nhỏ|phải|Cối xay thóc
nhỏ|phải|Một chiếc máy xay xát kiểu cổ ở Đà Nẵng
Cối xay thóc là dụng cụ nhà nông dùng để bóc vỏ hạt thóc, tách trấu ra khỏi hạt gạo. Cối xay thóc còn được gọi là cối xay lúa. Cối xay thóc truyền thống, gồm một thớt trên và một thớt dưới (theo cách gọi dân dã). Thớt bên dưới cố định, thớt bên trên bên trong trát đất, khoét hình chảo lõm, có thể quay tròn theo một trụ (trục), gọi là ngõng cối, nằm cố định ở giữa thớt dưới, ngõng cối có thể được làm bằng gỗ hoặc sắt. Phần thớt trên có một tràng xay, còn gọi là tay quay, khi xay nó được lắp vào một bên tai cối. Cối được đặt trên một chiếc giá tre có 4 chân. Cối xay thóc ngày nay ít được sử dụng vì được thay thế bằng các loại máy xay công nghiệp có hiệu suất cao hơn.
Đóng cối
Người thợ đóng cối gọi là phó cối. Vật liệu dùng đóng cối:tre để đan 2 thớt cối (thớt trên và thớt dưới),làm tai cối.gỗ làm "ngõng cối" và dăm cối(bằng gỗ nhãn già). Tre chẻ nhỏ thành nan để đan thân cối. Gỗ, thường dùng nhãn, [ cưa khúc ngắn chẻ làm dăm theo thớ dọc, sao cho dăm thật dóc, không tướp, cứng nhưng không giòn, đem phơi khô đủ độ. Đất sét vàng hoặc xanh,nhào thật nhuyễn dùng để đắp phần mặt cối của cả thớt trên và thớt dưới. Khi phần thịt cối (mặt cối) bằng đất sét đã được đắp nện bám chắc vào vỏ áo cối, gắn trục quay và tai cối, mới đến khâu chêm dăm cối. Đây là phần khó và tỉ mỉ nhất thể hiện tay nghề của phó cối.
Khi chêm phải chia mặt cối theo hàng lối và phải tạo thành chiều quay thuận của cối,(lúc quay cối thì hạt thóc bị bóc trấu,trấu cùng hạt gạo được đẩy ra ngoài) Toàn bộ dăm cối phải nằm trên mặt phẳng, khi đất được đóng dăm chưa khô,phải dùng "sảm"-làm bằng gỗ hoặc gốc tre già,lèn cho chặt dăm cối lại.Đóng cối xong để cho đất khô trắng là dùng được. Để đóng được một cái cối mới, một phó cối thường phải làm việc một ngày(ít khi hơn).Nếu buổi chiều mới đóng, phó cối người xứ xa thì phải lưu lại nhà gia chủ, được thết đãi thịnh soạn hơn ngày thường vì gia chủ luôn mong muốn có một cái cối tốt.Thường một bộ vỏ cối đan bằng tre dùng được vài lần,không phải lần đóng cối nào cũng phải thay vỏ của thớt cối.
Trong văn hóa
*câu đố:
::Không răng mà cắn nát nhừ
::Miệng to họng nhỏ từ từ nuốt vô
::Bụng không có chỗ chứa đồ
::Cho nên em phải đổ ra liên hồi.
*Thành ngữ:
::Gà què ăn quẩn cối xay.
*Chê cô gái đoảng:
::"Bánh đúc cô nếm nồi ba
::Mía re tráng miệng một vài trăm cây.
::Giã gạo vú chấm đầu chày
::Xay thóc một ngày được một đấu ba"
*Thơ mới:
::Sáng đứng đỉnh Côn Sơn
::Hương đồng thơm trong túi
::Chiều xay thóc góc nhà
::Tóc lại bay gió núi...
- Thơ mới
:: Cuộc đời người phó cối
:: Giản dị, đẹp biết bao
:: Một túi dăm khô
:: Một vài cái vồ
:: Và cái cưa cắp nách
:: .......
