lữ khách đi lại không thường xuyên giữa đế quốc La
**Lịch sử Trung Quốc** đề cập đến Trung Hoa, 1 trong 4 nền văn minh cổ nhất thế giới, bắt nguồn từ lưu vực phì nhiêu của hai con sông: Hoàng Hà (bình nguyên Hoa
nhỏ|phải|Tôn giả A-nan-đà, nổi danh là người "nghe và nhớ nhiều nhất", được xem là Nhị tổ [[Thiền tông Ấn Độ]] **A-nan-đà** (Ānanda, zh. 阿難陀, sa., pi. _ānanda_, bo. _kun dga` bo_ ཀུན་དགའ་བོ་), thường viết
**Tiếng Trung Quốc** (), còn gọi là **tiếng Trung**, **tiếng Hoa**, **tiếng Hán**, **tiếng Tàu**, **Trung văn** (中文 _Zhōng wén_), **Hoa ngữ** (華語/华语 _Huá yǔ_), **Hoa văn** (華文/华文), **Hán ngữ** (漢語/汉语 _Hàn yǔ_), là một
**Núi lửa Taal** () là núi lửa của Philippines, ở vào tỉnh Batangas đảo Luzon, Nhìn từ sườn núi Tagaytay, núi lửa Taal và hồ là một trong những khung cảnh đẹp nhất và hấp
Hình ảnh tái hiện một buổi trình diễn nhạc cụ truyền thống cổ của Trung Quốc (nhã nhạc cung đình [[nhà Thanh)]] nhỏ|Nhóm nghệ sĩ [[người Nạp Tây hòa tấu nhạc cụ cổ truyền]] **Những
**Núi Sulayman** (, còn được biết đến là **Sulaiman-Too**, **Sulayman Rock**, hoặc **Sulayman Throne**), có nghĩa là _Vương miện của Solomon_) là một ngọn núi thiêng tại Kyrgyzstan. Nó nằm gần thành phố Osh và
**Các núi lửa của Kamchatka** là một nhóm núi lửa lớn nằm trên bán đảo Kamchatka, miền đông Liên bang Nga. Sông Kamchatka và các thung lũng trung tâm được bao quanh bởi vành đai
**Trung Đông** (tiếng Anh: Middle East, tiếng Ả Rập: الشرق الأوسط, tiếng Hebrew: המזרח התיכון, tiếng Ba Tư: خاورمیانه) là chỉ bộ phận khu vực trung tâm của 3 Châu Lục: Á, Âu, Phi, từ
**Dãy núi Long Môn** (tiếng Trung: 龙门山, Hán-Việt: Long Môn sơn) là một dãy núi chủ yếu nằm tại khu vực phía bắc tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Nó cũng là khu vực có phong
**_Cừu vui vẻ và Sói xám_** () là một bộ phim hoạt hình dài tập của Trung Quốc do Hoàng Vĩ Minh (黄伟明) làm đạo diễn, được sản xuất bởi công ty TNHH Truyền thông
**Cừu Arkhar-Merino** là một giống cừu nhà có nguồn gốc từ Trung Á, chúng xuất xứ từ nước Kazakhstan. Giống cừu này được lai tạo và sản xuất bởi việc lai giữa những con cừu
nhỏ|phải|Cừu Hunggary **Cừu Tsigai** là một giống cừu nhà bản địa của Hungary. Đây là một giống cừu có nguồn gốc khá lâu đời, chúng được nuôi nhiều ở khu vực các nước trong vùng
alt=Map of the South East China|thumb|Trung quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền [[Đường lưỡi bò đối với Biển Đông]] **_Vụ Philippines kiện Trung Quốc về vấn đề Biển Đông_** là việc Philippines đệ đơn
nhỏ|Lăng mộ năm 1342 của [[Katarina Vilioni, thành viên của một gia đình thương gia người Ý ở Dương Châu]] Dựa trên bằng chứng văn bản và khảo cổ học, người ta tin rằng hàng
**Himalaya** hay **Hy Mã Lạp Sơn** là một dãy núi ở châu Á, phân chia tiểu lục địa Ấn Độ khỏi cao nguyên Tây Tạng. Mở rộng ra, đó cũng là tên của một hệ
**Đông Nam Á** (tiếng Anh: **Southeast Asia**, viết tắt: **SEA**) là tiểu vùng địa lý phía đông nam của châu Á, bao gồm các khu vực phía nam của Trung Quốc, phía đông nam của
**Lũ lụt miền Trung năm 2020** (hay còn được gọi là **Lũ chồng lũ**, **Lũ lịch sử**) là 1 đợt bão, lũ lụt khắp miền Trung Việt Nam, bắt đầu từ đêm ngày 6 tháng