:: Trách anh mải chơi:
:: Ngày thì còn mải đi chơi
:: Tối lặn mặt giời đổ thóc ra xay.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|phải|Cối xay thóc nhỏ|phải|Một chiếc máy xay xát kiểu cổ ở Đà Nẵng **Cối xay thóc** là dụng cụ nhà nông dùng để bóc vỏ hạt thóc, tách trấu ra khỏi hạt gạo. Cối xay
nhỏ|Cối xay gió ở [[La Mancha, Tây Ban Nha]] nhỏ|[[Cối xay gió tại Kinderdijk, Di sản UNESCO]] **Cối xay gió** là một loại máy chạy bằng sức gió. Máy này được thiết kế để biến
phải|Một kho lương bằng đá hiện đại **Kho thóc** hay **vựa thóc** hoặc **vựa lúa** hay là **kho lúa** hoặc **kho lương** là một nhà kho chuyên dụng dùng để chứa ngũ cốc đã được
nhỏ|phải|Một lỗ châu mai tại địa đạo Củ Chi. Một phần địa đạo Củ Chi. **Địa đạo Củ Chi** là một hệ thống phòng thủ trong lòng đất ở xã An Nhơn Tây, cách trung
**Lúa** là một trong năm loại cây lương thực chính của thế giới, cùng với bắp (_Zea Mays_ L., tên khác: ngô), lúa mì (_Triticum_ sp, tên khác: tiểu mạch), sắn (_Manihot esculenta_ Crantz, tên
**Nông cụ truyền thống Việt Nam** là những vật dụng (dụng cụ, đồ dùng) được người Việt sử dụng để sản xuất nông nghiệp theo phương pháp thủ công, truyền thống. Các nông cụ được
**Vụ án Hàn Đức Long** là một vụ án oan xảy ra tại tỉnh Bắc Giang của Việt Nam. Trong vụ án này, ông Hàn Đức Long đã bốn lần bị tòa án cấp sơ
**Nạn đói năm Ất Dậu** là một nạn đói lớn xảy ra tại miền Bắc Việt Nam trong khoảng từ tháng 10 năm 1944 đến tháng 5 năm 1945, làm khoảng từ 400.000 đến 2
**Chiến dịch tấn công Rzhev-Vyazma** lần thứ hai là một chiến dịch quân sự do Hồng quân Liên Xô tổ chức nhằm vào quân đội Đức Quốc xã từ ngày 2 tháng 3 đến 31
nhỏ|Cốm làng [[Mễ Trì - Hà Nội]] **Cốm** là món ăn được làm từ lúa nếp làm chín bằng cách rang sau đó mang đi giã và được làm sạch bằng cách sàng sảy cho
thumb|right|Bức tranh tường thuộc giai đoạn đầu [[Vương triều thứ Mười Chín của Ai Cập|thời đại Ramesses từ ngôi mộ ở Deir el-Medina miêu tả một cặp vợ chồng người Ai Cập đang thu hoạch
**_Bộ luật Hồng Đức_** là tên gọi thông dụng của bộ **_Quốc triều hình luật_** hay **_Lê triều hình luật_**, là bộ luật chính thức của nhà nước Đại Việt thời Lê sơ hiện còn
**Đại Kim tự tháp Giza** là Kim tự tháp Ai Cập lớn nhất và là lăng mộ của Vương triều thứ Tư của pha-ra-ông Khufu. Được xây dựng vào đầu thế kỷ 26 trước Công
**Xung đột biên giới Nga – Thanh (1652 - 1689)** là một loạt các vụ đụng độ vũ trang giữa nhà Thanh, với sự trợ giúp từ nhà Triều Tiên, và Sa quốc Nga, tranh
**Vũ Huấn** (武训), thường gọi **Vũ Thất** (武七) (5 tháng 12 năm 1838 - 23 tháng 4 năm 1896) là một người ăn mày và nhà hoạt động giáo dục danh tiếng thời nhà Thanh.
**Hoàng thành Thăng Long** (chữ Hán: 昇龍皇城; Hán-Việt: Thăng Long Hoàng thành) là quần thể di tích gắn với lịch sử kinh thành Thăng Long - Đông Kinh và tỉnh thành Hà Nội bắt đầu
**Legion Romana** tức **Quân đoàn La Mã**, **Binh đoàn La Mã** là một đơn vị tổ chức của Quân đội La Mã trong giai đoạn từ Cộng hòa La Mã tới Đế quốc La Mã.
**Gà Tò có xuất xứ từ làng Tò (nay thuộc xã An Mỹ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình).** Gà Tò là một giống gà quý, đặc biệt chất lượng, nhiều thịt, thơm ngon, da
**Bảo tàng Làng Opole ở Opole** (tiếng Ba Lan: _Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu_) là một bảo tàng ngoài trời tọa lạc tại số 174 Phố Wrocławska, Opole, Ba Lan. ## Lược sử hình thành
"**Cây khế**" là một đồng thoại phổ biến trong văn học dân gian Việt Nam từ giữa thế kỷ XX tới nay. ## Lịch sử Tại Việt Nam, cho tới thời điểm 2020 vẫn chưa
**Thổ Thổ Cáp** (chữ Hán: 土土哈, chuyển ngữ Poppe: Togtoqa, 1237 – 1297), người thị tộc Bá Nha Ngột, dân tộc Khâm Sát (Kipchak), là tướng lĩnh nhà Nguyên trong lịch sử Trung Quốc. Ông
**Cụm tập đoàn quân Trung tâm** (tiếng Đức: _Heeresgruppe Mitte_) là tên của tổ chức tác chiến chiến lược cấp cụm tập đoàn quân của Đức Quốc xã tại Mặt trận phía Đông trong Thế
**Bảo tàng Sống về Bánh mì gừng ở Toruń** (tiếng Ba Lan: _Żywe Muzeum Piernika w Toruniu_) là một bảo tàng tương tác nằm ở thị trấn thời Trung cổ của Toruń, Ba Lan, nổi
nhỏ|phải|Một con khỉ đuôi dài, chúng là loài thông minh, có những con khỉ láu cá trong các khu du lịch còn biết giựt đồ của du khách để trao đổi thức ăn nhỏ|phải|Một con
thumb|[[Tượng Nhân sư lớn và Quần thể kim tự tháp Giza là những biểu tượng nổi bật nhất của nền văn minh Ai Cập cổ đại]] **Ai Cập cổ đại** là một nền văn minh
**Nhà Trần** (chữ Nôm: 茹陳, chữ Hán: 陳朝, Hán Việt: _Trần triều_) là một triều đại quân chủ cai trị nước Đại Việt từ năm 1226 đến năm 1400. Đây là triều đại được lưu
**Trận Điện Biên Phủ** (; ), còn gọi là **Chiến dịch Điện Biên Phủ**, là trận đánh lớn nhất trong Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất diễn ra tại lòng chảo Mường Thanh, châu
phải|[[Mikhail Nikolayevich Tukhachevsky trong bộ quân phục Tư lệnh Quân khu (_Командующий войсками военного округа_) - một tác giả quan trọng của học thuyết tác chiến chiều sâu.]] **Tác chiến chiều sâu** (Tiếng Nga: _Теория
**Chiến tranh Xô–Đức 1941–1945** là một cuộc chiến giữa Liên Xô và Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ hai, trải dài khắp Bắc, Nam và Đông Âu từ ngày 22 tháng 6 năm 1941
**Làng nghề** là một đơn vị hành chính cổ xưa mà cũng có nghĩa là một nơi quần cư đông người, sinh hoạt có tổ chức, có kỷ cương tập quán riêng theo nghĩa rộng.
**Hồ Quý Ly** (chữ Hán: 胡季犛; 1336 – 1407), tên chữ **Nhất Nguyên** (一元), là vị hoàng đế đầu tiên của nhà nước Đại Ngu trong lịch sử Việt Nam. Ông ở ngôi vị Hoàng
**Chiến dịch Bagration** () là mật danh của **chiến dịch Byelorussia** - chiến dịch tấn công chiến lược mùa hè năm 1944 của quân đội Liên Xô, chính thức bắt đầu ngày 23 tháng 6,
**Xe tăng** hay **chiến xa** (Tiếng Anh: _Tank_) thường được gọi tắt là **tăng**, là loại xe chiến đấu bọc thép, được trang bị pháo lớn, di chuyển bằng bánh xích được thiết kế cho
**Trận Moskva** là một trong những trận đánh lớn nhất trong Chiến tranh Xô-Đức và Thế chiến thứ hai vào cuối năm 1941 và đầu năm 1942. Với quân số và vũ khí tham chiến
**Trận Hồng Cúm**, từ ngày 31 tháng 3 đến 7 tháng 5 năm 1954, là trận đánh quan trọng của chiến dịch Điện Biên Phủ. Mục tiêu của Quân đội Nhân dân Việt Nam trong
**Trịnh Doanh** (chữ Hán: 鄭楹, 4 tháng 12 năm 1720 – 12 tháng 5 năm 1767), thụy hiệu **Nghị Tổ Ân vương** (毅祖恩王), là vị chúa Trịnh thứ 7 thời Lê Trung hưng trong lịch
**Đàn Tiên Nông** là một đàn tế xây dựng từ thời Minh Mạng (1828) giữa hai phường Hậu Sinh và An Trạch, nay là phường Tây Lộc ở phía Tây Bắc trong kinh thành Huế.
**Chúa Nguyễn** (chữ Nôm: ; chữ Hán: / **Nguyễn vương**) (1558-1777, 1780-1802) là tên gọi dùng để chỉ người đứng đầu, cai trị xứ Đàng Trong, tức dải đất từ Thuận Hóa (phía nam đèo
## Đặc điểm Bàn về hệ thống kỹ thuật của Vịnh Xuân quyền, trên sự quan sát bề nổi của nhiều người, đó là cảm nhận về một hệ thống khá đơn giản với vài
**Nguyễn Phúc Thuần** (1754 - 1777, ở ngôi 1765 - 1777), hay **Nguyễn Duệ Tông**, **Định Vương** còn có tên khác là **Nguyễn Phúc Hân**, là người cai trị thứ 9 của chính quyền Chúa
**Chiến tranh Minh – Thanh** hoặc **Người Mãn Châu xâm lược Trung Quốc** (1618–1683) là thời kỳ dài của lịch sử khi người Mãn Châu (Nữ Chân) từng bước xâm lấn và chinh phục lãnh
phải|Hình ảnh tiêu biểu của các binh đoàn cơ động [[Đức Quốc Xã trong Thế chiến thứ 2, bao gồm xe tăng, bộ binh cơ giới hoá và các binh chủng hỗ trợ.]] **Blitzkrieg**, (
**Người Mường**, còn có tên gọi là **Mol**, **Moan**, **Mual**, là dân tộc sống ở khu vực trung du và miền núi phía Bắc Việt Nam. Người Mường được công nhận là một thành viên
là vị Thiên hoàng thứ 120 của Nhật Bản, theo Danh sách Thiên hoàng truyền thống. Triều đại ông kéo dài từ năm 1817 đến 1846. ## Phả hệ Trước khi lên ngôi hoàng đế,
**Chiến dịch Hồ Chí Minh**, tên ban đầu là **Chiến dịch Giải phóng Sài Gòn – Gia Định**, là chiến dịch cuối cùng của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trong Cuộc Tổng tấn
right|thumb|Cây lúa phổ biến ở châu Á, loài _[[Oryza sativa_]] **Gạo** là một sản phẩm lương thực thu từ cây lúa. Hạt gạo thường có màu trắng, nâu hoặc đỏ thẫm, chứa nhiều dinh dưỡng.
**Người Si La**, còn gọi là **Cú Dé Xử**, **Khà Pé**, là một dân tộc cư trú ở bắc Lào và bắc Việt Nam. Tại Việt Nam người Si La được công nhận là một
**Chiến dịch Mãn Châu** hay _Chiến dịch tấn công chiến lược Mãn Châu_ (tiếng Nga: _Манчжурская стратегическая наступательная операция_), hay _Cuộc tấn công của Liên Xô vào Mãn Châu_ hay _Chiến tranh chống lại Nhật
**Diêu Hưng** () (366–416), tên tự **Tử Lược** (子略), gọi theo thụy hiệu là **(Hậu) Tần Văn Hoàn Đế** ((後)秦文桓帝), là một hoàng đế của nước Hậu Tần trong lịch sử Trung Quốc. Ông là
**Trận Kasserine** là một chuỗi trận đánh trong Chiến dịch Tunisia thời Chiến tranh thế giới thứ hai, diễn ra từ ngày 19 cho đến ngày 22 tháng 2 năm 1943 quanh đèo Kasserine –